Dyskretny urok krawata
Gdyby papież nosił krawat, z pewnością byłby to krawat od Marinelli
Jego krawaty noszą wszyscy wielcy tego świata. Na liście słynnych klientów są
amerykańscy prezydenci: Bush (ojciec i syn), Clinton, John Kennedy, przywódcy
rosyjscy: Gorbaczow i Jelcyn, oraz niemieccy: Schr�der i Kohl. I oczywiście
politycy włoscy z prezydentem Ciampim i dożywotnim senatorem Andreottim na
czele.
MAA
GORZATA BR
CZYK 2003-09-11
W tym roku Vittorio Emanuele, syn ostatniego króla Włoch, zlecił Marinelli uszycie
krawatów z godłem Savoia w związku ze swoim powrotem do rodzinnego kraju po 56
latach wygnania. Osobiście wybiera też swoje krawaty książę Alberto Ranieri, a
wcześniej robił to jego ojciec. W ubiegłym roku przyszło z Monako zamówienie na serię
krawatów upamiętniających 600-lecie dynastii. U Marinelli zaopatrują się w krawaty
przedstawiciele świata artystycznego, pisarze i aktorzy. Ale klientela nie kończy się na
tuzach. Gdyby tak było, Marinella nie zarobiłby, jak się zwykło mawiać w Neapolu, na
suchą rybę. Tymczasem ubiegły rok zamknął zyskiem 7,5 mln euro. To całkiem niez
le,
zważywszy, że Maurizio Marinella nie ma, jak można by podejrzewać, sieci sklepów, jest
właścicielem jednego, liczącego 22 m kw. sklepiku przy placu Vittoriii w Neapolu. Tego
samego, który 90 lat temu założył jego dziadek - Eugenio.
Otwarte codziennie od 6.30
Eugenio, kupiec bławatny na modłę Wokulskiego, nie miał zbyt wiele pieniędzy,
zwłaszcza na początku, ale za to natura wyposażyła go w siódmy zmysł, dzięki któremu
udawało mu się nie tylko zwietrzyć dobry interes, ale i przyciągnąć klientów. Już samo
otwarcie sklepu, w czerwcu 1914 r., było dosyć niezwyczajne. Marinella zadbał o
reklamę, zapraszając słynną dziennikarkę neapolitańską, Matildę Serao. Wszystkie panie
obecne na inauguracji dostały bukiet fiołków, a panowie legendarną angielską wodę
kolońską Floris. Jako że w owych czasach wszystko, czego mogła pragnąć elegancka
kobieta, pochodziło z Paryża, zaś wszystko, czego pragnął elegancki mężczyzna z
Londynu, Eugenio zaczął wyprawiać się do Anglii, skąd przywoził materiały z najlepszych
wytwórni, z których szył póz
niej koszule na miarę. Był znakomitym krawcem, jeszcze
dziś jego wnuk Maurizio wspomina z podziwem, że dziadkowi wystarczyło rzucić okiem
na klienta, aby bez mierzenia uszyć mu koszulę, która leżała, jak ulał. Szył również
krawaty. Z Anglii Eugenio przywoził też cylindry, laski, rękawiczki i getry. Wszystko
obowiązkowo w najlepszym gatunku. Ponieważ sklepik mieścił się na wprost parku
miejskiego będącego miejscem konnych przejażdżek miejscowej dobrze urodzonej
młodzieży, szybko weszło w zwyczaj wpadanie do Marinelli, aby zobaczyć ostatnie
nowinki z Londynu. Nic dziwnego, że sklepik stał się czymś w rodzaju saloniku czy foyer,
gdzie zbierała się neapolitańska śmietanka. I tak zostało do dziś. U Marinelli nie tylko
się kupuje, gawędzi się też o polityce, o modzie itp. Można się nauczyć wiązania
krawata, co jest sztuką nie byle jaką.
Z biegiem czasu Eugenia zastąpił syn Gino, a tego z kolei jego syn Maurizio. Po okresie
świetności przyszły lata trudniejsze, ale nawet w tych najcięższych sklep Marinelli był
zawsze otwarty. Wnuk zaczyna swój dzień tak, jak zaczynali jego ojciec i dziadek.
