Zdalne profilowanie drukarki  korzyści i utrudnienia http://www.swiatobrazu.pl/zdalne-profilowanie-drukarki-korzysci-i-utr...
5 marca 2012, 09:17 Autor: Jarosław Zachwieja
czytano: 5037 razy
Zdalne profilowanie drukarki  korzyści i utrudnienia
W poprzednim odcinku naszego minicyklu
 Zdalne profilowanie drukarki opisaliśmy, w jaki
sposób można na odległość dokonać kalibracji
naszego urządzenia drukującego, bez potrzeby
nabywania kalibratora, ściągania specjalisty do
domu, czy też zanoszenia sprzętu do znajomego
fotografa, tudzież punktu usługowego. Tym razem
omówimy zalety takiego rozwiązania, a także
trudności i wyzwania, z jakimi się ono wiąże.
Zobacz także pozostałe artykuły z cyklu:
Zdalne profilowanie drukarki  czy to możliwe?
Omawiając zalety zdalnego profilowania drukarki nie sposób pominąć korzyści płynących z wykonania
profilu barwnego urządzenia drukującego, niezależnie od metody, jaką się posłużymy. Czy jednak warto
się nad tym w ogóle rozwodzić? Uważamy że tak. Potrzeba dokonywania najlepiej w miarę regularnej
kalibracji monitora jest dla większości bardziej zaawansowanych miłośników fotografii oczywista (a
nawet jeśli nie, to wystarczy krótka demonstracja, aby ktoś taki przekonał się, że jego sprzęt nie
wyświetla zdjęć tak dobrze, jak może mu się wydawać), jednakże profilowania domowej drukarki
atramentowej - niekoniecznie. Drukujemy bowiem zdjęcia bez porównania rzadziej niż oglądamy je na
ekranie monitora, a większość kłopotów z kolorami zrzucamy na karb używanego sprzętu lub
tłumaczymy sobie, że "tak musi być". Tymczasem jest to nieprawda.
Czy warto profilować drukarkę?
Najprostsza odpowiedz
na tak postawione pytanie brzmi "tak, oczywiście", jednak zdajemy sobie
sprawę z tego, że nie zadowoli ona wątpiących. Dlatego spróbujemy wyjaśnić podstawy procesu druku
atramentowego.
1 z 11 2015-08-15 20:34
Zdalne profilowanie drukarki  korzyści i utrudnienia http://www.swiatobrazu.pl/zdalne-profilowanie-drukarki-korzysci-i-utr...
Z punktu widzenia użytkownika proces druku jest niezwykle prosty: wciskamy przycisk Print i po dłuższej lub krótszej chwili
otrzymujemy odbitkę. A jednak zakres obliczeń, jakie w międzyczasie wykonuje komputer oraz ilość czynników wpływających
na wygląd końcowego wydruku może przyprawić o zawrót głowy. (Fot. Paul Downey)
Wszystkie widoczne na papierowej odbitce barwy powstają z wymieszania na nośniku (papierze), w
określonych proporcjach, podstawowych barwników (tuszy) znajdujących się w drukarce. Najczęściej są
cztery barwniki: turkusowy (Cyan), purpurowy (Magenta), żółty (Yellow) i czarny (Black). Stanowią one
tzw. paletę CMYK, która w bardziej zaawansowanych modelach drukarek fotograficznych rozbudowana
jest o dodatkowe tusze, mające za zadanie zapewnić lepsze odwzorowanie niektórych barw.
Zarządzaniem przebiegu procesu druku zajmuje się zainstalowany w naszym komputerze sterownik
drukarki  on decyduje o proporcjach, w jakich barwniki mieszają się ze sobą dla uzyskania określonej
barwy oraz w razie potrzeby dokonuje przekształcenia obrazu komputerowego z palety RGB (czyli tej, z
wykorzystaniem której zdjęcie wyświetlane jest na monitorze komputera) na CMYK.
