WAŻNIEJSZE CHOROBOTWÓRCZE BAKTERIE GRAM-UJEMNE

RODZAJ GATUNEK

WYSTĘPOWANIE

ŹRÓDŁO

DROGA ZAKAŻENIA

CZYNNIKI CHOROBOTWÓRCZOŚCI

CHOROBOTWÓRCZOŚĆ

PROFILAKTYKA

MATERIAŁ KLINICZNY

Pałeczki Gram-ujemne względnie beztlenowe z rodziny Enterobacteriaceae oprac. dr J. Żurawska - Olszewska

Escherichia coli PATOGENNE SZCZEPY:

EPEC-enteropatogenne

Przewód pokarmowy ludzi i zwierząt, gleba, woda

Człowiek

pokarmowa

Endotoksyna, enterotoksyny, otoczka, hemolizyny

Biegunki u dzieci

BRAK SKUTECZNEJ SZCZEPIONKI

kał,

ETEC- enterotoksynogenne

Biegunka u ludzi w każdym wieku tzw. biegunka podróżnych

kał,

EIEC enteroinwazyjne

Schorzenie podob. do czerwonki

kał,

EHEC- enterokrotoczne

Krwotoczne zap. jelita grubego, zesp.hemolityczno-mocznicowy

kał,

EAEC- enteroadherentne

Biegunki

kał,

inne szczepy

Zakaż. ukł. moczowego, zap. żołądka i jelit, zap. opon móz. rdzeniowych, zap. płuc

mocz. ropa, krew, żółć, płyn m-rdzen.

Proteus

P. mirabilis

Szeroko Kał, wymiociny rozpowszechnione w przyrodzie w procesach gnilnych; , przewód pokarmowy ludzi i zwierząt

człowiek

Pokarmowa Zakażenie endogenne

Endotoksyna , Proteazy, hemolizyny, ureaza, , rzęski, fimbrie

Stany zapalne dróg moczowych, pęcherzyka żółciowego, płuc; Posocznica Procesy ropne

brak

mocz. ropa, krew, kał, żółć, wydzielina z dróg oddechowych.

P. vulgaris

j.w. oraz zatrucia pokarmowe i biegunki u niemowląt

Salmonella

S. bongori

Przewód pokarmowy człowieka i zwierząt

Chory, ozdrowieniec, nosiciel Chore zwierzęta

pokarmowa /woda, żywność/

Endotoksyna enterotoksyna

biegunki

Badanie nosicieli. szczepionki

Kał, wymaz i popłuczyny z odbytnicy

S. choleraesuis 2500 odmian

S. Typhi - Dur brzuszny, S. Paratyphi - Dur .brzekomy, pozostałe zatrucia pokarmowe tzw. salmonelozy,

Shigella

S.dysenteriae

Przewód pokarmowy człowieka

Chory, nosiciel

kontakt bezpośredni, produkty żywnościowe

Endotoksyna., enterotoksyna

Czerwonka bakteryjna, zatrucia pokarmowe, biegunki

brak

j.w.

S.flexneri

S.boydii

S.sonnei

Yersinia

Y.pestis

Szczury, gryzonie

Zwierzęta chore

pchły

Endotoksyna, enterotoksyna, hemolizyny, białka błony zewnętrznej

dżuma

brak

Kał, mocz. punktaty z węzłów , płyn mózgowo-rdzeniowy.

Y.enteroco-litica

Gryzonie, ptaki, trzoda chlewna, bydło

Zwierzęta, żywność, woda

pokarmowa

Jersiniozy / zapalenie jelit, zap. węzłów chłonnych krezki/

Klebsiella pneumoniae

subsp. pneumoniae

Szeroko rozpowszechniona w przyrodzie, przewód pokarmowy i oddechowy ludzi i zwierząt

Układ pokarmowy i oddechowy człowieka i zwierząt

Pokarmowa, oddechowa

Otoczka, fimbrie, endotoksyna., enterotoksyna

Zap. płuc, dróg moczowych, ucha, zatok, dróg żółciowych, biegunki u dzieci

brak

kał, mocz. ropa, krew, żółć, plwocina

subsp ozaenae

Twardziel-przewlekły nieżyt dróg. oddechowych

subsp rhinosclero-matis

Cuchnący nieżyt nosa

Pałeczki Gram-ujemne tlenowe oprac. dr J. Żurawska - Olszewska

Pseudomonas aeruginosa

Szeroko rozpowszechniona w przyrodzie, gleba, woda, ścieki, rośliny, u czł.. p. pokarmowy i ukł. oddechowy, skóra

Środowisko człowiek

Podczas hospitalizacji- poprzez aparaturę med. i leki

Pile ,śluz, glikolipid, enterotoksyna, egzotoksyna, fosfolipaza C,

Zakaż. ukł. moczowego, biegunki, zap. żołądka i jelit, zap. opon móz. rdzeniowych, zap. płuc. Wsierdzia, posocznica szczepionka

szczepionka

kał, mocz. ropa, krew, żółć, plwocina

Ziarenkowce Gram-ujemne tlenowe

Neisseria

N. meningitidis

Błony śluzowe człowieka

Chory, nosiciel

Kropelkowa

Pile, otoczka, lipopolisacharyd, proteaza IgA1

zap. opon mózg.- rdzeniowych, zap. płuc. wsierdzia, gardła, posocznica

Szczepionki

Krew , płyn m-r, wymaz z gardła

N. gonorrhoeae

Bł. śl.: szyjki macicy, cewki moczowej, odbytnicy, gardła, spojówek

chory

Kontakty seksualne,

lipopolisacharyd, proteaza IgA1. pile, białko I i II

rzeżączka

brak

Wydzielina z cewki moczowej, z szyjki macicy

w czasie porodu

Rzeżączkowe zapalenie spojówek

Zabieg Credégo

Pałeczki Gram-ujemne beztlenowe

Bacteroides, Porphyromonas, Prevotella, Fusobacterium

Normalna flora j. ustnej, dróg oddech., przewodu pokarmowego, ukł. moczowo - płciowego

człowiek

Przerwanie naturalnych barier

Otoczka, hemolizyny, endotoksyna

Zakaż. - j. ustnej , dr. oddech., p. pokarmowego, ukł. moczowo - płciowego

Krew, mocz. aspiraty, ropa

Przecinkowce Gram ujemne

Vibrio

V.cholerae

Wody słodkie i słone

Chory czł., nosiciel

Pokarmowa /woda, żywność/

Enterotoksyna, cytotoksyna, hemolizyny, mucynaza

cholera

Szczepienia doraźne

Kał, wymiociny

V.parahaemo-liticus

skorupiaki

Pokarmowa /ryby, skorupiaki, mięczaki/

Ostre zaburzenia żołądkowo-jelitowe, krwawa biegunka

Szczepionki nie ma, gotowanie

V.vulnificus

Woda/ kąpiel/

Zakażenia ran, zap. ucha, posocznica

Kontrola sanitarna wód

Wymazy z ran, krew

V. alginoliticus

---