CYBERTERRORYZM 2007

CYBERTERRORYZM

Nowe zagro

enia dla mediów

europejskich.

robaki, wirusy

–

mniej ataków,

robak

Warezov

–

najbardziej masowy atak

spamowy

(rozsyła się sam z pocztą),

Zagrożenia 2006

Warezov -

Komputery zarażone robakiem pobierały dodatkowe

komponenty, które ze zmiennym opóźnieniem zaczynały wysyłać

niechciane wiadomości, reklamujące Viagrę, Valis, Valium i klony

Xanax.

Zagrożenia 2006

robaki atakujące aplikacje

webowe

, np.

MySpace

–

ataki XSS

Samy

–

dodawanie „przyjaciół” autora

Flash

–

przekierowywanie

do niestosownych

treści,

Pod koniec lipca zespół badawczy odkrył nowe przykłady robaków

atakujących aplikacje webowe, wykorzystujących luki w serwisach

internetowych, umożliwiające ataki typu XSS (Cross Site Scripting –

polegające na wysyłaniu do klienta niesprawdzonego kodu,

pobranego z zewnątrz).
Serwis MySpace został zaatakowany już przez dwa takie robaki –

Samy w październiku 2005 r. i Flash w lipcu 2006 r. Robak Samy

został napisany przez kogoś, kto chciał zyskać popularność w

MySpace. Jego autor zaprojektował go w taki sposób, aby robak

przemierzał strony serwisu, dodając w szaleńczym tempie

poszczególne osoby do listy przyjaciół autora. Wynik: ponad milion

„przyjaciół” w ciągu kilku godzin. Robak Flash wykorzystywał lukę

oprogramowania Macromedia Flash w celu przekierowania

użytkowników z serwisu MySpace do niestosownych treści.

ataki na systemy bankowe, firmy, aukcje

internetowe ! (wykorzystanie

rootkit

–

kradzież informacji),

wirusy na urządzeniach mobilnych (już

ponad 300)

Mobler

–

robak

międzyplatformowy

(

–

urządzenia mobilne)

www

secure

Zagrożenia 2006

Urządzenia mobilne: Zwykle jest to przekazywanie wiadomości SMS,

zapisywanie do dziennika informacji o wiadomościach SMS i połączeniach

głosowych, zdalne podsłuchiwanie i potajemne zestawianie połączeń

konferencyjnych. W niektórych przypadkach oferta uzupełniona jest o usługi

lokalizacyjne. Oznacza to, że ofiara która ma w swoim telefonie

zainstalowaną w pełni funkcjonalną aplikację szpiegowską, jest całkowicie

pozbawiona prywatności podczas rozmów, natomiast osoba kontrolująca

oprogramowanie ma dostęp do wszystkich informacji.

Dostawcy oprogramowania szpiegowskiego twierdzą, że ich aplikacje powinny

być wykorzystywane wyłącznie w zgodzie z lokalnym prawem, a także, że

typowym zastosowaniem dla tego typu narzędzi jest śledzenie niewiernych

małżonków lub kontrolowanie wykorzystania telefonu przez dzieci. Jednak

narzędzia te mają również swoje mroczniejsze oblicze – mogą posłużyć do

szpiegostwa przemysłowego, kradzieży tożsamości i podszywania się pod

inne osoby.

Mobler w swojej obecnej postaci nie stwarza bezpośredniego zagrożenia dla

użytkowników urządzeń mobilnych. Jest jednak możliwe, że autorzy wirusa

mogą go wykorzystać jako podstawę dla bardziej złośliwego

oprogramowania.

Jest obecnie kilku dostawców, którzy albo tworzą oprogramowanie do

telefonów z systemem Symbian, albo oferują sprzętowo zmodyfikowane

wersje niemal każdego, dostępnego telefonu. Wszystkie zbadane telefony i

aplikacje miały podobne możliwości.

phishing

!!! (handel domenami o podobnych nazwach

citi

bank.

com

ypal

com

Zagrożenia 2006

O Phishingu jeszcze za chwilę

Geneza

Cyberprzestrzeń

> «

autostrady

informacyjne

» : kampania prezydencka

Billa Clintona

–

1992r.

Cyberprzestrzeń

> «

real

» : narodziny

cyberprzestępczości

Informacja = towar

Ochrona informacji = kwestia

strategiczna!

Cyberprzestrzeń, a wraz z nią nowy typ zagrożenia, czyli
cyberprzestępczość, narodziła się w momencie powstania
politycznej koncepcji „autostrad informacyjnych”, w czasie kampanii
prezydenckiej Billa Clintona, w 1992 roku. Koncepcja ta zakładała,
że wszelkiego typu informacje zawierające tekst, dźwięk i obraz będą
mogły być przekazywane na duże odległości szybko i bez
przeszkód. Świat globalnej sieci coraz bardziej się rozrastał i stawał
się coraz bardziej podobny do świata rzeczywistego, dlatego też
różne zjawiska istniejące „w realu”, w tym przestępczość, a także
terroryzm znalazły swoje miejsce w przestrzeni wirtualnej.

„cyberterroryzm”

pojęcie używane już

w latach 80.,

lata 90.

Stan

Zjednoczone

e :

widmo

„elektronicznego

Pearl Harbour

”

Geneza

Zaś samo słowo „cyberterroryzm” zaczęło być używane już w latach
80., w wypowiedziach amerykańskich specjalistów w dziedzinie
wywiadu wojskowego.

