Drobnoustroje Gram-ujemne

niefermentujące

Rodzaj: Pseudomonas



Gatunek: Pseudomonas aeruginosa



Gatunek: Pseudomonas stutzeri



Gatunek: Pseudomonas fluorescens



Gatunek: Pseudomonas putida

Pseudomonas aeruginosa - morfologia



Gram-ujemne pałeczki



Urzęsione

–

Pojedyncza, zlokalizowana
biegunowo rzęska

Pseudomonas aeruginosa –właściwości

fizjologiczne



Szeroko rozpowszechnione w
środowisku naturalnym



Mogą stanowić przejściową florę
przewodu pokarmowego



Bezwzględnie tlenowe



Bardzo niskie wymagania odżywcze



Wzrastają w temperaturze od +4 do
+43

0

C, optimum 30-37

0

C

Pseudomonas aeruginosa - diagnostyka



Dobry wzrost na rutynowo stosowanych

podłożach



Laktozo-ujemne, oksydazo-dodatnie, nie

wykazują metabolizmu fermentacyjnego



Na agarze z krwią – kolonie szarozielone z

metalicznym połyskiem



Świeże hodowle – zapach jaśminu,

owoców, kredek świecowych



Identyfikacja: API 20NE, ID 32GN, Vitek

GNI

Pseudomonas aeruginosa - diagnostyka



W diagnostyce stosuje się podłoże wybiórcze z
cetrymidem i kwasem nalidyksowym –
PseudoSel Agar, Cetrimide Agar – PYA



Wzrost w postaci zielonożółtych lub zielonych
kolonii z zabarwieniem podłoża na kolory od
jasnożółtego do brązowego



Wytwarzają rozpuszczalne w wodzie barwniki:

–

Piocyjaninę

–

Piowerdynę (fluorescencja)

–

Piorubinę

Pseudomonas aeruginosa – czynniki

wirulencji



Czynniki adhezyjne

–

Fimbrie

–

Otoczka polisacharydowa

–

Śluz alginianowy



Czynniki inwazyjne

–

Elastaza

–

Fosfataza zasadowa

–

Hemolizyny

–

Cytotoksyna

–

Siderofory

–

Piocyjanina

Pseudomonas aeruginosa – czynniki

wirulencji



Toksyny

–

Egzoenzym S



Syntetyzowany przez szczepy izolowane z ran

oparzeniowych



Jego obecność stwierdza się w krwi przed

wystąpieniem bakteriemii



Wykazano, że hamuje aktywność fagocytów

–

Egzotoksyna A



Działa tak samo jak toksyna błonicza



Synteza regulowana dostępnością Fe

3+



LPS

Pseudomonas aeruginosa -

chorobotwórczość



Zakażenia układu oddechowego (VAP),

chorzy na mukowiscydozę



Zakażenia układu moczowego



Bakteriemia i posocznica



ZOMR



Zakażenie wrzodu rogówki o

piorunującym przebiegu



Zapalenie ucha zewnętrznego – otitis

externa (maligna), ucho pływaka

Pseudomonas aeruginosa -

chorobotwórczość



Zakażenia ran operacyjnych i
oparzeniowych



IZW



Zapalenia kości i stawów

Pseudomonas aeruginosa – aktywne

antybiotyki



Karbenicylina, Tikarcylina



Piperacylina + tazobaktam



Cefalosporyny III i IV generacji



Aminoglikozydy (Gentamicyna, Tobramicyna,
Amikacyna)



Fluorochinolony



Monobaktamy



Karbapenemy



Kolistyna

Pseudomonas aeruginosa – mechanizmy

oporności



Naturalna oporność na:

–

Penicylinę, ampicylinę

–

Cefalosporyny I i II generacji

–

Tetracykliny

–

Linkosamidy



Synteza enzymów modyfikujących leki



Efflux



Zaburzenia przepuszczalności osłon
komórkowych (min. mutacje genów kodujących
białka porynowe)

Rodzaj: Acinetobacter



Gatunek: Acinetobacter baumanii



Gatunek: Acinetobacter calcoaceticus



Gatunek: Acinetobacter lwofii



Gatunek: Acinetobacter junii



Gatunek: Acinetobacter haemolylicus



Gatunek: Acinetobacter radioresistens

Rodzaj: Acinetobacter



21 grup DNA, 7 gatunków, przy
kłopotach z identyfikacją proponuje się
określać izolowane szczepy jako A.
calcoaceticus – A. baumanii complex

Acinetobacter baumanii - morfologia



Gram-ujemne ziarniakopałeczki



Nie wytwarzają rzęsek



Mogą wytwarzać mikrootoczkę

Acinetobacter baumanii – właściwości

fizjologiczne i diagnostyka



Szeroko rozpowszechnione w

środowisku naturalnym



W środowisku szpitalnym występują w

miejscach wilgotnych



Mogą kolonizować skórę człowieka



Dobry wzrost na rutynowo stosowanych

podłożach



Laktozo-ujemne, oksydazo-ujemne



Identyfikacja: API 20 NE, Vitek GNI

Acinetobacter baumanii – czynniki

wirulencji



Hemolizyny



Lecytynazy



Proteazy



Lipazy



Właściwości adhezyjne (fimbrie,
mikrootoczka)

Acinetobacter baumanii -

chorobotwórczość



Zakażenia układu oddechowego



Bakteriemia



Zakażenia układu moczowego



ZOMR



Zakażenia ran oparzeniowych

Acinetobacter baumanii – aktywne

antybiotyki



Penicyliny szerokowachlarzowe z
inhibitorami ß-laktamaz



Sulbaktam wykazuje aktywność w
stosunku do Acinetobacter spp.



