Charakterystyka ucznia uzdolnionego

Praca z przedmiotu

Poznawanie ucznia i klasy

Poznawanie ucznia i klasy/ćwiczenia/-dr Teresa Sokołowska Dzioba

Charakterystyka ucznia uzdolnionego w oparciu o różne metody

poznawania uczniów

Miejsce badania

•

Badanie przeprowadzono w szkole w Gimnazjum Jana Pawła II w
Ostrowie Lubelskim

Grupa (klasa badana)

•

klasa gimnazjalna

•

klasa 2A

•

liczba osób w klasie 15

•

podział klasy ze względu na płeć ( 5 chłopców , 10 dziewczynek)

Szkoła

•

Gimnazjum funkcjonuje od 1999 roku

•

Do szkoły uczęszczają uczniowie z terenu gminy Ostrów Lubelski
oraz spoza obwodu

CHARAKTERYSTYKA UCZNIA

1 Dane personalne;

•

Imię i Nazwisko;Katarzyna Kisiel

•

Wiek ; 14 lat

•

klasa; II klasa gimnazjalna

•

rodzice; ojciec, matka (pochodzenie robotnicze)

•

rodzeństwo ; brak

2 Obecne środowisko domowe

•

warunki materialne - uczennica mieszka w domku jednorodzinnym z
rodzicami. (informacje zaczerpnięte z przeprowadzonej ankiety)

•

Posiada swój własny pokój

•

zainteresowanie rodziców dzieckiem – uczennica ma dobry kontakt z
rodzicami. Rodzice zawsze są obecni na zebraniach i wywiadówkach
i interesują się postępami ucznia w szkole. Często zdarza się, iż po
wywiadówce mama dopytuje się o uczennice. Najczęściej to ona
kontaktuje się z nauczycielem wykazując zainteresowanie nie tylko
wynikami w nauce ale także zachowaniem.
Podczas rozmowy z nauczycielem (jednocześnie wychowawcą
klasy) można wywnioskować że rodzice są wręcz nadopiekuńczy.
Analiza stopnia zainteresowania rodziców dzieckiem na podstawie
rozmowy z wychowawcą klasy.

3 Wygląd zewnętrzny

•

uczennica jest osobą średniej budowy ciała i raczej niskiego wzrostu.
Sylwetkę jej osoby możemy scharakteryzować jako osoby nie
wyróżniającej się z tłumu swoim wyglądem i posturą. Dziewczynka
posiada lekko kręcone włosy, które są naturalnego koloru w
przeciwieństwie do znacznej ilości uczennic w tej szkole. Nie
przykłada zbyt dużej uwagi do wyglądu fizycznego swej osoby.
Możemy stwierdzić iż rozwój fizyczny jest prawidłowy. Nie
wyróżnia się na tle pozostałej klasy.

•

Podobne uwarunkowania jesteśmy w stanie dostrzec w kwestii
ubioru. Strój jest dość skromny w szarych tonacjach i dość lużny z
czego możemy wnioskować iż uczennica nie lubi podkreślać jej

fizycznych atutów a wręcz w pewien sposób się maskuje w swoim
„lużnym stylu”

•

uczennica nie używa kosmetyków podkreślających(poprawiający)
swą urodę tzn nie maluje się. Możemy stwierdzić na podstawie
obserwacji iż ma naturalną urodę ale nie jest dzieckiem zaniedbanym

4 Właściwości psychiczne

•

pamięć – treść i informacje są zapamiętywane przez uczennice dość
szybko a także w sposób wierny i trwały. Doskonale potrafi
odtworzyć zapamiętane wiadomości bez przekształcania ich
znaczenia. Łatwość przyswajania wiedzy i nowych informacji
szczególnie z dziedzin które są przedmiotem szczególnego
zainteresowania uczennicy. Szybkość rozumowania – na wysokim
poziomie złożoności i trudności a także uzdolnienia w zakresie
rozumienia treści.

•

Uwaga - duży zakres i rozpiętość uwagi ,co umożliwia
skoncentrowanie się na problemie i wytrwanie w jego rozwiązaniu a
także zdolność logicznego i krytycznego myślenia, ujmowania
związków przyczynowo-skutkowych.

