Co można wyczytać z języka

Proszę pokazać język! Taką prośbę powinniśmy usłyszeć od lekarza nie tylko przy okazji badania gardła. Zmiany na języku mogą być sygnałem różnych chorób. Jak ocenia je klasyczna medycyna, a jak ta niekonwencjonalna?

Dzięki językowi potrafimy delektować się tym, co jemy. Na jego powierzchni znajdują się bowiem tysiące kubków smakowych. Ale język to przede wszystkim silny mięsień, który pozwala nam mówić i przełykać. Gładki, różowy i sprężysty jest oznaką zdrowia. Jeśli jednak w organizmie zaczyna dziać się coś złego, jego wygląd się zmienia. Oglądajmy więc język w lustrze każdego ranka przed umyciem zębów.

Lekarza szkiełko i oko

W klasycznej medycynie, która korzysta z precyzyjnej aparatury diagnostycznej, zmiany w wyglądzie języka są często bagatelizowane. Pozornie wydaje się to usprawiedliwione, skoro tomograf komputerowy czy ultrasonograf pozwalają zajrzeć nawet w najbardziej niedostępne zakamarki ludzkiego ciała i dokładnie określić miejsce, w którym czai się choroba. Tymczasem właśnie na języku można dostrzec pierwsze symptomy wielu dolegliwości. O czym zatem świadczą zmiany na języku?

Czerwone plamki lub zaczerwienienie koniuszka języka mogą być wywołane niedoborem witamin z grupy B. Bladoszary język sygnalizuje brak żelaza i rozpoczynającą się anemię. U osób z zaburzeniami krążenia, których organizm bywa niedotleniony, język przybiera kolor sinawy.

Suchy i pokryty drobnymi pęknięciami, często jest symptomem cukrzycy, silnie zaczerwieniony zaś aż do nasady - sygnalizuje kłopoty z pęcherzykiem żółciowym. Podczas infekcji bakteryjnej, np. anginy, chropowatą powierzchnię języka pokrywa biały, równomierny nalot. Gdy doszło do zakażenia drożdżakami, jest on grudkowaty i przypomina twarożek. Z kolei szary nalot i pęcherzyki świadczą o zapaleniu wywołanym przez wirus opryszczki.

Na to, co dzieje się z językiem, mają również wpływ przyjmowane przez dłuższy czas leki. Niektóre, np. antybiotyki, uszkadzają brodawki, co powoduje utratę apetytu i niesmak. Po kilku tygodniach zażywania sterydów język staje się czerwony i obrzęknięty. Po lekach odwadniających z kolei pokryty jest bruzdami i wygląda jak polakierowany. A czerwone plamki na języku mogą być skutkiem nadużywania środków przeciwzapalnych i przeciwbólowych.

Medycyna chińska

Dla lekarzy medycyny chińskiej wygląd języka jest podstawą diagnozowania chorób. Dzielą oni język na kilka obszarów - każdy odzwierciedla stan innego narządu. Równie ważne są: jego powierzchnia, kolor czy wielkość.

Zmieniona powierzchnia

Popękany język, wyglądający jak "wysuszona ziemia", jest charakterystyczny dla osób, które mają za mało płynów w komórkach i zbyt gęstą krew. Ponieważ wtedy układy: krążenia i limfatyczny, nie funkcjonują należycie, jesteśmy bardziej narażeni na udar czy chorobę zakrzepową żył. Głęboka bruzda pośrodku języka może być oznaką nadkwasoty. Nienaturalnie gładki język, miejscami pozbawiony brodawek (tzw. język geograficzny) wskazuje na zaburzenia odporności. Zdarza się również u osób cierpiących na alergię, bielactwo czy łuszczycę.

W nienaturalnym kolorze

Silne czerwone zabarwienie całego języka może być wynikiem przekrwienia różnych narządów, np. podczas wysokiej gorączki. Czasem przybiera on taką barwę, gdy zaczyna brakować nam wielu witamin.

Czerwony środek języka występuje u osób, które nieprawidłowo się odżywiają (np. jedzą późno w nocy, często sięgają po fast foody). Mogą więc mieć one skłonność do otyłości lub problemy w walce z nadwagą. Niekiedy zaczerwienienie środka języka może oznaczać, że żyjemy w nadmiernym stresie.

Zaczerwieniony koniuszek języka wskazuje na problemy emocjonalne i niedostatek snu. Jeśli język jest przekrwiony i równocześnie spuchnięty, może to być znak, że grozi nam nadciśnienie tętnicze i choroba wieńcowa. Szkarłatne jego brzegi świadczą o nieprawidłowym funkcjonowaniu wątroby. Nadmiernie blady zaś, wręcz biały język to informacja, że serce jest nieco osłabione.

Pokryty nalotem

Ważne są zwłaszcza grubość i kolor takiej "pierzynki". Nie ma powodu do niepokoju, gdy język pokrywa jedynie cienka, jasna warstewka. To normalne, fizjologiczne zjawisko. Biały i gruby nalot bywa oznaką przechłodzenia organizmu, spowodowanego spowolnieniem tempa przemiany materii. Żółty natomiast sygnalizuje jego przegrzanie - tak się może zdarzyć, gdy pijemy zbyt dużo kawy lub w nadmiarze używamy ostrych przypraw. To również jeden z objawów choroby wrzodowej żołądka. Brązowy język bywa oznaką niedotlenienia organizmu, czego przyczyną są problemy z układem oddechowym. Zwykle tak wygląda on u nałogowych palaczy.

Warto wiedzieć, że kiedy po chorobie nalot zmienia się z ciemnego na jaśniejszy, jest to sygnał, że organizm powraca do zdrowia.

Zmiana wielkości

Zaniepokoić powinna nas każda zmiana rozmiarów języka. O zbyt dużym mówimy wtedy, gdy jest obrzęknięty tak, że dotyka kącików ust. To może oznaczać kłopoty ze śledzioną, sercem czy nerkami, a także początki anemii. Osoby z powiększonym językiem miewają również skłonności do tycia i obrzęków. Ponadto często budzą się w nocy, są rozdrażnione i nadmiernie nerwowe.

O za małym języku mówimy, gdy nawet jeśli go wysuniemy, trudno dotknąć nim kącików ust. Tak się niekiedy zdarza u osób z obniżoną odpornością, np. po chorobie, lub którym z powodu złej diety zaczyna brakować różnych witamin i składników mineralnych.