[2]

Od tego czasu o cyberterroryzmie mówiło się coraz częściej. W
latach 90. zawisło nad Stanami Zjednoczonymi widmo
„elektronicznego Pearl Harbour”. W prasie zaczęły pojawiać się
nagłówki informujące o atakach cyberterrorystów. W 1995r.,
cybernetyczny świat obiegła makabryczna wieść, że rząd
meksykański zbombardował pewne miasto: „korytarze szpitala w
Comitan były pełne trupów, a żołnierze gwałcili kobiety i mordowali
dzieci”.

[1]

Później dopiero okazało się, że te doniesienia były

fałszywe.

1999r. :

ataki typu

DoS

na komputery

NATO w czasie wojny w

Kosowie

luty 2000 r.: atak typu

DoS

na serwery

Yahoo

Amazon

, CNN,

eBay

koniec października 2002 r. :atak typu

DDoS

na 13 podstawowych serwerów

DNS,

tama w Arizonie...

Ataki

Innymi nagłośnionymi publicznie działaniami nazywanymi powszechnie właśnie
cyberterroryzmem były ataki typu DoS na komputery NATO w czasie wojny w Kosowie w
1999r. W stanie wojny, ale wojny elektronicznej znalazły się Stany Zjednoczone i ChRL w
maju 2001r., kiedy to amerykańscy hackerzy zaatakowali masowo chińskie strony
internetowe. W odpowiedzi Chińczycy włamali się na strony amerykańskiej administracji i
wielkiego biznesu. Obyło się bez wielkich strat materialnych, ale efekt pozwolił zdać sobie
sprawę z tego jak mogą wyglądać wojny w przyszłości.

Andrzej Pietrzak (Niezależna Inicjatywa Naukowa PARADYGMAT), Światowy terroryzm,

Magazyn globalizacji i integracji europejskiej nr 6/ listopad 2002r. – Glob@lizator;

W lutym 2000 roku serwery Yahoo, Amazon, CNN, eBay itp. zostały zaatakowane za
pomocą DoS (denial of service), co spowodowało wyłączenie na jakiś czas tych serwisów.
Dopiero wtedy opinia publiczna zdała sobie tak naprawdę sprawę z tego, że
cyberprzestępczość jest faktem. John Deutch, dawny szef CIA, stwierdził, że ataki te były
testem skuteczności, przeprowadzonym przez członków organizacji Hezbollah

[1]

Pod koniec października 2002 roku świat obiegła kolejna elektryzująca wiadomość, podana
przez FBI. Zaatakowanych zostało 13 podstawowych serwerów DNS („tłumaczą” one
adresy internetowe na numeryczne adresy IP, wykorzystywane przez komputery, ich
całkowite zablokowanie mogłoby spowodować zupełny paraliż Internetu). W rzeczywistości
było to 13 jednoczesnych zmasowanych ataków DDoS (distributed denial of service). W
krytycznym momencie działały tylko 4 serwery, a cały atak trwał 6 godzin..

Marc Bouvier, Cyberterrorisme – entre mythe et realite,

http://www.frstrategy.org/barreFRS/publications/archives/perspec_strat/51/51-3.asp

;

Definicje

Cyberterroryzm

(

soft terrorism

)

działania blokujące, niszczące lub

zniekształcające informację

przetwarzaną, przechowywaną i

przekazywaną w systemach

teleinformatycznych oraz niszczące

(obezwładniające) te systemy

;

wykorzystywanie systemów

teleinformatycznych do dezinformacji,

walki psychologicznej itp.

Przykłady podobnych działań można oczywiście mnożyć. Jednak
większość ekspertów nazywa je nie cyberterroryzmem, a po prostu
cyberprzestępczością, a dokładnie hackingiem, hackingiem
politycznym, wojną informacyjną, haktywizmem czy po prostu
zwykłym wandalizmem. Jaka jest różnica pomiędzy tymi
zjawiskami? W jaki sposób można je zdefiniować?

Cyberterroryzm (zwany czasem soft terrorism) – to działania
blokujące, niszczące lub zniekształcające informację przetwarzaną,
przechowywaną i przekazywaną w systemach teleinformatycznych
oraz niszczące (obezwładniające) te systemy. W pojęciu tym mieści
się także wykorzystywanie systemów teleinformatycznych do
dezinformacji, walki psychologicznej itp. Celem ataku jest
najczęściej informacja przetwarzana, a nie system jako taki.

Definicje

cyberterroryzm

bezprawne zamachy

lub

ich

groźby

na sieci i systemy komputerowe

oraz informacyjne w celu

zastraszenia

zmuszenia

władz do spełniania określonych

żądań politycznych lub społecznych;

skutki:

o cechach przemocy wobec osób i

mienia, wzbudzanie strachu, spowodowanie

śmierci, uszczerbku na zdrowiu, eksplozji,

dużych szkód majątkowych

(

Dorothee Denning

profesor uniwersytetu w

Georgetown

)

;

Wg Dorothee Denning – amerykańskiej specjalistki od cyberterroryzmu:

W cyberprzestrzeni narzędzia i metody do prowadzenia takich działań, np. wirusy, robaki,
oprogramowanie robione w złej intencji, hacking – są do siebie podobne, dlatego
przestępczość internetowa, terroryzm i szpiegostwo – są uważane za to samo.
Trzeba rozróżnić coś, co nazywamy: HAKTYWIZMEM – od CYBERTERRORYZMU!
CYBERTERRORYZM – to bezprawne zamachy lub ich groźby na sieci i systemy
komputerowe oraz informacyjne. Ale tylko wtedy, gdy są to zamachy w celu zastraszenia/
zmuszenia władz do spełniania określonych żądań politycznych lub społecznych. Takie
działania muszą mieć skutki o cechach przemocy wobec osób i mienia, powodować takie
szkody, by wzbudzać strach, muszą prowadzić do śmierci, uszczerbku na zdrowiu,
eksplozji, dużych szkód majątkowych.
Możliwe akcje cyberterrorystyczne to np.:

Cyberterrorysta rozmieści kilka skomputeryzowanych bomb w mieście, wszystkie
transmitują określony kod, który dociera do każdej z nich. Jeśli transmisja zostanie
przerwana, bomby zostaną symultanicznie zdetonowane,
Cyberterrorysta będzie jednocześnie zręcznym hackerem dokona włamania do systemu
finansowego państwa. Grożąc jego całkowitym paraliżem, będzie wysuwał żądania,
Cyberterrorysta zaatakuje system kontroli powietrznej i doprowadzi do zderzenia dwóch
samolotów pasażerskich, grożąc następnymi,
Cyberterrorysta dokona zmian w komputerowych recepturach na podstawie których
produkowane będą lekarstwa (wystarczy choćby zmiana proporcji),

Cyberterrorysta zmieni zasadniczo ciśnienie w gazociągach, powodując eksplozję. Sieć
komputerowa jest wprost wymarzonym polem działania dla terrorystów.

Definicje

cyberprzestępczość

cyberterroryzm

przejęcie kontroli nad krytycznymi

infrastrukturami

energią, wodą,

transportem, telekomunikacją,

bankowością i finansami, służbami

medycznymi, instytucjami rządowymi

(

Solange Ghernaouti

Helie

, profesora

Ecole

des

Hautes Etudes

Commerciales

w Lozannie

)

Według innej specjalistki w dziedzinie cyberprzestępczości –
Solange Ghernaouti – Helie, profesora Ecole des Hautes Etudes
Commerciales w Lozannie, cyberprzestępczość przyjmuje coraz
częściej wymiar cyberterroryzmu, gdyż zasoby informatyczne
związane z krytyczną infrastrukturą niezbędną do życia dla jakiegoś
kraju są dostępne przez Internet, a właśnie przejęcie kontroli nad
owymi krytycznymi infrastrukturami, czyli energią, wodą,
transportem, telekomunikacją, bankowością i finansami, służbami
medycznymi, instytucjami rządowymi, jest celem
cyberterrorystów

[1]

. Jednak cyberprzestępczość jest faktem, a

cyberterroryzm wciąż jeszcze pozostaje fikcją. Wydaje się bowiem,
że „człowiek-bomba” to skuteczniejsza metoda na przeprowadzenie
ataku, niż opanowanie bardzo dobrze strzeżonych systemów
informatycznych instytucji mających strategiczne znaczenie dla
infrastruktury krytycznej. Stwierdzenie powyższe może potwierdzić
fakt, że przed 11. września Bin Laden straszył świat planowanymi
atakami cyberterrorystycznymi, mówił, że Al-Kaida jest gotowa użyć
komputerów jako broni w walce o swoje ideały, kiedy jednak
przyszło mu działać, posłużył się klasycznymi metodami
terrorystycznymi.

Definicje

cyberterroryzm =

cyberprzestrzeń

terroryzm:

celowy, motywowany

politycznie

atak przeciw informacji

systemom komputerowym,

programom komputerowym i danym

skierowany przeciw

niewalczącym

celom

przez grupy

sub

narodowe lub przez

podziemnych agentów

(

Mark Pollit

(specjalista FBI)

;

Mark Pollit, specjalista FBI, podaje bardzo szeroką definicję cyberterroryzmu. Podkreśla, że
słowo to jest kombinacją dwóch innych: cyberprzestrzeni i terroryzmu: „ jest to celowy,
motywowany politycznie atak przeciw informacji, systemom komputerowym, programom
komputerowym i danym, który skierowany jest przeciw niewalczącym celom przez grupy
sub-narodowe lub przez podziemnych agentów”. Pollit zwraca jednocześnie uwagę, iż
należy go odróżniać od innych nielegalnych aktów, takich jak przestępczość komputerowa,
szpiegostwo gospodarcze czy też wojna informacyjna

[1]

. Do tej ostatniej zaliczyć można

zjawisko określane jako haktywizm, czyli „manifestacje o charakterze propagandowo-
politycznym”. Polegają one na modyfikowaniu zawartości stron www, na ich podmianie

[2]

lub też, w szerszym rozumieniu, na użyciu środków zakłóceń elektronicznych przeciwko
wrogim witrynom, czyli na wspomnianym już kasowaniu albo podmianie danych, ale też na
atakowaniu wirusami i zablokowaniu poprzez atak DoS

[3]

. Na skutek działań haktywistów

internetowa strona arabskiej telewizji Al.-Dżazira, nastawionej wyraźnie antyamerykańsko,
przestała nagle działać w marcu 2003. Zamiast strony głównej portalu pojawiała się
amerykańska flaga i napis: „niech zabrzmi wolność”.

