Informator o egzaminie
potwierdzającym
kwalifikacje zawodowe
Drukarz
Warszawa 2009
 1 
Informator opracowała Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie
we współpracy z Okręgową Komisją Egzaminacyjną w Warszawie.
2
Wstęp
Centralna Komisja Egzaminacyjna poleca Państwa uwadze informator o egzaminie
potwierdzającym kwalifikacje zawodowe organizowanym dla absolwentów trzyletnich szkół
zawodowych.
Podstawą prawną egzaminu jest:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie
warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz
przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. z 2007 r.
Nr 83; poz. 562)
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2007 r. w sprawie
klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 124, poz. 860
z póz
n. zm.).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 3 lutego 2003 r. w sprawie
standardów wymagań będących podstawą przeprowadzenia egzaminu potwierdzającego
kwalifikacje zawodowe (załącznik do Dz. U. z 2003 r. Nr 49, poz. 411 oraz z 2005 r. Nr 66,
poz. 580), oraz Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 paz
dziernika 2007 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie standardów wymagań będących podstawą
przeprowadzania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe (Dz. U. z 2007r.
Nr. 207 poz.1497)
Informator, który przygotowaliśmy, ma charakter przede wszystkim praktyczny  chcemy za
jego pomocą dać Państwu możliwość przyjrzenia się, w jaki sposób zapisy prawa oświatowego
dotyczącego systemu egzaminów zewnętrznych w trzyletnim kształceniu zawodowym
przekładają się na konkrety, czyli na:
opis wymagań, które trzeba spełnić, aby przystąpić do egzaminu,
opis warunków koniecznych do zdania egzaminu,
opis struktury egzaminu w jego części pisemnej i praktycznej wraz z wymaganiami
egzaminacyjnymi i przykładowymi kryteriami oceniania,
opis materiałów egzaminacyjnych wraz z wzorami,
przykłady zadań wraz z odpowiedziami.
3
Informator o egzaminie zawodowym kierujemy do tych uczniów szkół zawodowych, którzy
po ukończeniu szkoły przystąpią do egzaminu przed zewnętrzną komisją egzaminacyjną, żeby
potwierdzić dyplomem kwalifikacje w zawodzie, w którym odbywali kształcenie.
Informacje o umiejętnościach zawodowych, które będą potwierdzane na egzaminie, pozwolą
nauczycielom właściwie ukierunkować kształcenie, a pracodawcom prezentują poziom
kwalifikacji zawodowych absolwentów szkół legitymujących się dyplomem. Służyć też mogą
teoretykom i praktykom kształcenia zawodowego jako istotna pomoc w projektowaniu modeli
zawodów przewidywanych do kształcenia i doskonalenia zawodowego w systemie szkolnym
i pozaszkolnym oraz systemach zatrudnienia.
4
SPIS TREŚCI
I. OGÓLNE INFORMACJE O EGZAMINIE POTWIERDZAJ
CYM
KWALIFIKACJE ZAWODOWE................................................................ 6
I.1. Struktura egzaminu oraz formy sprawdzania wiadomości i umiejętności z zakresu
zawodu ........................................................................................................................... 7
I.2. Jakie wiadomości i umiejętności będą sprawdzane na egzaminie? .............................. 7
I.3. Jakie wymagania trzeba spełnić, żeby zdać egzamin? .................................................. 9
I.4. Jakie wymagania trzeba spełnić, żeby móc przystąpić do egzaminu? .......................... 9
I.5. Gdzie i od kogo można uzyskać szczegółowe informacje o egzaminie zawodowym?10
II. ETAP PISEMNY EGZAMINU .................................................................. 11
II.1. Organizacja i przebieg ................................................................................................. 11
II.2. Wymagania egzaminacyjne z przykładami zadań do części I..................................... 13
II.3. Wymagania egzaminacyjne z przykładami zadań do części II ................................... 27
II.4. Odpowiedzi do przykładowych zadań ........................................................................ 31
III. ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU .................................................. 32
III.1 Organizacja i przebieg ................................................................................................. 32
III.2 Wymagania egzaminacyjne i ogólne kryteria oceniania ............................................. 34
III.3 Przykład zadania praktycznego do tematu:
1. Wykonanie odbitek na maszynie do drukowania z form płaskich& & & & & & & 37
IV. ZAA

CZNIKI ........................................................................................ 42
IV.1. Standard wymagań egzaminacyjnych dla zawodu ...................................................... 42
IV.2. Przykład karty odpowiedzi do etapu pisemnego ......................................................... 45
5
Ogólne informacje
I. OGÓLNE INFORMACJE O EGZAMINIE
POTWIERDZAJ
CYM KWALIFIKACJE ZAWODOWE
Egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe jest formą oceny poziomu
opanowania wiadomości i umiejętności z zakresu danego zawodu określonych
w standardzie wymagań, ustalonym przez Ministra Edukacji Narodowej.
Egzamin ten, zwany również egzaminem zawodowym, jest egzaminem zewnętrznym. Umożliwia
on uzyskanie porównywalnej i obiektywnej oceny poziomu osiągnięć zdającego poprzez
zastosowanie jednolitych wymagań, kryteriów oceniania i zasad przeprowadzania egzaminu,
opracowanych przez instytucje zewnętrzne, funkcjonujące niezależnie od systemu kształcenia.
Rolę instytucji zewnętrznych pełnią: Centralna Komisja Egzaminacyjna i osiem okręgowych
komisji egzaminacyjnych powołanych przez Ministra Edukacji Narodowej w 1999 roku.
Na terenie swojej działalności okręgowe komisje egzaminacyjne przygotowują, organizują
i przeprowadzają zewnętrzne egzaminy zawodowe. Egzaminy oceniać będą zewnętrzni
egzaminatorzy.
Egzaminy zawodowe mogą zdawać absolwenci wszystkich typów szkół zawodowych
ponadgimnazjalnych i policealnych, które kształcą w zawodach ujętych w klasyfikacji zawodów
szkolnictwa zawodowego.
Egzamin zawodowy jest przeprowadzany jeden raz w ciągu roku szkolnego  w okresie
od czerwca do sierpnia, w terminie ustalonym przez dyrektora Komisji Centralnej.
Dla absolwentów szkół, w których zajęcia dydaktyczno-wychowawcze kończą się
w styczniu, egzamin zawodowy jest przeprowadzany w okresie od stycznia do marca, w terminie
ustalonym przez dyrektora Komisji Centralnej.
Termin egzaminu zawodowego, dyrektor Komisji Centralnej ustala i ogłasza na stronie
internetowej Komisji Centralnej nie póz
niej niż na 4 miesiące przed terminem egzaminu zawodowego.
Dla absolwentów zasadniczych szkół zawodowych i szkół policealnych egzaminy
przeprowadzane są od następnego tygodnia po zakończeniu zajęć dydaktyczno-
wychowawczych, a dla absolwentów technikum i technikum uzupełniającego - od następnego
tygodnia po zakończeniu egzaminu maturalnego.
Do egzaminu mogą przystąpić również absolwenci szkół zawodowych kształcących
młodzież o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Dla tej młodzieży, na podstawie opinii poradni
psychologiczno-pedagogicznych lub orzeczeń lekarskich, czas egzaminu pisemnego może być
wydłużony o 30 minut, a warunki i przebieg egzaminu będą dostosowane do jej potrzeb.
6
Ogólne informacje
I.1. Struktura egzaminu oraz formy sprawdzania wiadomości
i umiejętności z zakresu zawodu
Struktura egzaminu obejmuje dwa etapy: etap pisemny i etap praktyczny.
Etap pisemny składa się z dwóch części: część I obejmuje sprawdzenie wiadomości
i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w danym zawodzie, a część II  sprawdzenie
wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą.
Etap pisemny przeprowadzany jest w formie testu składającego się z zadań zamkniętych
zawierających cztery odpowiedzi do wyboru, z których tylko jedna odpowiedz
jest prawidłowa.
W części I test zawiera 50 zadań, a w części II  20 zadań.
Czas trwania etapu pisemnego dla wszystkich zawodów wynosi 120 minut.
Etap praktyczny sprawdza określony zakres praktycznych umiejętności dla zawodu
wynikających z tematów zadań ustalonych w standardzie wymagań egzaminacyjnych.
W tym etapie zdający powinien wykonać zadanie egzaminacyjne w formie testu praktycznego.
Czas trwania etapu praktycznego nie może być krótszy niż 180 minut i nie dłuższy niż 240 minut.
I.2. Jakie wiadomości i umiejętności będą sprawdzane na egzaminie?
Na egzaminie będą sprawdzane tylko te wiadomości i umiejętności, które zostały
zapisane w standardzie wymagań egzaminacyjnych dla danego zawodu.
Standardy wymagań egzaminacyjnych dla poszczególnych zawodów ustalone zostały
rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 3 lutego 2003 r. w sprawie
standardów wymagań będących podstawą przeprowadzenia egzaminu potwierdzającego
kwalifikacje zawodowe (załącznik do Dz. U. z 2003 r. Nr 49, poz. 411), oraz rozporządzeniem
Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 paz
dziernika 2007 r. zmieniające rozporządzenie
w sprawie standardów wymagań będących podstawą przeprowadzania egzaminu
potwierdzającego kwalifikacje zawodowe (Dz. U. z 2007 r. Nr 207 poz.1497)
Teksty standardów wymagań egzaminacyjnych dla poszczególnych zawodów zostały
zamieszczone w oddzielnie opublikowanym załączniku do w/w rozporządzenia.
Struktura standardu wymagań egzaminacyjnych dla zawodu odpowiada strukturze egzaminu.
Oznacza to, że zawarte w standardzie umiejętności sprawdzane na egzaminie, ustalono odrębnie
dla obu etapów egzaminu.
Umiejętności zapisane w standardzie, sprawdzane w etapie pisemnym, są przyporządkowane do
określonych obszarów wymagań.
7
Ogólne informacje
Umiejętności sprawdzane w części I ujęto w 3 obszarach wymagań:
" czytanie ze zrozumieniem informacji przedstawionych w formie opisów, instrukcji,
rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych,
" przetwarzanie danych liczbowych i operacyjnych,
" bezpieczne wykonywanie zadań zawodowych zgodnie z przepisami bezpieczeństwa
i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.
Umiejętności sprawdzane w części II ujęto w 2 obszarach wymagań:
" czytanie ze zrozumieniem informacji przedstawionych w formie opisów, instrukcji,
tabel, wykresów,
" przetwarzanie danych liczbowych i operacyjnych.
W etapie praktycznym egzaminu sprawdzane umiejętności przyporządkowano
do 4 obszarów wymagań:
" planowanie czynności związanych z wykonaniem zadania,
" organizowanie stanowiska pracy,
" wykonywanie zadania egzaminacyjnego z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa
i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska,
" prezentowanie efektu wykonanego zadania.
