10 RACHUNKOWOŚĆ DLA KAŻDEGO www.gazetapodatkowa.pl
Jednorazowa amortyzacja środków
trwałych w prawie bilansowym
Zgodnie z prawem bilansowym odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środka kryteria do uznania go za małego podatnika w 2007 r. i skorzystał z metody jednorazo-
trwałego dokonuje się drogą systematycznego, planowego rozłożenia jego wartości począt- wego odpisu amortyzacyjnego koszty amortyzacji podatkowej w 2007 r. będą wyższe
kowej na ustalony okres amortyzacji. Tak stanowi art. 32 ust. 1 ustawy o rachunkowości od amortyzacji bilansowej za ten rok. Na koniec roku wystąpi zatem różnica przejściowa
(Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.). pomiędzy wykazywaną w księgach rachunkowych wartością bilansową środków trwałych
Okres amortyzacji oraz roczną stawkę amortyzacji dla wszystkich środków trwałych a ich wartością podatkową. Powstanie w związku z tym obowiązek utworzenia rezerwy
jednostki ustalają we własnym zakresie uwzględniając okres ekonomicznej użyteczności z tytułu odroczonego podatku dochodowego  stosownie do art. 37 ust. 1 ustawy o ra-
środka trwałego, na określenie którego wpływają w szczególności: chunkowości.
- liczba zmian, na których pracuje środek trwały, Przypomnijmy, iż rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego tworzy się
- tempo postępu techniczno-ekonomicznego, w wysokości kwoty podatku dochodowego przewidzianej w przyszłości zapłaty, w związ-
- wydajność środka trwałego mierzona liczbą godzin jego pracy lub liczbą wytworzo- ku z występowaniem dodatnich różnic przejściowych, to jest różnic, które spowodują
nych produktów albo innym właściwym miernikiem, zwiększenie podstawy obliczenia podatku dochodowego w przyszłości (art. 37 ust. 5
- prawne lub inne ograniczenia czasu używania środka trwałego, wymienionej ustawy).
- przewidywana przy likwidacji cena sprzedaży netto istotnej pozostałości środka Dodać należy, że obowiązek ten dotyczy wyłącznie osób prawnych. Ponadto, jednostka,
trwałego. której roczne sprawozdanie finansowe nie podlega obowiązkowi badania i ogłaszania
W odniesieniu do środków trwałych o niskiej jednostkowej wartości można doko- w myśl art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości może odstąpić od ustalania aktywów i rezerw
nać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego  taka możliwość wynika z art. 32 ust. 6 z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Pisemną decyzję w tej sprawie podejmuje
ustawy o rachunkowości. Jednostki same określają wartość składników majątku, które kierownik jednostki, pod warunkiem, że nie wywiera to istotnie ujemnego wpływu na
jako niskocenne zostaną jednorazowo zamortyzowane. Często przyjmują dla celów bi- sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy jednostki.
lansowych wartość nieprzekraczającą kwoty określonej w przepisach ustaw o podatku
dochodowym, która aktualnie wynosi 3.500 zł (art. 16f ust. 3 ustawy o pdop  Dz. U. Przykład
z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm. i art. 22f ust. 3 ustawy o pdof  Dz. U. z 2000 r. nr 14, Założenia
poz. 176 ze zm.). 1. Spółka z o.o. we wrześniu 2007 r. nabyła na własność samochód ciężarowy, którego
Niektóre jednostki mogą także skorzystać z możliwości dokonania jednorazowych wartość początkowa (równa cenie nabycia) wyniosła 120.000 zł. W tym samym miesiącu
odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych  ale tylko wyłącznie dla celów podat- samochód został przyjęty do użytkowania.
kowych  na zasadach określonych w ustawach o podatku dochodowym. 2. Spółka posiada status małego podatnika i w paz
dzierniku 2007 r. dokonała jedno-
Przypomnijmy zatem, iż począwszy od 1 stycznia 2007 r. obowiązują nowe zasady razowego odpisu amortyzacyjnego zaliczając do kosztów uzyskania przychodów kwotę
amortyzacji dla celów podatkowych. Zgodnie z art. 16k ust. 7 12 ustawy o pdop oraz 120.000 zł.
art. 22k ust. 7 12 ustawy o pdof, podatnicy w roku podatkowym, w którym rozpoczęli 3. Dla celów bilansowych przyjęto, iż okres ekonomicznej użyteczności samochodu
działalność, oraz mali podatnicy, mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyj- ciężarowego wyniesie 5 lat. Zatem miesięczny odpis amortyzacyjny, naliczany począwszy
nych od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3 8 Klasyfikacji od paz
dziernika 2007 r., wyniósł 2.000 zł (120.000 zł : 60 miesięcy).
Środków Trwałych (KŚT), z wyłączeniem samochodów osobowych. 4. Na dzień bilansowy spółka z o.o. utworzyła rezerwę na odroczony podatek docho-
Mały podatnik to podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą dowy, gdyż wartość księgowa zakupionego samochodu ciężarowego była większa od jego
należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wartości podatkowej:
wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 800.000 euro. a) bilansowa wartość netto samochodu ciężarowego:
Przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje siÄ™ wedÅ‚ug Å›redniego kursu euro 120.000 zÅ‚  (2.000 zÅ‚ × 3 miesiÄ…ce) = 114.000 zÅ‚,
ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy paz
dziernika po- b) podatkowa wartość netto samochodu ciężarowego
przedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1.000 zł (art. 4a pkt 10 ustawy o pdop 120.000 zł  120.000 zł = 0 zł,
oraz art. 5a pkt 20 ustawy o pdof). c) różnica przejściowa dodatnia
Do ustalenia limitów obowiązujących w 2007 r. zastosowanie miał kurs średni NBP 114.000 zł  0 zł = 114.000 zł,
z dnia 2 paz
dziernika 2006 r. Średni kurs euro ogłoszony przez NBP na ten dzień wyniósł d) rezerwa na odroczony podatek dochodowy
3,9745 zÅ‚/euro, zatem maÅ‚ym podatnikiem w roku 2007 jest podatnik, u którego wartość 114.000 zÅ‚ × 19% = 21.660 zÅ‚.
przychodu ze sprzedaży nie przekroczyÅ‚a w 2006 r. kwoty 3.180.000 zÅ‚ (800.000 euro × 5. Jednostka prowadzi ewidencjÄ™ kosztów na kontach zespoÅ‚u 4 i 5.
