Badania mieszanek mineralno-
asfaltowych wg PN-EN
Zawartość asfaltu
Technologia Nawierzchni
Uziarnienie
Zawartość wolnych przestrzeni
Odporność na działanie wody
Badania i interpretacja wyników
Odporność deformacje trwałe
badań SMA
Koleinowanie
Lab. [5]
Pełzanie
Sztywność
Zmęczenie
2
Krzywa uziarnienia projektowanej mieszanki mineralnej
100 100,0
Kruszywo i lepiszcze do mieszanki SMA do warstwy
100%
90 90,0
ścieralnej wg WT-2 2008 (PN-EN 13108-5)
80 80,0
Kategoria ruchu
Materiał
70 70,0
KR1-2 KR3-4 KR5-6
Mieszanka mineralno-
grysy
60 60,0 51 81 51 81 11 81 11
asfaltowa o wymiarze D, mm
50/702, 70/100 50/702 PMB 45/80-55,
50 50,0
PMB 45/80-55, PMB 45/80-55, PMB 45/80-65,
PMB 45/80-65, PMB 45/80-65, PMB 65/105-603
40 40,0 Lepiszcza asfaltowe4
piasek PMB 65/105-603 PMB 65/105-603
2 mm
30 30,0
Kruszywa mineralne Tablice od 4.1, 4.2, 4.3 według WT-1 Kruszywa , Część 2
20 20,0
piasek
10 10,0
wypełniacz
0 0,0
wypełniacz
3 4
0,063 mm
Uziarnienie mieszanki mineralnej, zawartość lepiszcza oraz
Serie próbek wg. metody Marshalla
środka stabilizującego mieszanki SMA do warstwy ścieralnej
wg WT-2 2008 (PN-EN 13108-5) mieszanka SMA (przykład)
SMA 5 SMA 8 SMA 11
Seria MM I II III
Właściwość
KR1-4 KR1-6 KR3-6
Asfalt 0 6,0 6,5 7,0
Przesiew, % m/m
od do od do od do
Wymiar sita #, mm:
Mączka wap. 12,0 11,3 11,2 11,2
16 - - - - 100 -
Piasek łamany 8,0 7,5 7,5 7,4
11,2 - - 100 - 90 100
8 100 - 90 100 50 65
grys 2/5 12,0 11,3 11,2 11,2
5,6 90 100 35 60 35 45
grys 5/8 68,0 63,9 63,6 63,2
2 30 40 20 30 20 30
0,063 7,0 12,0 7,0 12,0 8,0 12,0
Ł 100,0 100,0 100,0 100,0
Orientacyjna zawartość środka
0,3 1,5 0,3 1,5 0,3 1,5
stabilizującego, % m/m
Zawartość lepiszcza, wzór 2 (w WT-2) Bmin6,8 Bmin6,6 Bmin6,0
5 6
1
przesiew % m/m
Badanie próbek
Badanie próbek
Gęstość MMA
średnica próbki
pomiar wysokości
100 ą 0,5 mm,
i średnicy próbki,
100
MMA
wysokość próbki � = [g/cm3]
masa próbek:
po zagęszczeniu
%asfaltu %MM
63,5 ą 5 mm,
+
w stanie suchym,
MM
1,02 �
w wodzie
po wyjęciu z wody,
gdzie:
MM
gęstość strukturalna
� - gęstość MM, g/cm3,
określenie zawartości wolnej przestrzeni
w próbkach. 7 8
Badanie próbek Badanie próbek
Gęstość MM:
Gęstość objętościowa MMA
100
MM
m
MMA w
� = , g / cm3
�s = �" �
[g/cm3]
C1 C2 C3
m2 - m1
+ + + ...
�1 �2 �3
gdzie:
m  masa próbki suchej, g,
C1, C2, C3,... - % masy poszczególnych składników
m1  masa próbki w wodzie, g
MM,
m2  masa próbki po wyjęciu z wody, g
�1, �2, �3,... - gęstość poszczególnych składników
MM, g/cm3.
qw  gęstość wody = 0,997 g/cm3
9 10
Zale\
ności właściwości MMA
od zawartości asfaltu w seriach próbek
Badanie próbek
Wolna przestrzeń w MMA
Objętość próbki
5,00
m2 - m1 4,50
MMA
V =
w
4,00
�
3,50
gdzie:
3,00
m2  masa próbki w powietrzu po wyjęciu jej
3,5%
z wody, g,
2,50
6,4%
m1  masa próbki w wodzie, g,
2,00
5,5 6,0 6,5 7,0 7,5
�w  gęstość wody destylowanej (0,997 g/cm3).
