Zespoły głoS
nikowe 8000-9000 zł
Zespoły głoS
nikowe 8000-9000 zł
Zespoły głoS
nikowe 8000-9000 zł
Zespoły głoS
nikowe 8000-9000 zł
HI-FI Zespoły głoS
nikowe 8000-9000 zł
Wydmuch skomplikowany
Focal CHORUS 836V
Wielka gama nowych Chorusów składa się z dwóch linii  700V i 800V. le i ten element konstrukcji pełni ważną rolę estetyczną,
Obydwie posługują się podobnymi technologiami głoS
nikowymi i dzielą a Focal nie ukrywa, że przy opracowywaniu nowych Cho-
wspólną koncepcję wzorniczą, a najważniejsze różnice dotyczą A rusów design został postawiony bardzo wysoko na liS
cie
bardziej luksusowego w droższych 800V sposobu wykończenia priorytetów. Zaangażowanie plastyków do projektowania ko-
obudowy, i zastosowania w kolumnach wolnostojących tej linii lumn musi rodzić konflikty z inżynierami patrzącymi na urządze-
specjalnego cokołu, będącego częS
cią rozwiązania akustycznego nie pod kątem właS
ciwoS
ci akustycznych, ale w dzisiejszych cza-
o nazwie Powerflow. sach estetycznego hedonizmu, inżynierowie ci niestety stracili by
pracę, a firma klientów, gdyby nie pozwoliła zabrać głosu desig-
nerom. Gustlik powiedział CzereS
niakowi: Kostucha cię skosi,
zanim ją zobaczysz. Niestety, z kolumnami jest odwrotnie. Na-
wet najlepsze brzmienie nie skosi klienta, zanim ich nie zobaczy,
co oznacza, że pierwsze wrażenie jest wizualne, a nie brzmienio-
we, a pierwsze wrażenie jest najważniejsze.
Nowe Chorusy to przykład nowoczesnego, odważnego, ale
konsekwentnego wzornictwa, a w nim dominacji ostrych krawę-
dzi. Już nie tylko naturalne krawędzie obudowy pozostają ostre,
ale wręcz generuje się kolejne  jak w górnej częS
ci maskownicy,
która swoim wycięciem odsłania głoS
nik wysokotonowy. Takie
odsłonięcie wcale nie musi być korzystne  bo właS
nie krawędzie
wystające przed powierzchnię przedniej S
cianki mogą wywołać
najwięcej odbić. Dywagacji na ten temat nie musimy tutaj konty-
nuować, bo nasze laboratorium sprawę tę sprawdzi.
Nie mniej ważny od wielkoS
ci i kształtów jest temat sposobu
wykończenia powierzchni, materiałów i kolorów. Chorusów nie
można podziwiać za obecnoS
ć naturalnych oklein, ale w ramach
kosztowych ograniczeń, a stąd wyboru oklein sztucznych, decyz-
je producenta były kapitalne. Co ciekawe, dla klienta dostępne są
tylko dwa... Ale jakie ładne! Nazywają się Moka i Ebony, obydwa są
ciemne, do pewnego stopnia imitują orzech, ale z gęsto prążkowa-
nym rysunkiem. To najładniejsze  winyle , jakie dotąd widziałem.
Doskonale imitują fornir i prezentują się bardzo nowoczeS
nie.
836V to typowy układ trójdrożny  typowy pod względem
sposobu działania zwrotnicy. Ale nie można powiedzieć, że 836V
jest  klasycznym układem trójdrożnym w potocznym rozumie-
niu tego słowa, bo jest zdecydowanie przykładem nowoczesnej
inkarnacji tego znanego od lat rozwiązania. Zwielokrotnianie
mniejszych głoS
ników niskotonowych zamiast stosowania jedne-
go dużego też nie jest zupełnie nową ideą, ale w przypadku 836V
mamy nie dwa, co jest powszechną praktyką (Cabasse Java,
Triangle Celius), ale jeszcze więcej  trzy głoS
niki niskotonowe.