3,9745 zł/euro).
Jednorazowe odpisy amortyzacyjne mogą być dokonywane do wysokości nieprzekra- Dekretacja
czającej w roku podatkowym równowartości kwoty 50.000 euro łącznej wartości tych 1. OT  przyjęcie środka trwałego do użytkowania: 120.000 zł
odpisów amortyzacyjnych. Przy określaniu wymienionego limitu nie uwzględnia się - Wn konto 01  Środki trwałe
odpisów amortyzacyjnych od nieprzekraczającej 3.500 zł wartości początkowej środków (w analityce: Grupa 7, symbol wg KŚT: 742  Samochody ciężarowe),
trwałych. - Ma konto 30  Rozliczenie zakupu .
Wartość jednorazowych odpisów amortyzacyjnych dokonywanych przez podatni- 2. PK  odpisy amortyzacyjne za okres od paz
dziernika do grudnia 2007 r.:
ków rozpoczynajÄ…cych dziaÅ‚alność lub maÅ‚ych podatników nie może zatem przekroczyć (2.000 zÅ‚ × 3 miesiÄ…ce) = 6.000 zÅ‚
w 2007 r. kwoty 199.000 zÅ‚ (50.000 euro × 3,9745 zÅ‚/euro). - Wn konto 40  Koszty wedÅ‚ug rodzajów
Jest jednak grupa podatników, którzy nie mogą dokonać jednorazowego odpisu amor- (w analityce: Amortyzacja),
tyzacyjnego na wymienionych wyżej zasadach. W odniesieniu do podatników podatku - Ma konto 07  Odpisy umorzeniowe środków trwałych
dochodowego od osób prawnych możliwości takiej nie mają podmioty wyszczególnione oraz równocześnie
w art. 16k ust. 11 ustawy o pdop, tj. podatnicy rozpoczynający działalność, którzy zostali - Wn konto 50  Koszty działalności podstawowej ,
utworzeni: - Ma konto 49  Rozliczenie kosztów .
- w wyniku przekształcenia, połączenia lub podziału podatników albo 3. PK  rezerwa na odroczony podatek dochodowy: 21.660 zł
- w wyniku przekształcenia spółki lub spółek niemających osobowości prawnej, - Wn konto 87  Podatek dochodowy i inne obowiązkowe
albo obciążenia wyniku finansowego ,
- przez osoby fizyczne, które wniosły na poczet kapitału nowo utworzonego podmiotu - Ma konto 83  Rezerwy
uprzednio prowadzone przez siebie przedsiębiorstwo albo składniki majątku tego (w analityce: Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego).
przedsiębiorstwa o wartości przekraczającej łącznie równowartość w złotych kwoty
co najmniej 10.000 euro. Księgowania:
Natomiast w przypadku podatników podatku dochodowego od osób fizycznych z moż-
Konto 07  Odpisy
liwości dokonania jednorazowych amortyzacyjnych nie mogą skorzystać podatnicy wy-
umorzeniowe środków Konto 30
szczególnieni w art. 22k ust. 11 ustawy o pdof, tj. podatnicy rozpoczynający prowadzenie
Konto 01  Środki trwałe trwałych  Rozliczenie zakupu
działalności gospodarczej, którzy w roku rozpoczęcia tej działalności, a także w okresie
dwóch lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia:
1) 120.000 6.000 (2 S.p.) 120.000 120.000 (1
- prowadzili działalność gospodarczą samodzielnie lub jako wspólnicy spółki niema-
jącej osobowości prawnej,
- lub działalność taką prowadził małżonek tej osoby, jeżeli między małżonkami istniała
Konto 40  Koszty według
w tym czasie wspólność majątkowa.
rodzajów (w analityce: Konto 49 Konto 50  Koszty
Amortyzacja)  Rozliczenie kosztów działalności podstawowej
Jednorazowy odpis amortyzacyjny a obowiÄ…zek ustalenia rezerwy
na odroczony podatek dochodowy
2) 6.000 6.000 (2 2) 6.000
Jak wskazano wcześniej, nowe rozwiązania wynikające z ustaw podatkowych nie
mogą być uwzględniane dla celów bilansowych. Wobec tego u podatnika, który spełnił
Konto 83  Rezerwy (w analityce: Konto 87  Podatek dochodowy
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku i inne obowiązkowe obciążenia
dochodowego) wyniku finansowego
21.660 (3 3) 21.660
Uwaga: Odpisy amortyzacyjne, które spółka z o.o. będzie dokonywać dla celów bilan-
sowych począwszy od 2008 r. nie będą uwzględniane w rachunku podatkowym. Wskazane
będzie zatem ujmować je na wydzielonym koncie w ewidencji analitycznej jako  niestano-
wiące kosztów uzyskania przychodów .
Ewa Gruchot
Gazeta Podatkowa nr 84 " 18.10.2007 r.