Układ sercowo -

Układ sercowo -

naczyniowy

naczyniowy

Katedra i Zakład Anatomii

Katedra i Zakład Anatomii

Prawidłowej AM w Poznaniu

Prawidłowej AM w Poznaniu

Układ sercowo-naczyniowy

Układ sercowo-naczyniowy

Serce

Serce

Naczynia krwionośne

Naczynia krwionośne

Naczynia chłonne

Naczynia chłonne

Funkcja

Funkcja

Dostarczanie tkankom substancji odżywczych,

Dostarczanie tkankom substancji odżywczych,

tlenu i wody

tlenu i wody

Odprowadzanie produktów przemiany materii oraz

Odprowadzanie produktów przemiany materii oraz

dwutlenku węgla

dwutlenku węgla

Uczestniczenie (transport hormonów) w regulacji

Uczestniczenie (transport hormonów) w regulacji

czynności poszczególnych narządów i całego

czynności poszczególnych narządów i całego

organizmu

organizmu

Regulacja ciepłoty ciała

Regulacja ciepłoty ciała

Utrzymywanie równowagi kwasowo-zasadowej

Utrzymywanie równowagi kwasowo-zasadowej

Regulacja procesów zapalnych i immunologicznych

Regulacja procesów zapalnych i immunologicznych

przez wytwarzanie cytokin i cząstek adhezyjnych

przez wytwarzanie cytokin i cząstek adhezyjnych

Zapobieganie krwotokom (wytwarzanie skrzepu)

Zapobieganie krwotokom (wytwarzanie skrzepu)

Krew

Krew

Rodzaj tkanki łącznej, której komórki

Rodzaj tkanki łącznej, której komórki

zawieszone sa w środowisku płynnym (osocze)

zawieszone sa w środowisku płynnym (osocze)

7-8% ciężaru ciała, osocze 55%, krwinki 45%

7-8% ciężaru ciała, osocze 55%, krwinki 45%

Osocze: 91% wody oraz białka, aminokwasy,

Osocze: 91% wody oraz białka, aminokwasy,

tłuszcze, gazy oddechowe, związki

tłuszcze, gazy oddechowe, związki

nieorganiczne. Wśród białek najwięcej jest

nieorganiczne. Wśród białek najwięcej jest

albumin i globulin.

albumin i globulin.

Krwinki (ciałka krwi): erytrocyty (4,5-5,4 mln w

Krwinki (ciałka krwi): erytrocyty (4,5-5,4 mln w

1 mm

1 mm

³

³

, zawierają

, zawierają

hemoglobinę), leukocyty

hemoglobinę), leukocyty

(5 000-10 000 w 1mm

(5 000-10 000 w 1mm

³

³

),

),

trombocyty (150-

trombocyty (150-

400tys. w 1mm

400tys. w 1mm

³

³

)

)

Naczynia krwionośne

Naczynia krwionośne

Tworzą zamknięty układ cew, do których

Tworzą zamknięty układ cew, do których

zaliczamy:

zaliczamy:

1. Tętnice (duża elastyczność i napięcie

1. Tętnice (duża elastyczność i napięcie

ścian)

ścian)

2. Tętniczki

2. Tętniczki

3.

3.

Naczynia włosowate (szczególna budowa

Naczynia włosowate (szczególna budowa

śródbłonka umożliwiająca wymianę

śródbłonka umożliwiająca wymianę

cząsteczek między krwią a tkankami)

cząsteczek między krwią a tkankami)

4. Żyły (ściany o słabo rozwiniętej

4. Żyły (ściany o słabo rozwiniętej

mięśniówce, mniej sprężyste)

mięśniówce, mniej sprężyste)

5. Żyłki

5. Żyłki

UWAGA!!!!

UWAGA!!!!

Tętnica jest naczyniem krwionośnym

Tętnica jest naczyniem krwionośnym

prowadzącym krew z serca na

prowadzącym krew z serca na

obwód, niezależnie od rodzaju

obwód, niezależnie od rodzaju

płynącej w niej krwi. Tętnica oddaje

płynącej w niej krwi. Tętnica oddaje

gałęzie lub stanowi przedłużenie.

gałęzie lub stanowi przedłużenie.