[1]

Mark M. Pollit, Cyberterrorism – fact or fancy?,

http://cyberpolice.free.fr/cybercriminalite/cyberterrorisme_factorfantasy.html

;

[2]

Andrzej Adamski, op. cit., str. 118;

[3]

Cyberterrorisme: l’arme absolue sur Internet,

http://cyberpolice.free.fr/cybercriminalite/cyberterrorisme_armeabsolue.html

;

Definicje

Haktywizm

„manifestacje o charakterze

propagandowo

politycznym”

modyfikowani

zawartości stron

www

kasowani

albo

podmian

danych,

atakowani

wirusami

i zablokowani

poprzez

atak

DoS

;

HAKTYWIZM – manifestacje o charakterze propagandowo-
politycznym – modyfikowanie zawartości stron www, ich podmiana,
masowe „odwiedziny” serwerów w celu ich przeciążenia, ataki
blokujące lub spowalniające pracę systemów. Ma to wyłącznie
wymiar symboliczny – bez skutków rzeczywistych – jedynie w
rzeczywistości wirtualnej. Bez poważnych szkód majątkowych, bez
zagrożenia życia/ zdrowia!

Haktywizm

Internauci

III Rzeczpospolitej Polskiej

mamy już dosyć panoszenia

się

Telekomunikacji Polskiej S.A., która jest

głównym hamulcem rozwoju Internetu i

Technologii Internetowych (IT) w III

Rzeczypospolitej Polsce.

Haktywizm

Np.. Ptasia grypa

Haktywizm

Np.. kretyn

Cyberprzestępczość

Hacking

racking

ack

door

niffing

poofing

Wirusy

Robaki,

Bomby logiczne,

Konie trojańskie,

Phishing

Typosquatting

...

NIEKTÓRE PRZESTĘPSTWA:
- hacking – włamanie,
- craking – włamywanie się dla osiągnięcia korzyści,
- back door – program umożliwiający wejście do serwera omijając zabezpieczenia,
- sniffing – podsłuchiwanie pakietów między komputerami i przechwytywanie danych
(hasła, loginu),
- IP spoofing – podszycie się pod inny komputer,
- wirusy – zdolne do samokopiowania i do przechwytywania programów gospodarza
podczas pracy – obejmowanie kontroli nad systemem
- robaki – pojawiają się przez sieć, nie potrzebują programu nosiciela,
- bomby logiczne – instrukcja do jakiegoś działania – może sparaliżować cały system,
-konie trojańskie – programy pełniące specjalne funkcje, udając inny program,
-phishing

-Na początku roku zaobserwowano przypadki tzw. typosquattingu, który polega na
tworzeniu witryn o nazwie zbliżonej do legalnych. Użytkownicy serwisu Google, którzy
przypadkiem wpisali nazwę z błędem – „googkle” – byli kierowani do szeregu witryn
zainfekowanych całą masą złośliwych programów.

Cyberprzestępczość

727

248

390

2004

929

260

568

2005

540

138

232

168

2003

762

215

368

2002

577

118

175

279

2001

616

240

323

2000

380

113

217

1999

Zniszczenie lub

zmiana

informacji art.

269 par. 1

Zniszczenie lub

zmiana istotnej

informacji art.

268 par. 1

Uzyskanie

informacji

art. 267 par.

Oszustwo

komputer. art.

287 par.1

Wykrywalność tych przestępstw sięga ponad 70% - ale dotyczy to tylko spraw zgłaszanych
– o wielu nie wiadomo!

Cyberprzestępczość

Phishing

Szacuje się, iż w 2006 roku aż 109 milionów ludzi dorosłych w USA
doświadczyło ataków phishingu otrzymując podejrzane e-maile,
stanowi to wzrost w stosunku do roku 2004, kiedy liczba ta wyniosła
57 milionów.

Ponadto, nie tylko ilość ataków wzrosła, ale co bardziej istotne
efektywność phishingu. Straty finansowe, jakie poniesiono w
związku z atakami wzrosły w 2006 roku do ponad 2,8 miliardów
dolarów.

Dobra wiadomość jest taka, iż w tym roku liczba osób, które straciły
pieniądze w wyniku phishingu zmalała. Niestety osoby, które
straciły pieniądze w wyniku ataków, utraciły ich znacznie więcej. W
ciągu dwóch lat, średnia utracona kwota przypadająca na jedną
ofiarę phishingu wzrosła z 257 do 1244 dolarów.

Phishing

FW: [PHISHING]: eBay: Client's Data Verification [Thu, 24 Nov 2005 14:13:37 -0700]

Spy

...

Surfuj

, zostawiamy

lady

…

Dane wykorzystywane do:

Inwigilacji politycznej (systemy

niedemokratyczne),

Inwigilacji gospodarczej (kradzie

informacji

strategicznych dla firmy, przygotowywanie

“

indywidualnych

”

ofert reklamowych

…

)

Elektroniczne ślady, jakie zostawiamy w sieci dokonując transakcji
on-line, pisząc maile czy też surfując są łakomym kąskiem dla wielu
osób, organizacji czy też instytucji.
Cybersklepy – chcą na nas zarobić,
Hakerzy/ crackerzy – zdobywają dane, by nam zaszkodzić lub
posłużyć się nimi do własnych celów,
Instytucje rządowe – chcą nas chronić (wg oficjalnej wersji)...

