Filary w strukturze UE

Filary w strukturze UE

dr Edyta Martini

dr Edyta Martini

Trójfilarowa struktura UE

Trójfilarowa struktura UE

1) I filar – Wspólnoty Europejskie

1) I filar – Wspólnoty Europejskie

2) II filar – Wspólna Polityka zagraniczna

2) II filar – Wspólna Polityka zagraniczna

i Bezpieczeństwa

i Bezpieczeństwa

3) III filar – Współpraca Policyjna i Sądowa

3) III filar – Współpraca Policyjna i Sądowa

w Sprawach Karnych

w Sprawach Karnych

Trójfilarowa struktura UE

Trójfilarowa struktura UE

Ad. 1.

Ad. 1.

Funkcjonuje według prawa wspólnotowego

Funkcjonuje według prawa wspólnotowego

Ad. 2.

Ad. 2.

Współpraca nie wykracza poza współpracę

Współpraca nie wykracza poza współpracę

międzynarodową regulowaną przez prawo

międzynarodową regulowaną przez prawo

międzynarodowe

międzynarodowe

Ad.3.

Ad.3.

Tradycyjna współpraca międzynarodowa

Tradycyjna współpraca międzynarodowa

(Trybunał Sprawiedliwości)

(Trybunał Sprawiedliwości)

Trójfilarowa struktura UE

Trójfilarowa struktura UE

Ad. 1

Ad. 1

-

Unia celna i jednolity rynek wewnętrzny,

Unia celna i jednolity rynek wewnętrzny,

-

Wspólna polityka handlowa,

Wspólna polityka handlowa,

-

Wspólna polityka rolna i rybacka,

Wspólna polityka rolna i rybacka,

-

Wspólna polityka transportowa,

Wspólna polityka transportowa,

-

Wspólne reguły konkurencji,

Wspólne reguły konkurencji,

-

Unia gospodarcza i walutowa,

Unia gospodarcza i walutowa,

-

Polityka społeczna i spójność społeczno-

Polityka społeczna i spójność społeczno-

gospodarcza,

gospodarcza,

-

Ochrona środowiska naturalnego,

Ochrona środowiska naturalnego,

-

Polityka badawczo-rozwojowa

Polityka badawczo-rozwojowa

Trójfilarowa struktura UE

Trójfilarowa struktura UE

Ad.2

Ad.2

Polityka zagraniczna

Polityka zagraniczna

:

:

-

Wspólne działania, stanowiska i

Wspólne działania, stanowiska i

strategie,

strategie,

-

Wspieranie demokracji i

Wspieranie demokracji i

praworządności, ochrona praw

praworządności, ochrona praw

człowieka i podstawowych wolności

człowieka i podstawowych wolności

Trójfilarowa struktura UE

Trójfilarowa struktura UE

Ad.2

Ad.2

Polityka bezpieczeństwa:

Polityka bezpieczeństwa:

-

Wzmocnienie bezpieczeństwa UE i jej

Wzmocnienie bezpieczeństwa UE i jej

państw członkowskich (finansowe

państw członkowskich (finansowe

aspekty obrony),

aspekty obrony),

-

Rozbrojenie i utrzymanie pokoju

Rozbrojenie i utrzymanie pokoju

Trójfilarowa struktura UE

Trójfilarowa struktura UE

Ad. 3

Ad. 3

-

Współpraca sądownicza w sprawach

Współpraca sądownicza w sprawach

karnych,

karnych,

-

Zwalczanie rasizmu i ksenofobii,

Zwalczanie rasizmu i ksenofobii,

-

Współpraca policji (Europol)

Współpraca policji (Europol)

Kompetencje Wspólnot

Kompetencje Wspólnot



Obszary kompetencji

Obszary kompetencji

wyłącznych Wspólnoty:

wyłącznych Wspólnoty:



reguły konkurencji,

reguły konkurencji,



przepisy związane z unią celną,

przepisy związane z unią celną,



wspólna polityka handlowa,

wspólna polityka handlowa,



polityka pieniężna w obszarze ero,

polityka pieniężna w obszarze ero,



zachowanie morskich zasobów

zachowanie morskich zasobów

biologicznych.

biologicznych.