Wrażenie siły i kumulacji potęguje głoS
nik S
redniotonowy, mają-
cy taką samą S
rednicę, i osadzony bezpoS
rednio ponad najwyżej
położonym głoS
nikiem niskotonowym, mamy więc obrazek z czte-
rema 18-cm głoS
nikami siedzącymi jeden obok drugiego  wy-
gląda to potężnie i zarazem całkiem zgrabnie, bo system i obu-
dowa zyskują na smukłoS
ci. Trzy 18-cm głoS
niki niskotonowe
mają taką samą całkowitą powierzchnię drgającą, jak jeden
głoS
nik 30-cm, ale inne parametry mogą różnić te dwa alterna-
tywne rozwiązania. Mniejsze głoS
niki mają najczęS
ciej mniejszą
liniową / maksymalną amplitudę niż większe  co znaczy, że na-
wet przy takiej samej powierzchni drgającej, przesuwana w jed-
nym cyklu masa powietrza (wychylenie objętoS
ciowe) jednak nie
będzie taka sama. Z drugiej strony, o ile dobry duży głoS
nik nis-
kotonowy ma  typowo  52-mm (dwucalową) cewką drgającą,
to z trzema 38-mm (półtoracalowymi) cewkami w 18-cm głoS
ni-
kach Chorusa 836V mamy większą powierzchnię dla wydzielania
ciepła.
sierpień 2007
sierpień 2007
sierpień 2007
sierpień 2007
sierpień 2007
28
Zespoły głoS
nikowe 8000-9000 zł HI-FI
Zespoły głoS
nikowe 8000-9000 zł
Zespoły głoS
nikowe 8000-9000 zł
Zespoły głoS
nikowe 8000-9000 zł
Zespoły głoS
nikowe 8000-9000 zł
Wszystkie trzy głoS
niki niskotonowe w Cho- Ciężki odlewany cokół
rusie 836V pracują w tej samej komorze  bas- daje wiele korzyS
ci:
refleks, a jakże. Ale system, poprzez układ otwo- solidną podstawę, regu-
rów, jest doS
ć nietypowy, a producent chce tej lowane kolce, możliwoS
ć
nietypowoS
ci nadać znaczenie nadzwyczajnoS
ci. promieniowania bas-
Faktycznie, po raz pierwszy widzę otwory zain- refleksu z dolnej S
cianki,
stalowane zarówno na przedniej S
ciance, jak architektoniczną
i w dolnej. Mniejsze porty, o S
rednicach 4,5-cm, elegancję.
ulokowano w dolnej częS
ci frontu, a jeden
większy, 6-cm, dmucha w dół, i jak zwykle w ta- że fale niskich częstotli-
kiej sytuacji, energia przezeń promieniowana woS
ci zostają tak ukierunkowane - bę-
może się rozprzestrzenić dzięki specjalnemu dą one promieniowane dookólnie.
cokołowi, z którego wystają ku górze 3,5-cm Membrany głoS
ników niskotonowego i S
red- między głoS
nikami niskotonowymi.
wysokoS
ci nogi, unoszące obudowę do góry. Co- niotonowego przygotowane są z Poliglassu  ce- Focal słynie ze swoich oryginalnych prze-
kół jest bardzo efektowny, jego powierzchnia nie lulozy wzmocnionej krzemowymi mikrokulkami. tworników i jest dumny z samodzielnie opraco-
jest gładka, ale przedstawia sobą naturalne nie- To jeden z oryginalnych focalowskich patentów wanych membran, wS
ród których najlepiej roz-
równomiernoS
ci nieokrzesanego odlewu. Ma- na membranę, wprowadzony prawie dwadzieS
cia poznawalną jest wysokotonowa kopułka  nie
sywne kolce są regulowane od góry  w naro- lat temu. Podczas gdy nawet póx
niej opracowa- wypukła, ale wklęsła. Koncepcja ta jest tak
żach cokołu mamy więc duże stalowe pokrętła. ne, i przez pewien czas  sztandarowe technolo- utrwalona i jednoczeS
nie wyróżniająca francuską
I ładnie, i praktycznie. gie, takie jak Polikewlar czy Tioxid zostały już firmę, że tylko jakaS
pożoga głoS
nikowej rewolu-
Wprowadzenie więcej niż jednego otworu, wycofane, stary dobry Poliglass wciąż nam służy. cji mogłaby ją usunąć z kolumn Focala. Jednak
nawet na różnych S
ciankach, nawet przy różnych Ale zaawansowany głoS
nik S
redniotonowy nie sam materiał, z jakiego jest wykonywana, S
wię-
S
rednicach i długoS
ciach tuneli, nie może efek- może być dokładnie taki sam, jak niskotonowy. toS
cią już nie jest, ale daje pole do popisu dla
tywnie różnicować częstotliwoS