5 Postępy w nauce

•

uczennica ma dobrze rozwinięte zdolności twórcze i jest kreatywna
w swoim działaniu, posiada niezwykłą wyobrażnię co przejawia się
we własnych ciekawych pomysłach oraz orginalnych, rozwiązaniach
problemu,sytuacji problemowej.

•

Posiada zdolność do modyfikowania poznanych reguł i tworzenia
nowych założeń jak również potrafi tworzyć nowe syntezy poprzez
łączenie wielu pomysłów, łączyć i interpretować fakty.

•

Zainteresowania – dość szeroka gama dziedzin którymi wykazuje
zainteresowanie uczennica. Koncentrują się w sferze nauk
humanistycznych z których uczennica ma bardzo duża wiedzę i
chętnie podejmuje dyskusje na forum klasy z interesujących ją
zagadnień. Chęć poszerzania wiedzy przejawia się również w
poszerzaniu informacji z zakresu nauk humanistycznych czytaniem
książek na przerwach lekcyjnych. Przejawia zachowania jakby ją
„pochłonęły”.

•

Frekwencja – uczennica w obecnym roku szkolnym nie opuściła ani
jednego dnia w szkole podczas zajęć lekcyjnych jak również nie
posiada żadnych spóznień. Na podstawie rozmowy z nauczycielem –
wychowawcą klasy do której uczęszcza uczennica należy zaznaczyć
iż w poprzedniej klasie miała prawie stu procentową frekwencję.

•

krytyczna postawa względem szkoły np. do metod i treści nauczania,
zadawanie wielu pytań i absorbowanie całej uwagi nauczyciela,
uparte dowodzenie swoich racji, kwestionowanie zdania nauczyciela
i polemizowanie z nim. Cała postawa przejawia się w spokojnej
atmosferze.

•

Stopnie z poszczególnych przedmiotów – uczennica ma najlepsze
stopnie w klasie z historii i wiedzy o społeczeństwie. Te przedmioty
wiążą się z największym zainteresowaniem uczennicy i na tle klasy
bardzo się wyróżnia (kwestia ocen).
Zdecydowanie najsłabszą stroną jest wychowanie fizyczne.
Uczennica nie ma stopni niedostatecznych ale są zdecydowanie
niższe niż z pozostałych przedmiotów. Bardzo dobre oceny
uczennica posiada z języka obcego i przedmiotów ścisłych.

6 Zachowanie w różnych sytuacjach i stosunek do rówieśników

•

posiada problemy z uczuciami i komunikacją z rówieśnikami.
Przejawia wiele cech osoby niecierpliwej i raczej nietolerancyjnej do
innych. Niezbyt chętnie współpracuje i bierze udział w grach
zespołowych.

•

Izolacja od rówieśników,samotne spędzanie czasu na przerwach w
„towarzystwie” książek. Spokojne zachowanie nie zwracające na
siebie uwagi pozostałych uczniów

•

Podczas lekcji uczennica jest bardzo aktywna,często wdaje się w
dyskusje, zadaje dużo pytań i wykazuje zainteresowanie lekcją.
Wyróżnia się na tle klasy swoją aktywnością i kreatywnością w
odpowiedziach jak również doborem słów i dużą wiedzą często
wychodzącą poza program nauczania.

•

Pozytywna postawa w stosunku do nauczyciela jako autorytetu z
którego może czerpać i pogłębiać swoją wiedzę jak również
niecierpliwość przejawiająca się w chwili jeśli nauczyciel nie
koncentruje na jej osobie większej uwagi.

•

Jest osobą zdyscyplinowaną i nie sprawia problemów
wychowawczych podczas lekcji i nie posiada skłonności do
wywoływania konfliktów.