Obszary kompetencji dzielonych

Obszary kompetencji dzielonych

(mieszanych)

(mieszanych)

pomiędzy Wspólnotę a państwa

pomiędzy Wspólnotę a państwa

członkowskie:

członkowskie:

-

właściwe funkcjonowanie jednolitego rynku wewnętrznego,

- stworzenie przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i
sprawiedliwości,
- rolnictwo i rybołówstwo,
- transport i sieci transeuropejskie,
-energetyka,
- niektóre aspekty polityki społecznej,
- spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna,
- ochrona środowiska naturalnego,
- ochrona konsumentów,
- niektóre aspekty zdrowia publicznego,
- niektóre aspekty badań, rozwoju technologicznego i
przestrzeni kosmicznej,
- niektóre aspekty współpracy na rzecz rozwoju i pomocy
humanitarnej.

Obszary działań wspólnotowych

Obszary działań wspólnotowych

, w których

, w których

mamy do czynienia z

mamy do czynienia z

działaniami

działaniami

wspierającymi, koordynującymi lub

wspierającymi, koordynującymi lub

uzupełniającymi

uzupełniającymi

są następujące:

są następujące:



przemysł,

przemysł,



ochrona zdrowia ludzkiego,

ochrona zdrowia ludzkiego,



edukacja,

edukacja,



szkolenia zawodowe,

szkolenia zawodowe,



młodzież i sport,

młodzież i sport,



ochrona ludności.

ochrona ludności.



Unia ma ponadto

Unia ma ponadto

kompetencje w dziedzinie koordynowania

kompetencje w dziedzinie koordynowania

:

:



polityk gospodarczych i zatrudnienia w państwach członkowskich,

polityk gospodarczych i zatrudnienia w państwach członkowskich,



również w dziedzinie wspólnej polityki zagranicznej i

również w dziedzinie wspólnej polityki zagranicznej i

bezpieczeństwa,

bezpieczeństwa,



może również stopniowo prowadzić do powstania wspólnej obrony

może również stopniowo prowadzić do powstania wspólnej obrony

(konstytucja).

(konstytucja).

Unia ma ponadto

Unia ma ponadto

kompetencje w dziedzinie

kompetencje w dziedzinie

koordynowania

koordynowania

:

:



polityk gospodarczych i zatrudnienia

polityk gospodarczych i zatrudnienia

w państwach członkowskich,

w państwach członkowskich,



również w dziedzinie wspólnej

również w dziedzinie wspólnej

polityki zagranicznej i

polityki zagranicznej i

bezpieczeństwa,

bezpieczeństwa,



może również stopniowo prowadzić

może również stopniowo prowadzić

do powstania wspólnej obrony

do powstania wspólnej obrony

(konstytucja).

(konstytucja).

Instrumenty prawne w I

Instrumenty prawne w I

filarze Unii Europejskiej

filarze Unii Europejskiej



W ramach pierwszego filaru UE

W ramach pierwszego filaru UE

stosowane są następujące rodzaje

stosowane są następujące rodzaje

instrumentów prawnych:

instrumentów prawnych:



rozporządzenia

rozporządzenia



dyrektywy

dyrektywy



decyzje

decyzje



zalecenia (rekomendacje) i opinie

zalecenia (rekomendacje) i opinie

Rozporzadzenia

Rozporzadzenia



Rozporządzenia

Rozporządzenia

są aktami o zastosowaniu

są aktami o zastosowaniu

powszechnym i bezwyjątkowym, są wiążące w całości i

powszechnym i bezwyjątkowym, są wiążące w całości i

w całości automatycznie stają się częścią krajowych

w całości automatycznie stają się częścią krajowych

systemów prawnych państw członkowskich.

systemów prawnych państw członkowskich.

Rozporządzenia adresowane są nie tylko do państw

Rozporządzenia adresowane są nie tylko do państw

członkowskich, ale także do osób fizycznych i

członkowskich, ale także do osób fizycznych i

prawnych. Ponieważ nie istnieje możliwość stosowania

prawnych. Ponieważ nie istnieje możliwość stosowania

selektywnego, bądź niepełnego stosowania przez

selektywnego, bądź niepełnego stosowania przez

państwa członkowskie uregulowań zawartych w

państwa członkowskie uregulowań zawartych w

rozporządzeniu, ograniczając skutki przepisów

rozporządzeniu, ograniczając skutki przepisów

wspólnotowych, nawet jeśli dane państwo głosowało

wspólnotowych, nawet jeśli dane państwo głosowało

przeciw uchwaleniu tegoż aktu lub też uważa je za

przeciw uchwaleniu tegoż aktu lub też uważa je za

sprzeczne z interesem narodowym , rozporządzenie

sprzeczne z interesem narodowym , rozporządzenie

jest aktem prawnym wkraczającym w sposób

jest aktem prawnym wkraczającym w sposób

natychmiastowy i bezpośredni w wewnętrzne porządki

natychmiastowy i bezpośredni w wewnętrzne porządki

prawne państw członkowskich

prawne państw członkowskich

.