Żyła jest naczyniem krwionośnym

Żyła jest naczyniem krwionośnym

prowadzącym krew do serca. Żyły

prowadzącym krew do serca. Żyły

powstają z połączenia lub otrzymują

powstają z połączenia lub otrzymują

dopływy.

dopływy.

Krążenie wielkie

Krążenie wielkie

Rozpoczyna się w lewej komorze

Rozpoczyna się w lewej komorze

serca, z której wychodzi aorta. Aorta

serca, z której wychodzi aorta. Aorta

rozprowadza krew po ustroju.

rozprowadza krew po ustroju.

Krew wraca z obwodu żyłami, które

Krew wraca z obwodu żyłami, które

uchodzą do żył głównych (górnej i

uchodzą do żył głównych (górnej i

dolnej), a te uchodzą do prawego

dolnej), a te uchodzą do prawego

przedsionka

przedsionka

Główne pnie

tętnicze

1. Tętnice głowy i szyi

(tętnica szyjna wspólna tętnica
szyjna zewnętrzna i jej gałęzie)

2. Tętnice kończyny górnej

(tętnica podobojczykowa, t.
pachowa, t. ramienna, t.
promieniowa i łokciowa)

3. Tętnice kończyny dolnej

(t. biodrowe wspólne, t.
biodrowa zewnętrzna, t.
udowa, t. podkolanowa, t.
piszczelowa przednia)

Aorta

Aorta

Jest przedłużeniem stożka tętniczego w lewej

Jest przedłużeniem stożka tętniczego w lewej

komorze

komorze

Części:

Części:

1. Aorta wstępująca (początek-opuszka, tu odchodzą

1. Aorta wstępująca (początek-opuszka, tu odchodzą

tętnice wieńcowe)

tętnice wieńcowe)

2. Łuk aorty (łuk w lewo, odchodzą:

2. Łuk aorty (łuk w lewo, odchodzą:

pień ramienno-

pień ramienno-

głowowy

głowowy

, który dzieli się na tętnicę podobojczykową

, który dzieli się na tętnicę podobojczykową

prawą i t. szyjną wspólną prawą,

prawą i t. szyjną wspólną prawą,

tętnica szyjna

tętnica szyjna

wspólna lewa

wspólna lewa

i

i

t. podobojczykowa lewa

t. podobojczykowa lewa

)

)

3. Aorta zstępująca (dzieli się na cz. piersiową i cz.

3. Aorta zstępująca (dzieli się na cz. piersiową i cz.

brzuszną, która na poziomie L4 dzieli się na dwie

brzuszną, która na poziomie L4 dzieli się na dwie

tętnice biodrowe wspólne, a jej przedłużeniem jest t.

tętnice biodrowe wspólne, a jej przedłużeniem jest t.

krzyżowa pośrodkowa.

krzyżowa pośrodkowa.

Gałęzie aorty

Żyły krążenia

wielkiego

1. Układ żył serca

2. Układ żyły głównej górnej, do

której uchodzą:

Żyły głowy i szyi

Żyły kończyny górnej

Żyły klatki piersiowej i
odcinka piersiowego
kręgosłupa

3. Układ żyły głównej dolnej, do

której uchodzą:

Żyły brzucha i miednicy

Żyły kończyny dolnej

4. Układ żyły wrotnej,

zbierający krew z
nieparzystych trzew jamy
brzusznej z wyjątkiem
wątroby

Krążenie małe

Krążenie małe

Serce

Serce

Pompa ssąco-tłocząca

Pompa ssąco-tłocząca

Skurcz serca warunkuje pobieranie

Skurcz serca warunkuje pobieranie

krwi z obu żył głównych (górnej i

krwi z obu żył głównych (górnej i

dolnej) oraz żył płucnych i wtłaczanie

dolnej) oraz żył płucnych i wtłaczanie

jej do aorty i pnia płucnego, a z nich

jej do aorty i pnia płucnego, a z nich

dalej do naczyń włosowatych.

dalej do naczyń włosowatych.