7 Zasadnicze cechy uczennicy

 wykorzystanie różnych metod w rozwiązaniu problemu
 umiejętność skupienia się przez długi czas na problemie –

podejmowanie trudnych, złożonych zadań

 zmysł organizacyjny i samodzielne inicjowanie pracy, stawianie

sobie nowych zadań

 stawianie wysokich wymagań sobie i innym
 perfekcjonizm, idealizm
 pęd do wiedzy, duża motywacja do nauki
 duża ciekawość intelektualna
 poczucie obowiązku i pracowitości
 szeroki zakres uwagi i duża zdolność koncentracji
 bogate słownictwo
 dobra pamięć

Powyższa charakterystyka uczennicy Katarzyny Kisiel została
zanalizowana na podstawie badań przeprowadzonych prze ze mnie w
gimnazjum podczas lekcji hospitowanych a także lekcji prowadzonych
podczas to których przeprowadziłam badania w oparciu o techniki
socjometryczne i szereg innych „badań”. Analiza została przeprowadzona
również w oparciu o własną obserwację jak również wywiad z
wychowawcą uczennicy. W celu pogłębienia informacji związanej z
frekwencją jak również wynikami w nauce zapoznałam się z dziennikiem.
Kontakt z uczennicą był bardzo dobry. Miałam możliwość obserwowania
na lekcji jak i podczas przerw.
Najbardziej pomocna okazała się obserwacja (bezpośredni kontakt).Wiele
informacji uzyskałam na temat klasy podczas badań socjometrycznych.

ANKIETA DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM

Drodzy Gimnazjaliści!

Niedawno rozpoczęliście naukę w szkole. Chcemy Was lepiej poznać, aby
zapewnić Wam dobry start w nauce. Dlatego zadajemy
pytania, które wzbogacą naszą wiedzę o Was, o warunkach uczenia się,
uzdolnieniach, trudnościach, motywacji do nauki, itp. Mimo, że ankieta
jest imienna, odpowiedzi na pytania nie będą miały wpływu na ocenę
Waszych wyników uczenia się. Prosimy Was o udzielenie szczerych
odpowiedzi na wszystkie pytania.
Dziękujemy za trud włożony w wypełnienie tej ankiety

.

____________________________________________________________

Imię i Nazwisko..........................

1.Szkoła do której uczęszczasz obecnie znajduje się;
A) w miejscowości, w której mieszkasz na stałe lub w jej pobliżu,
B) w innej miejscowości niż ta, w której mieszkasz na stałe, więc
codziennie dojeżdżasz.

2.To, jak Ci idzie w szkole jest dla Twoich rodziców (opiekunów):
A) niezbyt ważne
B) ważne
C) bardzo ważne

3.Jakie wykształcenie uzyskali Twoi rodzice?

Twój ojciec

Twoja matka

A Niepełne podstawowe (mniej niż 8 klas).

B Podstawowe.

C Zasadnicza szkoła zawodowa.

D Średnie ogólnokształcące

E Średnie techniczne, średnie zawodowe

F Studia wyższe.

G Nie wiem

4.W mieszkaniu (domu):
A ) masz własny pokój, w którym odrabiasz lekcje.
B) masz tylko własne biurko lub stały kącik do odrabiania lekcji w pokoju
dla wszystkich domowników.
C) nie masz wydzielonego miejsca do odrabiania lekcji, odrabiasz je za
każdym razem w innym miejscu.

5.Zaznacz wszystkie wypowiedzi, które opisują zwyczaje panujące
w Twoim domu.
A ) Rodzice rozmawiają z dziećmi o ważnych wydarzeniach
społecznopolitycznych i kulturalnych.
B) Dzieci zawiadamiają rodziców o celu wyjścia z domu i o godzinie
powrotu.
C) Prawie każdego dnia jeden posiłek spożywacie przy stole, w gronie
wszystkich domowników.
D) Przed podjęciem ważnych decyzji rodzinnych wszyscy domownicy
analizują problem.
E) Każdy ma przydzielone na stałe obowiązki domowe.
F) Nie dyskutuje się z ustaleniami dorosłych.
G) Któreś z rodziców kontroluje wykonanie zadanej pracy domowej i prac
poleconych do wykonania..
H) Polecenia wydawane są dzieciom tylko okazjonalnie.
I) Każdy robi to, co uważa za słuszne.
J) Jestem zwolniona(y) z różnych obowiązków, ale rodzice domagają się
bardzo dobrych wyników w nauce.
K) Dorośli pomagają nam zawsze rozwiązywać nasze problemy.
L) Dorośli chcieliby wiedzieć o nas wszystko.
M) Inne jakie?) ............................................................................................