Standard wymagań egzaminacyjnych dla zawodu stanowi podstawę do przygotowania
zadań egzaminacyjnych dla obu etapów egzaminu. Oznacza to, że zadania egzaminacyjne będą
sprawdzały tylko te umiejętności, które zapisane są w standardzie wymagań egzaminacyjnych
dla danego zawodu. Rodzaj zadań egzaminacyjnych sprawdzających umiejętności
przyporządkowane do danego obszaru wymagań w etapie pisemnym będzie wiązał się ściśle
z tym obszarem,
Umiejętności ujęte w standardzie wymagań egzaminacyjnych dla zawodu, dla obu
etapów egzaminu, będą omówione wraz z przykładami zadań w rozdziałach II. i III. informatora.
Każdy zdający powinien zapoznać się ze standardem wymagań egzaminacyjnych
dla zawodu, w którym chce potwierdzić kwalifikacje zawodowe. Standard zamieszczony
jest w rozdziale IV niniejszego informatora.
8
Ogólne informacje
I.3. Jakie wymagania trzeba spełnić, żeby zdać egzamin?
Przyjęto, że w etapie pisemnym zdający może otrzymać za każde prawidłowo rozwiązane
zadanie 1 punkt.
Zdający zda ten etap egzaminu, jeśli uzyska:
- z części I  co najmniej 50% punktów możliwych do uzyskania,
- z części II  co najmniej 30% punktów możliwych do uzyskania.
W etapie praktycznym oceniany będzie sposób wykonania zadania praktycznego oraz
jego efekt, zgodnie z ustalonymi kryteriami oceniania przyjętymi dla danego zadania. Spełnienie
ustalonych w zadaniu kryteriów wykonania pozwoli na uzyskanie maksymalnej liczby punktów.
Zdający zda ten etap egzaminu, jeśli uzyska co najmniej 75% punktów możliwych do uzyskania.
Zdający zda egzamin zawodowy, jeśli spełni wymagania ustalone dla etapu pisemnego
i etapu praktycznego.
Zdający, który zdał egzamin otrzymuje dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe
w danym zawodzie.
UWAGA!
Informacje o wynikach egzaminu zdający uzyska od dyrektora szkoły.
I.4. Jakie wymagania trzeba spełnić, żeby móc przystąpić do egzaminu?
Zdający powinien:
1. Ukończyć szkołę i otrzymać świadectwo ukończenia szkoły.
2. Złożyć pisemną deklarację przystąpienia do egzaminu zawodowego do dyrektora swojej
szkoły, w terminie określonym w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia
30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania
uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach
publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 83; poz. 562)
3. Zgłosić się na egzamin w terminie i miejscu wyznaczonym przez okręgową komisję
egzaminacyjną z dokumentem potwierdzającym tożsamość (z numerem PESEL).
9
Ogólne informacje
Zdający o specjalnych potrzebach edukacyjnych powinien dodatkowo przedłożyć
opinię lub orzeczenie wskazujące na dostosowanie warunków i formy przeprowadzania
egzaminu do jego indywidualnych potrzeb.
UWAGA!
Informacje o terminie i miejscu egzaminu może przekazać zdającym dyrektor szkoły lub dyrektor
okręgowej komisji egzaminacyjnej.
W zależności od specyfiki zawodu, w którym przeprowadzony będzie egzamin zawodowy,
okręgowa komisja egzaminacyjna może wezwać zdającego na szkolenie w zakresie
bezpieczeństwa i higieny pracy związane z wykonywaniem zadania egzaminacyjnego na
określonych stanowiskach egzaminacyjnych. Szkolenie powinno być zorganizowane nie
wcześniej niż na dwa tygodnie przed terminem egzaminu.
I.5. Gdzie i od kogo można uzyskać szczegółowe informacje o egzaminie
zawodowym?
Szczegółowych informacji o egzaminie zawodowym oraz wyjaśnień dotyczących m.in.
możliwości:
" powtórnego zdawania egzaminu zawodowego przez osoby, które nie zdały egzaminu,
" przystąpienia do egzaminu w terminie innym niż bezpośrednio po ukończeniu szkoły,
" udostępniania informacji na temat wyniku egzaminu,
" otrzymania dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe,
udziela dyrektor szkoły i okręgowa komisja egzaminacyjna.
10
Etap pisemny egzaminu
II. ETAP PISEMNY EGZAMINU
II.1. Organizacja i przebieg
Etap pisemny egzaminu może być zorganizowany w szkole lub innej placówce
wskazanej przez okręgową komisję egzaminacyjną.
W dniu egzaminu powinieneś zgłosić się w szkole/placówce na 30 minut przed godziną
jego rozpoczęcia. Powinieneś posiadać dokument potwierdzający Twoją tożsamość
i numer ewidencyjny PESEL.
Przed wejściem do sali egzaminacyjnej będziesz poproszony o potwierdzenie gotowości
przystąpienia do etapu pisemnego egzaminu.
Słuchaj uważnie informacji przewodniczącego zespołu nadzorującego, który będzie
omawiał regulamin przebiegu egzaminu.
Po zajęciu miejsca w sali egzaminacyjnej otrzymasz arkusz egzaminacyjny
i KART
ODPOWIEDZI.
Arkusz egzaminacyjny zawiera:
- stronę tytułową z nazwą i symbolem cyfrowym zawodu, w którym odbywa się etap
pisemny egzaminu oraz  Instrukcję dla zdającego (w instrukcji znajdują się informacje
o liczbie stron arkusza egzaminacyjnego, wskazania dotyczące rozwiązywania zadań,
zaznaczania odpowiedzi i sposobu poprawiania odpowiedzi w KARCIE ODPOWIEDZI),
- test 70 zadań wielokrotnego wyboru, w tym 50 zadań w części I ponumerowanych
od 1 do 50 oraz 20 zadań w części II ponumerowanych od 51 do 70.
KARTA ODPOWIEDZI stanowi jedną stronę i zawiera:
- symbol cyfrowy zawodu i oznaczenie wersji arkusza egzaminacyjnego,
- miejsce na wpisanie Twojego numeru ewidencyjnego PESEL i zakodowanie go,
- miejsce na wpisanie Twojej daty urodzenia,
- tabele z numerami zadań odpowiadających części I oraz części II arkusza
egzaminacyjnego z układem kratek A, B, C, D do zaznaczania odpowiedzi,
- miejsce na naklejkę z kodem ośrodka.
Przeczytaj uważnie  Instrukcję dla zdającego w arkuszu egzaminacyjnym i sprawdz
, czy
Twój arkusz jest kompletny i nie ma w nim błędów. Wykonaj polecenia zgodnie
z  Instrukcją dla zdającego .
Czas trwania etapu pisemnego egzaminu wynosi 120 minut (2 godziny zegarowe).
11
Etap pisemny egzaminu
UWAGA: Jeśli jesteś egzaminowanym o potwierdzonych specjalnych potrzebach edukacyjnych,
to masz prawo do wydłużonego o 30 minut czasu trwania etapu pisemnego egzaminu
zawodowego. Przewodniczący szkolnego zespołu egzaminacyjnego wskaże Ci miejsce na sali
egzaminacyjnej i dopilnuje, abyś mógł zdawać egzamin w ustalonym dla Ciebie czasie.
Kolejność rozwiązywania zadań jest dowolna. Dobrze jednak będzie, jeśli rozplanujesz
sobie czas egzaminu. Na rozwiązanie zadań z części I arkusza powinieneś przeznaczyć około 80
minut, na rozwiązanie zadań z części II - około 30 minut. Pozostałe 10 minut powinieneś
wykorzystać na sprawdzenie, czy prawidłowo zaznaczyłeś odpowiedzi do poszczególnych zadań
w KARCIE ODPOWIEDZI.
Pamiętaj! Pracuj samodzielnie!
Przystępując do rozwiązywania każdego zadania powinieneś:
- uważnie przeczytać całe zadanie,
- przeanalizować rysunki, tabele, itp. oraz treść poleceń,
- dobrze zastanowić się nad wyborem prawidłowej odpowiedzi,
- starannie zaznaczyć wybraną odpowiedz
w KARCIE ODPOWIEDZI zgodnie
z instrukcją w arkuszu egzaminacyjnym.
Po zakończeniu rozwiązywania zadań, sprawdz
w KARCIE ODPOWIEDZI, czy dla
wszystkich zadań zaznaczyłeś odpowiedzi.
Przewodniczący ogłosi koniec egzaminu i poinformuje, w jaki sposób będziesz mógł oddać
swoją KART
ODPOWIEDZI. Arkusz egzaminacyjny możesz zatrzymać dla siebie.
Jeśli wcześniej zakończysz rozwiązywanie zadań, zgłoś przez podniesienie ręki gotowość
do oddania KARTY ODPOWIEDZI.
12
Etap pisemny egzaminu
II.2. Wymagania egzaminacyjne z przykładami zadań do części I
Zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji powinien
Absolwent powinien umieć:
1. Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji,
rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych,
a w szczególności:
1.1 stosować terminologię z zakresu poligrafii;
czyli:
" stosować nazwy wyrobów i półproduktów poligraficznych, ich elementów i części,
a także materiałów, z których zostały wykonane, np.: oprawa, odbitka drukarska,
oryginał, podłoże drukowe, papier, tektura, diapozytyw, negatyw, forma kopiowa, forma
drukowa, farba drukarska, użytek, arkusz drukarski,
" stosować określenia dotyczące operacji technologicznych, np.: kopiowanie,
wywoływanie, pasowanie kolorów, odbitka kontrolna, przyrząd, nakład, złamywanie,
składka, wkład, kompletowanie,
" stosować określenia dotyczące właściwości fizyko-chemicznych i mechanicznych
materiałów poligraficznych, np.: światłoczułość, napięcie powierzchniowe, lepkość,
wartość pH, hydrofilowość, oleofilowość, właściwości reologiczne, twardość, stabilność
wymiarowa, ścieralność,
" stosować określenia dotyczące podstawowych cech wyrobów papierowych, np.: format
arkusza, gramatura, dwustronność, anizotropia, niejednorodność właściwości,
higroskopijność, pulchność, białość, gładkość, połysk, uszlachetnianie powierzchni,
gładzenie, satynowanie, barwienie, powlekanie.
Przykładowe zadanie 1.
