Rola prasy – ogólny wkład mediów w rozwój społeczeństwa
Funkcje prasy
Zadania prasy – konkretne przedsięwzięcia mające na celu wykonanie funkcji

Warunki realizacji funkcji przez media:

•

system polityczny poprzez regulacje prawne dotykające sfery wolności prasy,

warunki ekonomiczne, które wpływają na zasady funkcjonowania redakcji

•

technologia

•

poziom wykształcenia w społeczeństwie

•

tradycje wolnej prasy

Irena Tetelowska: funkcje prasy:
I faza – działania koncepcyjne - funkcja intencjonalna
II faza – nadanie myślom odpowiedniej formy – funkcja nadana
III faza – odbiegająca poza media, poza nadawcę; dotyka sfery odbioru przekazu – funkcja
pełniona

Warianty:

1. przygotowany odbiorca
2. nieprzygotowany odbiorca
3. nieuczesany dziennikarz, nieciekawa realizacja, zły materiał; mimo przygotowanego
odbiorcy niezrozumiałe intencje dziennikarza
4. ani dziennikarz ani odbiorca nie są przygotowani

FUNKCJE PRASY

I grupa – prymarna

•

Funkcja informacyjna – oferowanie odbiorcy informacji użytecznych, żeby odbiorca

mógł zrobić z nich jakiś użytek; na ich podstawie podejmuje decyzje.

•

Funkcja rozrywkowa – redukcja stresu odbiorcy, kreowanie stylu spędzania czasu

wolnego, określenie stylu życia

•

Funkcja edukacyjna – wychowawcza, socjalizacyjna (przygotowuje obywatela do

pełnienia jakieś roli w życiu)

II grupa – pozostałe

•

Funkcja mobilizacyjna

•

Funkcja integracyjna

•

Funkcja propagatorska

•

Funkcja unifikacji językowej

TYPOLOGIE FUNKCJI PRASY
Laswell, Muller

•

prasa jest głosem ludu

•

prasa

•

umożliwiają wyróżnienie się przywódców narodowych np. Lepper

•

transmisja kultury

•

dostarczają rozrywki

•

kształtują poczucie obywatelskie

Lasarsvelda i Mertona

Buda

•

uczą i kształcą

•

rozładowują napięcie

•

przyczyniają się do pojawienia się nowych postaw

Mrozowski

Informacja:

−

działanie fizyczne (proces – transmisja, przekaz), któremu towarzyszy działanie

psychiczne (część wiedzy, intencja, odbiór, refleksja)

−

jest miarą organizacji systemu – wywołuje reakcje u poszczególnych części,

segmentów systemu, wymaga zastosowania się

−

to treść będąca opisem, poleceniem, zakazem

−

pewna porcja wiedzy (różnica względem informacji jeśli chodzi o weryfikowalność,

wiedza jest zweryfikowana, informacja niekoniecznie?, wiedza ma charakter
usystematyzowany i kompleksowy, informacja nie, wiedza jest zobiektywizowana)

−

bywa rozumiana jako zmniejszanie różnorodności, upraszczanie rzeczywistości

−

to wiadomość, wieść, nowina, rzecz zakomunikowana, zawiadomienie, komunikat

– w treści informacji musi pojawić się element nowości, musi posiadać odbiorca

−

pouczenie, powiadomienie (konotacje negatywne)

−

dane – uporządkowany zbiór faktów

−

pokój, okienko, stanowisko gdzie udziela się informacji

−

zapis genetycznych właściwości organizmu zawartych w kodzie genetycznym

każdego organizmu (?)

−

umiejętność obserwacji i wychwytywanie tego co jest interesujące

−

wszystko co jest ukształtowane na tyle, by mogło być rozpoznane jako różne od

swego otoczenia

−

proces rozpoznania otoczenia przez podmiot w ramach jak dostosowuje się do

otoczenia

−

każde rozpoznanie stanu rozróżnialnego od każdego stanu tego systemu

−

coś o określonym kształcie, posiadające formę

−

wszystkie dane o świecie zewnętrznym, które otrzymujemy drogą bezpośrednią i

pośrednią

−

treść komunikacji

Źródła informacji:

−

agencje informacyjne

−

indywidualni informatorzy

−

rzecznik prasowy

−

specjaliści/eksperci

−

konferencje prasowe

−

inne media

−

badania, dokumenty, nie tylko urzędowe

−

bazy danych (statystki itd.)

