984501891

Zakończenie

W twórczości Romana Brandstaettera zajmuje szczególne miejsce tetralogia powieściowa Jezus z Nazarethu. Ten wszechstronny komentarz do Biblii, ujęty w literacką formę powieści, stanowi eksperyment artystyczny niezwykłej rangi. Autor kształtując świat przedstawiony okazał się mistrzem słowa, gdyż swym rozległym kompetencjom biblijnym, judaistycznym, historycznym i teologicznym potrafił dać kształt artystyczny.

Podejmując się pracy nad tym dziełem, skoncentrowałam się przede wszystkim na aspektach teologicznych. Sądzę, że są one niezwykle istotne dla zrozumienia sensu tej powieści. Dostrzegam, iż problem obecności elementów teologicznych w literaturze pięknej ciągle domaga się pełniejszego opracowania teoretycznego i wyrazistej egzemplifikacji literackiej, tego zaś powinni dokonywać nie tylko teologowie, lecz i literaturoznawcy.

Obecnie w kilku ośrodkach uniwersyteckich kraju podejmowane są prace poświęcone twórczości Brandstaettera. Można mieć nadzieję, że dociekania młodej generacji badaczy udowodnią, iż wielkie milczenie, które przez wiele lat PRL otaczało twórczość Brandstaettera, miało raczej pozaartystyczne uzasadnienie. Nie-wygodny był wówczas Zyd jako autor Milczenia - dramatu politycznego; nie zawsze zrozumiały był judeochrześcijanin jako autor Pieśni o moim Chrystusie i Hymnów Maryjnych; niepopularny literat jako autor Kręgu biblijnego. Jedynie zasypujący autora entu-

269