6.Wskaż Swoje dwa główne zajęcia poza szkołą.
A) Czytanie książek.
B) Pomoc rodzicom.
C) Buszowanie w internecie.
D) Słuchanie muzyki.
E) Oglądanie filmów na video.
F ) Uczenie się tego, co jest zadane.
G) Gry sportowe, sport.
H) Spotkania z rówieśnikami.
I) Gry komputerowe.

J) Dodatkowe zajęcia edukacyjne (jakie?) ................................................
K) Inne (jakie?) ...........................................................................................

7.Wskaż, zaznaczając kółkiem, przedmioty szkolne (nie więcej niż trzy),
które są dla Ciebie szczególnie trudne.
A) Matematyka.
B) Język polski.
C) Fizyka.
D) Chemia.
E) Biologia.
F) Historia.
G) Geografia.
H) Inny (jaki?) ........................................

8.Którymi z wymienionych przedmiotów interesujesz się szczególnie?
Wskaż nie więcej niż trzy.
A) Matematyką.
B) Językiem polskim.
C) Fizyką.
D) Chemią.
E) Biologią.
F) Historia.
G) Geografią.
H) Innym (jakim?) .............................................................................

9.Co myślisz o sobie samym?
A) Jestem tyle samo wart(a) co inni.
B) Jestem z siebie zadowolony(a).
C) Tylko niektóre rzeczy udają mi się.
D) Czasami myślę, że jestem bezużyteczny(a).

10.Zaznacz na podanych skalach, w jakim stopniu . wg Ciebie . jesteś
uzdolniony w każdym z wymienionych kierunków. (następna strona).

A Uzdolnienia muzyczne
Brak uzdolnień -1------2-------3-------4-------5---------6---------Talent

B Uzdolnienia plastyczne
Brak uzdolnień-1-------2-------3------4--------5---------6--------- Talent

C Uzdolnienia matematyczne
Brak uzdolnień-1-------2-------3------4--------5---------6--------- Talent

D Uzdolnienia humanistyczne
Brak uzdolnień-1-------2-------3------4--------5---------6---------- Talent

E Uzdolnienia organizacyjne
Brak uzdolnień-1-------2-------3-------4-------5---------6---------- Talent

F Uzdolnienia językowe
Brak uzdolnień-1-------2-------3-------4-------5---------6---------- Talent

G Uzdolnienia manualne
Brak uzdolnień-1------- 2------3-------4--------5--------6---------- Talent

H Uzdolnienia aktorskie
Brak uzdolnień-1-------2-------3-------4--------5---------6--------- Talent

I Uzdolnienia sportowe
Brak uzdolnień-1-------2-------3-------4--------5---------6--------- Talent

11.Stan Twojego zdrowia:
A) zapewnia Ci możliwości uczenia się bez przeszkód.
B) powoduje częste opuszczanie lekcji.
C) praktycznie uniemożliwia Ci naukę.

12.Uważasz, że:
A) warto się przykładać do nauki, bo jest to najlepszy sposób
na zapewnienie sobie sukcesu w przyszłości.
B) każdy powinien się uczyć, jak najwięcej i jak najdłużej.
C) ważne jest tylko, żeby przejść do następnej klasy.
D) jest wiele ciekawszych zajęć niż uczenie się.

E) powodzenie człowieka w życiu w niewielkim stopniu zależy od jego
wyników w nauce.

13.Czy uczenie się sprawia Ci przyjemność?
A) Tak, dużą.
B) Raczej tak.
C) Uczę się, bo muszę.
D) Raczej nie.
E) Zdecydowanie nie.

14.Jaki zawód zamierzasz wykonywać po ukończeniu nauki?
..........................................................................

15.Czy brała(e)ś udział w konkursach przedmiotowych?
A) Tak, była(e)m laureatem wojewódzkiego etapu więcej niż jednego
konkursu przedmiotowego z ............................................................... .
B) Tak, była(e)m laureatem wojewódzkiego etapu jednego konkursu
przedmiotowego z ...................................... .
C) Tak z .........................................., lecz zakończyła(e)m na etapie
okręgowym.
D) Tak z ........................................, ale zakończyła(e)m na etapie
szkolnym.
E) Nie, nie brała(e)m żadnego udziału w konkursach.

