984501872

politycznej i ekonomicznej (niewola egipska-sens historyczny), lecz o przejście od własnych wewnętrznych zniewoleń i lęków (niewola grzechu - sens teologiczny) do wolności ducha.

Przełom religijny związany z postacią Jezusa pociągnął za sobą konsekwencje społeczne, kulturowe, a także polityczne. Zostały one zasygnalizowane rozłamem wśród Sanhedrynu i podziałem na zwolenników i przeciwników Jezusa.

ASPEKT PONADNATURAI.NY

W powieści wyraźne jest powiązanie obecności świata ponadna-turalnego z rzeczywistością naturalną. W dziele Brandstaettera jednoznacznie mamy do czynienia z wymiarem transcendentnym, lecz jego chrześcijańskie rozumienie zasadniczo odbiega od grecko-rzymskiego w'zorca zapisanego w dziełach Homera i Wergilego. Tu, w' miejscu mitologicznej motywacji zdarzeń, pojawia się motywacja biblijno-teologiczna; zamiast o bogach greckich i rzymskich mowa jest o tajemniczym Jahwe - Jedynym Bogu narodu Izraela oraz tożsamym z Nim Trójjedynym Bogu chrześcijan. Istnienie świata ponadziemskiego wyraźnie sygnalizowane jest także zarysowaniem scen o charakterze amplifikacji nadprzyrodzonych, obecnością świata aniołów (świętych oraz upadłych).

Wymiar transcendentny został podkreślony m.in. dzięki próbie prezentacji wewnętrznych przeżyć Jezusa-Boga. Znamienny pod tym względem jest opis sceny spotkania Jezusa z drzewem figowtym. Spotkania, gdyż figowiec został tu upcrsonifikow'any, a całą tę scenę autor podniósł do rangi symbolu, dokonując w ten sposób poetyckiej egzegezy i interpretacji sensu perykopy zamieszczonej w Ewangelii wg św. Mateusza. Dokonując zestawienia tekstu biblijnego z opisem Brandstaettera, można dostrzec wspomniane już dwa plany zdarzeń. Oto fragment biblijny:

Wracając rano do miasta odczuł głód. A widząc drzew^fo figowe przy drodze, podszedł ku niemu, lecz nic na nim nie znalazł oprócz liści. 1

248