2015-05-10

1

Choroby bakteryjne skóry

Sylwia Krzętowska

Choroby infekcyjne – wiadomości wstępne



Infekcja

, czyli

zakażenie

, to wniknięcie do organizmu

drobnoustrojów chorobotwórczych, takich jak wirusy,
bakterie lub grzyby. Ze względu na mechanizm
zakażenia wyróżnia się zakażenia wewnątrz- i
zewnątrzpochodne

Choroby infekcyjne – wiadomości wstępne



Zakażenia wewnątrzpochodne

polegają na

gwałtownym rozwoju drobnoustrojów, które dotychczas

żyły w organizmie (np. na skórze, błonach śluzowych, w
przewodzie pokarmowym, drogach oddechowych i
moczowo-

płciowych), ale w pewnym momencie uzyskały

sprzyjające warunki do szybkiego rozwoju (np.

uszkodzenie skóry, błon śluzowych, uszkodzenie

naturalnej bariery ochronnej, obniżenie odporności).

Przykładem takich infekcji są m.in. grzybice pojawiające

się po leczeniu antybiotykiem, półpasiec



Zakażenia zewnątrzpochodne

polegają na wtargnięciu

do organizmu drobnoustrojów z zewnątrz. Źródłem

mikroorganizmów jest najczęściej zakażony osobnik.

Może to być chory (człowiek lub zwierzę) albo nosiciel

(człowiek lub zwierzę, u którego nie występują objawy

choroby mimo obecności czynnika chorobotwórczego)

Choroby infekcyjne – wiadomości wstępne



Drogi szerzenia się zakażenia

:

•

bezpośredni kontakt z chorym albo
nosicielem

(przez pocałunek, podanie ręki,

stosunek płciowy, podczas leczenia i

pielęgnacji, drogą łożyskową, a w przypadku

zwierząt – przez ukąszenia i zadrapania

•

pośrednio

:



drogą powietrzną, najczęściej kropelkową,

podczas kichania, kaszlu, głośnego

mówienia



drogą pokarmową, przez zakażone

pokarmy i wodę



przez glebę, w której znajdują się

przetrwalniki bakterii i jaja pasożytów



przez stawonogi

, głównie owady i kleszcze



przez przedmioty

, skażoną bieliznę

osobistą i pościelową, przybory toaletowe,

źle wyjałowiony sprzęt medyczny itp.

2015-05-10

2

Choroby infekcyjne – wiadomości wstępne



Jeżeli drobnoustroje pokonają bariery obronne i wnikną
do organizmu człowieka rozwija się

choroba infekcyjna

,

czyli

zakaźna

, której objawy są skutkiem uszkodzenia

tkanek lub ich zmienionej czynności fizjologicznej
wywołanej przez drobnoustrój chorobotwórczy



W dermatologii choroby o podłożu infekcyjnym dzieli się
na grupy w zależności od czynników chorobotwórczych



Wyróżnia się choroby:

•

bakteryjne

•

ziarniniakowe

•

wirusowe

•

grzybicze

Choroby bakteryjne



W warunkach fizjologicznych na skórze

każdego człowieka bytują bakterie. Jeśli

układ odpornościowy funkcjonuje

prawidłowo, a ciągłość naskórka jest
zachowana, mikroorganizmy te nie

powodują chorób. Groźne są dopiero

wtedy, gdy ten stan równowagi zostaje
zaburzony



Ze względu na rodzaj czynnika

chorobotwórczego zakażenia bakteryjne

skóry dzieli się na:

•

paciorkowcowe

np. róża

•

gronkowcowe

np. zapalenie mieszków

włosowych, figówka, ropnie mnogie pach,
czyrak

•

mieszane czyli gronkowcowo-
paciorkowcowe

np. liszajec zakaźny,

niesztowica, wyprzenie bakteryjne

GRONKOWCE

PACIORKOWCE

Choroby bakteryjne - róża



Jest to ostry stan zapalny skóry i tkanki podskórnej. Najczęściej

występuje u osób starszych. Najbardziej narażeni na tę chorobę

są chorzy na cukrzycę, z niedoborami immunologicznymi i

zakażeniami grzybiczymi



Rozwija się w wyniku upośledzenia krążenia żylnego i

limfatycznego, a także wniknięcia do powierzchownych naczyń

limfatycznych bakterii pochodzących z wewnątrzustrojowych

ognisk zakaźnych lub ze środowiska zewnętrznego



Początek choroby jest nagły. Pojawia się żywoczerwony rumień z

towarzyszącym mu obrzękiem i zwiększonym napięciem skóry.