Wiele firm wie o nas bardzo dużo, np. firmy z branży

marketiongowej, agencje reklamowe, producenci

oprogramowania, właściciele portali i wyszukiwarek

internetowych:
Microsoft, Netscape, Radiate, DoubleClick, Real, Digital

Impact.
Cenne są nasze adresy IP, zainteresowania, zawartości

rejestrów i pamięci przeglądarki... Firmy marketingowe chcą

wiedzieć co kupujemy w sieci, za ile, czego szukamy, kiedy

odbieramy pocztę, co ściągamy z Internetu, w jakim banku

mamy konta, jakiej jesteśmy płci, jakiego wyznania i jakie

mamy preferencje seksualne. W ten sposób przygotowują

kampanię reklamową „pod nas”.

Spy

...

Sposoby zdobywania informacji:

–

ciasteczka,

advertising

software

(

advertising

spyware

)

szpiegowskie oprogramowanie: „

backdoor

santas

”

(

Microsoft Windows

Registration

Wizard

–

przesyła podczas rejestracji

informacje o zawartości dysku klienta

)

spyware

phishing

Permanentna inwigilacja?

Sposoby zdobywania informacji:
- cookies – ciasteczka – zapisywane są w nich podstawowe informacje o odwiedzanej
stronie: data wizyty, ewent. nazwa użytkownika i hasło (DoublieClick – internetowa agencja
reklamowa, za pomocą banerów, w które użytkownik klika, lub niewidocznych GIFów –
mini obrazków 1x1 piksel, które przeglądarka automatycznie ściąga z serwera – zbiera
dane, każdy użytkownik dostaje swój numer ID i pod tym numerem zbierane są dane na
jego temat),
- advertising software – aplikacje, których można używać bezpłatnie pod warunkiem, że
ogląda się reklamy – ale czasami wyposaża się je w funkcje szpiegujące – advertising
spyware (wymienia ono z systemem macierzystym info),
- szpiegowskie oprogramowanie: „backdoor-santas” – pod pozorem wykonywania
pożytecznych czynności transmitują przez Sieć prywatne dane użytkowników: Microsoft
Windows Registration Wizard – przesyła podczas rejestracji info o zawartości dysku klienta
(info na ten temat można znaleźć na stronie

www.infoforce.qc.ca/spyware

)

- spyware – aplikacja stworzona wyłącznie w celu szpiegowania, instalowana bez naszej
wiedzy; aplikacje instalują się zanim zainstalowany zostaje program – nosiciel, nie można
ich wykryć wśród aktywnych procesów, odinstalowanie powoduje pad całego systemu,
stosuje się w nich wyrafinowane techniki kryptograficzne, więc udowodnienie
transmitowania osobistych danych staje się trudne, często obiektem działania staje się
numer karty kredytowej, nazwa wirtualnego banku, kody PIN, hasła itp.
Szpiegowskie cookies

można było znaleźć na stronach będących własnością

Procter&Gamble, Johnson&Johnson, Mattel,
Na szczęście istnieją „antyszpiegi”, takie jak Ad-Aware czy też Opt-Out. Zabezpieczniem są
też firewall – czyli „zapory ogniowe”.

Spam

–

(

Stupid Persons

)

Naruszenie

netykiety

Coalition Against Unsolicited

Commercial Email

( CAUCE)

Efektem nielegalnego zbierania danych może być spam:

Spam – (tłumaczone jako Stupid Persons Advertisement ) - ta sama wiadomość wysłana
do jednej lub wielu skrzynek pocztowych (często wielokrotnie). Sam kontekst i treść
informacji nie są tutaj najistotniejsze (mogą to być zaproszenia do wzięcia udziału w
promocji, zakupów w Internecie, poparcia partii w wyborach itp.). Liczy się to, że adresat
nie jest zainteresowany taką wiadomością a często w sposób wyraźny protestuje przed jej
przyjęciem.
Zdarza się że z powodu spamów uniemożliwione jest normalne korzystanie ze skrzynki
pocztowej. Elementem towarzyszącym spammingowi jest nachalność nadawcy w
oferowaniu swoich usług.
Adresy skrzynek pocztowych reklamodawcy mogą uzyskać z wielu źródeł, przy czym nie
zawsze są one legalne. Zazwyczaj informacje te pochodzą z grup dyskusyjnych, ankiet
wypełnianych przez użytkowników, zdarzają się także oferty sprzedaży baz danych
zawierających informacje o e-mailach.
Należy pamiętać iż spam jest również naruszeniem netykiety tj. zwyczajów akceptowanych
i panujących w środowisku sieciowym. Mimo iż aktualnie naruszenie zasad netykiety nie
może być podstawą pozwu sądowego, internauci próbują własnymi siłami zwalczyć to
zjawisko. Osoba wysyłająca takie wiadomości na grupy dyskusyjne musi liczyć się z
możliwością wykluczenia z niej na stałe.
Do walki z tym procederem powoływane są coraz to nowe organizacje - Coalition Against
Unsolicited Commercial Email ( CAUCE) oraz stworzony w 1999 jej europejski oddział.

Bezpieczeństwo

Zabezpieczenia przeciw przestępczości

internetowej

Anonimowość przy:

przesyłaniu informacji;

przeglądaniu portali i witryn

internetowych;

zamawianiu dóbr i usług za pomocą

Internetu.