Produktem końcowym procesu drukowania jest
A. odbitka drukarska.
B. komplet składek.
C. oprawa prosta.
D. okładka zeszytowa.
13
Etap pisemny egzaminu
1.2 stosować oznaczenia i symbole stosowane na rysunkach technicznych,
w dokumentacji technicznej i technologicznej;
czyli:
" stosować oznaczenia i symbole występujące w rysunkach technicznych, np.: sposób
oznaczania płaszczyzny przekroju, wymiarów, formatu, masy, siły, naprężenia,
" stosować oznaczenia i symbole występujące w dokumentacji technicznej,
np.: oznaczenie poziomu hałasu, mocy zainstalowanej, maksymalny format nadruku,
" stosować oznaczenia i symbole występujące w dokumentacji technologicznej,
np.: oznaczenie sposobu zadrukowania arkusza, krojenia, złamywania, wysokości
nakładu, symbole literowe nowoczesnych papierów drukowych.
Przykładowe zadanie 2.
Zapis  skala 1 : 10 oznacza, że przedmiot przedstawiony na rysunku technicznym jest
A. zmniejszony dwukrotnie.
B. zmniejszony dziesięciokrotnie.
C. powiększony pięciokrotnie.
D. powiększony dziesięciokrotnie.
1.3 rozróżniać podstawowe rodzaje materiałów poligraficznych;
czyli:
" rozróżniać rodzaje materiałów poligraficznych na podstawie ich właściwości fizyko-
chemicznych i użytkowych, np.: gramatury, połysku, białości, formatu arkuszy,
odporności na ścieranie, chłonności, lepkości, sztywności, twardości,
" rozróżniać materiały poligraficzne stosowane podczas drukowania, np.: papier, karton,
tektura, tektura falista, laminaty, farby drukarskie maziste i ciekłe, roztwór zwilżający,
roztwór gumujący,
" rozróżniać najczęściej stosowane w poligrafii substancje chemiczne, np.: suszki, pasty
skracające, odświeżacze do farb drukarskich, lakiery, rozpuszczalniki, rozcieńczalniki,
kleje, dodatki do roztworu zwilżającego,
" rozróżniać metale oraz ich stopy stosowane w poligrafii, np.: aluminium, stal, miedz
,
brąz, stop drukarski,
" rozróżniać rodzaje tworzyw sztucznych stosowane w poligrafii, np.: fotopolimery
typograficzne, fotopolimery fleksograficzne, folie tworzyw sztucznych.
Przykładowe zadanie 3.
Wyrób papierniczy o gramaturze od 160g/m2 do 315g/m2, to
A. papiery.
B. kartony.
C. tektury.
D. bibuły.
14
Etap pisemny egzaminu
1.4 rozróżniać podstawowe procesy i wyroby poligraficzne;
czyli:
" rozróżniać procesy przygotowania do drukowania, np.: procesy składania i obróbki
tekstów, procesy przetwarzania ilustracji, procesy wytwarzania form drukowych,
" rozróżniać procesy drukowania, np.: drukowanie typograficzne, fleksograficzne,
offsetowe, rotograwiurowe, sitowe, tampondrukowe, cyfrowe,
" rozróżniać procesy obróbki wykończeniowej półproduktów poligraficznych,
np.: lakierowanie, laminowanie, proces złamywania, proces okrawania z trzech stron,
" rozróżniać grupy wyrobów poligraficznych ze względu na sposób ich wydawania,
np.: druki periodyczne, druki dziełowe, akcydensy,
" rozróżniać grupy wyrobów poligraficznych ze względu na ich konstrukcję, np.: druki
luz
ne, druki łączone, oprawy.
Przykładowe zadanie 4.
Wyrób poligraficzny mający do 48 stronic i odrębnie wykonaną okładkę, to
A. książka.
B. druk luz
ny.
C. czasopismo.
D. broszura.
1.5 rozróżniać podstawowe maszyny poligraficzne, w tym maszyny drukujące
i urządzenia pomocnicze;
czyli:
" rozróżniać maszyny poligraficzne ze względu na ich zastosowanie, np.: maszyny do
wykonywania form drukowych, maszyny do drukowania, maszyny introligatorskie,
" rozróżniać maszyny poligraficzne ze względu na ich budowę, np.: aparaty
fotoreprodukcyjne, skanery, naświetlarki do filmów, naświetlarki do płyt, złąmywarki
kasetowe, złamywarki nożowe, krajarki jednonożowe, krajarki trójnożowe,
" rozróżniać maszyny drukujące ze względu na ich budowę oraz zakres zastosowań, np.:
maszyny drukujące typograficzne, fleksograficzne, offsetowe, wklęsłodrukowe,
sitodrukowe, maszyny drukujące arkuszowe, zwojowe, jedno-, dwu-, wielokolorowe,
" rozróżniać maszyny drukujące ze względu na ich przeznaczenie, np.: maszyny gazetowe,
dziełowe, akcydensowe.
" rozróżniać maszyny drukujące ze względu na formaty drukowania, np.: maszyny dużego
formatu, maszyny średniego formatu, maszyny małego formatu.
" rozróżniać urządzenia pomocnicze, np.: gilotyny, klejarki, lakierówki, laminarki, prasy
do tłoczenia, tunele suszące.
Przykładowe zadanie 5.
Cylindry: formowy, pośredni i dociskowy stanowią zespół drukujący maszyny
A. fleksograficznej.
B. typograficznej.
C. sitodrukowej.
D. offsetowej.
15
Etap pisemny egzaminu
1.6 rozróżniać formy drukowe i technologie ich wykonywania;
czyli:
" rozróżniać formy drukowe ze względu na kształt podłoża formy, np.: formy płaskie,
formy cylindryczne,
" rozróżniać formy drukowe ze względu na technologię ich wykonania, np.: formy
drukowe trawione, grawerowane, wymywane, do technologii pozytywowej
i negatywowej, formy drukowe otrzymane w technologii CTP,
" rozróżniać formy drukowe ze względu na ich budowę i materiały z jakich zostały
wykonane, np.: formy do drukowania wypukłego, płaskiego, wklęsłego, sitowego, formy
metalowe i fotopolimerowe oraz formy drukowe na podłożu aluminiowym, tworzywie
sztucznym, miedzi.
Przykładowe zadanie 6.
Proces naświetlania płyty presensybilizowanej przez diapozytyw występuje w technologii
wykonania formy drukowej
A. stalorytniczej.
B. grawerowanej.
C. offsetowej pozytywowej.
D. offsetowej negatywowej.
1.7 charakteryzować technologie drukowania oraz podstawowe i dodatkowe techniki
drukowania;
czyli
" charakteryzować technologię drukowania wypukłego, płaskiego, wklęsłego i sitowego
" charakteryzować podstawowe techniki drukowania, np.: technikę drukowania
wypukłego, płaskiego, wklęsłego i sitowego,
" charakteryzować dodatkowe i pochodne techniki drukowania, np.: offset, fleksografia,
rotograwiura, sitodruk.
Przykładowe zadanie 7.
Zwilżanie formy drukowej roztworem wodnym jest stosowane podczas drukowania
A. tamponowego.
B. sitodrukowego.
C. offsetowego.
D. rotograwiurowego.
16
Etap pisemny egzaminu
1.8 rozróżniać podłoża i farby do drukowania;
czyli
" rozróżniać podłoża drukowe ze względu na ich skład surowcowy, np.: papiery
bezdrzewne, drzewne i makulaturowe, kartony, tektury, folie,
" rozróżniać podłoża drukowe ze względu na ich właściwości fizyko-chemiczne,
np.: podłoża chłonne i niechłonne, podłoża drukowe giętkie i sztywne, kształtki,
" rozróżniać podłoża drukowe ze względu na sposób wykończenia ich powierzchni,
np.: papiery powlekane, papiery niepowlekane, papier MWC,
" rozróżniać farby i lakiery stosowane w różnych technikach drukowania, np.: farby
offsetowe, wklęsłodrukowe, farby sitodrukowe,
" rozróżniać farby i lakiery na podstawie ich właściwości i składu chemicznego,
np.: farby ciekłe, farby maziste, farby i lakiery UV,
Przykładowe zadanie 8.
Podłożem drukowym sztywnym jest
A. tektura wielowarstwowa.
B. folia polietylenowa.
C. papier offsetowy.
D. papier powlekany.
1.9 rozróżniać urządzenia i przyrządy kontrolno-pomiarowe stosowane w procesach
drukowania;
czyli:
" rozróżniać przyrządy i urządzenia do kontroli położenia obrazu i pasowania kolorów
oraz grubości podłoża drukowego np.: lupy poligraficzne, przymiar liniowy, czujniki
fotoelektryczne, śruba mikrometryczna,
" rozróżniać przyrządy i urządzenia do pomiaru i oceny nasycenia barwy (gęstości
optycznej) pól pełnych na odbitce, np.: densytometry, testy do kontroli drukowania,
" rozróżniać urządzenia kontrolne maszyny drukującej np.: czujniki podawania
i wykrywania arkusza.
Przykładowe zadanie 9.
Do kontroli wizualnej dokładności pasowania kolorów na odbitce drukarskiej służy
A. śruba mikrometryczna.
B. przymiar liniowy.
C. densytometr.
D. lupa poligraficzna.
17
Etap pisemny egzaminu
1.10 określać przyczyny powstawania wad odbitek drukarskich;
czyli:
" określać przyczyny powstawania wad związanych z położeniem obrazu, np.: brak
pasowania kolorów, zróżnicowany margines przedni lub boczny, brak zgodności
rozmieszczenia obrazów przy drukowaniu dwustronnym,
" określać przyczyny powstawania wad związanych z wartością tonalną obrazu,
np.: smużenie, nierównomierność pokrycia, zbyt mała lub zbyt duża gęstość optyczna
odbitki (nasycenie barwy),
" określać przyczyny powstawania wad związanych z deformacją punktów rastrowych,
np. wydłużenie, dublowanie, brudzenie,
" określać przyczyny powstawania wad spowodowanych niewłaściwym doborem podłoża
drukowego, np.: pylenie papieru, zrywanie powierzchni papieru, zbyt wolne schnięcie
farby drukowej, niszczenie formy offsetowej,
" określać przyczyny powstawania wad związanych z rodzajem i ilością podawanej farby
i roztworu zwilżającego, np.: perlenie farby, tonowanie, emulgowanie farby,
" określać przyczyny powstawania wad spowodowanych błędami montażu i kopiowania,
np.: nieprawidłowa paginacja, nieprawidłowo wykonany montaż lub nieprawidłowo
wykonana kopia.
Przykładowe zadanie 10.
Przyczyną braku registru na arkuszu może być
A. zbyt duża lepkość użytej farby.
B. zbyt mała lepkość użytej farby.
C. błąd ustawienia kałamarza farbowego.
D. błąd ustawienia marek przednich.
18
Etap pisemny egzaminu
2. Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:
2.1 wskazywać zastosowanie podstawowych materiałów poligraficznych;
czyli:
" wskazywać zastosowanie papierowych podłoży drukowych, np.: papierów, kartonów,
tektur,
" wskazywać zastosowanie tworzyw sztucznych, np.: folii tworzyw sztucznych, folii
samoprzylepnych,
" wskazywać zastosowanie farb graficznych i substancji pomocniczych, np.: farb
konwencjonalnych i UV, roztworów zwilżających, lakierów dyspersyjnych i UV,
" wskazywać zastosowanie podstawowych materiałów introligatorskich, np.: klejów,
materiałów pokryciowych,
" wskazywać zastosowanie metali i wyrobów włókienniczych, np.: aluminium, miedzi,
stali, siatek sitodrukowych.