16.Czy Twoim zdaniem atmosfera w klasie wpływa na Twoje wyniki w
nauce? (zaznacz 1 odpowiedź)
A) Nie
B) Raczej tak
C) Zdecydowanie tak

17.Czym dla Ciebie jest zły stopień? (zaznacz 1 odpowiedź)
A) Powodem do intensywniejszej, ciągłej nauki
B) Powodem wyłącznie do jego poprawy
C) Jedna zła ocena nie ma dla mnie większego znaczenia
D) Ważne jest jedynie abym przeszedł(a) do następnej klasy

TEST SOCJOMETRYCZNY

Imię i Nazwisko.................

1. Z kim z klasy chciałbyś spędzić czas wolny w Twoim ulubionym
miejscu ?( wymień 3 osoby)
a)..............................
b).............................
c).............................

2. Z kim z klasy nie chciałbyś spędzić czasu wolnego w Twoim ulubionym
miejscu? (wymień 3 osoby)
a)...........................
b)...........................
c).............................

Osoby wybierające

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Pozyt.

wybory

Negat.

wybory

1

X 2

X 1

X 3

4

5

2 X

1

2

X

X 3

2

3

3 X

1

3

X 2

X 5

3

4 1

X

3 X

2

X

7

2

5

1

X

2 X

X

3

2

3

6

X 3

1

X X 2

3

3

7

1 2

X

X

3 X 5

3

8 X

X

1

2

X

3

1

2

9 2

X

X X 3

1

4

2

10 1

X X 3

X 2

1

6

11 X

3 1

2

X X

2

3

12

X 2 X

3

X

1

2

3

13

X

X 3 2 1 X

1

2

14 X

3 X

1

2

X

2

3

15 3

1

2

X

X X

4

2

*Tabela socjometryczna (N=15, k=1, d=3).
Oznaczenia; N- liczebność badanej grupy, k -kryterium dokonywania
wyboru, d- dopuszczalna liczba wyborów 1,2,3 -wybory pozytywne w
kolejności pierwszej,drugiej,trzeciej:; x – wybory negatywne( niezależnie
od kolejności).
Uczennica Katarzyna Kisiel odpowiada nr 10 ( jest to numer z dziennika).
Z analizy tabeli socjometrycznej otrzymałam informacje;

•

kto kogo wybrał

•

kto został wybrany przez ile osób i przez kogo

•

kto ile wyborów otrzymał w każdym pytaniu

Z danych w tabeli uzyskałam następujące informacje;

•

Największa liczbę wyborów pozytywnych uzyskali; badany nr4
otrzymał największą liczbę wyborów – siedem
badany nr3 i nr7 po pięć wyborów.

•

Największą liczbę wyborów negatywnych uzyskali; badany nr10
otrzymał sześć wyborów, a badany nr1 dostał pięć wyborów

•

Z porównania wyborów pozytywnych i negatywnych wynika, iż za
osobę która jest najbardziej lubiana został wybrany nr4 ponieważ
miał aż siedem wyborów pozytywnych i tylko dwa negatywne.

•

Najbardziej kontrowersyjną ocenę uzyskał nr 10, otrzymał tylko
jeden wybór pozytywny i aż sześć negatywnych. Osoba o numerze
dziesięć jest badana – Katarzyna Kisiel.

•

Za osobę typu „gwiazda socjometryczna” można uznać badanego nr4
a za osobę odrzuconą ( izolowaną) badanego nr10 i jest to
Katarzyna.

•

Z tabeli socjometrycznej uzyskałam także informacje na temat
wyborów odwzajemnionych

Osoby z pozytywnymi wyborami

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

0

2

4

6

8

10

12

14

16

Badana uczennica nr 10 – Katarzyna Kisiel w wyniku badania dostała
tylko jeden wybór pozytywny i aż sześć negatywnych.

Wykres wyborów jakie otrzymała Katarzyna

Uczennica jest osobą izolującą się od grupy, woli spędzać czas we
własnym towarzystwie co znalazło potwierdzenie także w obserwacji i
wywiadzie z nauczycielem (wychowawcą klasy).

w ybory pozytyw ne

w ybory negatyw ne

0

1

2

3

4

5

6

KATARZYNA
KISIEL

TECHNIKA „ZGADNIJ KTO”

Przed przystąpieniem do badania techniką "Zgadnij, kto?" dokładnie
poinstruowałam dzieci o celu i warunkach badań oraz prosiłam je o
rzetelne i uczciwe udzielanie odpowiedzi i nie kierowanie się sympatiami
czy antypatiami.
Podczas badania zastosowałam następujący zestaw 3 charakterystyk
/stwierdzeń/ dotyczący osób z klasy.
1. To jest ktoś, kto jest najbardziej oczytany.
2. To jest ktoś, kto jest najmniej związany z klasą.
4. To jest ktoś, kto jest najbardziej koleżeński.