Rumień przy dotyku jest bolesny. Zmiany najczęściej

umiejscowione są na twarzy i kończynach dolnych. Występują

także wysoka gorączka, dreszcze, bóle głowy i uczucie rozbicia



Choroba rozwija się i wycofuje w ciągu 2-4 tygodni



Róża jednak często nawraca, a przechorowanie jej nie zapewnia

odporności. Powikłaniem może być przede wszystkim zajęcie

naczyń limfatycznych z przewlekłym obrzękiem

Choroby bakteryjne - róża

2015-05-10

3

Choroby bakteryjne – zapalenie mieszków
włosowych



Charakteryzuje się występowaniem

krost w okolicy mieszków

włosowych. Zapalenie jest

wywoływane przez drobnoustroje,

które przedostają się w głąb skóry

najczęściej przez ujścia gruczołów

łojowych. Przyczynia się do tego nie
przestrzeganie zasad higieny



Choroba może być skutkiem
depilacji woskiem lub golenia



Początkowo zmiany obejmują sam

mieszek, potem również skórę

wokół niego. Rozwijający się w

obrębie mieszka włosowego stan

zapalny często powoduje

swędzenie i pieczenie. Choroba

może przekształcić się w czyraka

Choroby bakteryjne – figówka



Jest to przewlekła postać zapalenia

mieszków włosowych występująca

u mężczyzn w okolicach golonego

zarostu, zwykle na górnej wardze i
brodzie. Powstaje na skutek

skaleczeń, zadrapań



Objawia się licznymi grudkami i

krostkami, z niektórych powstają

rozmiękające guzy ropne



Choroba może trwać wiele

miesięcy. Jeśli nie jest leczona,

prowadzi do rozszerzenia się stanu
zapalnego. W skrajnych

przypadkach powoduje trwałe

łysienie. Czasami mogą powstawać
blizny zanikowe z powodu

uszkodzenia brodawek włosowych

Choroby bakteryjne – ropnie mnogie pach



To zakażenie apokrynowych gruczołów

potowych, które występują głównie w

okolicy pach, ale też narządów

płciowych, odbytu i brodawek
sutkowych



Gruczoły te uaktywniają się dopiero w

okresie dojrzewania płciowego, dlatego

choroba nie występuje u dzieci. Jej

przyczyną jest wnikanie i rozmnażanie

się bakterii wskutek nadmiernej

potliwości lub drobnych urazów
mechanicznych, np. po goleniu



Wykwitem pierwotnym są guzy lub

guzki, które ulegają rozmiękaniu (w

dotyku wyczuwa się chełbotanie płynu),

a następnie przebiciu. W wyniku tego

powstają przetoki. Zmiany są bolesne i

goją się pozostawiając rozległe blizny

Choroby bakteryjne – czyrak



To bolesny guzowaty naciek zapalny w otoczeniu mieszka

włosowego. Skłonność do powstawania czyraków mają osoby z

obniżoną odpornością, chore na cukrzycę, otyłe oraz

nadużywające alkoholu



Przyczyną wystąpienia choroby są drobne urazy mechaniczne

uszkadzające naskórek, np. tarcie bielizny, ubrania, maceracja pod

wpływem potu. Najczęściej zakażenie jest wewnątrzpochodne



Wykwitem pierwotnym jest guz obejmujący mieszek włosowy i jego

otoczenie. Początkowo guz jest sinoczerwony, żywo bolesny. W

ciągu 4-6 dni przekształca się w krostę, której szczyt przebija włos.

Pod krostą dochodzi do martwicy i rozpadu tkanek. Po kilku

kolejnych dniach oddziela się czop martwiczy, a następnie zmiana

goi się, pozostawiając bliznę



U osób z grupy ryzyka zmiany bywają liczne (czyraczność). Może

też wystąpić czyrak gromadny – skupienie i zlewanie się wielu

czyraków. Jest to choroba o ciężkim przebiegu, z wysoką

temperaturą, czasami z objawami zakażenia ogólnoustrojowego

2015-05-10

4

Choroby bakteryjne – czyrak

Choroby bakteryjne – liszajec zakaźny



To często spotykane powierzchniowe zakażenie skóry. Najczęściej

dotyczy dzieci w wieku przedszkolnym. Przyczyną choroby jest zwykle

zakażenie zewnątrzpochodne, które następuje przez kontakt bezpośredni

lub pośredni (przez zakażone przedmioty). Rzadziej dochodzi do

zakażenia wewnątrzpochodnego, które przenosi się z błon śluzowych
nosogardzieli



Liszajec zakaźny może również wystąpić jako powikłanie innych chorób

skóry, zwłaszcza przebiegających ze świądem, ponieważ przeczosy

powstające w wyniku drapania sprzyjają zakażeniom bakteryjnym. W

takim przypadku mówi się o zliszajowaceniu



Choroba objawia się wykwitami pierwotnymi w postaci pęcherzy

wypełnionych surowiczo-ropną treścią, które w dalszym przebiegu

choroby pękają. Zasychająca wydzielina tworzy charakterystyczne

miodowożółte strupy



Zmiany zlokalizowane są na twarzy, zwłaszcza w okolicy ust i nosa. Mogą

zostać przeniesione na okolice płytek paznokciowych, a następnie na

całą skórę



Liszajec zlokalizowany w kącikach ust tworzy tzw. zajady. Przebieg

choroby jest krótkotrwały (kilka dni), a zmiany cofają się bez śladu

Choroby bakteryjne – liszajec zakaźny

Choroby bakteryjne – niesztowica



Jest to głębsze zakażenie skóry

występujące u osób wyniszczonych,

niedożywionych, z obniżoną

odpornością, przebywających w

złych warunkach higienicznych,

np. bezdomnych. Rozwija się

najczęściej po drobnych urazach

np. ukąszeniach owadów



W początkowym okresie pojawiają

się liczne wykwity pęcherzowo-
ropne lub krwawo-

ropne, które

przekształcają się w bolesne
owrzodzenia pokryte strupem



Zmiany występują najczęściej na

kończynach dolnych, pośladkach i

tułowiu, rzadko na kończynach

górnych. Goją się z pozostawieniem
blizn

2015-05-10

5

Choroby bakteryjne – wyprzenie bakteryjne



To ostry stan zapalny skóry,

połączony z sączeniem, licznymi

pęknięciami i ubytkami naskórka.

Narażone na tę chorobę są

głównie osoby chore na cukrzyce,

otyłe, nadmiernie pocące się i

niemowlęta. Jej przyczynę stanowi

maceracja naskórka pod wpływem

potu i ocierania się wilgotnej skóry



Objawia się początkowo
rumieniem

i świądem, później

zmiany są sączące i pojawiają się

nadżerki



Zmiany są zlokalizowane w

fałdach skórnych (pachy,

pachwiny, zgięcia stawowe, pod

piersiami) i wyraźnie odgraniczone

od skóry zdrowej