Przykładowe zadanie 11.
Folia samoprzylepna jest materiałem podłożowym stosowanym do drukowania
A. broszur.
B. etykiet.
C. gazet.
D. czasopism.
2.2 określać zasady wykonywania form drukowych;
czyli:
" określać zasady wykonywania form dla poszczególnych technik drukowania, np.: formy
offsetowe, formy fleksograficzne, rotograwiurowe, sitodrukowe,
" określać zasady wykonywania form drukowych do drukowania obrazów jedno-
i wielotonalnych oraz jedno- i wielobarwnych,
" określać zasady wykonywania form drukowych z częściowym lub pełnym zastosowaniem
technologii cyfrowej, np.: w systemie CtF, CtP.
Przykładowe zadanie 12.
W technologiach wykonywania offsetowych form drukowych nie stosuje się metod
A. stereotypowych.
B. pośrednich.
C. bezpośrednich.
D. cyfrowych.
19
Etap pisemny egzaminu
2.3 dobierać materiały podstawowe i pomocnicze stosowane w procesach drukarskich
w zależności od parametrów technologicznych lub użytkowych produktu;
czyli:
" dobierać podłoża drukowe w zależności od wymagań stawianych wyrobom
poligraficznym, np.: grubości, chłonności, białości, barwie, połysku, sztywności,
o określonej odporności na działanie wilgoci i wytrzymałości mechanicznej,
" dobierać farby drukowe stosownie do wymagań stawianych wyrobom poligraficznym,
np.: nietoksyczności, światłotrwałości, barwie, o podwyższonej odporności na ścieranie,
odporności na wysoką temperaturę, zwiększonym połysku,
" dobierać farby drukowe stosownie do właściwości fizyko-chemicznych podłoża
drukowego, np.: do drukowania na podłożach chłonnych i niechłonnych,
" dobierać materiały pomocnicze do wykonania danego wyrobu poligraficznego,
np.: lakiery, proszki do pudrowania druków, składniki farb - suszki, pasty skracające.
Przykładowe zadanie 13.
Papiery o tzw. lustrzanym połysku stosowane do drukowania wysokojakościowych etykiet,
opakowań, prospektów reklamowych, to
A. papiery samokopiujące.
B. papiery typu  Chromolux .
C. papiery biurowe.
D. papiery objętościowe.
2.4 dobierać proces technologiczny w zależności od rodzaju materiału, druku i podłoża
do drukowania;
czyli:
" dobierać proces technologiczny do typu lub rodzaju wyrobu poligraficznego,
np.: gazeta, opakowanie, oprawa, druk wielkoformatowy,
" dobierać proces technologiczny do rodzaju drukowania, tj. stosownie do kształtu formy
drukowej, np.: drukowanie rotacyjne lub płaskie,
" dobierać proces technologiczny do sposobu drukowania, tj. sposobu przenoszenia farby
z formy na zadrukowywane podłoże, np.: drukowanie bezpośrednie lub pośrednie,
" dobierać proces technologiczny do odmiany drukowania, tj. stosownie do kształtu
zadrukowywanego podłoża, np. drukowanie arkuszowe lub zwojowe,
" dobierać proces technologiczny stosownie do rodzaju materiału podłoża drukowego,
np.: podłoża chłonne, podłoża niechłonne,
" dobierać proces technologiczny stosownie do kolorystyki oraz charakteru
reprodukowanego obrazu, np.: nadruki jednobarwne, wielobarwne wielotonalne.
Przykładowe zadanie 14.
Wysokonakładowa produkcja gazet wymaga drukowania
A. rotacyjnego dwustronnego.
B. płaskiego dwustronnego.
C. rotacyjnego jednostronnego.
D. płaskiego jednostronnego.
20
Etap pisemny egzaminu
2.5 dobierać maszyny drukujące w zależności od rodzaju i wielkości produkcji
z uwzględnieniem danych technicznych maszyn;
czyli:
" dobierać maszyny drukujące stosownie do wielkości produkcji, np.: do drukowania
wysokonakładowych czasopism, gazet i akcydensów oraz niskonakładowych
akcydensów jak ulotki, zaproszenia, prospekty,
" dobierać maszyny stosownie do kolorystyki oraz sposobu uszlachetniania druków,
np.: drukowanie 4+4, 4+0, 1+1 z lakierem dyspersyjnym lub UV,
" dobierać maszyny drukujące z uwzględnieniem ich możliwości technicznych,
np.: maszyna arkuszowa pełnoformatowa, maszyna zwojowa dwukolorowa
wąskowstęgowa.
Przykładowe zadanie 15.
Do wydrukowania 1000 egzemplarzy jednokolorowych ulotek formatu A5 najlepiej
zastosować maszynę offsetową
A. arkuszową jednokolorową.
B. zwojową jednokolorową.
C. arkuszową dwukolorową.
D. zwojową dwukolorową.
2.6 określać zasady drukowania nakładu;
czyli:
" ustalać sposób przygotowania maszyny i materiałów do drukowania,
np.: przyporządkowanie farb, regulacja, przyrząd i próbne uruchomienie maszyny
maszyny, odbitka kontrolna, odbitka akceptowa,
" określać warunki drukowania nakładu stosownie do techniki drukowania i rodzaju
maszyny drukującej,
" określać warunki drukowania nakładu stosownie do rodzaju, właściwości i kształtu
zadrukowywanego podłoża,
" określać warunki drukowania nakładu stosownie do rodzaju, właściwości farb
drukowych oraz systemów wspomagających schnięcie farby,
" określać technologię drukowania stosownie do sposobu uszlachetniania druków
i obróbki końcowej, np.: lakierowanie, laminowanie folią, wykrawanie.
Przykładowe zadanie 16.
Dwukolorowe nadruki na 100 koszulkach bawełnianych najkorzystniej wykonać w technice
A. offsetowej.
B. typograficznej.
C. sitodrukowej.
D. fleksograficznej.
21
Etap pisemny egzaminu
2.7 wskazywać sposoby usuwania wad odbitek drukarskich;
czyli:
" wskazywać sposoby usuwania wad związanych z położeniem obrazu, np.: odwrócenie
obrazu, brak registru (pasowania), przesunięcie boczne obrazu,
" wskazywać sposoby usuwania wad związanych z wartością tonalną obrazu,
np.: nadmierny przyrost punktu rastrowego, zanik lub przetłoczenie obrazu, zbyt duże
lub niedostateczne natężenie barw na odbitce,
" wskazywać sposoby usuwania wad spowodowanych niewłaściwym doborem podłoża
drukowego, np.: tonowanie, niewłaściwa białość lub barwa papieru, niejednorodność
właściwości, wilgotność, chłonność, połysk, deformacja liniowa,
" wskazywać sposoby usuwania wad związanych z rodzajem i ilością podawanej farby
i roztworu zwilżającego, np.: złe przyjmowanie farby przez farbę, cętkowanie,
emulgowanie farby, brudzenie, chlapanie, odciąganie,
" wskazywać sposoby usuwania wad spowodowanych niewłaściwym magazynowaniem
i przechowywaniem papieru, np.: złe pasowanie kolorów, odkształcenie papieru
w stosie lub zwoju, spowolnione schnięcie farb, zmniejszona wytrzymałość
mechaniczna.
Przykładowe zadanie 17.
W przypadku nadmiernego przyrostu wartości tonalnych obrazu podczas drukowania należy
A. zwiększyć nacisk walców farbowych.
B. zmniejszyć ilość podawanej farby.
C. zwiększyć ilość podawanej farby.
D. zastosować napylanie druków.
2.8 obliczać ilość materiałów do planowanej wielkości produkcji;
czyli:
" obliczać ilość arkuszowych i zwojowych materiałów niezbędnych do wykonania
wymaganej wielkości produkcji,
" oszacować naddatek niezbędny w procesach drukowania i obróbce introligatorskiej,
" określać zależności między formatami arkuszy w szeregach A, B, C.
Przykładowe zadanie 18.
Ile arkuszy formatu A4 potrzeba do wykonania 200 czterostronicowych składek formatu A5?
A. 100
B. 200
C. 300
D. 400
22
Etap pisemny egzaminu
2.9 obliczać czas produkcji nakładu określonego rodzaju druku.
czyli:
" obliczać czas drukowania nakładu w zależności od wydajności maszyny,
" obliczać czas drukowania nakładu w zależności od formatu maszyny,
" obliczać czas drukowania nakładu w zależności od ilości zespołów drukujących
maszyny.
Przykładowe zadanie 19.
Czas niezbędny do wydrukowania 50 000 odbitek na maszynie o wydajności 5000 odbitek na
godzinę wynosi
A. 5 godzin.
B. 10 godzin.
C. 15 godzin.
D. 20 godzin.
3. Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa
i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska,
a w szczególności:
3.1. wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia oraz środowiska występujące
w produkcji wyrobów poligraficznych;
czyli:
" wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia wynikające z bezpośredniego kontaktu
z elementami ruchomymi maszyn drukujących, np.: cylindrami formowymi, walcami
zespołów farbowych,
" wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia wynikające z niewłaściwego posługiwania
się narzędziami, np.: używanie narzędzi uszkodzonych, używanie narzędzi w czasie
pracy maszyny drukującej,
" wskazywać zagrożenia wynikające z obsługi maszyn i urządzeń znajdujących się pod
napięciem elektrycznym,
" wskazywać zagrożenia wynikające z użytkowania stałych i ciekłych substancji
chemicznych zawierających związki szkodliwe, np.: rozpuszczalników farb,
" wskazywać zagrożenia dla środowiska naturalnego wynikające z wytwarzania odpadów
poligraficznych oraz wskazywać sposoby ich neutralizacji i właściwego
zagospodarowywania, np.: odpadów makulaturowych, odpadów pochodzenia
chemicznego.