Budzik dzwoni o 5.30, godzinę póz
niej Maurizio podnosi sklepowe żaluzje. Szczerze
mówiąc, myślałam, że żartuje, gdy umawiając się na rozmowę, powiedział: - Zgodnie ze
zwyczajem, otwieramy codziennie o godzinie 6.30. Komu przyszłoby do głowy, żeby tak
wcześnie kupować krawat?! Tymczasem prawie natychmiast pojawiają się pierwsi
Obecnie firma Marinelli przeżywa prawdziwą hossę. - Tak jak wcześniej było modne
wszystko made in Italy, tak teraz zaczęły wchodzić w modę akcesoria made in Naples.
Dżentelmeni na nowo odkryli koszule szyte na miarę, ręcznie szyte krawaty itp. W Neapolu
zawsze istniało rzemiosło krawieckie, które przetrwało dzięki pewnemu zacofaniu tego
miasta w stosunku do takich ośrodków jak Mediolan, Turyn czy Rzym. Teraz to procentuje -
mówi Maurizio Marinella.
Firma Marinelli jest typowym przykładem biznesu rodzinnego. Oprócz sklepu, utrzymanego
rzecz jasna w stylu angielskim, w tej samej zabytkowej kamienicy mieści się show room,
gdzie przyjmowani są klienci decydujący się na zakup krawata na miarę. (Z szycia koszul
zrezygnowano już dawno. Za to wprowadzono firmowe zegarki i wody kolońskie). Obok
znajduje się atelier, gdzie pracuje 12 szwaczek. Cały zespół składa się z 30 osób. Nie ma
dyrektorów ani kierowników. Wszystkiego dogląda osobiście właściciel, który uczestniczy w
każdej fazie produkcji. Do niego należy wybór materiałów. Po te, tak jak dziadek i ojciec,
jez
dzi do Maccsfield w Anglii. Każdy zwój jedwabiu przywożony z Anglii jest ostemplowany i
opatrzony napisem - tkany ręcznie na wyłączność Marinelli. Na głowie właściciela firmy jest
też wzornictwo. Wzory zmieniają się co dziesięć dni, co więcej - wykrawa się tylko cztery
krawaty o takim samym wzorze. Nieskończona liczba wariacji drobnych wzorów
geometrycznych to rodzinna tradycja. Kto lubi ekscentryczne formy, powinien omijać
Marinellę z daleka. W tym roku Maurizio zdecydował się na miniserię z miniaturowymi
zwierzątkami, czym zdumiał wszystkich. To największe dziwactwo wzornicze, na jakie
kiedykolwiek Marinella sobie pozwolił.
Jak w rodzinie
Kilka miesięcy temu Marinella otrzymał ze Stanów Zjednoczonych miliardową propozycję
fuzji. Nie była to pierwsza oferta, jaką dostał w ostatnim czasie, ale zdecydowanie
najlepsza. Po długim namyśle postanowił jednak, że wszystko zostanie jak dawniej. - Lubię
się czuć jak u siebie, jak w rodzinie - mówi. Nie ma w tym przesady. W firmie panują
rodzinne układy. Żaden pracownik nie narzeka na zarobki. Każdy otrzymuje dodatkową
premię w postaci wyjazdu zagranicznego w okresie Bożego Narodzenia. Krawcowe, o których
Marinella mówi "To nasz skarb" - w Neapolu jak w Warszawie coraz mniej młodych osób
decyduje się na naukę tego żmudnego fachu - mają również fundowane rodzinne wczasy.
Rotacyjnie każdy pracownik towarzyszy szefowi w cotygodniowych wyjazdach do Anglii.
Ponieważ dzień pracy jest długi, cała załoga je razem obiad na koszt firmy. Raz przyjęci do
pracy zagrzewają miejsce na długo, z reguły odchodzą dopiero na emeryturę. Widać to
zwłaszcza w pracowni krawieckiej. Wszystkie panie są już w podeszłym wieku i dlatego
Maurizio myśli o założeniu małej szkoły przyzakładowej kształcącej przyszłe kadry. Poza tym
ma jedno marzenie, takie jakie miał jego dziadek i ojciec - aby jego ośmioletni syn poszedł
w jego ślady.
Krawaty Marinelli można kupić w sklepie przy placu Vittorii w Neapolu. Jest on tak znany, że
często służy jako punkt orientacyjny w tej części miasta. Oprócz tego weszło w zwyczaj
organizowanie nieformalnych spotkań w hotelach w Rzymie, Bolonii i Mediolanie, podczas
których można zamówić lub nabyć gotowy krawat. W każdym z tych miast odbywają się trzy
spotkania rocznie, w których z reguły uczestniczą stali klienci oraz bliżsi i dalsi przyjaciele.
