kcóry po wysłuchaniu sprawozdania apostołów ani jednym słowem nie wyraził im swego uznania i tylko współczuł im z powodu ich zmęczenia. [...] Nie wiemy, z jakimi trudnościami borykali się apostołowie. Nie wiemy, jakie odwiedzili miasta, miasteczka i wsie. Prawdopodobnie napotkali twardy opór nieprzychylnych im faryzeuszów i nie umieli za pomocą swoich argumentów zbić argumentów przeciwnika (III-IV, 15).
Podobny charakter-jeśli chodzi o ujawnienie prawdopodobnego przebiegu zdarzeń - mają inne fragmenty powieści. Opowiadający zajmuje w nich pozycję kogoś, kto świadom jest, iż -mimo podejmowanych wysiłków - nic udało się dotrzeć do prawdy, a to skłania go do opowiedzenia się za najbardziej prawdopodobną wersją wydarzeń: „a prawdopodobieństwo jest jednym ze sług Prawdy [...]. Pokorna i uniżona jest jego służba” (I-II, 228).
Olbrzymi zakres wiedzy narratora powieściowego odnośnie do świata, który kreuje, sprawia, iż czytelnik czuje się prowadzony po nim bezpiecznie i z zaufaniem przyjmuje jego punkt widzenia, sposób oceny i interpretacji ukazywanych zdarzeń. Pełni on funkcję zaprzyjaźnionego przewodnika, który odsłania tajemnice minionego świata przed współczesnym czytelnikiem.
NARRATOR-HISTORYK
Opowiadający wielokrotnie ujawnia swe kompetencje historyczne, rysując przed czytelnikiem zarys ogólny tła zdarzeń świata przedstawionego. Już tytuł pierwszego rozdziału wskazuje na perspektywę historyczną, która towarzyszyć będzie całej powieści: umiejscawia on początek akcji powieści „za czasów Heroda, Króla Judei”. Narrator zaznacza za pomocą metatekstu, że kwestie polityczne będą odgrywać istotną rolę w łańcuchu powieściowych zdarzeń. Narrator-historyk powiadamia czytelnika o faktach, które mają charakter społeczno-polityczny na dwa sposoby: albo za pomocą komentarza odautorskiego, albo udzielając głosu powieściowym postaciom.
Gdy funkcje narracyjne przyjmuje któraś z postaci świata
103