.

Dyrektywy

Dyrektywy



Dyrektywy

Dyrektywy

są wiążące dla państw członkowskich

są wiążące dla państw członkowskich

co do skutku określonego w dyrektywie,

co do skutku określonego w dyrektywie,

pozostawiając wybór środków i sposobów

pozostawiając wybór środków i sposobów

niezbędnych dla realizacji celów określonych

niezbędnych dla realizacji celów określonych

dyrektywą w gestii państw członkowskich.

dyrektywą w gestii państw członkowskich.

Adresatami są zazwyczaj wszystkie państwa

Adresatami są zazwyczaj wszystkie państwa

członkowskie, choć dyrektywy mogą być także

członkowskie, choć dyrektywy mogą być także

skierowane do poszczególnych krajów .

skierowane do poszczególnych krajów .

Dyrektywa w wewnętrznym porządku krajowym

Dyrektywa w wewnętrznym porządku krajowym

nie wywołuje skutku bezpośredniego, dlatego też

nie wywołuje skutku bezpośredniego, dlatego też

wymaga implementacji przy pomocy krajowych

wymaga implementacji przy pomocy krajowych

instrumentów prawnych.

instrumentów prawnych.

Zalecenia i opinie

Zalecenia i opinie



Zalecenia i opinie

Zalecenia i opinie

- nie mają charakteru wiążącego i są

- nie mają charakteru wiążącego i są

wyrazem opinii instytucji europejskich o pożądanym

wyrazem opinii instytucji europejskich o pożądanym

kierunku zmian w przepisach prawnych państw

kierunku zmian w przepisach prawnych państw

członkowskich w określonych dziedzinach. Warto jednak

członkowskich w określonych dziedzinach. Warto jednak

zwrócić uwagę na fakt, iż brak mocy wiążącej zaleceń i

zwrócić uwagę na fakt, iż brak mocy wiążącej zaleceń i

opinii nie stanowi o braku użyteczności. Stanowią one

opinii nie stanowi o braku użyteczności. Stanowią one

bowiem wyraz opinii instytucji wspólnotowych o kierunku

bowiem wyraz opinii instytucji wspólnotowych o kierunku

pożądanych zmian prawnych w państwach członkowskich i

pożądanych zmian prawnych w państwach członkowskich i

mogą stanowić zapowiedź przyjęcia aktu prawnego o

mogą stanowić zapowiedź przyjęcia aktu prawnego o

charakterze wiążącym np. w formie rozporządzenia.

charakterze wiążącym np. w formie rozporządzenia.

Omawiane akty prawne z reguły dają państwom

Omawiane akty prawne z reguły dają państwom

członkowskim dodatkowy czas na przygotowanie systemu

członkowskim dodatkowy czas na przygotowanie systemu

krajowego do wprowadzenia w terminie późniejszym

krajowego do wprowadzenia w terminie późniejszym

regulacji wiążących w postaci dyrektywy.

regulacji wiążących w postaci dyrektywy.

Akty prawne – I filar

Akty prawne – I filar

Traktat o Ustanowieniu Wspólnoty Europejskiej

Traktat o Ustanowieniu Wspólnoty Europejskiej

Artykuł 249

Artykuł 249

(por. także art.161 TEWEA)

(por. także art.161 TEWEA)



W celu wykonania swych zadań oraz na warunkach przewidzianych w

W celu wykonania swych zadań oraz na warunkach przewidzianych w

niniejszym Traktacie, Parlament Europejski wspólnie z Radą, Rada i Komisja

niniejszym Traktacie, Parlament Europejski wspólnie z Radą, Rada i Komisja

uchwalają rozporządzenia i dyrektywy, podejmują decyzje, wydają

uchwalają rozporządzenia i dyrektywy, podejmują decyzje, wydają

zalecenia i opinie.

zalecenia i opinie.

