Kredytowanie gospodarstw domowych... 317
gdy bank odmówi udzielenia kredytu. Od udzielonego kredytu banki pobierają prowizje29:
• przygotowawczą - pobieraną z tytułu udzielania kredytu;
• od zaangażowania - pobieraną od kredytu postawionego do dyspozyqi kredytobiorcy i przez niego niewykorzystanego; celem jej jest rekompensata kosztów utrzymania dostępności środków kredytu przez bank;
• rekompensacyjną - pobieraną od wcześniejszej spłaty kredytu; rekompensującą bankowi utracone korzyści spowodowane wcześniejszą spłatą kredytu, gdyż otrzymuje on niższą kwotę odsetek niż ta, której oczekiwał;
• administracyjną - pobieraną za administrowanie kredytem, przede wszystkim za czynności rozliczeniowe.
Opłaty są kwotowo określonym wynagrodzeniem banku za wykonywanie innych czynności niż czynności bankowe. Opłatami związanymi z kredytami mogą być np. opłaty za przyjęcie wniosku kredytowego, usługi konsultacyjno--doradcze, opłaty za ustanowienie zabezpieczenia30.
Do kosztów pozyskania kredytu przez przedsiębiorstwo należy również zaliczyć ponoszone przez nie koszty ustanowienia prawnych form zabezpieczenia kredytu. Niektóre formy zabezpieczenia nie wymagają żadnych opłat, inne jednak mogą być kosztowne. Najdroższą formą zabezpieczenia dla kredytobiorcy okazuje się hipoteka ustanawiana na nieruchomości31. Również przy wekslu in blanco, poręczeniu i gwarancji należy uiścić odpowiednią opłatę na rzecz banku. Proponując bankowi różne formy zabezpieczenia, kredytobiorca powinien wziąć pod uwagę wysokość opłat związanych z ich ustanowieniem32.
W ustawie o kredycie konsumenckim uporządkowano pojęcie całkowitego kosztu związanego z udzieleniem tego kredytu. Oznacza on wszystkie koszty wraz z odsetkami i innymi opłatami i prowizjami, które konsument jest zobowiązany zapłacić za kredyt33:
• za które ponosi konsument w związku z niewykonaniem swoich zobowiązań wynikających z umowy o kredyt konsumencki;
• które w związku z nabyciem rzeczy lub usługi ponosi konsument, niezależnie od tego, czy nabycie następuje z wykorzystaniem kredytu;
• prowadzenia rachunku, z którego realizowane są spłaty oraz kosztów przelewów i wpłat na ten rachunek, chyba że konsument nie ma prawa wyboru podmiotu prowadzącego rachunek, a koszty te przekraczają
a Z. Dobosiewicz, Kredyt bankowy..., s. 105.
30 Kredyty, pożyczki..., s. 105.
31 M. Rajczyk, Interesy jednostek gospodarczych w bankach komercyjnych. Centrum Handlowo-Wydawnicze Comfort, Katowice 1993, s. 179-180.
32 Kredyty - poradnik dla praktyków, red. A. Rymek, t. 1, s. 133.
33 Ustawa z 20.07.2001 r. o kredycie konsumenckim, Dz. U. 2001, nr 100, poz. 1081; 2003, nr 109, poz. 1030; 2004, nr 96, poz. 959; nr 162, poz. 1693; 2005, nr 157, poz. 1316, art. 7, ust. 1.