Druk jest procesem fizykochemicznym i biorą w nim udział barwniki, które w zależności od podłoża, na
które trafiają po wyschnięciu mogą zachowywać się w różny sposób. Ponadto jeżeli korzystamy z tuszy
nieoryginalnych (nawet bardzo wysokiej jakości  a takie też można nabyć), to ich barwa oraz własności
różnią się nieco od firmowych materiałów eksploatacyjnych i różnice te trzeba uwzględnić. To właśnie
m.in. własności tuszy oraz nośników są tym, co musi zostać uwzględnione w profilu barwnym drukarki
 pliku, który poprzez odpowiednią współpracę ze sterownikiem zapewni nam wydruki o tak wiernej
kolorystyce, jak jest to tylko możliwe.
2 z 11 2015-08-15 20:34
Zdalne profilowanie drukarki  korzyści i utrudnienia http://www.swiatobrazu.pl/zdalne-profilowanie-drukarki-korzysci-i-utr...
Profile instalowane wraz ze sterownikiem drukarki są opracowywane wyłącznie z myślą o firmowych nośnikach. Jednak zestaw
ten nie zawsze obejmuje wszystkie papiery danego producenta  część z nich w momencie premiery naszego modelu nie była
jeszcze dostępna w sprzedaży, podczas gdy inne, nadal dostępne w handlu formalnie zdążyły już zostać wycofane z oferty.
Profil drukarki musi zostać wygenerowany osobno dla każdego zestawu tusze-nośnik. Jeżeli przy użyciu
danego zestawu tuszy drukujemy na trzech różnych rodzajach papieru (np. jednym błyszczącym i
dwóch typach matowego), to potrzebne są nam trzy profile  po jednym dla każdego rodzaju nośnika.
Jeżeli decydujemy się na zmianę rodzaju tuszy (np. z oryginalnych przechodzimy na specjalistyczne
zamienniki), to potrzebne będą nam zupełnie nowe profile dla wszystkich rodzajów papieru. Każdy
szanujący się producent drukarek zapewnia dość bogaty zestaw profili dla każdego ze swoich modeli.
Obejmują one wiele rozmaitych typów papieru, lecz zawsze są to (z oczywistych względów) nośniki
firmowe i próba użycia ich na papierach producentów niezależnych zaowocuje mniejszymi lub
większymi rozbieżnościami w kolorystyce wydruków. Jeżeli chcemy korzystać z nietypowych papierów
fotograficznych lub przystępnych cenowo i wysokiej jakości (choć nieoryginalnych) papierów innych
firm, konieczne jest przeprowadzenie precyzyjnego profilowania drukarki.
[kn_advert]
Kiedy warto rozważyć zakup urządzenia kalibrującego?
Skoro już wiemy, że przeprowadzenie profilowania drukarki jest równie ważne jak skalibrowanie
monitora, to nasuwającym się natychmiast pytaniem jest "dlaczego w takim razie mielibyśmy to robić
zdalnie, a nie samodzielnie w zaciszu domowym?". W końcu wielu fotografów prędzej czy póz
niej
zaopatruje się w kalibrator monitora i dobrze na tym wychodzi, tym bardziej, że okresowe korygowanie
profilu wyświetlacza jest wręcz zalecane z uwagi na zmieniające się w miarę korzystania z monitora
parametry wyświetlanego obrazu.
3 z 11 2015-08-15 20:34
Zdalne profilowanie drukarki  korzyści i utrudnienia http://www.swiatobrazu.pl/zdalne-profilowanie-drukarki-korzysci-i-utr...
Nawet prosty zestaw do profilowania drukarki stanowiący uzupełnienie kalibratora monitorowego jest od tego ostatniego
droższy mniej więcej dwu- lub nawet trzykrotnie. Przy bardziej zaawansowanych urządzeniach różnica jest jeszcze większa.