ci rezonansowej Mamy więc sporo różnic między nimi, zaczynając kolejnych udoskonaleń, kolejnych generacji. Ak-
bas-refleksu  jak długo mamy jedną komorę, tak od centrum membrany  niskotonowe z dużymi tualna seria Chorus  zarówno w ramach 700V,
długo mamy jeden podstawowy rezonans obudo- nakładkami przeciwpyłowymi, które zwiększają jak i 800V  demonstruje najnowszą wersję na-
wy, okreS
lony przez jej objętoS
ć, całkowitą masę ich sztywnoS
ć, S
redniotonowy z mniejszą, dla zwaną TNV, będącą następcą tweetera TNC,
powietrza w tunelach i całkowitą powierzchnię utrzymania jak najniższej masy. R
redniotonowe- stosowanego w poprzedniej serii Chorus S. Tak
tuneli. Szczegółowe wzory innym razem. Tyle mu wystarczył układ magnetyczny o S
rednicy jak wczeS
niej, kopułkę wykonano ze stopu alu-
teoria, jednak znane są opinie konstruktorów, 8,5-cm, niskotonowe są wyposażone w magnesy miniowo-magnezowego, i jak z dumą oS
wiadcza
wedle których położenie otworu ma zasadniczy o S
rednicy 10-cm. Ale S
redniotonowy ma mniej- Focal, jest to stop o właS
ciwoS
ciach niedale-
wpływ na  charakter basu, chociaż opinie te nie szą cewkę  krótszą i o S
rednicy 25mm. kich do referencyjnego pod względem akustycz-
składają się na jasny obraz sytuacji. Focal argu- GłoS
nik S
redniotonowy ma swoją własną ko- nym berylu. A o właS
ciwoS
ciach ekonomicznych,
mentuje, że bas-refleks wyprowadzony do przo- morę, przegroda go wydzielająca jest ustawiona oczywiS
cie, o wiele korzystniejszych, niż bardzo
du daje lepsze uderzenie, podczas gdy promie- pod kątem, co przyczyni się do redukcji fal stoją- drogi, bo technologicznie trudny, Mr. Be. Wersja
niujący w dół dostarcza bas niższy... Co prawda cych. Kolejne dwa wzmocnienia  wieńce, tym TNV została jednak poprawiona względem TNV
port promieniujący w dół znajduje się nieco bli- razem ustawione już poziomo, znajdują się po- w obrębie neodymowego magnesu i zawiesze-
nia, co znacznie zredukowało zniekształcenia.
żej tylnej S
ciany pomieszczenia, i odbicia pocho-
To złe nowiny dla posiadaczy kolumn poprzed-
dzące stamtąd mogą zwiększyć ciS
nienie najniż-
niej serii Chorus S. Jak widać, zbieżnoS
ci z Bery-
szych częstotliwoS
ci  jak w sytuacji, gdy cała
lem w zakresie cech samego materiału kopułki
kolumna zostaje ustawiona bliżej tylnej S
ciany.
niczego jeszcze nie gwarantują  głoS
nik to nie
Ale  promieniujący do przodu nie oznacza,
tylko membrana.
Zwrotnica składa się filtrów 2. rzędu (pod
względem charakterystyk  elektrycznych ) we
Niekonwencjonalnie,
wszystkich sekcjach, w zwrotnicy trójdrożnej ma-
otwory zlokalizowano
my więc w sumie cztery cewki (tylko jedna po-
zarówno na S
ciance
wietrza  a skoro tak, to oczywiS
cie w filtrze
przedniej, jak i na
wysokotonowego), cztery kondensatory (tylko
dolnej. Ma to
jedna foliowa  więc ponownie dla wysokotono-
prowadzić do
wego); jakoS
ć komponentów zwrotnicy nie jest
połączenia
porywająca, cały układ udało się zmieS
cić na
akustycznych
płytce przymocowanej do terminalu przyłącze-
zalet różnych
niowego. Zaciski są duże i wygodne, i zapraszają
rozwiązań.
do użycia pojedynczego okablowania.
A co z ich
wadami?...
sierpień 2007
sierpień 2007
sierpień 2007
sierpień 2007
sierpień 2007
29
HI-FI Zespoły głoS
nikowe 8000-9000 zł
Zespoły głoS
nikowe 8000-9000 zł
Zespoły głoS
nikowe 8000-9000 zł
Zespoły głoS
nikowe 8000-9000 zł
Zespoły głoS
nikowe 8000-9000 zł
Główna maskownica nie obejmuje tweetera,
ale metalową kopułkę zabezpiecza jego
własna ażurowa osłona. Sporo krawędzi
dookoła będzie wywoływać odbicia
i zakłócenia, ale kiedy do projektowania
zapraszasz designera, musisz godzić się na rys. 2. Chorus 836V, charakterystyka przetwarzania w całym pasmie.
kompromisy...