W niektórych przypadkach Maurizio, powtórzmy sakramentalne - tak jak jego ojciec i
dziadek - pakuje walizy i sam wyrusza do klienta. Oczywiście, musi to być bardzo ważna
osoba. W Polsce Marinella nie ma jeszcze klientów, choć bardzo by chciał. O ile nie każdy
przeciętny Polak, ale również nie każdy przeciętny Europejczyk, może pozwolić sobie na
ubranie się u najlepszych stylistów, o tyle krawat z pierwszej ligi jest w zasięgu każdego. U
Marinelli gotowy kosztuje 80 euro, a szyty na miarę 90 euro. W takiej samej cenie sprzedają
swoje krawaty Armani i Valentino.
Czy krawat jako element mody męskiej ma przyszłość? Marinella nie ma co do tego
wątpliwości. Sądząc po tłumach w jego sklepie, ma rację. Nie ma najmniejszych oznak
zapowiadających zmierzch krawata. A jakie krawaty lubią mężczyz
ni? Marinella mówi, że w
gruncie rzeczy są bardzo tradycyjni, wybierają ciągle te same kolory i bardzo podobne
wzory. On sam, za radą dziadka, ma krawat tak normalny, że aż prawie bez wyrazu. - Żeby
nie konfundować klienta - mówi.
Maurizio Marinella radzi, jak zadać szyk krawatem
* Krawat obowiązkowo powinien być szyty ręcznie, z najlepszych
materiałów.
* Najlepiej zdecydować się na krawat szyty na miarę. Standardowa
długość to 146-147 cm. Krawat powinien sięgać do paska, dotyczy to
obu jego końców; jeśli ktoś woli krótsze krawaty, maksymalna
przerwa między krawatem a paskiem może wynosić 1-1,5 cm.
Preferowana szerokość to 9,5 cm.
* Prawdziwy dżentelmen powinien mieć w szafie przynajmniej dziesięć
krawatów. Wśród nich absolutnie nie może zabraknąć krawata w
kolorze granatowoniebieskim w drobne wzory.
* Na rano prawdziwy dżentelmen wybiera krawaty jaśniejsze i
fantazyjne, zaś na wieczór ciemniejsze.
* Krawat powinien być ciemniejszy niż koszula i bardziej intensywny
niż marynarka. Kolory całego zestawu nie powinny się jednak gryz
ć.
Zdecydowanie szokujące jest zestawienie: wszystko w paski. W
przypadku krawata jednobarwnego powinien być on w kolorze dość
wyrazistym. Ale uwaga - prawdziwy dżentelmen nigdy nie założy
krawata w kolorach: zielonego groszku, kanarkowej żółci, płomiennej
czerwieni i majtkowego różu.
* W przypadku krawatów wzorzystych najbardziej eleganckie są
drobne wzory - pois, losanghe itp. Co do krawatów w skośne paski,
mogą być one w dwóch lub najwyżej w trzech kolorach. Należy unikać
dużych wzorów oraz krawatów z pojedynczym dużym wzorem
pośrodku.
* Wiązanie krawata to sztuka, a zarazem rytuał. Najbardziej znane
węzły to: amerykański, bluff, Churchill, klasyczny, angielski, prosty,
Windsor i puff. Nazwy pochodzą często od ich twórców. Najbardziej
eleganckie są według Marinelli węzły najprostsze, szczególnie poleca
on właśnie węzeł prosty, polegający na jednym przełożeniu. Powstał
on w początkach XIX w., czyli w okresie, gdy sztywny kołnierzyk został
zastąpiony miękkim. Węzeł prosty upowszechnił się w klubach
sportowych Londynu i zwany był four in hand - przypominał bowiem
sposób wiązania lejców w czterokonnym zaprzęgu. Ten sam typ znany
był we Francji pod nazwą regate, gdyż jest to typowy węzeł morski.
* Typ wiązania zależy też od rodzaju marynarki, w przypadku
szerszych klap można pozwolić sobie na nieco szerszy węzeł, ale bez
przesady. Marinella proponuje klasyczny. Wiązanie krawata to sztuka,
należy robić to z wyczuciem i odrobiną dezynwoltury, zbyt zaciśnięty
krawat powoduje efekt wisielca, a to jest zdecydowanie nieeleganckie.
* Sumując, prawdziwy dżentelmen musi być elegancki, ale broń Boże
nie wystrojony czy sztywny, jakby połknął kij. Idealna jest elegancja
decontractee, mimo woli, niewymuszona.
Przegląd nr 36/2003