Badanie przeprowadziłam w sali lekcyjnej, w atmosferze spokoju i ciszy.
Rozmawiałam z dziećmi indywidualnie. Uczniowie w odpowiedzi na
kolejne stwierdzenia miały wymienić jedno nazwisko. Odpowiedzi dzieci
zapisywały na kartkach.

1. Pytanie pierwsze najwięcej odpowiedzi uzyskała uczennica z nr.10 –

Katarzyna. Z 14stu uczniów aż 11 wybrało ją jako osobę która jest
najbardziej oczytana

2. Pytanie drugie klasyfikuje uczennice jako jedną z trzech pozostałych

dziewczynek która jest najmniej związana z klasą.

3. Pytanie trzecie – uczennica dostała spośród 14 osób tylko 4 wybory.

Podział klasy ze względu na płeć

Chłopcy

Dziewczynki

DOKUMENTACJA

1. Dziennik lekcyjny
•

95% ocen jakie zdobyła uczennica podczas lekcji są to oceny bardzo
dobre.

•

Oceny zostały wystawione za sprawdziany,odpowiedzi i prace
domowe.

•

Słabsze oceny tzn 3 i 4 pojawiają się z wychowania fizycznego.

•

Frekwencja 100% jak również brak spóznień

Wykres ocen jakie uzyskała w bieżącym roku.

•

Brak uwag ze strony nauczycieli (negatywnych)

•

Brak ocen niedostatecznych

2. Zeszyt uczennicy
•

Bardzo staranne pismo

•

Notatki własne z lekcji

•

Dbałość o szczegóły (podkreślone ważniejsze wiadomości)

•

Sumienność – prace domowe zawsze odrobione

•

Dobór słownictwa zwraca uwagę

•

Brak błędów ortograficznych czy stylistycznych

bardz o dobry

dobry

dostateczny

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Arkusz obserwacji

l.p.

Kategorie zachowania ucznia

obser. nr 10

1.

Pilnie śledzi tok myślenia nauczyciela

TAK

2.

Dostrzega istotne elementy obserwowanego obiektu

TAK

3.

Ujmuje trafnie złożoności np. przyczynowo-skutkowe

TAK

4.

Kontynuuje prace pomimo napotkanych trudności

BRAK
TRUDNOŚCI

5.

Wypowiedzi świadczą o korzystaniu z dodatkowych źródeł
informacji

TAK

6.

Planuje tok pracy przy rozwiązywaniu zadania

TAK

7.

Dostrzega podobieństwa i różnice faktów, zdarzeń,
przedmiotów, sytuacji

TAK

8.

Aktywnie włącza się do dyskusji i prezentuje własne
oryginalne pomysły

TAK

9.

Wykorzystuje właściwe przesłanki do formowania pomysłów

TAK

10.

Podejmuje próbę samodzielnego wyjaśnienia sobie
niezrozumiałego zagadnienia (faktu, zadania)

TAK

11.

Sprawdza podane „ na wiarę” informacje

NIE

12.

Łatwo formuje własne myśli (poprawność merytoryczna i
językowa)

TAK

13.

Próbuje oryginalne rozwiązania problemów praktycznych i
teoretycznych

TAK

14.

Wiernie odtwarza zapamiętane treści

TAK

15.

Łatwo i trafnie dokonuje uogólnień

TAK

16.

Przyjmuje krytyczne uwagi w przypadku dostrzeżenia
własnych błędów

CIĘŻKO

Zdarzenia

Częstotliwość

Uwagi

Zawsze

Często

Rzadko

Nigdy

Spontanicznie zgłasza się
do odpowiedzi

Duża wiedza,

Zadaje pytania
nauczycielowi

Występuje w roli
„ochotnika”

Dobre oceny

motywacją