Przykładowe zadanie 20
Czyściwo zużyte podczas mycia maszyny drukującej należy
A. przeznaczyć do powtórnego użycia.
B. przeznaczyć do spalenia.
C. wrzucić do specjalnego pojemnika.
D. wrzucić do zwykłego pojemnika na śmieci.
23
Etap pisemny egzaminu
3.2. stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska obowiązujące na stanowiskach występujących w procesach
wytwarzania wyrobów poligraficznych,
czyli:
" stosować instrukcje obsługi i zasady użytkowania maszyn, np.: drukowanie z właściwie
zamocowanym obciągiem gumowym, drukowanie z zamkniętymi osłonami zespołów
drukujących,
" stosować przepisy bhp na stanowisku pracy drukarza, np.: używanie narzędzi zgodnie
z przeznaczeniem,
" stosować przepisy ochrony przeciwpożarowej hali maszyn drukujących oraz
magazynach farb i wyrobów papierowych, np.: przestrzeganie zakazu używania
otwartego ognia,
" stosować zasady ochrony środowiska w postępowaniu ze środkami chemicznymi,
np.: składowanie odpadów farb w wyznaczonych miejscach,
" stosować zasady ochrony środowiska w postępowaniu z odpadami wyrobów
papierowych, np.: gromadzenie makulatury do przerobu wtórnego.
Przykładowe zadanie 21
Regulowanie przy pomocy kluczy maszyny będącej w ruchu jest
A. całkowicie niedozwolone.
B. niedozwolone w czasie konserwacji.
C. dozwolone pod nadzorem.
D. dozwolone podczas drukowania.
3.3. dobierać środki ochrony indywidualnej do rodzaju prac związanych z obróbką
form drukarskich i obsługą maszyn;
czyli:
" dobierać środki ochrony indywidualnej chroniące przed urazami mechanicznymi,
np.: kask, obuwie ochronne,
" dobierać środki ochrony indywidualnej chroniące przed uszkodzeniem wzroku lub
słuchu, np.: okulary ochronne, nauszniki przeciwhałasowe,
" dobierać środki ochrony indywidualnej chroniące przed zabrudzeniem i bezpośrednim
kontaktem z chemikaliami, np.: fartuch, rękawice gumowe.
Przykładowe zadanie 22.
W celu ochrony przed hałasem w hali szybkobieżnych maszyn drukujących należy stosować
A. rękawice ochronne.
B. kask ochronny.
C. ochronniki słuchu.
D. okulary ochronne.
24
Etap pisemny egzaminu
3.4. wskazywać metody i sposoby zabezpieczania materiałów i produktów
poligraficznych przed niepożądanym wpływem czynników zewnętrznych;
czyli:
" wskazywać metody i sposoby zabezpieczania materiałów poligraficznych przed
wpływem czynników atmosferycznych, takich jak np.: wysoka lub niska temperatura,
wilgoć,
" wskazywać metody i sposoby zabezpieczania wyrobów poligraficznych przed wpływem
czynników mechanicznych, takich jak np.: obciążenia zginające, tnące, ściskające,
" wskazywać metody i sposoby zabezpieczania wyrobów poligraficznych przed działaniem
stałych i ciekłych substancji chemicznych, np.: kwasów, par amoniaku.
Przykładowe zadanie 23.
Aby ochronić druki przed wilgocią należy stosować opakowania
A. z folii termokurczliwej.
B. z folii perforowanej.
C. z tektury dwuwarstwowej.
D. z papieru pakowego.
3.5. wskazywać działania związane z udzieleniem pomocy przedlekarskiej
poszkodowanemu podczas wykonywania prac na stanowisku drukarza;
czyli:
" wskazywać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej w sytuacji nagłej utraty
przytomności, np.: na skutek porażenia prądem,
" wskazywać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej w przypadku uszkodzenia ciała
na skutek niekontrolowanego kontaktu z ruchomymi elementami maszyny drukującej lub
niewłaściwego użycia narzędzi,
" wskazywać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej w przypadku niepożądanego
kontaktu z aktywnymi substancjami chemicznymi, np.: spożycia chemikaliów, dostania
się do oka substancji chemicznej,
" wskazywać sposoby współpracy ze służbami ratowniczymi, np.: zawiadomienie
pogotowia ratunkowego.
Przykładowe zadanie 24.
W przypadku dostania się do oka substancji chemicznej udzielenie poszkodowanemu
pierwszej pomocy, w pierwszej kolejności, polega na
A. zaklejeniu oka.
B. założeniu okularów ochronnych.
C. zobojętnieniu substancji inną substancją chemiczną.
D. przemyciu dużą ilością bieżącej wody wewnętrznej strony powieki.
25
Etap pisemny egzaminu
3.6. stosować normy zapewnienia jakości produkcji i wyrobów poligraficznych.
czyli
" przestrzegać kryteriów jakości drukowania objętych normami ISO, PN, BN np.: ISO
12647-2,
" stosować przewidziane normą parametry procesu drukowania, np.: sposób i czas
suszenia odbitek, dostosowanie rodzaju farb i podłoża,
" stosować przewidziane normą sposoby magazynowania i transportu druków, np.:
sposób zabezpieczenia druków przed wilgocią.
Przykładowe zadanie 25.
Normy ISO ustanowione dla określonego procesu technologicznego powinny być
przestrzegane
A. na każdym etapie tego procesu.
B. na dowolnych etapach tego procesu.
C. jedynie podczas drukowania niskich nakładów.
D. jedynie podczas drukowania wysokich nakładów.
26
Etap pisemny egzaminu
II.3. Wymagania egzaminacyjne z przykładami zadań do części II
Absolwent powinien umieć:
1. Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel,
wykresów, a w szczególności:
1.1. rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki
oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie
i wykonywanie działalności gospodarczej,
czyli:
" rozróżniać pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki, np.: rynek, popyt, podaż,
bezrobocie, inflacja,
" rozróżniać pojęcia z zakresu prawa pracy, np.: umowa o pracę, urlop, wynagrodzenie
za pracę,
" rozróżniać pojęcia z zakresu prawa podatkowego, np.: podatek dochodowy, podatek
VAT, akcyza, PIT,
" rozróżniać pojęcia z obszaru podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej,
np.: REGON, numer identyfikacji podatkowej-NIP, rachunek bankowy.
Przykładowe zadanie 1.
Poprzez określenie płacy brutto należy rozumieć kwotę wynagrodzenia pracownika
A. bez podatku dochodowego.
B. określoną w umowie o pracę.
C. obliczoną do wypłaty.
D. pomniejszoną o składki ZUS.
1.2. rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem
i wykonywaniem działalności gospodarczej,
czyli:
" rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem, np.: umowa o pracę, Kodeks pracy,
deklaracja ZUS,
" rozróżniać dokumenty związane z działalnością gospodarczą, np.: polecenie przelewu,
faktura, deklaracja podatkowa.
Przykładowe zadanie 2.
Jak nazywa się przedstawiony na
rysunku dokument regulujący
rozliczenie bezgotówkowe?
A. Czek potwierdzony.
B. Polecenie przelewu.
C. Faktura VAT.
D. Weksel prosty.
27
Etap pisemny egzaminu
1.3. identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień
pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta,
czyli:
" identyfikować i analizować obowiązki i uprawnienia pracownika określone w Kodeksie
pracy, umowie o pracę, np.: prawo do urlopu, czas pracy, wynagrodzenie za pracę,
" identyfikować i analizować obowiązki i uprawnienia pracodawcy określone w Kodeksie
pracy, umowie o pracę, względem ZUS, urzędu skarbowego, np.: terminowe wypłacanie
wynagrodzeń, odprowadzanie składek ubezpieczenia zdrowotnego i emerytalnego,
zapewnienie bezpiecznych warunków pracy,
" identyfikować i analizować obowiązki i uprawnienia bezrobotnego na podstawie
Ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, np.: rejestracja w biurze pracy,
zasady pobierania zasiłku, oferty pracy dla bezrobotnych, w tym bezrobotnych
absolwentów,
" identyfikować i analizować obowiązki i uprawnienia klienta podane w umowach kupna-
sprzedaży, z tytułu gwarancji, reklamacji przy zakupach towarów i usług.
Przykładowe zadanie 3.
Na podstawie której z wymienionych poniżej umów, przysługuje pracownikowi prawo do
urlopu wypoczynkowego?
A. Umowy  zlecenia.
B. Umowy o dzieło.
C. Umowy o pracę.
D. Umowy agencyjnej.
28
Etap pisemny egzaminu
2. Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:
2.1 analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem
pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności
gospodarczej,
czyli:
" analizować oferty urzędów pracy, placówek doskonalących w zawodzie oraz oferty
kursów zawodowych, dla podnoszenia kwalifikacji zawodowych i dostosowania ich do
potrzeb rynku pracy,
" analizować oferty zakładów pracy, urzędów pracy, biur pośrednictwa dotyczące
poszukiwania pracownika i zatrudnienia, przedstawione w formie ogłoszeń prasowych,
internetowych, tablic ogłoszeń,
" analizować informacje związane z podejmowaniem i wykonywaniem działalności
gospodarczej zawarte, np.: w Kodeksie spółek handlowych, danych z urzędu pracy na
temat lokalnego rynku pracy, zapotrzebowania na usługi i towary.
Przykładowe zadanie 4.
W lokalnej prasie ukazało się ogłoszenie następującej treści:
Firma z kapitałem zagranicznym specjalizująca się w wyposażeniu warsztatów
i magazynów w sprzęt techniczny poszukuje kandydata na stanowisko
MAGAZYNIERA
WYMAGANIA:
" wykształcenie średnie techniczne,
" obsługa komputera,
" znajomość języka niemieckiego.
Ponadto mile widziane jest:
" doświadczenie na podobnym stanowisku.
" prawo jazdy kategorii B.
Oferty wraz z listem motywacyjnym, życiorysem i zdjęciem w terminie dwóch tygodni od daty
ukazania się ogłoszenia prosimy przesyłać na adres:
Firma  TECHNOPOL 30-999 NIEZNANÓW ul. Warsztatowa 1.
Wymagania stawiane przez firmę spełnia osoba, która ukończyła
A. technikum budowlane, pracuje w magazynie i ma prawo jazdy kat.B.
B. technikum elektryczne, ma prawo jazdy kat B i zna język niemiecki.
C. technikum chemiczne, korzysta z komputera i pracowała jako magazynier.
D. technikum mechaniczne, obsługuje komputer i zna język niemiecki.
29
Etap pisemny egzaminu
2.2 sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz
podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej,
czyli:
" sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem, np.: list
intencyjny, list motywacyjny, curriculum vitae,
" sporządzić dokumenty niezbędne przy uruchamianiu indywidualnej działalności
gospodarczej, np.: wniosek o zarejestrowanie firmy, zgłoszenie do urzędu
statystycznego o nadanie numeru REGON i urzędu skarbowego o przyznanie numeru
identyfikacji podatkowej-NIP,
" sporządzić dokumenty związane z wykonywaniem działalności gospodarczej,
np.: zgłoszenie do ZUS, polecenie przelewu, fakturę, księgę przychodów
i rozchodów.
Przykładowe zadanie 5.
Na jaką kwotę w zł hotel wystawi fakturę firmie za korzystanie z noclegu przez dwóch jej
pracowników podczas służbowego wyjazdu?