11 12
2
Odporność na działanie wody
Ostateczny skład mieszanki SMA ITSR
Metoda badawcza wg PN-EN 12697-12 (ITS wg PN-EN 12697-23)
Udział w MM Udział w MMA Zagęszczanie
Skład mieszanki SMA
Ubijak Marshalla 2x35 uderzeń
% %
Inne metody przygotowania próbek:
Prasa \
yratorowa 40 obrotów
Asfalt modyfikowany 0 6,40
Wibracyjnie 80 s
Prasa płytowa 12 przejść
Mączka wap. 12,0 11,22
6 próbek �100,
ew. �150, �160 w zale\
ności od uziarnienia
Piasek łamany 8,0 7,49 Min. 3 próbki suche (20 �C)
Min. 3 próbki kondycjonowane w wodzie:
grys 2/5 12,0 11,22
30 min. w temp. 20 �C w obni\
onym ciśnieniu 6,7 kPa
30 min. w ciśnieniu atmosferycznym w temp. 20 �C
68-72 godziny w ciśnieniu atmosferycznym w temp. 40 �C
grys 5/8 68,0 63,67
Mo\
na dodać cykle zamra\
ania (w polskich warunkach wybrano 1
cykl zamra\
ania i odmra\
ania  nie sprecyzowano warunków!)
Ł 100,0 100,0
13 14
Odporność na działanie wody
Odporność na działanie wody
ITSR
Wskaz
nik wytrzymałości
ITSw
ITSR = �"100
ITSd
ITSw  próbki po kondycjonowaniu
ITSd  próbki bez kondycjonowania
badanie ITS wykonuje się zgodnie z
PN-EN 12697-23
15 16
Odporność na działanie wody
Odporność na koleinowanie
Badanie rozciągania pośredniego wg PN-EN 12697-23
Metoda badawcza wg PN-EN 12697-22
Procedura B w  powietrzu
Termostatowanie próbki w temp. 60�C:
min 4h --- max 24h
Pięć wstępnych przejść koła
Odczyty pionowego przemieszczenia koła jako średnia
wartość profilu próbki na długości ą50 mm od środka
strefy obcią\
anej (mierzona w 25 pkt)
Badanie bez zatrzymania do 10 000 cykli obcią\
enia
lub do osiągnięcia 20 mm głębokości koleiny
17 18
3
Odporność na koleinowanie
Odporność na koleinowanie
Nachylenie wykresu koleinowania [mm/1000 cykli]
d10000 - d5000
WTSAIR =
5
Proporcjonalna głębokość koleiny po 10000 cyklach
m1 + m2 + m3 +K+ mn
PRDAIR = �"100%
n �" h
Głębokość koleiny po 10000 cyklach [mm]
m1 + m2 + m3 +K+ mn
RDAIR =
n
19 20
MIESZANKA SMA - wymagania
PN-EN 13108-5; WT-2 2008
Odporność na koleinowanie
 mały aparat wg PN-EN 12697-22
KR1-KR2
21 22
MIESZANKA SMA - wymagania MIESZANKA SMA - wymagania
PN-EN 13108-5; WT-2 2008 PN-EN 13108-5; WT-2 2008
KR3-KR4 KR5-KR6
23 24
4
Recepta laboratoryjna Próba technologiczna
lista składników MMA,
sprawdzenie w warunkach budowy
ustaleń zawartych w recepcie
skład ziarnowy składników MM,
laboratoryjnej i w zało\
eniach
krzywa uziarnienia MM,
technologicznych przez:
skład ziarnowy MM,
wykonanie próby technologicznej,
cechy fizyczne MM,
i/lub
oraz
odcinka próbnego.
ostateczny skład MMA,
cechy fizyczne MMA.
25 26
5