Ostre choroby jamy
brzusznej
w ciąży

Ostre zapalenie wyrostka
robaczkowego



1. Zapalenie wyrostka robaczkowego w
pierwszych miesiącach ciąży

Trudności diagnostyczne:

-

wymioty ciążowe

-

poronienie septyczne

-

ostre zapalenie trzustki

-

ciąża pozamaciczna

Ostre zapalenie wyrostka
robaczkowego



2. Zapalenie wyrostka robaczkowego w
ostatnich tygodniach ciąży

Objawy (niewyraźne):

-

stały ból o umiejscowieniu w prawym dole
biodrowym lub znacznie wyżej, promieniujący do
okol. lędźwiowej lub nadbrzusznej

-

wymioty (nie są ciągłe)

-

biegunka

-

temperatura nieco podwyższona lub normalna

-

czynność skurczowa macicy

-

badania laboratoryjne (leukocytoza, rtg
przeglądowe jamy brzusznej)

Ostre zapalenie wyrostka
robaczkowego



Różnicowanie:

- odmiedniczkowe zapalenie nerki prawej
- ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego
- ostra niedrożność jelit
- ostre zapalenie trzustki

Ostre zapalenie wyrostka
robaczkowego



Postępowanie:

-

zabieg chirurgiczny natychmiast po ustaleniu
rozpoznania

-

gdy jest możliwe (ze wzgl. na dojrzałość płodu)
jednoczesne cięcie cesarskie (zalecane),
wydobywamy najpierw płód

-

tokoliza i duże dawki antybiotyków, gdy pozostało
dużo czasu do terminu porodu

Ostre zapalenie trzustki

Występuje rzadko 1:12 000 ciąż.
Etiologia powiązana z kamicą żółciową
Sprzyjają: zastój żółci spowodowany atonią pęcherzyka,

nadmierne napięcie zwieracza Oddiego, nadmierne stężenie
lipidów i cholesterolu w surowicy krwi, częściej w gestozie.

Można spotkać każdą z postaci klinicznych: obrzękową i

martwiczo – krwotoczną, rzekome torbiele krwotoczne i
ropne.

Możliwe powikłania: wysięk do opłucnej, rzekome torbiele

trzustki z wytworzeniem martwiaka, niewydolność nerek.

W badaniach laboratoryjnych: wzrost aktywności amylazy w

moczu i krwi, niedobór wapnia i potasu.

Rokowanie dla matki raczej niepomyślne – 20-35% zgonów.
Śmiertelność płodów sięga 25%

Zapalenie pęcherzyka
żółciowego

Występuje 1-3:10 000 ciąż. Głównie w polowie ciąży i po

porodzie.

Nagły początek z szybko narastającymi objawami zap[alenia i

bólem, z towarzyszącymi wymiotami i zaburzeniami
pokarmowymi, temp. 39 - 40°C. Żółtaczka występuje rzadko.

Objawy fizykalne są tym trudniejsze do oceny im bardziej

powiększona jest macica.

Różnicowanie z zapaleniem prawej miedniczki nerkowej i z

zapaleniem wyrostka robaczkowego.

Leczenie jest głównie farmakologiczne – dożylne podawanie

antybiotyków i leków rozkurczających.

Interwencja chirurgiczna podejmowana jest najczęściej po

przebytym porodzie.

Wskazania operacyjne w ciąży: utrzymywanie się zakażenia,

pojawienie się żółtaczki, ciężkie objawy ze strony trzustki.

Powikłania: poród przedwczesny.

Żółtaczki w ciąży

Żółtaczki ciążowe właściwe
1. Nawrotowa cholestaza ciężarnych

Występuje 2:1000 ciąż. Mechanizm choroby ma podłoże

hormonalne u osób predysponowanych genetycznie.

Pojawia się pod koniec ciąży i zanika po porodzie. Może

występować z żółtaczką lub bez. Dominuje objaw

świądu skóry, nasilenie żółtaczki umiarkowane, mocz

ciemny, stolce niezupełnie odbarwione. Zwiększone

stężenie soli żółciowych, transaminaz, fosfatazy

alkalicznej, bilirubiny, cholesterolu, mogą wystąpić

zaburzenia krzepnięcia (zaburzenia wchłaniania vit.K).

Rokowanie dla matki dobre, dla płodu gorsze – hipotrofia,

wcześniactwo, zgony wewnątrzmaciczne.

Leczenie farmakologiczne

(cholestyramina, vit.K, kwas ursodezoksycholowy)

Żółtaczki w ciąży

Ostre ciążowe stłuszczenie wątroby
Nagły początek: ostre bóle brzucha, nudności, wymioty. Po

tygodniu pojawia się żółtaczka. Towarzyszą – skaza

krwotoczna, niewydolność nerek, encefalopatia.

Charakterystyczne powiększenie wątroby. W badaniach

laboratoryjnych: wzrost poz. bilirubiny, fosfatazy zasadowej,

cholesterolu, kwasu moczowego, niewielki wzrost

transaminaz, niski poziom glukozy w surowicy. W biopsji

wątroby – charakterystyczne nacieczenie tłuszczowe komórek

(żółty zanik wątroby).

Rokowanie dla matki bardzo złe, dla dziecka lepsze.

Żóltaczki ujawnione przez ciążę : hiperbilirubinemie wrodzone

(Gilberta, Dubin-Johnsona, Rotora, wrodzone choroby

hemolityczne)

Żółtaczki toksyczne (po halotanie, pochodnych fenotiazyny, inn.)
Żółtaczka mechaniczna

Wirusowe zapalenie
wątroby

Przebieg WZW zwłaszcza pod koniec ciąży przebiega z

nasilonymi objawami żółtaczki.

WZW doprowadza do poronienia lub porodu przedwczesnego

(w 50%)

Możliwość przeniesienia wirusa na płód wynosi 25% w II

trymestrze, 80% w III trymestrze. Dokonuje się przez
łożysko (30-50%)
w czasie porodu lub bezpośrednio po porodzie.

Konieczne odizolowanie dziecka i podanie immunoglobuliny.
W profilaktyce u matek z dodatnim wynikiem HBs podajemy

immunoglobulinę.

Wrzodziejące zapalenie
jelita grubego

Ciąża może pogarszać przebieg wrzodziejącego zapalenia

okrężnicy.

Choroba nie ma niekorzystnego wpływu na ciążę.
Podawanie salazopiryny w pierwszych tygodniach ciąży

może mieć wpływ teratogenny.

Możliwy ciężki przebieg choroby przebiegający z szybkim

odwodnieniem i zespołem toksycznym (toksyczna
okrężnica olbrzymia).

Wrzód żołądka i
dwunastnicy

Współistnienie z ciążą jest rzadkie. Ciąża może mieć dobry

wpływ na poprawę stanu pacjentki ze wzgl. na
fizjologiczne zmniejszenie wydzielania soku
żołądkowego.

Gdy wrzód istniał przed ciążą, może dojść w III trymestrze

wyjątkowo do krwotoku z wrzodu, lub jego perforacji.
Bardzo obfite krwawienie z wrzodu może doprowadzić
do niedotlenienia płodu i jego obumarcia. Umieralność
płodów też jest wysoka w przypadku zapalenia
otrzewnej.

Choroba Crona

Zapalenie jelita cienkiego i grubego zwykle nie wpływa

negatywnie na przebieg ciąży. Choroba ma natomiast
negatywny wpływ na niepłodność.

Prognozy są gorsze u kobiet z zaostrzoną aktywną

postacią choroby.

Większe ryzyko poronień.

Niedrożność jelit

Mechaniczna
Najczęściej spowodowana uciskiem

zewnętrznym,zrostami, skrętem jelita,wgłobieniem,
uwięźniętą przepukliną. Mmoże przebiegać ze zgorzelą
ściany jelita i bakteryjnym zapaleniem otrzewnej.
Obserwowana rzadko 1:10 000. Leczenie wyłącznie
operacyjne.

Porażenna
Wywołana przez bakteryjne zapalenie otrzewnej, lub w

przebiegu porfirii lub mocznicy. Leczenie głównie
zachowawcze, wyjątkowo operacyjne

Urazy brzucha

Ocena stanu chorej jest utrudniona ze względu na zmiany

położenia narządów jamy brzusznej u
ciężarnej.Rozciągnięcie oraz rozluźnienie powłok w
zaawansowanej ciąży zmniejsza intensywność objawów:
napięcia powłok, obrony mięśniowej, Blumberga.
Najważniejsze powikłania tępych urazów brzucha to:
krwawienie wewnętrzne i zapalenie otrzewnej.

Krwotoki spotykamy w przypadku: uszkodzenia dużych

naczyń, uszkodzenia narządów miąższowych lub rzadziej
krezki jelita, pęknięciem macicy lub oddzieleniem łożyska.
(Uwaga! – Sama ciąża predysponuje do pęknięcia
śledziony lub wątroby)

Wskazane może być, oprócz bad. USG, wykonywanie takich

badań jak: Rtg jamy brzusznej, tomografia komputerowa.
Także diagnostyczne nakłucie jamy brzusznej,
laparoskopia do 14 tyg. ciąży. Laparotomia zwiadowcza –
gdy utrzymują się objawy bolesności, są objawy wstrząsu
lub dodatnie wyniki w/w badań.