Aminoglikozydy



Cefalosporyny



Fluorochinolony



Karbapenemy

Acinetobacter baumanii – mechanizmy

oporności



ESßLs



Mutacje genów kodujących PBP



Synteza enzymów modyfikujących leki



Mutacja w genie gyrazy

Stenotrophomonas maltophilla



Morfologia

–

Gram-ujemne pałeczki



Właściwości fizjologiczne i diagnostyka

–

Powszechnie występują w środowisku naturalnym

–

Dobry wzrost na rutynowo stosowanych
podłożach

–

Kolonie z zielonkawym nalotem o zapachu
amoniaku

–

Oksydazo-ujemne

–

Nie fermentują glukozy

Stenotrophomonas maltophilla



Czynniki wirulencji

–

Proteazy

–

Lipazy

–

Hemolizyny

–

Hialuronidazy

Stenotrophomonas maltophilla



Chorobotwórczość

–

Zakażenia oportunistyczne

–

Bakteriemia

–

Zgorzelinowe zapalenie skóry

–

IZW

–

Zakażenia ran pooperacyjnych i
pourazowych

–

ZOMR

Stenotrophomonas maltophilla



Aktywne antybiotyki

–

Kotrimoksazol



Mechanizmy oporności

–

Naturalna oporność na antybiotyki ß-
laktamowe wynikająca z syntezy MBL

Neisseria meningitidis



Morfologia

–

Gram-ujemne ziarenkowce układające się w
preparacie w dwoinki



Właściwości fizjologiczne

–

Wysokie wymagania odżywcze

–

Bardzo wrażliwe na niekorzystne warunki
środowiska zewnętrznego

–

Wzrost wyłącznie na podłożach
wzbogaconych w atmosferze wzbogaconej
10% CO

2

Neisseria meningitidis



Diagnostyka

–

W przypadku ZOMR do badania należy przesłać
płyn mózgowo-rdzeniowy (pobrany do
JAŁOWEJ, ZAMYKANEJ PROBÓWKI) w ilości 1-2
ml i krew pobraną do podłoża transportowego

–

Transport w temperaturze 37

0

C

–

Metody hodowlane (preparat bezpośredni,
posiew bezpośredni PMR i do bulionu
namnażającego)

–

Diagnostyka serologiczna: Slidex Meningité

Neisseria meningitidis



Czynniki wirulencji

–

Czynniki adhezyjne – fimbrie ułatwiające

przyleganie do błony śluzowej jamy

nosowo-gardłowej i opon M-R

–

LPS – dziesięciokrotnie wyższa

aktywność biologiczna od LPS innych

drobnoustrojów

–

Proteazy IgA

–

Otoczka o właściwościach

antyfagocytarnych

Neisseria meningitidis - chorobotwórczość



Patogeneza

–

Do zarażenia dochodzi drogą kropelkową

–

Drobnoustroje przylegają i namnażają się
na powierzchni błon śluzowych
nosogardzieli

–

U osób wrażliwych wnikają do krwiobiegu

–

Z prądem krwi osiągają opony mózgowo-
rdzeniowe

Neisseria meningitidis - chorobotwórczość



Choroba gorączkowa

–

Najbardziej łagodna postać zakażenia

–

Zwykle ustępuje samoistnie

–

Posiewy krwi mogą wykazać obecność
meningokoków

Neisseria meningitidis - chorobotwórczość



ZOMR – objawy kliniczne

–

Bóle głowy, objawy oponowe (+)

–

Nudności, wymioty

–

Objawy neurologiczne

–

Bóle mięśniowo-stawowe

–

Zaburzenia świadomości

–

Śpiączka

Neisseria meningitidis - chorobotwórczość



Ostra posocznica meningokokowa

–

Zakażenie uogólnione prowadzące do
śmierci w ciągu 8-12 godzin od
wystąpienia pierwszych objawów

–

Zaczerwienienie skóry i drobne
wybroczyny

–

Zmiany martwiczo-zgorzelinowe

–

Wstrząs septyczny i niewydolność
wielonarządowa

Neisseria meningitidis - chorobotwórczość



Zespół Waterhouse’a – Friderichsen’a

–

Posocznica meningokokowa o
piorunującym przebiegu

–

Zapalenie mięśnia sercowego

–

Ogniska zawałowe w nadnerczach

Neisseria meningitidis – aktywne

antybiotyki



Cefalosporyny III i IV generacji



Monobaktamy



Karbapenemy



Chloramfenikol



Likwidacja nosicielstwa:
ciprofloksacyna, ceftriakson