(Fot. Datacolor)
W przypadku zakupu urządzenia do profilowania drukarek wszelkich "za" i "przeciw" do rozważenia jest
znacznie więcej. Zestaw do skalibrowania urządzeń drukujących jest kilkakrotnie droższy od jego
odpowiednika dla monitorów i kosztuje od dwóch tysięcy złotych do ponad dziesięciu tysięcy w
przypadku systemów bardziej zaawansowanych o dużym stopniu zautomatyzowania. Sam proces
profilowania jest dość żmudny i sprowadza się do przeskanowania kolorymetrem planszy składającej się
z kilkudziesięciu (proste zestawy profilujące), kilkuset lub nawet kilku tysięcy (zautomatyzowane,
zaawansowane zestawy profilujące) barwnych pól, przy czym precyzja pomiarów zależy w dużej mierze
od liczby owych pól. Dlatego też osoby, dla których priorytetem jest jakość, muszą się liczyć z bardzo
dużymi wydatkami, podczas gdy zlecenie tego zadania firmie zewnętrznej jest stosunkowo niedrogie i
dostępne nawet dla osób fotografujących i drukujących odbitki zupełnie amatorsko. Na przykład firma
Halo Kolor, z pomocy której korzystaliśmy podczas realizacji tego cyklu artykułów wycenia taką usługę
w wersji podstawowej (do wyboru klienta są również waianty bardziej zaawansowane, o których
napiszemy więcej w następnym odcinku), na mniej niż 200 złotych  przy czym profilowanie odbywa
się za pomocą wysokiej klasy urządzenia kalibracyjnego o dużej precyzji działającego automatycznie, a
więc eliminującego do minimum możliwość popełnienia błędu przez człowieka podczas dokonywania
pomiarów..
Kiedy więc zakup kalibratora druku ma sens? Właściwie tylko wówczas, gdy drukujemy na bardzo
różnych nośnikach lub tuszami różnych producentów (to drugie działanie jednak zdecydowanie
odradzamy, ponieważ tego rodzaju "żonglowanie atramentami" często prowadzi do bardzo
niepożądanych efektów ubocznych, gdy barwniki o różnym składzie chemicznym mieszają się ze sobą w
dyszach drukarki!) lub też jeżeli wraz z kilkoma innymi pasjonatami lub zawodowymi fotografami
decydujemy się nabyć kalibrator na spółkę. W takich sytuacjach zakup nawet dość drogiego urządzenia
może zrównoważyć koszty, jakie musielibyśmy ponieść zlecając wykonanie wszystkich potrzebnych
profili specjalistycznej firmie.
4 z 11 2015-08-15 20:34
Zdalne profilowanie drukarki  korzyści i utrudnienia http://www.swiatobrazu.pl/zdalne-profilowanie-drukarki-korzysci-i-utr...
Zakres rozbieżności w kolorystyce pomiędzy odbitką wykonaną za pomocą niesprofilowanej drukarki a zdjęciem z
ródłowym
może być naprawdę rozmaity  od niewielkich różnic w intensywności czerni, aż po wyraz
ne zaburzenia kolorystyki. Niezależnie
od stopnia tych problemów cel profilowania jest jeden: zniwelować te rozbieżności w takim stopniu, jak to tylko możliwe. Na
ilustracji powyżej widać przykład dość poważnej rozbieżności  w porównaniu z oryginałem (po prawej) wydruk (po lewej)
charakteryzuje się silnym żółtawym zafarbem, a ponadto jest rozjaśniony. (Fot. Manatari)
Zanim jednak zdecydujemy się na zakup kalibratora, powinniśmy pomyśleć o czymś jeszcze:
profilowanie urządzenia drukującego wymaga pewnej wiedzy. Tablice pomiarowe należy drukować przy
odpowiednich ustawieniach drukarki, ponieważ w innym wypadku albo nie uzyskamy profilu
gwarantującego wierność druku, albo nie wyciśniemy z drukarki maksimum jej możliwości (co z tego,
że np. nasz model drukarki dysponuje dodatkowymi tuszami czerwonym i pomarańczowym, mającymi
zapewniać lepsze oddanie kolorystyki ludzkiej skóry w zdjęciach portretowych, skoro nasz profil barwny
nie uwzględnia tego faktu na skutek nieprawidłowo przeprowadzonego profilowania?). W przypadku
zlecania zdalnego przeprowadzenia tego procesu specjalistom otrzymujemy dodatkowo wsparcie, dzięki
któremu możemy być pewni poprawności otrzymanego w ten sposób profilu  o ile oczywiście
wykonamy wszystkie czynności dokładnie według instrukcji.
