SOFTWARE
TECHNOLOGIE Matryce monitorów LCD
ÅšwiecÄ…ce
kryształy
Właściwości użytkowe i przeznaczenie monitora
LCD zależą od typu matrycy użytej do jego budowy.
Do opracowywania fotografii trzeba wybrać ekran
z matrycÄ… dobrze oddajÄ…cÄ… kolory, a do domowej
rozrywki  matrycÄ™ o szybkim czasie reakcji.
Matryca monitora LCD składa się Szybkie matryce nieczytelny
Błędne plksele
z tysięcy miniaturowych komórek Najbardziej popularne i najtańsze i rozmazany.
(subpikseli) wypełnionych ciekłym są matryce TN. Ich czas odpowie- Niekorzystną cechą Wadliwe komórki matrycy powodują
kryształem. Są one zgrupowane dzi wynosi obecnie 2 12 ms i za- matryc TN są też niewiel- pojawienie się na monitorze mar-
w bloki liczące po trzy komórki. pewnia wyświetlanie dynamicznych kie kontrasty, rzędu 1:450 1:700, twych plksell  stale zgaszonych, lub
Każda trójka tworzy pojedynczy scen bez występowania efektu smu- oraz możliwość wyświetlania tyl- gorących plksell  świecących ciągle.
punkt ekranu  piksel. Do budo- żenia, czyli nieostrości obrazu na ko 262 tys. kolorów. Pozostałe bar- Liczba takich pikseli, uprawniających
wy matryc używa się różnych ro- krawędziach obiektów. wy z puli 16,7 mln uzyskuje się me- do wymiany monitora, zależy od jego
dzajów ciekłego kryształu, z róż- Wadą matryc TN jest mały kąt wi- todą symulacji  są komponowane klasy i jest podana w karcie gwaran-
nie uÅ‚ożonymi czÄ…steczkami krysz- dzenia: 150 160° w poziomie i 140 ze zbliżonych kolorów z dostÄ™pnej cyjnej. Dlatego, zanim kupisz monitor,
taÅ‚u wewnÄ…trz komórki. UÅ‚ożenie to 160° w pionie  do 170° dochodzi palety, co może prowadzić do prze- poproÅ› sprzedawcÄ™ o jego wÅ‚Ä…czenie
decyduje m.in. o szybkości zmiany on tylko w droższych matrycach kłamania efektów. Producenci ma- i wyświetlenie czarnego oraz białego
koloru piksela z czarnego na biały TN Wide Angle. Kąt widzenia to tryc TN często piszą, że obsługują tła na całym ekranie, by wykryć ewen-
i określa tzw. czas odpowiedzi (reak- kąt, przy którym mamy zapewnio- one 16,7 mln barw, ale nie wspo- tualne wadliwe piksele.
cji) matrycy. Obecnie w monitorach ną bardzo dobrą widoczność wy- minają, jak te barwy powstają.
stosuje się trzy główne typy matryc: świetlanych na ekranie detali. Je- pewnia kontrast rzędu 1:1000 czy
TN (Twisted Nematic), PVA (Pat- żeli nasze oczy znajdą się poza tym Wiernie oddany kolor nawet 1:1500, w MVA jest on nie-
terned Vertical Alignment) i MVA zakresem, np. powyżej 75°, liczÄ…c Liczba 16 mln wyÅ›wietlanych barw co niższy i zbliżony do kontrastu
(Multi-Domain Vertical Alignment), od płaszczyzny prostopadłej do po- jest prawdziwa w wypadku moni- matryc TN. Pozostałe parametry
oraz ich modyfikacje, np. TN + Film wierzchni ekranu dla kąta widzenia torów z matrycą PVA lub jej star- matryc PVA i MVA są niemal iden-
TN czy TN Wide Angle. 150°, to zobaczymy na ekranie obraz szÄ… wersjÄ…  MVA. Matryca PVA za- tyczne: duży kÄ…t widzenia, ok. 178°
w pionie i poziomie, ale dość długi
czas reakcji matrycy  zazwyczaj
W jakl sposób clekłe kryształy matrycy tworzą obraz wldzlany na monltorze
16 lub 25 milisekund. Co gorsza,
Matryca ciekłych kryształów jest pod- nawet w matrycach PVA z czasem
świetlana lampą fluorescencyjną, czyli reakcji 8 ms smużenie jest wciąż
świetlówką. Światło przechodzi na po- wyraz
nie widoczne.
czątku przez filtr polaryzacyjny, który
 ustawia falę światła tak, że drga ona Wybór matrycy
w jednej określonej płaszczyz
nie. Spo- Panele z ekranem TN świetnie się
laryzowane światło dociera do komórek sprawdzają w domu i w biurze. Użyt-
matrycy, które potrafią zmienić jego kie- kownik, oglądając filmy czy grając,
runek, np. skrÄ™cajÄ…c je o 30° w sto- nie zauważy, czy wyÅ›wietlanych
sunku do początkowej płaszczyzny. Kąt barw jest 262 tys., czy 16 mln. Naj-
skrętu zależy od napięcia przyłożonego ważniejszy jest dla niego szybki czas
do danej komórki. Po opuszczeniu ma- odpowiedzi matrycy i brak smuże-
trycy światło przechodzi przez zespół nia, które mogłoby np. przeszkodzić
czerwonych, zielonych i niebieskich fil- w precyzyjnym ustawieniu celow-
trów, nałożonych na trójki subpikseli nika broni w  strzelance . Graficy
tworzących piksel. i osoby zajmujące się składem kom-
Następnie światło przechodzi przez ko- puterowym nie mogą w swojej pra-
lejny filtr polaryzacyjny. Jeśli pada pod cy dopuścić do przekłamania barw.
kątem prostym do osi polaryzacji, zo- Dlatego kupują najczęściej panele
staje wytłumione (na ekranie pojawia z matrycami MVA lub PVA.
się czarny punkt), jeśli równolegle  do- Kiedyś udawało się rozpoznać
ciera w pełni do ekranu (punkt świe- matryce TN i MVA/PVA  na oko .
ci), a przy kątach pośrednich  tylko Matryce MVA/PVA dawały głęb-
część światła jest tłumiona. Ilość świa- szą czerń i wyraz
nie smużyły. Dzi-
tła, która dociera do ekranu, decyduje W matrycach TN cząsteczkl clekłych kryształów są prostopadłe do promlenla śwlatła siaj można najwyżej odchylać gło-
o intensywności poszczególnych barw l w ramach jednej komórkl układają slę w kształt śruby. W wyśwletlaczach MVA wę na boki, by sprawdzić kąt wi-
składowych, a więc o kolorze i odcieniu l PVA są one ułożone równolegle do osl padanla śwlatła. Położenle cząsteczek dzenia, ale najpewniejszą metodą
każdego piksela. łatwlej jest zmlenlć w TN, dlatego monltory z tyml matrycaml są szybsze. jest sprawdzenie dokumentacji
monitora.
PC Format 7/2006
110
Matryce LCD_3.indd 110 2006-05-30 11:52:56