Badania fizykalne – Układ sercowo – naczyniowy
Objawy niewydolności krążenia: duszność w czasie spoczynku, nadmierne wypełnienie żył szyjnych powiększenie wątroby, obrzęk, sinica obwodowa lub ośrodkowa
Bladość skóry wskazuje na niedokrwistość lub nadmierny skurcz naczyń
Oziębienie ciała, bladość i sinica obwodowa niewydolność krążenia ze znacznie zmniejszoną pojemnością wyrzutową serca, u zdrowych w znacznym oziębieniu
Sinica ośrodkowa spadek ciśnienia parcjalnego tlenu we krwi, przeciek krwi z prawa na lewo, hipowentylacja, utrudniony transport tlenu przez barierę pęcherzykowo włośniczkową. Zmniejsza się po oddychaniu tlenem
Zwracamy uwagę na liczbę oddechów i wysiłek oddechowy.
Rutynowym badaniem kardiologicznym jest oglądanie i obmacywanie okolicy sercowej. Czasem bywa ona uwypuklona i określa się to jako „garb sercowy”. Przyczyna są wady wrodzone, najczęściej ubytek przegrody międzykomorowej.
Tętnienie okolicy sercowej atrezja zastawki trójdzielnej w skutek powiększenia i przeciążenia lewego przedsionka
Drżenie skurczowe okolicy sercowej niedomykalność zastawki trójdzielnej, ciężkie zwężenie tętnicy płucnej
Tętnienie żył szyjnych w niewydolności krążenia, zaburzeniach rytmu pracy serca, wadach wrodzonych z utrudnieniem odpływu krwi z prawego serca
Uderzenie koniuszkowe serca
Powinno być zawsze zlokalizowane palpacyjnie, bo jego umiejscowienie może być przydatne do określenia wielkości serca oraz mechaniki jego skurczu. Prawidłowo powinno być wyczuwalne w V międzyżebrzu w linii środkowoobojczykowej lewej i mieć swój charakterystyczny tor unoszenia.
Opukiwaniem określa się:
Stłumienie bezwzględne – obszar bezpośredniego przylegania serca do klatki piersiowej
Stłumienie względne – rzut sylwetki serca i dużych naczyń na przednią ścianę klatki piersiowej. Stosowany do oceny wielkości serca
W warunkach prawidłowych:
Oznaczenie dolnej granicy serca utrudnia stłumienie wątroby
Prawa granica serca utworzona przez prawy przedsionek i w górnej części przez żyłę główną górną, przebiega około 10 mm na prawo od prawej krawędzi mostka
Lewa granica serca, którą tworzy lewa komora serca przebiega około 15 mm przyśrodkowo od lewej linii środkowoobojczykowej
Górna granica serca przebiega na poziomie przyczepu chrząstek trzecich żeber do mostka, przechodząc w pień naczyniowy, który w połączeniu z lewym zarysem serca tworzy w tym miejscu łukowate wcięcie zwane talią serca
Osłuchiwanie
Pierwszy ton serca – dźwięk zamykania się zastawek przedsionkowo komorowych (mitralnej i trójdzielnej), jest synchroniczny z uderzeniem koniuszkowym i prawie synchroniczny z tętnieniem tętnicy szyjnej
Drugi ton serca – dźwięk zamykania się zastawek tętniczych (zastawka aorty i pnia płucnego)
Serce osłuchuje się w następujących punktach:
V lewe międzyżebrze około 1 cm przyśrodkowo od linii środkowoobojczykowej – zastawka mitralna
II prawe międzyżebrze przy mostku – zastawka aorty
II lewe międzyżebrze przy mostku – zastawki tętnicy płucnej
IV prawe międzyżebrze przy mostku i przyczep V prawego żebra do mostka – zastawka trójdzielna
Lewa okolica podobojczykowa – określenie szmeru dla przetrwałego przewodu tętniczego
Boczna okolica szyi – określenie szmeru żylnego
Okolica międzypłatowa - szmery z przecieków tętniczo – żylnych
Skala głośności szmerów wg Levine’a
stopień I (1/6) - szmer bardzo cichy, słyszalny tylko przy dokładnym osłuchiwaniu
stopień II (2/6) - szmer cichy, ale słyszalny z łatwością
stopień III (3/6) - szmer umiarkowanie głośny
stopień IV (4/6) - szmer głośny, towarzyszy mu drżenie ściany klatki piersiowej (tzw. mruk)
stopień V (5/6) - szmer bardzo głośny, słyszalny nawet podczas lekkiego ucisku słuchawki na ścianę klatki piersiowej
stopień VI (6/6) - szmer wybitnie głośny, słyszalny nawet bez przyłożenia słuchawki do klatki piersiowej
Opis pomiaru ciśnienia i tętna sobie odpuszczam…