SPAZMOLITYKI

SPAZMOLITYKI

•

Są to leki,które powodują rozkurczenie

mięśniówki gładkiej

.

•

Dzielimy ja na:

1.

Spazmolityki bezpośrednie

-działają

niezależnie od

receptora,czyli

bezpośrednio na mięśnie

gładkie.

2.

Spazmolityki pośrednie

–działają pośrednio

poprzez receptor

układu autonomicznego.

SPAZMOLITYKI BEZPOSREDNIE

SPAZMOLITYKI BEZPOSREDNIE

•

Zmniejszaja one napiecie wszystkich
miesni gładkich, chociaż czynia to w
nierównym stopniu.

•

Podział spazmolityków bezposrednich :

•

1.

Alkaloidy izochinolinowe

•

2.

Syntetyczne pochodne alkaloidów

izochinolinowych

•

3.

Metyloksantyny i ich pochodne

Alkaloidy izochinolinowe

Alkaloidy izochinolinowe

•

Leki te wystepuja w opium i w glistniku jaskółcze

ziele (Chelidonium maius) i wywieraja działanie

przeciwne do alkaloidów fenantrenowych.

•

OPIUM

•

alkaloidy izochinolinowe,

•

np.papaweryna – zwalnia perystaltyke i obniża

napięcie mięśni gładkich

•

alkaloidy fenantrenowe,

•

np.morfina obkurcza zwieracze i zwiększa

napięcie mięśni gładkich

Do alkaloidów izochinolinowych,

Do alkaloidów izochinolinowych,

wyizolowanych z opium należa

wyizolowanych z opium należa

:

:

Papaweryna

•

wywiera swoje działanie poprzez hamowanie

•

fosfodiesterazy, co prowadzi do zwiekszenia stężenia cAMP

w miesniach.

Działanie:

•

Papaweryna jest środkiem silnie rozkurczającym mięśnie

gładkie narządów wewnętrznych o bezpośrednim działaniu

na komórkę mięśniową. Działanie przeciwskurczowe

występuje w obrębie dróg żółciowych, moczowych,

przewodu pokarmowego,naczyń krwionośnych i oskrzeli,

powoduje niewielkie obniżenie ciśnienia tętniczego.

Wskazania:

Papaweryna jest stosowana w stanach
skurczowych przewodu pokarmowego, kolce
wątrobowej, kamicy pęcherzyka żółciowego,
stanach zapalnych i skurczowych dróg
żółciowych, kolce jelitowej, zaparciach
spastycznych, kamicy nerkowej, bolesnym
parciu na mocz, a obecnie rzadziej także w
stanach skurczowych naczyń krwionośnych, w
tym naczyń krążenia wieńcowego,
mózgowego i siatkówki.

Noskapina

Noskapina

•

Wykazuje działanie przeciwkaszlowe,podobne do folkodyny
(syntetyczna pochodna kodeiny)

•

Szybko wchłania się z przewodu pokarmowego i działanie
przeciwkaszlowe utrzymuje się do 4 godzin

•

Nie wywołuje euforii i zależności lekowej

•

Działania nieporządane pojawiają się przy większych
dawkach w postaci senności,nudności,zawrotów
głowy,może również wywołać odczyny alergiczne.

Do leków wyizolowanych z glistnika jaskółcze

Do leków wyizolowanych z glistnika jaskółcze

ziele należy :

ziele należy :

•

Chelidonina

alkaloid ten wywiera na ośrodkowy układ nerwowy
działanie podobnie do morfiny, jest ono jednak
znacznie słabsze. Wykazuje ponad to działanie
rozkurczowe na mięśnie gładkie, co znajduje
zastosowanie w stanach zapalnych i skurczowych
przewodu pokarmowego. Chlorowodorek chelidoniny
był również podawany w kamicy i chorobach dróg
żółciowych dlatego, że oprócz działania rozkurczowego
(na owe drogi) wykazuje również działanie
żółciopędne. Obecnie jest on już jednak rzadko
stosowany. Stwierdzono, że chelidonina jest trucizną
mitotyczną.i w związku z tym znalazła ona
zastosowanie jako składnik preparatów o działaniu
fungistatycznych (preparat Chelifungin).

•

Wada wszystkich alkaloidów
izochinolinowych jest krótki czas
działania i wywoływanie liczny
objawów ubocznych.

Syntetyczne pochodne

Syntetyczne pochodne

alkaloidów izochinolinowych

alkaloidów izochinolinowych

Do leków tych należą :
•

drotaweryna

(NO-SPA)

•

moksaweryna

(Eupaverin)

Działaja one dłużej od papaweryny,

lepiej wchłaniaja sie z przewodu
pokarmowego i już w małych
dawkach działaja spazmolitycznie na
naczynia krwionosne.

Drotaweryna

Drotaweryna

•

Działanie:

•

jest stosowana w przypadkach skurczu mięśni

gładkich pochodzenia zarówno nerwowego jak i

mięśniowego. Działanie rozkurczające drotaweryny

nie zależy od rodzaju unerwienia oraz lokalizacji

mięśni gładkich (przewód pokarmowy, układ

moczowo-płciowy, układ krążenia oraz drogi

żółciowe). W mechanizmie działania drotaweryny

odgrywa rolę wpływ na fosfodiesterazę, powodujący

wzrost stężenia cAMP oraz zwiększony napływ jonów

wapnia do komórek. Po podaniu doustnym w ciągu

godzjny wchłania się 90% podanej dawki. Lek jest

metabolizowany w wątrobie, wydalany jest z żółcią i

moczem.

Zastosowanie:

Zastosowanie:

•

Stany skurczowe dróg żółciowych np. w przebiegu kamicy

pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych, zapalenia

pęcherzyka żółciowego, zapalenia brodawki Yatera,

•

Stany skurczowe w obrębie dróg moczowych związane z

kamicą dróg moczowych, zapaleniem miedniczek nerkowych,

zapaleniem pęcherza moczowego, bolesnym parciem na mocz

•

•

wspomagająco: w stanach skurczowych mięśni gładkich

przewodu pokarmowego w przebiegu choroby wrzodowej

żołądka i dwunastnicy, zapalenia żołądka, zapalenia jelit,

zapalenia okrężnicy, zapalenia trzustki, w stanach

skurczowych wpustu i odźwiernika, zespole drażliwego jelita

grubego, zaparciach na tle spastycznym i wzdęciach jelit;

•

w stanach skurczowych w obrębie dróg rodnych: w bolesnym

miesiączkowaniu, zapaleniu przydatków, silnych bólach

porodowych, zagrażającym poronieniu.

Ciężka niewydolność wątroby,
Nerek,
Serca,
Blok przedsionkowo-komorowy
ll-lll stopnia

Przeciwskazania:

Przeciwskazania:

Metyloksantyny i ich pochodne

Metyloksantyny i ich pochodne

•

Metyloksantyny działaja głównie poprzez hamowanie

fosfodiesterazy (PDE).

•

Fosfodiesteraza jest enzymem, który u człowieka wystepuje w

postaci pieciu izoenzymów – PDE IV.

•

Z rozkurczem miesni gładkich sa zwiazane PDE III, PDE IV i

PDE V, natomiast w hamowaniureakcji zapalnej główna role

odgrywa PDE IV. Dlatego obecnie duże nadzieje wiąże sie

zselektywnymi inhibitorami fofodiesteraz.

•

Sa to :

•

• motapizone – działa na PDE III

•

• rolipram – działa na PDE IV

•

• zaprinast – działa na PDE V

•

Wszystkie metyloksantyny rozszerzaja naczynia nerkowe, co

powoduje zwiekszenie przepływukrwi przez nerki.

•

Sa to zwiazki słabo rozpuszczalne w wodzie, dlatego w

praktyce klinicznej stosuje sie ich sole.

Do metyloksantyn powszechnie

Do metyloksantyn powszechnie

stosowanych w lecznictwie należą

stosowanych w lecznictwie należą

:

:

•

kofeina

– jest spazmolitykiem i jednoczesnie

lekiem psychoanaleptycznym ; w małych

dawkach pobudza osrodek nerwu błednego,

powodujac zwolnienie akcji serca, natomiast w

wiekszych dawkach pobudza osrodek

naczyniowo-ruchowy i przyspiesza akcje serca.

•

W leczeniu najczesciej stosuje sie : Coffeinum

purum : w leczeniu migreny w mieszankach

przeciwbólowych – dawka 50-300 mg ; kofeina

zwieksza siłe działania niesteroidowych leków

przeciwzapalnych.

Teofilina

Teofilina

•

Wywiera ona efekt przez:

rozszerzenie oskrzeli poprzez rozkurcz miesni gładkich

działanie przeciwzapalne, ponieważ zmniejsza
aktywnosc
komórek zapalnych

działanie immunomodulujace, głównie poprzez wpływ
na limfocyty TH1

Molekularny mechanizm działania

teofiliny to

:

nieselektywne hamowanie fosfodiesterazy (PDE),
która rozkłada cykliczne nukleotydy w
komórkach (in vitro w steżeniu 5-10%, ale in vivo jej
stężenie, wywołujace ten efekt, może
byc dużo niższe). antagonistyczne działanie wobec
receptorów adenozynowych A1 i A2 ; mechanizm
ten
wiąże sie z tym, iż adenozyna powoduje skurcz
oskrzeli posrednio – poprzez uwolnienie
leukotrienów i histaminy ; mechanizm ten ma
niewielkie znaczenie, ponieważ, np.
euprofilina nie jest antagonista receptorów
adenozynowych, a 3-5 razy silniej rozszerza
oskrzela

W leczeniu stosuje sie także pochodne teofiliny

.

Sa to :

aminofilina

(Euphyllin) – rozpuszczalna postac teofiliny w

połaczeniu z etylenodiamina.
Stosuje sie ja dożylnie, domiesniowo, doustnie i doodbytniczo.
Aminofilina daje dużo objawów ubocznych (głównie sa to
uczulenia), dlatego jest zastepowana przez preparat
Teofillinum 300. Preparat aminofiliny o przedłużonym działaniu
nosi nazwe Uniphyllin.

euprofilina

– nowa pochodna ksantynowa, która 5 razy silniej

rozszerza oskrzela i nie
pobudza OUN, a także, w przeciwienstwie do teofiliny, nie
wzmaga wydzielania żoładkowego, nie powoduje wzrostu
diurezy, ani nie nasila uwalniania wolnych kwasów
tłuszczowych do krażenia, ponieważ nie jest antagonista
adenozyny. Euprofilina może natomiast powodowac wzrost
steżenia w surowicy AspAT i AlAT. Objawy uboczne po
stosowaniu teofiliny to : zgaga, nudnosci drżenie miesniowe
bóle głowy, bezsennosc niedocisnienie u pacjentów, u których
pojawia sie zaburzenia rytmu serca i drgawki, smiertelnosc
wynosi
50%
Dlatego należy kontrolowac poziom teofiliny w surowicy krwi
(norma : 5–15 Sg%).

SPAZMOLITYKI POSREDNIE

SPAZMOLITYKI POSREDNIE

•

Do spazmolityków posrednich należą :

•

1. Parasympatykolityki, np. atropina, hiosyna.

•

Leki te hamuja skurcze i obniżaja napiecie miesni gładkich przewodu

pokarmowego i oskrzeli,

•

nie znosza natomiast skurczu miesni gładkich naczyn krwionosnych. Sa

stosowane w kolkach

•

(jelitowej, watrobowej i nerkowej) oraz rzadziej w astmie oskrzelowej.

•

2. Leki -adrenolityczne, np. dihydroergotamina, tolazolina.

•

Leki te znosza skurcze miesni gładkich naczyn krwionosnych, dlatego stosuje

sie je m.in. w

•

chorobie Reynauda, w migrenie bladej oraz chorobie Bürgera. Szczególna

grupe leków -

•

adrenolitycznych stanowia wybiórczo działajace 1-adrenolityki, np. prazosyna,

które sa

•

stosowane w leczeniu nadcisnienia tetniczego.

•

3. Leki -adrenergiczne, np. orcyprenalina, fenoterol.

•

Leki te działaja spazmolitycznie na miesnie gładkie oskrzeli i hamuja skurcze

miesniówki

•

macicy. Stosowane sa przede wszystkim w astmie oskrzelowej oraz jako leki

tokolityczne

w

•

zagrażajacym poronieniu (fenoterol).

4. Leki wpływajace na receptory
enkefalinergiczne w miesniach gładkich.
W przewodzie pokarmowym znajduja sie 3
główne podtypy receptorów
enkefalinergicznych – które współuczestnicza
w regulowaniu motoryki przewodu
pokarmowego.
Receptory te sa pobudzane przez endogenne i
egzogenne opioidy