Korzyści
Utrudnienia
Ze zdalnym profilowaniem drukarki lub plotera wiążą się również pewne trudności, których trzeba być
świadomym przystępując do tego zadania. Niektóre z nich zostały już omówione na poprzedniej stronie
oraz w pierwszym artykule tego cyklu, natomiast inne jeszcze nie  tutaj postaramy się je zebrać
razem.
Konieczność współpracy dwóch osób na odległość
Największym wyzwaniem stojącym przed każdym, kto zechce zlecić zewnętrznej firmie wykonanie
profilu barwnego jego drukarki jest niewątpliwie konieczność samodzielnego wykonania pewnych
ważnych czynności, takich jak druk arkusza testowego czy zainstalowanie gotowego profilu w
komputerze i drukowanie w oparciu o niego. Czynności te muszą zostać przeprowadzone w odpowiedni
sposób, a w przypadku drukarek różnych producentów konfiguracja sprzętu może wyglądać nieco
inaczej  dlatego m.in. w zleceniu zleceniodawca podaje wykonawcy model posiadanej przez siebie
drukarki oraz używanego oprogramowania.
5 z 11 2015-08-15 20:34
Zdalne profilowanie drukarki  korzyści i utrudnienia http://www.swiatobrazu.pl/zdalne-profilowanie-drukarki-korzysci-i-utr...
Sterowniki drukarek dysponują wieloma opcjami mającymi za zadanie "upiększyć" wydruk. Jeżeli jednak najważniejszą cechą
wydruku jest jego zgodność z oryginałem, to większość z tych funkcji może stanowić dla nas poważne utrudnienie, zwłaszcza
gdy są one domyślnie uruchamiane.
Aby proces kalibrowania przebiegł prawidłowo, a odbitki charakteryzowały się prawidłową kolorystyką,
my jako zleceniodawcy, drukując arkusz testowy, a następnie  już po ostatecznym skonfigurowaniu
komputera  nasze zdjęcia, powinniśmy przestrzegać zaleceń specjalisty, z którym współpracowaliśmy
w zakresie stosowania odpowiednich ustawień sterownika drukarki oraz używanego programu
graficznego. Dotyczy to w szczególności wszelkich opcji zapewnionych przez producenta drukarki
dotyczących upiększania druku, ponieważ większość z nich powoduje znaczne modyfikacje kolorystyki
wydruków.
Odrębny profil na każdy nośnik
Wspominaliśmy o tym już kilkakrotnie, ale jest to informacja wymagająca utrwalenia: każdy rodzaj
używanego przez nas papieru (pomijamy tu oczywiście sytuacje, gdy używamy tego samego typu
papieru, ale w różnych formatach) wymaga osobnego profilu barwnego. Jeżeli zmieniamy papier na
teoretycznie podobny, ale innego producenta lub odznaczający się odrobinę innymi własnościami (np. z
glossy na semi-gloss) i wydaje nam się, że z uwagi na podobieństwo nośników stary profil będzie
odpowiedni, to możemy się niemile zdziwić. Na skutek odmiennego przebiegu reakcji towarzyszących
schnięciu tuszu oraz minimalnych różnic w odcieniu papieru otrzymane zdjęcia z dużą dozą
prawdopodobieństwa nie będą miały wiernych kolorów.