Zabezpieczenia przeciw przestępczości internetowej:
Aby zagwarantować poczucie bezpieczeństwa powinny zostać
wprowadzone techniki gwarantujące anonimowość przy:
a) przesyłaniu informacji (niezależnie od metody przesyłania
danych; najbardziej popularnym sposobem komunikacji
elektronicznej jest poczta elektroniczna-"e-mail"; Większość portali
internetowych oferuje użytkownikom sieci bezpłatne skrzynki
pocztowe np. Wirtualna Polska, Interia, Yahoo, Hotbot. Po wpisaniu
danych osobowych, które w praktyce nie mogą być zweryfikowane
pod względem autentyczności, użytkownik otrzymuje adres
pocztowy, zabezpieczony hasłem);
b) przeglądaniu portali i witryn internetowych (niektóre ze stron
internetowych automatycznie zapisują numer IP komputera
użytkownika, który właśnie odwiedzają);
c) zamawianiu dóbr i usług za pomocą Internetu (kontrowersje
wzbudził pomysł największej internetowej księgarni - Amazon.com,
który umożliwiać miał czytelnikom dowiedzenie się jakie pozycje są
najchętniej czytane w określonych miastach, firmach).

Bezpieczeństwo

Kryptografia

chroni przed modyfikacją i

ujawnieniem informacji

ALE!

= miecz obosieczny

Gwarantuje bezpiecze

stwo

przest

pcom

Steganografia

;

Technologia chroniąca poufność informacji (punkt a i c) w Internecie
oparta jest na kryptografii. Samo słowo "kryptografia"pochodzi od
greckiego "kryptos" (ukryty) natomiast "grafia" oznacza napis.
Historycznie technika ta była używana przez państwa do ochrony
zastrzeżonych informacji dyplomatycznych i wojskowych.
Rola jaką spełnia kryptografia jest dyskusyjna. Z jednej strony
podnosi się jej zasługi dla tworzenia bezpiecznego rynku
elektronicznego. System informatyczny narażony jest na ataki
pasywne (np. podsłuch elektroniczny) i aktywne (usunięcie
informacji, modyfikacja, przekierowanie informacji). Kryptografia
chroni przed modyfikacją i ujawnieniem informacji. Może mieć
zastosowanie przy realizowaniu postanowień ustawy o ochronie
danych niejawnych z dnia 22 stycznia 1999r.
STEGANOGRAFIA
Z drugiej wskazuje się na jej użyteczność przy popełnianiu
przestępstw. Warto wspomnieć o możliwościach przestępczego
wykorzystania technik kryptograficznych. Pomijając szczegółową
problematykę przestępczości komputerowej kryptografia umożliwia
zorganizowanym grupom przestępczym lub terrorystycznym na
porozumiewanie się bez obawy iż informacje zostaną przejęte przez
organy ścigania.

Bezpieczeństwo

biometria

używanie do identyfikacji

odcisków palców, głosu, skanowanie

źrenicy oka

ponadnarodowy system prawny, tzw.

cyberlaw

podpis elektroniczny,

Stosowanie biometrii - badanie biologicznych cech człowieka i przekładanie ich na język
zrozumiały dla maszyn – używanie do identyfikacji odcisków palców, głosu, skanowanie
źrenicy oka...
Około 10 lat temu systemy tego typu zaczęto stosować w instytucjach rządowych i
militarnych, m.in. w FBI, CIA, Departamencie Obrony USA, Białym Domu, Pentagonie,
Ambasadzie Amerykańskiej w Moskwie, Departmencie Stanu USA, US Airforce, US Navy,
US Secret Service, WestingHouse Idaho Nuclear. Używano ich do kontroli dostępu do
pilnie strzeżonych obszarów, a z czasem również w dostępie do danych.
Wygodne, bo:
- brak konieczności używania haseł, PIN-u czy kluczy.
- łatwość używania biometrii
- bezpieczeństwo. Klucz, hasło czy PIN można zgubić, zapomnieć lub ktoś może je ukraść,
a dłonie, oczy czy palce są przecież zawsze z nami.
W chwili obecnej biometrii jako klucza używają już dziesiątki tysięcy małych i dużych firm na
całym świecie. Są wśród nich: American Express, Bank of America, Pfizer Laboratories,
DuPont.
Wdrażanym przez poszczególne kraje już od pięciu lat sposobem na zagwarantowanie
pewności obrotu za pośrednictwem Internetu jest system uwierzytelnienia pomiotów
działających w sieci polegający na zastosowaniu podpisu elektronicznego. Głównym
założeniem tego systemu jest przyjęcie jednolitego międzynarodowego standardu
dostosowanego do globalnej natury handlu elektronicznego i wzajemna akceptacja
certyfikatów wystawionych w poszczególnych krajach, które przystąpią do tego systemu.

Bezpieczeństwo

podpis elektroniczny:

Niemcy, ustawa z 1997r.

wzorcowa ustawa przyjęta przez Komisję

do spraw Międzynarodowego Prawa

Handlowego ONZ, w skrócie UNCITRAL,

dyrektywy obowiązujące w Unii

Europejskiej (1999/93/EC i 2001/31/EC),

18.09.2001r. ustawa o podpisie

elektronicznym w Polsce (obowiązywać

zaczęła 17.08.2002r.)