Rozporządzenie ma zasięg ogólny. Wiąże w całości i jest bezpośrednio

Rozporządzenie ma zasięg ogólny. Wiąże w całości i jest bezpośrednio

stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich.

stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich.

Dyrektywa wiąże każde Państwo Członkowskie, do którego jest kierowana,

Dyrektywa wiąże każde Państwo Członkowskie, do którego jest kierowana,

w odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty, pozostawia jednak

w odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty, pozostawia jednak

organom krajowym swobodę wyboru formy i środków.

organom krajowym swobodę wyboru formy i środków.

Decyzja wiąże w całości adresatów, do których jest kierowana.

Decyzja wiąże w całości adresatów, do których jest kierowana.

Zalecenia i opinie nie mają mocy wiążącej.

Zalecenia i opinie nie mają mocy wiążącej.

Instrumenty prawne

Instrumenty prawne

stosowane w II filarze (art.

stosowane w II filarze (art.

12 TUE)

12 TUE)



zasady i ogólne wytyczne dla WPZiB

zasady i ogólne wytyczne dla WPZiB



wspólne strategie

wspólne strategie



wspólne działania

wspólne działania



wspólne stanowiska

wspólne stanowiska



działania mające na celu umacnianie

działania mające na celu umacnianie

współpracy państw członkowskich w

współpracy państw członkowskich w

ramach WPZiB

ramach WPZiB

Akty prawne – II filar

Akty prawne – II filar

Traktat o Unii Europejskiej

Traktat o Unii Europejskiej

Artykuł 12

Artykuł 12



Unia osiąga cele określone w artykule 11 poprzez:

Unia osiąga cele określone w artykule 11 poprzez:



określanie zasad i ogólnych wytycznych wspólnej polityki

określanie zasad i ogólnych wytycznych wspólnej polityki

zagranicznej i bezpieczeństwa

zagranicznej i bezpieczeństwa



decydowanie o wspólnych strategiach,

decydowanie o wspólnych strategiach,



przyjmowanie wspólnych działań,

przyjmowanie wspólnych działań,



przyjmowanie wspólnych stanowisk,

przyjmowanie wspólnych stanowisk,



umacnianie systematycznej współpracy między Państwami

umacnianie systematycznej współpracy między Państwami

Członkowskimi w prowadzeniu ich polityki.

Członkowskimi w prowadzeniu ich polityki.

Instrumenty prawne III

Instrumenty prawne III

filaru UE (art. 34 TUE)

filaru UE (art. 34 TUE)



wspólne stanowiska

wspólne stanowiska



decyzje ramowe

decyzje ramowe



decyzje

decyzje



konwencje między państwami

konwencje między państwami

członkowskimi

członkowskimi

Akty prawne – III filar

Akty prawne – III filar

Traktat o Unii Europejskiej

Traktat o Unii Europejskiej

Artykuł 34

Artykuł 34



1. W dziedzinach objętych niniejszym tytułem Państwa

1. W dziedzinach objętych niniejszym tytułem Państwa

Członkowskie wzajemnie się informują i konsultują ze sobą

Członkowskie wzajemnie się informują i konsultują ze sobą

w ramach Rady, mając na względzie koordynację swych

w ramach Rady, mając na względzie koordynację swych

działań. W tym celu ustanawiają współpracę między swymi

działań. W tym celu ustanawiają współpracę między swymi

właściwymi jednostkami administracyjnymi.

właściwymi jednostkami administracyjnymi.

2. Rada w stosownej formie i według właściwych procedur

2. Rada w stosownej formie i według właściwych procedur

przewidzianych w niniejszym tytule, przyjmuje środki i

przewidzianych w niniejszym tytule, przyjmuje środki i

sprzyja współpracy, przyczyniając się do osiągnięcia przez

sprzyja współpracy, przyczyniając się do osiągnięcia przez

Unię przez jej celów. W związku z tym, stanowiąc

Unię przez jej celów. W związku z tym, stanowiąc

jednomyślnie z inicjatywy Państwa Członkowskiego lub

jednomyślnie z inicjatywy Państwa Członkowskiego lub

Komisji, Rada może:

Komisji, Rada może: