IMG�74 (3)

ROZDZIAŁ I

Jakość życia jako zmienna psychologiczna l.l. Jak rozumieć jakość życia -

kwestie terminologiczne i definicyjne

Pojęcie jakości życia wprowadzono do psychologii krótko po drugiej wojnie I światowej. W naukach społecznych było ono obecne wcześniej. W ekonomii I koncepcja jakości życia odnosiła się do globalnego poziomu życia jednostki I lub grupy, mierzonego za pośrednictwem danych o poziomie konsumpcji oraz I dostępności pewnych dóbr i usług (np. dochód na jednego mieszkańca, me-I traż mieszkania, dostępność systemu edukacji lub służby zdrowia). Chodziło wówczas o globalną ocenę życia, konstruowaną ze wskaźników szczegółowych, | odnoszących się do różnych sfer życia. W naukach społecznych jakość życia oceniano wówczas na podstawie obiektywnych wskaźników, to znaczy nie pytano ludzi, jak się czują w określonych warunkach życiowych, ale starano się precyzyjnie te warunki określić. Jeśli np. w danej społeczności większość ludzi posiadała własne mieszkanie i telefon, to osoba, która tego nie miała, z założenia miała niższą jakość życia. Obiektywne Wskaźniki jakości życia miały tę dobrą stronę, że dysponując wiarygodnymi danymi na temat poziomu życiu jednostek i grup, można było dość łatwo określić poziom jakości życia, i to w sposób niebudzący wątpliwości.

Wprowadzenie tej kategorii do psychologii znacznie skomplikowało sprawę. Psychologia z natury rzeczy zajmuje się wewnętrznymi stanami człowieka oraz zachowaniem, tak więc w ocenie jakości życia nie można było pomijać tego, jak sami ludzie określali poziom zadowolenia z życia, niejako niezależnie od obiektywnych okoliczności.

Pomimo długiej tradycji badań jakości życia w naukach społecznych (socjologia, psychologia i ekonomia) nie ma powszechnej zgody w sprawie definicji jakości życia. Pojęcie jakości życia zmieniało się w czasie, co dodatkowo utrudniało konsensus. Być może, jest on niemożliwy, ze względu na specyfikę poszczególnych nauk, i nie da się opracować jednolitej koncepcji iakości ży-