Z katalogu dowiemy się, że impedancja nomi-
nalna to 8 omów, a minimalna - 2,9 oma. Spójrzmy
na rys. 1. , a na pewno potwierdzimy to drugie 
2,9 oma widzimy przy ok. 100Hz. Ale w takim
razie, raczej zdecydowalibyS
my się okreS
lić impe-
dancję znamionową jako 4 omową.
Charakterystyka przetwarzania (rys. 2) nie
jest płaska, ale taki kształt zdarza się widzieć częs-
to  niskie i wysokie częstotliwoS
ci są lekko wy-
eksponowane, przejS
cie między S
rodkiem a górą
delikatnie obniżone. Jednak energia w okolicach
rys. 6. Chorus 836V, charakterystyki przetwarzania w zakresie
rys. 1. Chorus 836V, charakterystyka modułu impedancji.
5kHz może wywołać żywoS
ć brzmienia, chociaż
niskich częstotliwości.
rys. 3. Chorus 836V, charakterystyki przetwarzania rys. 4. Chorus 836V, charakterystyki przetwarzania w zakresie rys. 5. Chorus 836V, charakterystyki przetwarzania w zakresie
w zakresie średnio-wysokotonowym, na osiach 00, 150, 300 średnio-wysokotonowym na wysokościach 90cm, 100cm i 110cm. średnio-wysokotonowym, wpływ maskownicy.
w płaszczyz
nie poziomej.
powyżej 10kHz charakterystyka powoli opada, Rys. 6 pokazuje charakterystyki głoS
ników nis- Focal rekomenduje wzmacniacze od 40 do
aby przy 20kHz  pikować  to typowe zachowa- kotonowych (zsumowane), otworów (zsumowa- 300W. Z efektywnoS
cią 92dB ktoS
pomyS
li o za-
nie jednocalowej kopułki metalowej. ne), S
redniotonowego i wypadkową charakterys- stosowaniu niskiej mocy wzmacniaczy lampo-
Główna oS
pomiaru została ustalona na pozio- tykę całego systemu. Bas-refleks jest dostrojony wych, ale powinien wziąć pod uwagę niską impe-
mie 100cm. Na tej wysokoS
ci zmierzyliS
my więc do 40Hz, kształt charakterystyki ciS
nienia z otwo- dancję. Z kolei potężny wzmacniacz wraz
również charakterystyki dla osi 15O i 30O (rys. 3). rów jest bardzo ładny  ma wyrax
ny, ale nie wyos- z taką efektywnoS
cią... Focal nie prze-
Sytuacja nawet się poprawia  charakterystyka trzony wierzchołek, położony blisko częstotliwoS
- sadza, rekomendując Chorusa
zmniejsza uwypuklenie w okolicach 5kHz, w naj- ci rezonansowej układu. Takie strojenie powinno 836V do bardzo dużych po-
wyższej oktawie również nieco opada, ale wcale zapewnić dobre zachowania impulsowe, spadek  mieszczeń.
nie dramatycznie  ogólne zrównoważenie wydaje 6dB jest bliski 40Hz, w stosunku do S
redniego po-
się lepsze, zwłaszcza na osi 30O. Wiele kolumn jest ziomu z całego pasma.
strojonych dla uzyskania najlepszej charakterystyki
Trzy 18-cm głoS
niki niskotonowe
i brzmienia pod lekkim kątem, a nie na osi głównej
i czwarty  S
redniotonowy
 i Chorus 836V do nich właS
nie należy.
 tworzą efektowny
Na wprost, ale na wysokoS
ci 10cm niższej,
i mocny zespół.
mamy wyrax
ne osłabienie przy ok. 3kHz. Ale jeże-
li usiądziemy wyżej, charakterystyka nie zmieni się
zasadniczo (rys. 4).
Maskownica wpływa na charakterystykę w kil-
ku punktach pomiędzy 3 kHz i 8kHz (rys. 5), ale
nie wygląda to tak grox
nie, jak mogliS
my się oba-
wiać patrząc na krawędzie wokół wysokotonowego.