Nazwa Symbol J.M. Ilość osób Cena Wartość VAT Wartość Wartość
usługi PKWiU jedn. netto VAT brutto
Nocleg
jedna
w hotelu 55.10.10 2 100,00 zł 200,00 zł 7 % 14,00 zł zł
doba
 Azalia
Razem
200,00 zł 7 % 14,00 zł zł
zw
22%
W tym:
14,00 zł
7%
0%
Do zapłaty: zł
A. 107 zł
B. 114 zł
C. 207 zł
D. 214 zł
2.3 rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy,
czyli:
" rozróżniać skutki zawarcia umowy o pracę, umowy zlecenia, umowy o dzieło, np.:
opłaty składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, prawo do urlopu, wysokość
podatku,
" rozróżniać skutki rozwiązania umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia,
bez wypowiedzenia, niezgodne z prawem, np.: przywrócenie do pracy,
" rozróżniać skutki zawarcia i rozwiązania umowy o pracę dla pracodawcy, np.:
wystawienie świadectwa pracy, odprowadzanie składek pracowniczych, płacenie
podatków, ustalenie wymiaru urlopów, wypłacanie zaliczek.
30
Etap pisemny egzaminu
Przykładowe zadanie 6.
Jaka kwota wynagrodzenia brutto w zł została naliczona pracownikowi za miesiąc pracy,
zatrudnionemu w HURTOWNI  AS S.A. na podstawie umowy o pracę?
A. 2 400 zł
HURTOWNIA  AS S.A.
B. 1 600 zł
Poznań 2003.01.06
ul. Wiosenna 1
/pieczęć nagłówkowa pracodawcy/ /miejscowość i data/
60-623 Poznań
C. 1 200 zł
/numer REGON  EKD
012 775 62
D. 240 zł
UMOWA O PRAC

6 stycznia 2003 roku
zawarta w dniu .................................................................................................
/data zawarcia umowy/
Markiem Nowakiem - prezesem
między ..............................................................................................................
/imię i nazwisko pracodawcy lub osoby reprezentującej pracodawcę albo osoby upoważnionej do składania oświadczeń w imieniu pracodawcy/
Anną Jabłońską, Poznań ul. Biała 12
a .....................................................................................................................
/imię i nazwisko pracownika oraz jego miejsce zameldowania/
czas nieokreślony
zawarta na ......................................................................................................
/okres próbny, czas nieokreślony, czas określony, czas wykonywania określonej pracy/
1. Strony ustalają następujące warunki zatrudnienia:
sprzedawca
1) rodzaj umówionej pracy: ....................................................................
/stanowisko, funkcja, zawód, specjalność/
sprzedawca w Hurtowni  AS
2) miejsce wykonywania pracy: ..............................................................
etat  40 godz. tygodniowo
3) wymiar czasu pracy: ...............................................................
2000 zł /słownie dwa tysiące zł/ + premia
4) wynagrodzenie: ..................................................................................
regulaminowa 20% wynagrodzenia zasadniczego
....................................................................................................................
brak
5) inne warunki zatrudnienia: .................................................................
...................................................................................................................
06 stycznia 2003 roku
2. Dzień rozpoczęcia pracy: .........................................................................
06.01. 2003
M Nowak
A.Jablonska
/data i podpis pracownika/ /podpis pracodawcy lub osoby reprezentującej
pracodawcę albo osoby upoważnionej do składania
oświadczeń w imieniu pracodawcy/
II.4. Odpowiedzi do przykładowych zadań
Część I
Zadanie 1. A Zadanie 10. D Zadanie 19. B
Zadanie 2. B Zadanie 11. B Zadanie 20. C
Zadanie 3. B Zadanie 12. A Zadanie 21. A
Zadanie 4. D Zadanie 13. B Zadanie 22. C
Zadanie 5. D Zadanie 14. A Zadanie 23. A
Zadanie 6. C Zadanie 15. A Zadanie 24. D
Zadanie 7. C Zadanie 16. C Zadanie 25. A
Zadanie 8. A Zadanie 17. B
Zadanie 9. D Zadanie 18. B
Część II
Zadanie 1. B Zadanie 2. B Zadanie 3. C Zadanie 4. D Zadanie 5. D Zadanie 6. A
31
Etap praktyczny egzaminu
III. ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU
III.1 Organizacja i przebieg
Etap praktyczny egzaminu może być zorganizowany w szkole lub innej placówce
wskazanej przez okręgową komisję egzaminacyjną.
W dniu egzaminu powinieneś zgłosić się w szkole/placówce na 30 minut przed godziną
jego rozpoczęcia. Powinieneś posiadać dokument ze zdjęciem potwierdzający Twoją tożsamość
i numer ewidencyjny PESEL.
Przed wejściem do sali egzaminacyjnej będziesz poproszony o potwierdzenie gotowości
przystąpienia do etapu praktycznego egzaminu.
Słuchaj uważnie informacji przewodniczącego zespołu nadzorującego etap praktyczny, który
będzie omawiał regulamin przebiegu etapu praktycznego egzaminu.
Po potwierdzeniu gotowości przystąpienia do etapu praktycznego wylosujesz
arkusz egzaminacyjny z zadaniem egzaminacyjnym.
Arkusz egzaminacyjny zawiera:
- nazwę i symbol cyfrowy zawodu, w którym odbywa się etap pisemny egzaminu,
- zadanie egzaminacyjne z dokumentacją do jego wykonania,
-  Instrukcję dla zdającego (instrukcja zawiera informacje o liczbie stron arkusza
egzaminacyjnego oraz wskazania dotyczące wykonywania zadania),
- formularz pt.  PLAN DZIAA
ANIA ,
- miejsce na obliczenia, rysunki lub szkice.
Przeczytaj uważnie  Informację dla zdającego znajdującą się na stronie tytułowej
w arkuszu egzaminacyjnym i sprawdz
, czy arkusz jest kompletny i czy nie ma w nim usterek.
Wykonaj polecenia zawarte w  Informacji dla zdającego .
Następnie zapoznaj się z treścią zadania egzaminacyjnego, dokumentacją do jego wykonania,
stanowiskiem egzaminacyjnym oraz instrukcjami obsługi maszyn i urządzeń znajdujących się
na stanowisku. Czas na te czynności wynosi 20 minut i nie jest wliczany do czasu etapu
praktycznego. Dobrze wykorzystaj ten czas!
Etap praktyczny egzaminu trwa 180 minut. (3 godziny zegarowe) W ciągu tego czasu
musisz wykonać zadanie egzaminacyjne, które obejmuje:
 32 
Etap praktyczny egzaminu
- zaplanowanie przez Ciebie działań związanych z wykonaniem zadania i zapisanie ich
w formularzu  PLAN DZIAA
ANIA  na te część zadania przeznacz ok. 20 minut,
- zorganizowanie stanowiska pracy odpowiednio do działań, jakie będziesz wykonywał 
na tę część zadania przeznacz ok. 20 minut,
- wykonanie działań, w tym operacji technologicznych pozwalających na uzyskanie
zamierzonego efektu zgodnie z warunkami określonymi w zadaniu  na tę część zadania
przeznacz minimum 2 godziny zegarowe, pamiętaj o uporządkowaniu stanowiska po
zakończeniu pracy,
- zaprezentowanie efektu wykonanego zadania z uwzględnieniem uzasadnienia sposobu
wykonania oraz oceny jakości  na tę część zadania będziesz miał ok.10 minut.
Postępuj zgodnie z :Instrukcją do wykonania zadania
Pamiętaj!
Zadanie musisz wykonać samodzielnie i w przewidzianym czasie.
Powinieneś wykonywać czynności z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz ochrony przeciwpożarowej, a także:
- zwracaj uwagę na ład i porządek na stanowisku pracy,
- uporządkuj stanowisko po wykonaniu zadania,
- zgłoś przewodniczącemu zespołu egzaminacyjnego gotowość do zaprezentowania efektu
wykonanego zadania.
Podczas wykonywania zadania egzaminacyjnego przewodniczący i członkowie zespołu
egzaminacyjnego będą oceniać na bieżąco Twoją pracę, nie będą mogli udzielać Ci żadnych
wyjaśnień.
Przewodniczący może przerwać egzamin, jeżeli Twoje działania zagrażają bezpieczeństwu
Twojemu lub obecnych w sali egzaminacyjnej osób.
Jeśli wcześniej zakończyłeś wykonywanie zadania, zgłoś ten fakt przez
podniesienie ręki
33
Etap praktyczny egzaminu
III.2 Wymagania egzaminacyjne i ogólne kryteria oceniania
Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji
w zawodzie, objęte tematem:
1. Wykonanie odbitek na maszynie do drukowania z form płaskich.
Absolwent powinien umieć:
1. Planować czynności związane z wykonaniem zadania:
1.1. sporządzić plan działania,
1.2. sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-
pomiarowego, narzędzi,
1.3. wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.
czyli:
" zaplanować i zapisać czynności prowadzące do wykonania odbitek na maszynie
offsetowej,
" sporządzić wykaz surowców oraz podstawowych i pomocniczych materiałów
poligraficznych niezbędnych do wykonania określonych odbitek na maszynie
offsetowej,
" sporządzić wykaz narzędzi, urządzeń oraz sprzętu kontrolno-pomiarowego potrzebnych
do wykonania określonych odbitek na maszynie offsetowej,
" wykonać niezbędne szkice, rysunki lub makiety produktów, np.: zaznaczyć linie
okrawania do formatu netto.
Egzaminatorzy będą oceniać:
" sporządzenie planu działania, w szczególności zapisanie czynności w kolejności
wynikającej z technologii obowiązującej przy drukowaniu z form płaskich
(offsetowych),
" sporządzenie wykazu sprzętu, narzędzi, urządzeń i przyrządów kontrolno-pomiarowych
potrzebnych do wykonania odbitek na maszynie offsetowej,
" sporządzenie wykazu materiałów potrzebnych do wykonania odbitek wielobarwnych na
maszynie offsetowej,
" sporządzenie szkiców, rysunków lub makiet produktów, np.: dokładność wykreślenia
linii okrawania.
2. Organizować stanowisko pracy:
2.1 zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia
i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpożarowej,
2.2 sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu,
2.3 dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.
czyli:
" zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy narzędzia i sprzęt kontrolno-pomiarowy
potrzebny do wykonania odbitek na maszynie offsetowej,
" zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy podstawowe oraz pomocnicze materiały
poligraficzne niezbędne do wykonania odbitek na maszynie offsetowej,
" zgromadzić formy offsetowe oraz rozmieścić je na stanowisku w sposób gwarantujący
zabezpieczenie przed uszkodzeniami mechanicznymi,
34
Etap praktyczny egzaminu
" sprawdzić stan techniczny poszczególnych zespołów maszyny offsetowej,
" dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej do prac przy obsłudze maszyn
offsetowych.