70-75 skurczów na minutę

70-75 skurczów na minutę

Położone w śródpiersiu przednim

Położone w śródpiersiu przednim

Objęte workiem osierdziowym

Objęte workiem osierdziowym

Budowa serca

Budowa serca

Osierdzie

Osierdzie

Śródsierdzie

Śródsierdzie

1. Szkielet serca (cztery pierścienie włókniste,

1. Szkielet serca (cztery pierścienie włókniste,

dwa trójkąty włókniste, cz. Błoniasta przegrody

dwa trójkąty włókniste, cz. Błoniasta przegrody

międzykomorowej)

międzykomorowej)

2. Mięsień sercowy (oddzielny dla przedsionków i

2. Mięsień sercowy (oddzielny dla przedsionków i

komór)

komór)

3. Układ bodźco-przewodzący (węzeł zatokowo-

3. Układ bodźco-przewodzący (węzeł zatokowo-

przedsionkowy, węzeł przedsionkowo-komorowy,

przedsionkowy, węzeł przedsionkowo-komorowy,

pęczek przedsionkowo-komorowy=Hisa)

pęczek przedsionkowo-komorowy=Hisa)

Wsierdzie

Wsierdzie

Osierdzie

Osierdzie

Układ błon surowiczych:

Układ błon surowiczych:

Osierdzie

Włókniste

Surowicze

Bl. zewnętrzna

Bl. wewnętrzna (nasierdzie)

Zastawki serca

Zastawki serca

Ujścia przedsionkowo-komorowe

Ujścia przedsionkowo-komorowe

(żylne)

(żylne)

1.Zastawka dwudzielna (lewa, mitralna)

1.Zastawka dwudzielna (lewa, mitralna)

2. Zastawka trójdzielna (prawa)

2. Zastawka trójdzielna (prawa)

Ujścia tętnicze (zastawki

Ujścia tętnicze (zastawki

półksiężycowate)

półksiężycowate)

1.

1.

Zastawka aorty

Zastawka aorty

2.

2.

Zastawka pnia płucnego

Zastawka pnia płucnego

Unaczynienie serca

Unaczynienie serca

Tętnice wieńcowe

Tętnice wieńcowe

1. Lewa (gałąź międzykomorowa

1. Lewa (gałąź międzykomorowa

przednia, g. okalająca)

przednia, g. okalająca)

2. Prawa (gałąź międzykomorowa tylna)

2. Prawa (gałąź międzykomorowa tylna)

Żyły serca

Żyły serca

Zatoka wieńcowa

Zatoka wieńcowa

, do której

, do której

uchodzą żyła wielka serca, żyła mała

uchodzą żyła wielka serca, żyła mała

serca, żyła średnia serca oraz inne.

serca, żyła średnia serca oraz inne.

Naczynia chłonne

Naczynia chłonne

Naczynia
włosowate

Małe
naczynia
chłonne

Pnie
chłonn
e

Przewody
chłonne
(wychodząc
e z
regionalnyc
h węzłów
chłonnych)

Przewód piersiowy –główne
przewód chłonny, zbiera
chłonkę z całej
podprzeponowej części ciała,
lewej strony klatki
piersiowej, lewej kończyny
górnej i lewej połowy głowy i
szyi, uchodzi do lewego kąta
żylnego

Przewód chłonny prawy –
zbiera chłonkę z prawej
części klatki piersiowej,
prawej kończyny górnej i
prawej połowy głowy i szyi,
uchodzi do prawego kąta
żylnego

Chłonka

Chłonka

powstaje z płynu tkankowego, który

powstaje z płynu tkankowego, który

wnika do ślepo zakończonych naczyń

wnika do ślepo zakończonych naczyń

włosowatych chłonnych,

włosowatych chłonnych,

rozpoczynających się w tkankach

rozpoczynających się w tkankach

przepływa z tkanek do żył poprzez

przepływa z tkanek do żył poprzez

węzły chłonne

węzły chłonne

1-2 l na dobę

1-2 l na dobę