6 z 11 2015-08-15 20:34
Zdalne profilowanie drukarki  korzyści i utrudnienia http://www.swiatobrazu.pl/zdalne-profilowanie-drukarki-korzysci-i-utr...
Mnogość dostępnych materiałów eksploatacyjnych to zaleta, ale i problem związany z użytkowaniem drukarek fotograficznych.
Każdy rodzaj papieru, a w przypadku produktów współpracujących z różnymi rodzajami firmowych tuszy również każdy zestaw
atramentów odwzorowuje kolory nieco inaczej. Dopóki korzystamy z tego, co oferuje producent, to mamy do czynienia z
sytuacją w miarę komfortową, ponieważ oficjalne profile barwne dla naszego zestawu z dużym prawdopodobieństwem
dostępne będą na stronie internetowej producenta (choć nie jest to w 100% pewne, ponieważ może się okazać, że np.
niektórych rodzajów firmowych papierów nie znajdziemy na liście profili dostarczanych wraz ze sterownikiem naszej drukarki),
jednak prawdziwe schody zaczynają się w momencie, gdy pragniemy użyć materiałów niefirmowych.
Jeżeli decydujemy się na zdalne wykonanie profilu barwnego naszej drukarki, to najlepiej zrobimy
zlecając sprofilowanie dla wszystkich używanych przez nas rodzajów papieru i decydując się nie
zmieniać ich w przyszłości. Jest to rozwiązanie optymalne dla fotografów nie muszących już
eksperymentować w poszukiwaniu ulubionego typu papieru, którzy dobrze wiedzą, co im odpowiada
najbardziej.
[kn_advert]
Dbanie o arkusz testowy
Wysyłając arkusz testowy musimy go odpowiednio zabezpieczyć przed uszkodzeniami, ponieważ
wszelkie zabrudzenia czy przebarwienia wydruku mogą wpłynąć na wyniki pomiaru, a nawet
uniemożliwić jego przeprowadzenie. Znając "możliwości" Poczty w zakresie dostarczania przesyłek w
stanie znacznie odbiegającym od pierwotnego powinniśmy zadbać o to, aby zabezpieczenie to było
odpowiednie. Oczywiście nie ma mowy o składaniu arkusza w celu wciśnięcia go do małej koperty 
format tej ostatniej musi co najmniej odpowiadać formatowi arkusza. Dobrze jest też przesyłkę
wzmocnić, np. dwoma arkuszami sztywnego kartonu, który zabezpieczy kopertę przed zagięciem lub
złamaniem.
7 z 11 2015-08-15 20:34
Zdalne profilowanie drukarki  korzyści i utrudnienia http://www.swiatobrazu.pl/zdalne-profilowanie-drukarki-korzysci-i-utr...
Arkusz testowy drukowany na potrzeby pomiaru przez specjalistyczną firmę oferującą usługi zdalnego profilowania drukarki
składać się może bardzo dużej liczby barwnych pól (konkretna liczba zależy już od wyboru określonej opcji z oferty
usługodawcy  przykładowo firma Halo Kolor udostępnia arkusze testowe składające się z trzech lub sześciu tysięcy pól), z
których każde odpowiada innej barwie generowanej przez drukarkę. Jakakolwiek zmiana kolorystyki takiego arkusza (np. w
wyniku poplamienia papieru lub rozmazania atramentu na świeżym jeszcze wydruku) może doprowadzić do zniekształcenia
wyników pomiaru.
Pamiętajmy też o tym, że każdy wydruk potrzebuje nieco czasu na wyschnięcie i w tym czasie jest
bardzo podatny na rozmazanie oraz inne uszkodzenia. Zanim więc umieścimy arkusz testowy w
kopercie, koniecznie odczekajmy kilka godzin, aż papier będzie zupełnie suchy, a pola testowe
przestaną być wrażliwe na dotyk.