Pierwszym krajem europejskim posiadającym w swym systemie prawnym ustawę o
podpisie elektronicznym były Niemcy, które uregulowały tę materię ustawą z 1997r., jednak
w 2001 dokonano uchwalenia zupełnie nowej ustawy by dostosować ją do prawa unijnego.
Obecnie podstawą prawną cyberlaw jest wzorcowa ustawa przyjęta przez Komisję do
spraw Międzynarodowego Prawa Handlowego ONZ, w skrócie UNCITRAL, tworząca
modelowe prawo handlu elektronicznego. Na tej ustawie w dużej mierze opierają się
dyrektywy obowiązujące w Unii Europejskiej (1999/93/EC i 2001/31/EC) zobowiązujące
kraje członkowskie UE do uchwalenia do dnia 19 lipca 2001r. odpowiednich aktów
prawnych regulujących kwestię podpisu elektronicznego i handlu elektronicznego.
18 września 2001 roku po licznych debatach nad różnymi projektami uchwalono w Polsce
ustawę o podpisie elektronicznym. Obowiązywać zaczęła dopiero z dniem 17 sierpnia 2002
roku (po 9 miesiącach od chwili uchwalenia). Podpisując ją 11 października 2001 roku
Prezydent RP po raz pierwszy złożył swoją sygnaturę elektroniczną pod jej treścią.

Elektroniczny podpis już od jakiegoś czasu funkcjonuje w mniejszym czy większym
zakresie w naszej gospodarce; stosują go np. firmy przy składaniu zamówień w relacjach
business-to-business, banki i inne instytucje finansowe świadczące usługi elektroniczne.
Używa go ZUS w swoim niesławnym Programie Płatnika - zresztą to właśnie dla jego
potrzeb stworzone zostało pierwsze polskie centrum certyfikacyjne. Bywa wreszcie
używany także w prywatnej korespondencji.

Bezpieczeństwo

1979r.

–

raport rządu szwedzkiego nt.

zagrożeń społecznych związanych z

komputeryzacją,

19.09.2001r.

–

decyzja ramowa Komisji

Wspólnot Europejskich w sprawie

zwalczania terroryzmu (COM 2001, 521

final

2001/ 0217 (CNS))

Polska

–

rozdział XXXIII 1 kodeksu

karnego z 1997r. mówi o ochronie

informacji

1979r. – raport rządu szwedzkiego nt. zagrożeń społecznych
związanych z komputeryzacją,
19.09.2001r. – decyzja ramowa Komisji Wspólnot Europejskich w
sprawie zwalczania terroryzmu (COM 2001, 521 final 2001/ 0217
(CNS)),
Polska – rozdział XXXIII 1 kodeksu karnego z 1997r. mówi o
ochronie informacji.

Bezpieczeństwo

Cyberbezpieczeństwo

forum G8

(11

postanowie

)

;

Rada Europy

międzynarodowa konwencja

dotycząc

przestępczości informatycznej.

8 listopada 2001

–

tekst zaaprobowany przez

Ministrów Spraw Zagranicznych.

Kwestia cyberbezpieczeństwa została podjęta na forum G8 (11

postanowień) ;

Rada Europy - międzynarodowa konwencja dotycząca

przestępczości informatycznej.

8 listopada 2001 – tekst zaaprobowany przez Ministrów

Spraw Zagranicznych.

Bezpieczeństwo

Najważniejsze postanowienia Konwencji Rady

Europy:

harmonizacja narodowych systemów prawnych

dot.

zdefiniowania przestępstw,

wypracowania standard

w prowadzenia

śledztw oraz procedur sądowych

dostosowanych do zasad działania globalnej

sieci,

stworzeni

szybkiego i skutecznego systemu

współpracy międzynarodowej.

Opracowanie Konwencji: 44 kraje

członkowie

Rady Europy + Kanada, Stany Zjednoczone,

Japonia, RPA (obserwatorzy).

Najważniejsze postanowienia Konwencji Rady Europy:

harmonizacja narodowych systemów prawnych dotyczących

zdefiniowania przestępstw,
wypracowania standardόw prowadzenia śledztw oraz

procedur sądowych dostosowanych do zasad działania

globalnej sieci,
stworzenia szybkiego i skutecznego systemu współpracy

międzynarodowej.
W opracowaniu Konwencji uczestniczyły 44 kraje będące

członkami Rady Europy oraz: Kanada, Stany

Zjednoczone, Japonia, RPA (jako obserwatorzy).

Bezpieczeństwo

W Polsce:

1998 r

Wydzia

ds. Przestępczości

Gospodarczej Biura Koordynacji Służby

Kryminalnej Komendy Głównej Policji:

1996 r.

zespół CERT (

Computer

Emergency

Response

Team

)

reagowanie

na zdarzenia naruszające bezpieczeństwo w

sieci

W Polsce:

- 1998 r. Wydział ds. Przestępczości Gospodarczej Biura
Koordynacji Służby Kryminalnej Komendy Głównej Policji:
Zespół ds. zwalczania przestępczości komputerowej i
skierowanej przeciwko własności intelektualnej, ds.
koordynacji wszelkich działań policyjnych w tym zakresie oraz
ds. przestępstw popełnianych na szkodę operatorów telefonii
komórkowej i przewodowej.
- 1996 r. przy Ośrodku Badawczo-Rozwojowym Naukowe i
Akademickie Sieci Komputerowe działa zespół CERT
(Computer Emergency Response Team): reagowanie na
zdarzenia naruszające bezpieczeństwo w sieci.

