Wykład 4. Prawy i lewy mózg; budowa i funkcje rdzenia kręgowego; obwodowy układ nerwowy. Teoria o dominacji lewopółkulowej - geneza jej powstania i fakty jej przeczące. Fukcjonowa-nie zwierząt i człowieka z rozszczepionym mózgiem. Najważniejsze fukcje ośrodkowego u nerwowego. Budowa rdzenia kręgowego. Budowa obwodowego ukłdu nerwowego (i somatycznej). Drogi czuciowe i ruchowe. Autonomia rdzenia kręgowego i jej zakres.
Wykład 5. Układ wegetatywny (autonomiczny) i jego przekaźniki; układy monoaminergiczne w mózgu. Rola układu wegetatywnego na przykładzie regulacji ciśnienia tętniczego. Odkrycie adrenaliny przez Napoleona Cybulskiego i początki fizjologii, farmakologii i endokrynologii. Budowa układu wegetatywnego. Skutki elektrycznego drażnienia wegetatywnych nerwów dochodzących do serca i odkrycie chemicznego przekaźnictwa. Chemiczne przekaźniki układu wegetatywnego. Odkrycie przeciwpsychotycznego działania chloropromazyny, przeciwdepre-syjnego działania imipraminy i iproniazydu oraz przeciwlękowego działania chlordiazpoksydu i spowodowana tym intensyfikacja badań nad ośrodkowym układem nerwowym. Odkrycie obecności w mózgu identycznych przekaźników chemicznych, jak te znalezione wcześniej na obwodzie. Szlaki monoaminergiczne w ośrodkowym układzie nerwowym. Inne, nie monoaminergiczne, neuroprekaźniki i układy neuroprekaźnikowe w mózgu
Wykład 6. Neurotransmisja i neuroprzekaźnictwo: neuron i synapsa. Rodzaje komunikacji pomiędzy komórkami. Podstawowe typy komunikacji pomiędzy neuronami - a) neuroprzekaźnictwo elektryczne, b) neuroprzekaźnictwo chemiczne. Budowa i zasady działania synapsy elektrycznej. Podstawowe typy neuroprzekaźnictwo chemicznego - a) neuroprzekaźnictwo synaptyczne, b) neuroprzekaźnictwo dyfuzyjne. Neuroprzewodnictwo. Budowa i zasady działania synapsy chemicznej na przykładzie synapsy monoaminergicznej. Przykłady innych, nie monoaminergicz-nych, synaps. Zjawisko kotransmisji.
Wykład 7. Neurotransmisja i neuroprzekaźnictwo: receptory i mechanizmy przekazywania sygnału.
Główne złożone biomolekuły organiczne komórek i tkanek; definicje niektórych pojęć biochemicznych. Odkrycie biochemicznych skutków stymulacji adrenergicnej i pierwsze teorie tłumaczące te biochemiczne efekty. Odkrycie białek G. Budowa receptorów błonowych. Funkcjonalne powiązania receptorów błonowych z wnętrzem neuronu i mechanizmy przekazywania sygnału od receptora błonowego do jądra neuronalnego. Czynniki neurotroficzne.
Wykład 8. Drugi element tzw. Wielkiej Triady - układ hormonalny. Pojęcie Wielkiej Triady. Klasyczna i współczesna definicja terminu „hormon". Mechanizmy działania hormonów. Podział hormonów ze względu na budowę chemiczną. Podział hormonów ze względu na miejsce i zakres ich działania. Najważniejsze wspólne cechy hormonów. Najważniejsze grupy hormonów i układów hormonalnych. Przegląd hormonów - a) podwzgórza, b) przysadki, c) nadnerczy, d) tarczycy, trzustki i szyszynki.. Hormonalna regulacja metabolizmu wapniowego. Kontrola wydzielania hormonów. Zachowanie się układu hormonalnego w warunkach obciążenia ustroju - pojęcie „stresu". Hormony a funkcje poznawcze i zachowanie. Argumenty przemawiające za ścisłym powiązaniem układów: nerwowego, hormonalnego i immunologicznego.
Wykład 9. Sen i internalizacja rytmów przyrody. Rytmiczność zjawisk przyrody związana z ruchem planet i księżyca. Pojęcie „rytmu biologicznego" (rytmów biologicznych). Parametry definiujące rytm biologiczny. Przykłady rytmów biologicznych. „Kamienie milowe” w badaniach nad snem. Siedem pytań dotyczących snu i regulacji rytmu snu i czuwania (1. mechanizm spontanicznej inicjacji snu i spontanicznego wybudzania?, 2. mechanizm włączania i wyłączania snu REM?, 3. mechanizm „zegara" mieszczącego się w jądrze nadskrzyżowanio-wym?, 4. mechanizm synchronizacji „zegara" znajdującego się w jądrze nadskrzyżowanio-wym?, 5. elementy regenerujące się w czasie snu?, 6. najczęstrze zaburzenia snu?, 7. związki zaburzeń snu z innymi zaburzeniami psychicznymi?). Rola nowoodkrytych mediatorów peptydowych (hipokretyny/oreksyny) w regulacji różnych ważnych procesów ustrojowych, w tym - procesów snu i czuwania. Zaburzenia snu. Funkcjonowanie człowieka w warunkach deprywacji snu.
Wykład 10. Mechanizmy nerwowe kierujące aktywnością zwierząt i człowieka. Sylwetki najważniejszych autorów zajmujących się lokalizacją w mózgu ośrodków sterujących zachowaniem. Metody odnajdywania i badania mózgowych ośrodków sterujących zachowaniem. Podstawo-
semestr zimow