IMG 59

Rozdział 2

UWARUNKOWANIA POLITYKI GOSPODARCZEJ

Jakość prowadzenia polityki ekonomicznej zależy w znacznym stopniu od rozpoznania jej uwarunkowań, klóre tworząc ramy dla prowadzenia (ej polityki, oddziałują na jej cele, kierunki i narzędzia. Uwarunkowania polityki gospodarczej można podzielić na mające charakter endogeniczny (wćtynętrzny) oraz egzogeniczny (zewnętrzny). Uszczegółowienie zaproponowanego podziału pozwala na wyodrębnienie:

a) w ramach uwarunkowań endogenicznych:

-    uwarunkowań doktrynalnych,

-    uwarunkowań polityczno-ustrojowych,

-    uwarunkowań związanych ze stosowanym systemem ekonomicznym,

-    uwarunkowań związanych z kapitałem ludzkim,

-    uwarunkowań kapitałowych,

-    uwarunkowań przyrodniczych (zasobowych i ekologicznych); b) w ramach uwarunkowań egzogenicznych:

-    uwarunkowań wynikających z międzynarodowej sytuacji politycznej,

-    uwarunkowań związanych z relacjami z innymi państwami, w tym w szczególności z państwami sąsiednimi,

-    uwarunkowań odnoszących się do przynależności do międzynarodowych ugrupowań politycznych, militarnych i gospodarczych,

i uwarunkowań wynikających z warunków wymiany między-narodowej.

Wymienione uwarunkowania mają różną Istotność w poszczególnych dziedzinach gospodarczych i w praktyce są w tych dziedzinach wzbogacane o determinanty branżowe¹.

Poszczególne czynniki tworzące uwarunkowania polityki gospodarczej mogą być w różnym stopniu przedmiotem oddziaływań polityki państwa i podlegać świadomie powodowanym przez nią przekształceniom. Przykładowo uwarunkowania zewnętrzne można przeobrażać przez aktywną politykę zagraniczną, nastawioną na rozszerzanie współpracy z otoczeniem i polepszanie stosunków międzynarodowych, a uwarunkowania dotyczące wybranych zasobów - przez długookresową politykę edukacyjną, naukową i inwestycyjną.

2.1.    Uwarunkowania endogeniczne

2.1.1.    Uwarunkowania związane z ustrojem politycznym

Pierwszym z charakteryzowanych uwarunkowań cndogenicznych jest ustrój polityczny, który wraz z ustrojem ekonomicznym tworzy ustrój państwowy, rozumiany jako całokształt organizacji państwa i metod działania władzy państwowej. Przyjmując, że w najprostszym ujęciu ustrój polityczny to ogólna nazwa dowolnej formy sprawowania władzy publicznej, można wyodrębnić typy państw o trzech podstawowych ustrojacli politycznych:

—    państwo o ustroju demokratycznym (państwo demokratyczne),

. — państwo o ustroju autorytarnym (państwo autorytarne),

-    państwo o ustroju totalitarnym (państwo totalitarne).

c)    organizacja i zasady funkcjonowania usługobiorców transportu,

d)    położenie transportowo-tranzylowe kraju, jego wykorzystanie i potencjalne liwości.

Polityka transportowa.

1

Branżowe uwarunkowania polityki gospodarczej np. w polityce transportowej mogą być następujące:

a)    stan systemu transportowego kraju z jego zdolnością przewozową,

b)    potrzeby transportowe łącznie z rodzajem powiązań transpottowo-gospodar-czych.

moż-

Szerzej^: W. Grzywacz, K. Wojewódzka-Król, W. Rydzkowski: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2003.