Bezpieczeństwo

Inne zabezpieczenia

zebranie opinii o osobie czy firmie,

czytanie całego tekstu umów, aneksów i

uzupełnień,

regularne sprawdzanie rachunków

telefonicznych i salda na koncie

bankowym

Inne zabezpieczenia:
zebranie opinii o osobie czy firmie,
- czytanie całego tekstu umów, aneksów i uzupełnień,
- regularne sprawdzanie rachunków telefonicznych i salda na
koncie bankowym,

Bezpieczeństwo

programy antywirusowe,

personal

firewall

" ,

regularne tworzenie kopii zapasowych,

uświadamianie użytkowników!

–

dbanie o hasła i o bezpieczeństwo

danych! >>

ynieria spo

eczna!

programy antywirusowe,
"personal-firewall" ,
regularne tworzenie kopii zapasowych,
uświadamianie użytkowników! – dbanie o hasła i o
bezpieczeństwo danych! >> inżynieria społeczna!

2007

Nowe zagrożenia w 2007r.

fałszywe strony internetowe

spam

MPEG > złośliwe oprogramowanie

ataki na urządzenia mobilne

adware

kradzież danych i tożsamości

boty

malware

i wirusy, modyfikujące przechowywane

na dysku pliki

rootkity

luki w systemach

Oto najważniejsze zagrożenia 2007 roku przedstawione w losowej kolejności:
1. Rosnąca liczba fałszywych stron internetowych podszywających się pod popularne serwisy takie jak np.

eBay, po to tylko by wykraść od użytkownika numer ID i hasła dostępu.

2. Zwiększy się ilość spamu, zwłaszcza wykorzystującego dużych rozmiarów obrazki których wysyłanie

potrafi skutecznie obniżyć wydajność sieci. Już w listopadzie 2006 roku aż 40% spamu zawierało zdjęcia,
a nie tylko tekst.

3. Rosnąca popularność udostępnianych w Internecie materiałów wideo nieuchronnie prowadzi do wzrostu

poziomu wykorzystania MPEG jako środka do rozprzestrzeniania złośliwego oprogramowania. Tym
bardziej, że większość użytkowników bez obaw i żadnej kontroli przegląda na swoim komputerze
materiały wideo.

4. Będzie coraz więcej ataków na telefony komórkowe i urządzenia mobilne. Jest to efekt nieustannego

rozwoju technologii i wykorzystywania najróżniejszych kanałów komunikacji, takich jak Blutetooth, SMS,
komunikatory, e-mail, WIFi czy USB. Coraz częstsze będzie także zjawisko SmiShingu, czyli odmiany
phishingu dokonywanej przy użyciu wiadomości SMS.

5. Adware, czyli oprogramowanie do wyświetlania reklam stanie się zjawiskiem dominującym. Wzrośnie

także liczba potencjalnie niebezpiecznych programów wykorzystujących mechanizm Adware,
rozpowszechnianych przez legalnie działające firmy zainteresowane efektywnym reklamowaniem swoich
produktów i usług.

6. Kradzieże cennych danych i tożsamości nadal będą istotnym problemem. Każdego roku ok. 10 milionów

Amerykanów pada ofiarą kradzieży cennych informacji. Najczęściej dochodzi do nich na skutek utraty
komputerów lub urządzeń i nośników z zapisaną kopią zapasową. Internetowym przestępcom często
udaje się także przeniknąć do systemów informacyjnych danej organizacji.

7. Hakerzy coraz częściej będą korzystać z botów, czyli automatycznych programów wykonujących na

zainfekowanym urządzeniu niebezpieczne działania.

8. W 2007 roku powrócą malware i wirusy, modyfikujące przechowywane na dysku pliki, umieszczając w

nich swój niebezpieczny kod. Uruchamiając taki plik, uruchamiamy także wirusa. Co gorsza, coraz więcej
aplikacji malware jest pakowanych i szyfrowanych po to, by możliwie utrudnić ich identyfikację.

9. Wzrośnie liczba rootkitów przeznaczonych dla 32-bitowych platform, ale jednocześnie zwiększać się

będzie poziom odpowiednich zabezpieczeń.

10. Liczba odkrytych i zidentyfikowanych luk w systemach w 2007 roku znacząco wzrośnie. Tylko w 2006

roku Microsoft ogłosił wykrycie 140 potencjalnie niebezpiecznych dziur w swoich produktach. Co gorsza,
często bywa, że internetowi przestępcy obchodzą aktualizacje mające za zadanie zlikwidować lukę.

Cyberterroryzm

olejna wojna światowa

–

wojną informatyczną

Kolejna wojna światowa - wojną informatyczną?

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
PDOP 2007
Prezentacja KST 2007 new
Podstawy MN 2007
Prezentacja JMichalska PSP w obliczu zagrozen cywilizacyjn 10 2007
Chłoniaki nieziarnicze wykład 2007
Zaburzenia widzenia obuocznego A Buzzeli 2007
Wyklad I SFP 2007
4 wykład0 24 10 2007
Cwiczenia 23 25 2007
krzepniecieWyklad 2007
Zespoły upośledzonego wchłaniania IBS kolor 2007 Mrowiec

więcej podobnych podstron