Impedancja znamionowa [&!]* 4
Efektywność (2,83V/1m) [dB]* 92
Rek. moc wzmacniacza [W]** 40-300
sierpień 2007
sierpień 2007
sierpień 2007
sierpień 2007
sierpień 2007
Wymiary (WxSxG) [cm]*** 111,5x28x37,5
30
* parametry zmierzone, ** wg danych producenta, *** z cokołem
M
U
I
R
O
T
A
R
O
B
A
L
O D S Ł U C H
Zespoły głoS
nikowe 7000-9000 zł HI-FI
Zespoły głoS
nikowe 7000-9000 zł
Zespoły głoS
nikowe 7000-9000 zł
Zespoły głoS
nikowe 7000-9000 zł
Zespoły głoS
nikowe 7000-9000 zł
ciągu ostatnich miesięcy
przetestowaliS
my 10 kolumn
Wwolnostojących w okolicach
8000zł, a wS
ród nich tutaj przedstawiane
trzy francuskie bestie. Różniły się między
sobą, ale i miały cechy wspólne. Dynamika
i bas zawsze były priorytetowe, neutral-
noS
ć wydawała się mniej ważna. Nic
specjalnie nowego  francuskie głoS
niki
zawsze miały swój  zapaszek . Nie przez
przypadek stosowane są w nich inne typy
głoS
ników wysokotonowych, niż gdzie
indziej najczęS
ciej spotykane kopułki.
W przypadku Chorusa 836V nie oznacza to jednak, że wysokie tony są
przejaskrawione lub wyostrzone, ale też na pewno nie są jedwabiS
cie
delikatne. Ogólne wrażenie to duża skala swobodnego, detalicznego,
jednak nie klinicznego dx
więku. Mocno artykułowanego, ekspresyjnego,
ale nie ekstremalnie analitycznego - krawędzie dx
więków nie są
wyeksponowane, ale całe ich obrazy pokazują się czysto i z dobrą
plastycznoS
cią. Niektórzy audiofile może będą wspominać  stare, dobre
JM-laby , szybkie i precyzyjne. 836V nie jest jednoznacznie tego typu, więc
nie należy się obawiać dx
więku zbyt agresywnego i pozbawionego  ciała .
Ale 836V nie stoi też w opozycji do takiej charakterystyki  gra żywo,
bezpoS
rednio, bez pruderii, z pewną dawką  rozdzwonienia gdzieS

w podzakresie wyższej S
rednicy. Wysokie tony są nasycone, czyste
i gładkie, i skutecznie współuczestniczą w tworzeniu swobodnej
i dokładnej sceny; chociaż otwarcie na najwyższe częstotliwoS
ci, i stąd
poczucie S
wieżoS
ci, nie jest tak wybitne, jak z Dynaudio Focus 220 czy
Dali Mentor 6 (duńskie  oS
miotysięczniki sprzed dwóch miesięcy), to
ograniczenie takie, jakie narzuca Chorus 836V, nie rodzi dyskomfortu.
Focale grają z pasją w całym pasmie  bas jest silny i wypełniony, nie suchy
ani nie  kopiący , i wgląd w każdy dx
więk nie jest w tym wydaniu
najważniejszy, ale dobre zróżnicowanie i podstawowa kontrola są
utrzymane. Wokale są kompetentne, wolne od mocnych podbarwień,
natarczywoS
ci, i wyrax
nego podgrzania w dolnym zakresie, ale są dobrze
wypełnione, co właS
ciwie równoważy lekki chłodny powiew ze strony
wyższych rejestrów. Pierwszy plan jest komunikatywny i otwarty.
Chorusy 836V nie są purystycznie liniowe i neutralne, ale i tak znacznie
spokojniej wyważone niż Java; przy tym wciąż nieskompresowane,
swobodne, zdolne do odwzorowania zarówno subtelnoS
ci, złożonych
materiałów, jak i prostych kawałków wymagających jednak podkręcenia
gałki wzmocnienia. Wrażenie  dużego dx
więku i obszernej sceny,
rozciągniętej efektownie, bo doS
ć wysoko, płynie po częS
ci z faktu, że sam
głoS
nik wysokotonowy znajduje się wyżej niż zwykle. Ostatnie słowo
w moich notatkach brzmiało:  przyjemnie . A to wiele znaczy, zwłaszcza
gdy mamy do czynienia z kolumnami francuskimi, które zwykle do
grzecznych nie należą.
CHORUS 836V
Cena (para)[zł] 8000
Dystrybutor TRIMEX
www.trimex.pl
Wykonanie i komponenty
Doskonały, dopracowany w najdrobniejszych szcze-
gółach projekt wzorniczy. Bardzo ładne kolory oklein.
Przetworniki  dobre.
Laboratorium
Lekko wyeksponowane niskie i wysokie tony, równo
prowadzony S
rodek pasma. Wysoka efektywnoS
ć, wy-
magająca impedancja.
Brzmienie
Dx
więczne, nasycone, swobodne, detaliczne, ale bez
nacisku na analitycznoS
ć. Wysoko rozłożona scena
dx
więkowa. Duża skala, duża frajda.
maj 2007
maj 2007
maj 2007
maj 2007
maj 2007
31
O
D
S
Ł
U
C
H