Egzaminatorzy będą oceniać:
" zgromadzenie i przygotowanie narzędzi oraz sprzętu kontrolno-pomiarowego
niezbędnych do wykonania odbitek na maszynie offsetowej,
" zgromadzenie i przygotowanie podstawowych oraz pomocniczych materiałów
poligraficznych z uwzględnieniem sposobu ich rozmieszczenia na stanowisku pracy
z zachowaniem zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
" zabezpieczenie form offsetowych przed uszkodzeniami mechanicznymi,
" zakres dokonanej kontroli stanu technicznego zespołów maszyny offsetowej,
z uwzględnieniem przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
" dobór właściwych środków ochrony indywidualnej do wykonywanych prac.
3. Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się
umiejętnościami objętymi tematem:
3.1. Wykonanie odbitek na maszynie do drukowania z form płaskich:
3.1.1. odczytywać z kart technologicznych podstawowe parametry technologiczne,
półproduktów, wyrobów poligraficznych;
3.1.2. przygotowywać materiały do drukowania i formy drukowe;
3.1.3. przygotowywać podłoża i farby do drukowania;
3.1.4. przygotowywać maszyny do drukowania z form płaskich;
3.1.5. obsługiwać maszyny drukujące z form płaskich,
3.1.6. obsługiwać systemy sterowania procesem drukowania;
3.1.7. wykonywać odbitki na maszynach do drukowania z form płaskich;
3.1.8. kontrolować na bieżąco przebieg procesu drukowania i korygować parametry;
3.1.9. przeprowadzać kontrolę jakości odbitek drukarskich;
3.1.10. porównywać odbitki z wzorcami;
3.1.11. utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;
3.1.12. wykonywać zadanie w przewidzianym czasie;
3.1.13. uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały,
zagospodarować odpady.
czyli:
" odczytać z karty technologicznej niezbędne informacje o materiałach, półproduktach
i wyrobach poligraficznych,
" dobrać i przygotować materiały oraz formy drukowe potrzebne do wykonania odbitek
na maszynie offsetowej,
" dobrać i przygotować podłoże i farby potrzebne do drukowania na maszynie
offsetowej,
" umieścić w maszynie offsetowej podłoże przeznaczone do zadrukowania,
" przygotować do pracy zespół wodny, zespół farbowy oraz drukujący maszyny
offsetowej,
" uruchomić maszynę drukującą tak, aby pobierała pojedyncze arkusze i po
zadrukowaniu wykładała na stół odbierający wykładaka,
" przeprowadzić regulację zespołów maszyny offsetowej przy użyciu odpowiednich
narzędzi i systemów sterowania,
" wykonać odbitki próbne(kontrolne) i nakładowe na maszynie offsetowej,
" kontrolować przebieg procesu drukowania na maszynie offsetowej i dokonywać
35
Etap praktyczny egzaminu
niezbędnych korekt położenia i barwy obrazu,
" kontrolować jakość odbitek uzyskiwanych podczas drukowania,
" porównać odbitki próbne (kontrolne) z odbitką wzorcową pod względem położenia
obrazu oraz zgodności barw,
" wykonać określoną w zadaniu ilość odbitek nakładowych,
" utrzymywać porządek na stanowisku pracy, odkładać w ustalone miejsca narzędzia,
makulaturę, odpady,
" umyć maszynę, uporządkować stanowisko pracy, zdjąć, umyć i zabezpieczyć formy
drukowe, umyć i oczyścić maszynę drukującą oraz narzędzia i sprzęt.
Egzaminatorzy będą oceniać:
" przygotowanie materiałów do drukowania i form drukowych zgodnie z kartą
technologiczną,
" przygotowanie podłoża i farby do drukowania zgodnie z kartą technologiczną,
" przygotowanie maszyny offsetowej, narzędzi i sprzętu kontrolno-pomiarowego,
" sposób umieszczenia w maszynie podłoża drukowego,
" sposób napełnienia kałamarzy farbowych z uwzględnieniem zachowania dbałości
o czystość maszyny w trakcie napełniania,
" sposób oczyszczenia cylindrów formowych oraz form offsetowych przed rozpoczęciem
procesu drukowania,
" kontrolne uruchomienie maszyny,
" zakres i sposób przeprowadzanych regulacji parametrów pracy maszyny offsetowej
z zastosowaniem narzędzi i systemów sterowania,
" wykonanie odbitek próbnych na papierze makulaturowym,
" wykonanie odbitek kontrolnych na papierze nakładowym,
" kontrolowanie położenia obrazu i zgodności barw w odniesieniu do odbitki wzorcowej
i korygowanie parametrów procesu drukowania,
" uzyskanie określonego nakładu odbitek zgodnych z odbitką wzorcową,
" wykorzystanie urządzeń oraz sprzętu kontrolno-pomiarowego w trakcie wykonywania
zadania,
" utrzymywanie porządku na stanowisku pracy, umieszczenie odpadów w ustalonym
miejscu,
" uporządkowanie stanowiska pracy, wykorzystanie materiałów, zabezpieczenie form
drukowych, umycie i oczyszczenie maszyny drukującej oraz narzędzi i sprzętu,
" wykonanie zadania w czasie 180 minut.
4. Prezentować efekt wykonanego zadania:
4.1. uzasadnić sposób wykonania zadania,
4.2. ocenić jakość wykonanego zadania.
czyli:
" uzasadnić kolejność i sposób wykonywania czynności technologicznych w trakcie
przygotowania i obsługi maszyny offsetowej,
" ocenić jakość odbitek wykonanych z form offsetowych w odniesieniu do założeń ujętych
w zadaniu.
Egzaminatorzy będą oceniać:
" uzasadnienie kolejności i sposobu wykonywania czynności technologicznych w trakcie
przygotowania do drukowania form offsetowych, obsługi maszyny drukującej oraz
podczas procesu drukowania,
" dokonanie oceny jakości wykonanych odbitek.
36
Etap praktyczny egzaminu
III.3 Przykład zadania praktycznego do tematu:
1. Wykonanie odbitek na maszynie do drukowania z form płaskich.
Wykonaj na arkuszowej maszynie offsetowej 20 dwubarwnych odbitek wielotonalnych
w kolorze czarnym i purpurowym (magenta) zgodnie z kartą technologiczną. Przygotuj
maszynę do drukowania, wybierz formy drukowe. Uzyskaj odbitki porównywalne pod
względem nasycenia barw i położenia obrazu z odbitką wzorcową.
Czas przeznaczony na wykonanie zadania wynosi 180 minut.
odbitka wzorcowa
Karta technologiczna
Ilość
Ilość Razem
Gramatura Rodzaj Format użyt- Format
Kolor arkuszy Naddatek arkuszy
papieru papieru użytku ków na papieru
(netto) (brutto)
arkuszu
120g/m2 offsetowy A4 2 + 0 1 A3 20 20 40
37
Etap praktyczny egzaminu
Instrukcja do wykonania zadania
Aby bezpiecznie i poprawnie wykonać zadanie:
1. Przeczytaj dokładnie treść zadania i zapoznaj się z odbitką wzorcową.
2. Zapisz w formularzu PLAN DZIAA
ANIA:
- czynności niezbędne do wykonania odbitek,
- materiały wynikające z realizacji zamówienia,
- materiały eksploatacyjne do obsługi maszyny drukującej,
- narzędzia i sprzęt kontrolno-pomiarowy.
3. Przygotuj stanowisko do wykonania zadania, rozmieść wybrane materiały, narzędzia
i sprzęt.
4. Przeprowadz
kontrolne uruchomienie maszyny drukującej i dokonaj niezbędnych regulacji.
5. Ustaw maszynę na format i grubość papieru.
6. Napełnij kałamarze.
7. Wybierz formy drukowe odpowiadające obrazowi na odbitce wzorcowej.
8. Zamocuj i zmyj formy drukowe.
9. Wykonaj odbitki kontrolne, dokonaj densytometrycznej oceny zgodności ich barw
z odbitką wzorcową.
10. Dokonaj niezbędnych korekt nasycenia barwy farb na odbitkach kontrolnych, dokonując
stosownych regulacji parametrów pracy maszyny.
11. Dokonaj regulacji położenia form drukowych w celu uzyskania zgodności położenia
obrazu na odbitce nakładowej z położeniem obrazu na odbitce wzorcowej.
12. Wydrukuj na papierze nakładowym odbitki zgodne z odbitką wzorcową.
13. Odstaw walce zespołu farbowego, zmyj obciągi offsetowe.
14. Zdejmij, zmyj i zabezpiecz formy drukowe.
15. Usuń farbę z kałamarza farbowego, umyj wałki farbowe i zwilżające.
16. Odłącz zasilanie maszyny, oczyść i zabezpiecz narzędzia, uporządkuj stanowisko,
zabezpiecz pozostałe materiały poligraficzne, zagospodaruj odpady na surowce wtórne.
17. Zgłoś gotowość do prezentowania i oceny wykonanych odbitek.
18. W czasie prezentowania:
- uzasadnij kolejność wykonywanych czynności technologicznych,
- oceń jakość wykonanych odbitek pod względem zgodności położenia obrazu i nasycenia
barw z odbitką wzorcową.
38
Etap praktyczny egzaminu
PLAN DZIAA
ANIA (przykład)
Czynności niezbędne do wykonania dwukolorowych odbitek:
uruchomienie kontrolne maszyny..................................................................................................
ustawienie maszyny na format i grubość papieru.........................................................................
napełnienie zespołu farbowego i zwilżającego, wykonanie regulacji...........................................
założenie i zmycie form drukowych...............................................................................................
umieszczenie papieru nakładowego w maszynie...........................................................................
wykonanie odbitek próbnych i kontrolnych..................................................................................
porównanie odbitek kontrolnych z odbitką wzorcową..................................................................
regulacja położenia i barwy obrazu..............................................................................................
drukowanie odbitek nakładowych.................................................................................................
umycie maszyny.............................................................................................................................
umycie i zabezpieczenie form drukowych.....................................................................................
uporządkowanie miejsca pracy i zagospodarowanie odpadów....................................................
Materiały wynikające z realizacji zamówienia:
farby purpurowa (magenta) i czarna............................................................................................
papier offsetowy o formacie A3 i gramaturze 120g/m2.................................................................
Materiały eksploatacyjne do obsługi maszyny drukującej:
korektory, mleczko do przemywania form.....................................................................................
roztwór zwilżający, zmywacz do obciągów, zmywacz do zespołów farbowych............................
czyściwo do czyszczenia obciągów i maszyny...............................................................................
roztwór do zabezpieczania form drukowych.................................................................................
papier makulaturowy o formacie A3 i gramaturze 120 g/m2........................................................
Sprzęt kontrolno-pomiarowy:
densytometr, lupa, śruba mikrometryczna (mikrometr), przymiar liniowy...................................