−

obserwacja własna

−

dział Pru

−

Internet (GIGO Garbage in garbage out)

Zagrożenia związane z korzystania ze źródeł informacji:

−

brak obiektywizmu

−

fraternizacja

−

nieprawdziwe informacje

−

system Hamana uzależnienie od źródła?

−

Dziennikarze np. motoryzacyjni poprzez liczne „gratisy” przestają być niezależni

SELEKCJA INFORMACJI:

•

świeżość informacji

•

linia programowa redakcji (poglądy zwierzchnika)

•

format (tematyka) tytułu

Wybór jakie materiały powinny trafić do prasy, a jakie n ie; kierujemy się dobrem odbiorcy

−

Postrzegana jako proces zależny od subiektywnych, indywidualnych doświadczeń

nastawień i oczekiwań dziennikarzy (np. niechęć do osób lub instytucji)

−

Wybór informacji jest uzależniony od organizacyjnych i technicznych uwarunkowań

redakcyjnych i wydawniczych (np. pora druku, zasięg przestrzenny)

−

Wybór info jest uzależniony od stosunków wewnątrzredakcyjnych, nacisków

kolegów i przełożonych

−

tzw. Linia redakcyjna, która ma charakter nieformalny (wynika z poglądów

dziennikarzy) lub jest wyraźnie określona przez wydawcę

−

Wybór i redakcyjna obróbka informacji jest funkcją (?) ilości i jakości

SELEKCJA INFORMACJI WEDŁUG W. SCHULZA

1. Czas

•

upływ między wydarzeniem a relacją

•

kontynuacja

2. Bliskość

•

Przestrzenna (odległość od wydarzenia)

•

Polityczna (stosunki partnerskie z krajem , gdzie wystąpiło wydarzenie)

•

Kulturowa (bliskość językowa, religijna, kulturalna)

3. Status

•

Regionalny (istotność konkretnego regionu dla państwa)

•

Państwowo – polityczny (wydarzenia z państw o silnej gospodarce i dużym

znaczeniu polityki)

•

Związany z udziałem we władzy (politycy(

4. Dynamika

•

Stopień nowości

•

Jednoznaczność wydarzenia

5. Wartościowość

•

Negatywizm (konflikt, kryminalność, szkody)

•

Pozytywizm (postęp polityczny, gospodarczy, kulturowy, naukowy)

6. Identyfikacja

•

Personalizacja wydarzenia (obecność osób uczestniczących w wydarzeniu)

SELEKCJA INFORMACJI WG D. MCQUAIL'A

1. Ludzie

•

Personalizacja (prominentni uczestnicy wydarzenia)

2. Miejsce

•

Miasto, region, kraj (identyfikacja z konkretnym miejscem)

3. Czas

•

Wiadomości rozwoje (developing news)

•

Wiadomości trwające (continuing news)

•

Hards news (wiadomości związane bezpośrednio z jakimś czasem: wczoraj, dziś,

jutro)

•

Soft news (wiadomości o ponadczasowym charakterze, nie wiążą wydarzenia z

czasem, odzwierciedlają raczej stany rzeczy – tzw. time free news)

•

Spoty informacyjne (spot news – wiadomości świeże, nowe)

RODZAJE WYDARZEŃ

•

wiadomości zaplanowane (wynikają z planu pracy instytucji, łatwe do przewidzenia)

•

wiadomości nieoczekiwane (wynikają ze zdarzeń losowych, nie mogą być

potraktowane w sposób rutynowy)

•

wiadomości niezaplanowane (nie są powiązane z konkretnym czasem i mogą być

rozpowszechniane w dowolnym, dogodnym dla redakcji czasie)

