Eugeniusz Moczuk

Uniwersytet Rzeszowski

Nauki pomocnicze prawa –

systematyka zagadnienia

Nauki prawne należą do nauk

humanistycznych, korzystając w dużej

mierze z nauk empirycznych

Wśród nauk prawnych, ze względu na

metodę wymienić można:

a) nauki teoretyczne

b) nauki praktyczne

c) nauki pomocnicze

Do nauk teoretycznych prawa zaliczyć

można:

a) teorię prawa, która zajmuje się prawem

jako zjawiskiem społecznym w ogólności,

wyjaśnianiem tego, co to jest prawo

b) historię prawa, czyli badaniem

konkretnych praw i państw, które istniały i

funkcjonowały w przeszłości. Zadaniem

historii prawa jest badanie prawidłowości,

jakie wystąpiły w rozwoju prawa w

przeszłości

Naukami praktycznymi prawa są:

a) dogmatyka prawnicza, której zadaniem jest

wyjaśnianie znaczenia norm zawartych w

obowiązujących przepisach prawnych. W tym

przypadku istotna jest umiejętność

interpretacji norm prawnych przy użyciu

odpowiednich dyrektyw interpretacyjnych. Do

zadań dogmatyki prawniczej należą: a)

egzegeza – czyli wyjaśnianie przepisów

prawnych przy użyciu dyrektyw

interpretacyjnych w celu ustalenia znaczenia

zawartych w nich norm, czyli analizowanie

przepisów prawnych i wysnuwanie

odpowiednich wniosków, b) systematyka, czyli

logiczne porządkowanie norm prawnych, c)

synteza, czyli ustalanie zasad naczelnych dla

danej instytucji prawnej, gałęzi prawa lub

systemu prawnego

b) polityka prawa, której zadaniem jest

prognozowanie tego, jakie prawo powinno być,

jak powinno być sformułowane, aby było

efektywne

Nauki pomocnicze prawa, do których zaliczyć

można:

logikę, ekonomię, etykę prawniczą, psychologię

prawa, socjologię prawa, kryminalistykę,

kryminologię, medycynę sądową.

Można także mówić o:

a) Naukach współpracujących z prawem, są

nimi:medycyna sądowa, psychiatria sądowa,

kryminologia, kryminalistyka, wiktymologia,

suicydologia, psychologia kryminalistyczna,

psychiatria sądowa, socjologia prawa

b) Naukach uzupełniających prawo, są nimi:

etyka prawnicza i filozofia prawa, logika

prawnicza, informatyka prawnicza, łacina dla

prawników, archeologia prawna, nauka o

bezpieczeństwie, nauka o policji, problemy

patologii społecznej

Nauki pomocnicze prawa, są to osobne

dziedziny nauki, z których metod i

wyników badań korzystają prawnicy i

prawo

Wśród nauk pomocniczych prawa

wymienić można:

medycynę sądową – naukę o skutkach

czynów przestępczych dla jednostki, w tym

także w stosunku do osób nie żyjących

kryminologię – naukę o przyczynach zjawisk

przestępczych

kryminalistykę – naukę o technikach

popełniania przestępstw

wiktymologię – naukę o ofierze przestępstwa

suicydologię – naukę o samobójstwach

psychologię kryminalistyczną – naukę o

zachowaniach psychologicznych

przestępców

psychiatrię sądową – naukę o zaburzeniach

psychicznych osób, w tym przestępców

socjologię prawa – czyli wykorzystywaniem
metod i technik badań socjologicznych dla

badania prawa

problemy patologii społecznej

naukę o policji – naukę o całokształcie

oddziaływania policji na życie społeczne

naukę o bezpieczeństwie – naukę o wpływie

bezpieczeństwa na życie społeczne

archeologię prawną – to nauka o wyszukiwaniu

materialnych zabytków, mających znaczenie z

punktu widzenia prawa

etykę prawniczą i filozofię prawa

logikę prawniczą

informatykę prawniczą

łacinę dla prawników