Narzędzia:
zestaw narzędzi do regulacji zespołów maszyny drukującej, szpachle, gąbki wiskozowe............
39
Etap praktyczny egzaminu
Kryteria poprawnego wykonania zadania:
Zaplanowanie wykonania zadania jest poprawne, jeśli:
" zapiszesz w formularzu PLAN DZIAA
ANIA wykaz czynności prowadzących do wykonania
odbitek:
- uruchomienie kontrolne maszyny,
- ustawienie maszyny na format i grubość papieru,
- napełnienie zespołu farbowego i zwilżającego, wykonanie regulacji,
- założenie i zmycie form drukowych,
- umieszczenie papieru w maszynie,
- wykonanie odbitek próbnych i kontrolnych,
- regulacja położenia i barwy obrazu,
- drukowanie odbitek nakładowych,
- umycie maszyny,
- umycie i zabezpieczenie form drukowych.
" zapiszesz w formularzu PLAN DZIAA
ANIA wykaz materiałów: farby purpurowa
(magenta) i czarna, papier offsetowy o formacie A3 i gramaturze 120g/m2 , korektory,
mleczko do przemywania form, roztwór zwilżający, zmywacz do obciągów, zmywacz do
zespołów farbowych, czyściwo do czyszczenia obciągów i maszyny, roztwór do
zabezpieczania form drukowych, papier makulaturowy o formacie A3 i gramaturze
120g/m2,
" zapiszesz w formularzu PLAN DZIAA
ANIA wykaz sprzętu kontrolno-pomiarowego:
densytometr, lupa poligraficzna, śruba mikrometryczne (mikrometr), przymiar liniowy,
" zapiszesz w formularzu PLAN DZIAA
ANIA wykaz narzędzi: zestaw narzędzi do regulacji
zespołów maszyny drukującej, szpachle, gąbki wiskozowe.
Zorganizowanie stanowiska pracy jest poprawne, jeśli:
" wybierzesz farby purpurowa (magenta) i czarna, do druku offsetowego,
" zgromadzisz niezbędne materiały: mleczko do przemywania form, roztwór zwilżający,
roztwór do zabezpieczania form drukowych, zmywacze, czyściwo, korektory,
" zgromadzisz niezbędne narzędzia: zestaw narzędzi do regulacji zespołów maszyny
drukującej, szpachle, gąbki wiskozowe,
" zgromadzisz sprzęt kontrolno-pomiarowy: densytometr, lupę, śrubę mikrometryczną
(mikrometr), przymiar liniowy,
" dokonasz kontrolnego uruchomienia maszyny.
Wykonanie zadania jest poprawne, jeśli:
" nałożysz wymaganą ilość papieru do maszyny drukującej,
" wyregulujesz zespół podający na format i grubość papieru,
" ustawisz zespół odbierający maszyny na format papieru,
" zamocujesz i przemyjesz formy drukowe na cylindrach formowych bez uszkodzenia ich
powierzchni,
" napełnisz roztworem zwilżającym zespoły zwilżające maszyny,
" napełnisz kałamarze farbowe bez zabrudzeń maszyny,
" wykonasz regulację zespołów zwilżających i ilości podawanego roztworu,
" wykonasz regulację zespołu (zespołów) farbowych i ilości podawanej farby,
" zmyjesz obciąg gumowy,
" wykonasz odbitki próbne używając makulatury,
" wykonasz odbitki kontrolne używając papieru nakładowego,
40
Etap praktyczny egzaminu
" dokonasz porównania odbitki kontrolnej z odbitką wzorcową używając densytometru,
" dokonasz regulacji pracy maszyny uzyskując nasycenie barwy farb drukowych
i położenie obrazu zgodne z odbitką wzorcową,
" uzyskasz na papierze nakładowym odbitki zgodne z odbitką wzorcową,
" odstawisz walce zespołów zwilżającego i farbowego, zmyjesz obciągi offsetowe,
" zmyjesz, zdejmiesz i zabezpieczysz formy drukowe,
" umyjesz maszynę drukującą, oczyścisz narzędzia, uporządkujesz stanowisko
i zagospodarujesz odpady,
" odłączysz zasilanie maszyny.
Zaprezentowanie efektu wykonanego zadania jest poprawne, jeśli:
" uzasadnisz kolejność wykonywanych czynności,
" ocenisz jakość wykonanych odbitek pod względem zgodności położenia obrazu
i zgodności barw (nasycenia farb) z odbitką wzorcową.
41
Załączniki
IV. ZAA

CZNIKI
IV.1. Standard wymagań egzaminacyjnych dla zawodu
Zawód: drukarz
Symbol cyfrowy: 825[01]
Etap pisemny egzaminu obejmuje:
Część I - zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji
w zawodzie
Absolwent powinien umieć:
1. Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów,
instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych
i technologicznych, a w szczególności:
1.1. stosować terminologię z zakresu poligrafii;
1.2. stosować oznaczenia i symbole stosowane na rysunkach technicznych, w dokumentacji
technicznej i technologicznej;
1.3. rozróżniać podstawowe rodzaje materiałów poligraficznych;
1.4. rozróżniać podstawowe procesy i wyroby poligraficzne;
1.5. rozróżniać podstawowe maszyny poligraficzne, w tym maszyny drukujące i urządzenia
pomocnicze;
1.6. rozróżniać formy drukowe i technologie ich wykonywania;
1.7. charakteryzować technologie drukowania oraz podstawowe i dodatkowe techniki
drukowania;
1.8. rozróżniać podłoża i farby do drukowania;
1.9. rozróżniać urządzenia i przyrządy kontrolno-pomiarowe stosowane w procesach
drukowania;
1.10. określać przyczyny powstawania wad odbitek drukarskich.
2. Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:
2.1. wskazywać zastosowanie podstawowych materiałów poligraficznych;
2.2. określać zasady wykonywania form drukowych;
2.3. dobierać materiały podstawowe i pomocnicze stosowane w procesach drukarskich
w zależności od parametrów technologicznych lub użytkowych produktu;
2.4. dobierać proces technologiczny w zależności od rodzaju materiału, druku i podłoża do
drukowania;
2.5. dobierać maszyny drukujące w zależności od rodzaju i wielkości produkcji
z uwzględnieniem danych technicznych maszyn;
2.6. określać zasady drukowania nakładu;
2.7. wskazywać sposoby usuwania wad odbitek drukarskich;
2.8. obliczać ilość materiałów do planowanej wielkości produkcji;
2.9. obliczać czas produkcji nakładu określonego rodzaju druku.
42
Załączniki
3. Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony
środowiska, a w szczególności:
3.1. wskazywać zagrożenia dla życia i zdrowia oraz środowiska występujące w produkcji
wyrobów poligraficznych;
3.2. stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony
środowiska obowiązujące na stanowiskach występujących w procesach wytwarzania
wyrobów poligraficznych;
3.3. dobierać środki ochrony indywidualnej do rodzaju prac związanych z obróbką form
drukarskich i obsługą maszyn;
3.4. wskazywać metody i sposoby zabezpieczania materiałów i produktów poligraficznych
przed niepożądanym wpływem czynników zewnętrznych;
3.5. wskazywać działania związane z udzieleniem pomocy przedlekarskiej poszkodowanemu
podczas wykonywania prac na stanowisku drukarza;
3.6. stosować normy zapewnienia jakości produkcji i wyrobów poligraficznych.
Część II - zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i
działalnością gospodarczą
Absolwent powinien umieć:
1. Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów,
instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:
1.1. rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa
pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie
działalności gospodarczej;
1.2. rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem
działalności gospodarczej;
1.3. identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika,
pracodawcy, bezrobotnego i klienta.
2. Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:
2.1. analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy
i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;
2.2. sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz
podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;
2.3. rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.
Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu
kwalifikacji w zawodzie, objęte tematem - wykonanie odbitek na maszynie do
drukowania z form płaskich.
Absolwent powinien umieć:
1. Planować czynności związane z wykonaniem zadania:
1.1. sporządzić plan działania;
1.2. sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego,
narzędzi;
1.3. wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.
43
Załączniki
2. Organizować stanowisko pracy:
2.1. zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt
zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;
2.2. sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;
2.3. dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.
3. Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa
i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać
się umiejętnościami objętymi tematem:
3.1. Wykonanie odbitek na maszynie do drukowania z form płaskich:
3.1.1. odczytywać z kart technologicznych podstawowe parametry technologiczne
półproduktów, wyrobów poligraficznych;
3.1.2. przygotowywać materiały do drukowania i formy drukowe;
3.1.3. przygotowywać podłoża i farby do drukowania;
3.1.4. przygotowywać maszyny do drukowania z form płaskich;
3.1.5. obsługiwać maszyny drukujące z form płaskich;
3.1.6. obsługiwać systemy sterowania procesem drukowania;
3.1.7. wykonywać odbitki na maszynach do drukowania z form płaskich;
3.1.8. kontrolować na bieżąco przebieg procesu drukowania i korygować parametry;
3.1.9. przeprowadzać kontrolę jakości odbitek drukarskich;
3.1.10. porównywać odbitki z wzorcami;
3.1.11. utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;
3.1.12. wykonywać zadanie w przewidzianym czasie;
3.1.13. uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały,
zagospodarować odpady.
4. Prezentować efekt wykonanego zadania:
4.1. uzasadnić sposób wykonania zadania;
4.2. ocenić jakość wykonanego zadania.
Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych
tematem - wykonanie odbitek na maszynie do drukowania z form płaskich:
Pomieszczenie zgodne z obowiązującymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz
ochrony przeciwpożarowej. Ustawienie maszyn, odległość między maszynami, wentylacja
pomieszczenia, instalacje wyciągowe, oświetlenie naturalne i sztuczne zgodne z obowiązującymi
normami. Stół ze znormalizowanym oświetleniem do kontroli jakości druków, usytuowany
w pobliżu maszyny drukującej od strony obsługiwanej. Regał na farby, materiały pomocnicze,
części zamienne i narzędzia oraz wydzielona strefa przeznaczona do magazynowania papieru.
Maszyna do drukowania z form płaskich. Narzędzia i sprzęt: zestaw narzędzi do regulacji
maszyny, lupa poligraficzna, okulary - kontrast przestrzenny, przymiar liniowy, densytometr,
mikrometr, wzorniki barw, przyrządy lub paski wskaz
nikowe do badania pH i twardości wody,
zestaw form drukowych z odbitką próbną, wózki do transportu form i papieru. Materiały: zestaw
farb i dodatków do farb, papier, roztwory zwilżające i dodatki do roztworów, środki do mycia
zespołów farbowych, czyściwo. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki ochrony
indywidualnej. Apteczka.";
44
Załączniki
IV.2. Przykład karty odpowiedzi do etapu pisemnego
45