Softproofing
Warto w tym momencie wspomnieć o jeszcze jednej ważnej kwestii: przeprowadzenie poprawnego
profilowania drukarki (niezależnie od tego, jaką metodą) nie sprawi, że otrzymywane na papierze
wydruki będą identyczne z tym, co widzimy na ekranie monitora. Obrazy będą sobie tak wierne, jak
tylko pozwalają na to bariery technologiczne, ale nie takie same  choćby dlatego, że obraz na
monitorze świeci własnym światłem, a odbitki widzimy dzięki światłu odbitemu (a więc kolorystyka
drukowanych zdjęć może być w pewnym stopniu uzależniona od oświetlenia, przy którym je oglądamy
 to też jest ważna uwaga). Najważniejszy powód jest jednak nieco inny: paleta barw wyświetlanych
przez monitor (czyli w przestrzeniach RGB) najczęściej nieco różni się od tych dostępnych w ramach
przestrzeni CMYK. O tym, jak duże są to różnice, możecie się przekonać czytając jeden z odcinków
naszego cyklu artykułów "Zapanuj nad kolorem".
[converttable end="1"]
normalny tryb pracy (przestrzeń RGB)
8 z 11 2015-08-15 20:34
Zdalne profilowanie drukarki  korzyści i utrudnienia http://www.swiatobrazu.pl/zdalne-profilowanie-drukarki-korzysci-i-utr...
tryb Proof Colors (przestrzeń CMYK)
tryb Gamut Warning
9 z 11 2015-08-15 20:34
Zdalne profilowanie drukarki  korzyści i utrudnienia http://www.swiatobrazu.pl/zdalne-profilowanie-drukarki-korzysci-i-utr...
Funkcja softproofingu jest jednym z najbardziej pożądanych narzędzi obecnych w profesjonalnym oprogramowaniu
graficznym. Umożliwia ona m.in. sprawdzenie, jak nasze zdjęcie będzie wyglądało po wydruku oraz jak duża część jego
kolorystyki znajduje się poza przestrzenią barwną drukarki. Na ilustracjach powyżej widać przykład działania tej opcji w
popularnym Photoshopie CS5.
[converttable]
Z tego powodu większość zaawansowanych programów graficznych wyposażonych została w mechanizm
zwany softproofingiem, dzięki któremu możliwe jest zasymulowanie na ekranie monitora (wysokiej
jakości monitor odznacza się przestrzenią wyświetlanych barw znacznie wyższą aniżeli drukarka
atramentowa) tego, co zobaczymy na papierze po wykonaniu wydruku. Jedynym wymogiem jest
wskazanie programowi profilu barwnego, z którego skorzystamy podczas wydruku. Na życzenie program
wyposażony w opcję softproofingu może również zaznaczyć te obszary zdjęcia, na których barwy nie
mieszczą się w zakresie wskazanego profilu barwnego. Dzięki temu łatwiej nam będzie dobrać rodzaj
papieru nie tylko z uwagi na jego fakturę, lecz również pod kątem palety odwzorowywanych barw. Może
być to użyteczne, ponieważ zakres barw widocznych na nośnikach różnego rodzaju w przypadku
jednego modelu drukarki może być bardzo różny.
Na zakończenie
Za nami druga część minicyklu "Zdalne profilowanie drukarki", mającego za zadanie przedstawić Wam
możliwości i zalety związane z przeprowadzeniem kalibracji drukarki w sposób zdalny. W ramach
trzeciej, ostatniej już części dowiecie się, jakie możliwości dodatkowe oferuje ten proces i dlaczego
warto się nimi zainteresować.
Dziękujemy firmie Halo Kolor za pomoc w realizacji cyklu.
Zobacz także pozostałe artykuły z cyklu:
Zdalne profilowanie drukarki  czy to możliwe?
www.swiatobrazu.pl
10 z 11 2015-08-15 20:34
Zdalne profilowanie drukarki  korzyści i utrudnienia http://www.swiatobrazu.pl/zdalne-profilowanie-drukarki-korzysci-i-utr...
11 z 11 2015-08-15 20:34