RODZAJE WYDARZEŃ (WG B.J. MOLOTCHA I M.I. LESTERA)

•

przypadki (accidents) – codzienne sytuacje w polityce, wydarzenia zrutynizowane,

bez szczególnych cech)

•

Skandale – zjawiska niecodzienne

•

Zdarzenia losowe

Marian Mazur „jakościowa teoria informacji”

rodzaje informowanie, jak nazywa informację, jak nazywa komunikaty, co to jest system
sterowany, sterowniczy

CECHY INFORMACJI

1) Informacja ma zdolność rozprzestrzeniania się w czasie i przestrzeni
2) Informacje można skoncentrować, zminiaturyzować, objętość dopasować do
potrzeb i oczekiwań odbiorców
3) Informacją można zastąpić kapitał, pracę lub rzeczy materialne
4) Informacja jako towar może być przenoszona z prędkością nieporównywalnie
większą od innych towarów
5) Informacja ma zdolność dyfuzji, czyli ma zdolność do tego by się rozprzestrzeniać w
sposób niekontrolowany np. plotka
6) Informacja jest podzielna – autor informacji pozostaje jej autorem niezależnie od
tego czy ją sprzeda czy nie
7) Informacja nie podlega zużyciu w trakcie eksploatacji
8) Nie można oszacować kosztów transakcji informacyjnej czyli tzw ceny informacji
9) Informacja szybko się dezaktualizuje, jej wartość z upływem czasu maleje
10) Niemożliwe jest oszacowanie wartości informacji bez jej posiadania
11) Informacje są współcześnie dostępne przede wszystkim w pakietach
12) Produkcja, przetwarzanie i gromadzenie informacji jest kapitałochłonne,
wymaga dużych nakładów finansowych
13) Informacja podobnie jak inne towary na rynku podlega zasadzie „niech
kupujący ma się na baczności”

CECHY DOBREJ INFORMACJI

1) Użyteczność – informacja powinna odpowiadać pewnej potrzebie informacyjnej
odbiorcy
2) Dostępność – na nadawcy spoczywa obowiązek zorganizowania takiego systemu
dystrybucji żeby dotarła ona do odbiorcy
3) Operatywność – informacja musi być podana na czas, aktualna
4) Trafność – adekwatna, musi trafiać w sedno problemu
5) Zrozumiałość – trzeba dopasować przekaz do możliwości percepcyjnych odbiorcy
6) Prawdziwość
7) Wiarygodność – powinna być oparta na wiarygodnych źródłach
8) Rzetelność – dokładność, sumienność, działanie zgodne z wiedzą w danej dziedzinie,
działanie w dobrej wierze
9) Systemowość – informacja razem z innymi przekazami powinna tworzyć systemową
całość, odzwierciedlać jedną rzeczywistość
10) Weryfikowalność – każdy fakt powinien być wielokrotnie sprawdzony

KONCEPCJA OPÓŹNIENIA W ROZUMIENIU SENSU INFORMACJI (Klapp)

DEZINFORMACJA – świadome przekazywanie informacji wprowadzających w błąd

Vladimir Volkoff Techniki:

•

negacja faktów

•

odwrócenie faktów

•

mieszanina prawdy i kłamstwa

•

modyfikacja motywu

•

modyfikacja okoliczności

•

rozmycie, czyli zalanie głównej informacji innymi

•

kamuflaż, pewna odmiana rozmycia, podawane nieistotne informacje

•

interpretacja

•

generalizacja – ukazanie wydarzenia na tle większego przykładu

•

ilustracja

•

nierówna reprezentacja – więcej argumentów wybielających niż złych

•

równa reprezentacja

Symulacja – obrazy zawierają informacje których nie ma w oryginałach;
Dysymulacja – obrazy nie zawierają informacji które są w oryginałach;pomijamy informacji,
faktów; nie mówimy całej prawdy
Konfuzja(?) – materiały i oryginał zawierają wiadomości przeciwstawne

Podawanie informacji fragmentarycznej
Podawanie kłamstwa