Rozwiazywanie

problemów

i

podejmowanie

decyzji.

Problem

jest rodzajem

zadania, którego osoba nie
potrafi bezpośrednio
rozwiązać za pomocą
posiadanych wiadomości,
umiejętności i nawyków.
Rozwiązywanie problemów
polega zwykle na
poszukiwaniu zasady, która
może być ogólnym
sposobem przy
rozwiązywania podobnych
do siebie problemów
(Zimbardo, Ruch 1997).

T

rzy podstawowe rodzaje

problemu:

 problemy orientacyjne

(poznawcze)

 problemy decyzyjne
 problemy wykonawcze

I

nny podział rodzajów

problemów:

 OTWARTE

: zbyt mało informacji do

rozwiązania zadania. Konieczne jest

gromadzenie dodatkowej informacji,

stawianie hipotez, formułowanie pomysłu,

próby rozwiązania.

 ZAMKNIĘTE

: ilość informacji jest

wystarczająca oraz dany jest pełny zestaw

możliwych sposobów rozwiązania tego

problemu jak, np. znalezienie przyczyny

awarii komputera lub rozwiązywanie

równań z dwiema niewiadomymi.

W

yróżniamy również

problemy:

 KONWERGENCYJNE- mają

one jedno i tylko jedno
rozwiązanie. Jest ono
ukierunkowane na
poszukiwanie jedynego
rozwiązania, które kryje się w
gąszczu różnorakich
możliwości.

Dywergencyjne

-

mają wiele

rozwiązań, wymagają przeto
innego sposobu myślenia.

Właściwe w takich przypadkach jest
myślenie dywergencyjne, które
charakteryzuje :

1)dążenie do wytworzenia możliwie

wielkiej ilości pomysłów rozwiązania

problemu

2)wybór najlepszego spośród nich

3)praktyczna weryfikacja przyjętego

rozwiązania

Z

asadnicze fazy

rozwiązywania

problemów

1)DOSTRZEŻENIE PROBLEMU:

problem zaistnieje wtedy , gdy go

sobie uświadomimy. Trudniej jest

sformułować problem niż go

rozwiązać.

2)ANALIZA SYTUACJI PROBLEMOWEJ:

po dostrzeżeniu problemu człowiek

analizuje posiadane informacje oraz

cel, który chciałby osiągnąć.

3)WYTWARZANIE POMYSŁÓW:

ma

podstawowe znaczenie w

rozwiązywaniu problemów;

W procesie wytwarzania

pomysłu wykorzystujemy

dane

 dane , czyli posiadane

informacje, którymi

będziemy operowali

 operacje myślowe , które

posłużą nam do posługiwania

się informacjami

 metody ( reguły) myślenia

decydujące o kolejności

wykonywania

poszczególnych

operacji

S

trategie rozwiązywania

problemów:

1)

IDENTYFIKOWANIE

PROBLEMU

–

osoba potrafiąca

skutecznie rozwiązywać problemy
umie rozpatrywać wszystkie
odpowiednie możliwości nie
przeskakując przedwcześnie do
wniosków.

2)

PROCES WERYFIKACJI: polega na stopniowej

zmianie prawdopodobieństwa subiektywnego
hipotez pod wpływem napływających informacji. W
procesie tym prawdopodobieństwo jednej hipotezy
rośnie ,a innych maleje.

Czynniki działające w fazie

weryfikacji:

• „efekt emocjonalny”:

polega na

tym, że człowiek po sformułowaniu

hipotezy przywiązuje się do niej ,

poszukując tylko informacji

potwierdzających, równocześnie unikając

tych, które podważają jej prawdziwość.

• „efekt pierwszeństwa”.

Polega ona

na przecenianiu przez ludzi wartości

informacji początkowej , a niedocenianiu

informacji napływającej później .

W przypadku hipotezy

mogą być cztery rodzaje

rezultatów:

Przyjęcie

Odrocznie

Odrzucenie

Powrót do wcześniejszych faz

rozwiązywania problemu.

3)

WYBÓR STRATEGII-

trzeci składnik rozwiązywania
problemu wymaga wyboru
odpowiedniej strategii.

Algorytmy

są wzorami

czy procedurami podobnymi
do tych których uczyłeś się na
fizyce lub matematyce, mogą
one pomóc Ci w rozwiązywaniu
określonego rodzaju problemu
dla których posiadasz
wszystkie potrzebne dane

Film

Heurystyki

są prostymi

podstawowymi zasadami ,, spod
dużego palca” które pozwalają nam na
przedarcie się przez skomplikowane
sytuacje.

Trzy podstawowe heurystyki:
* Kroczenie wstecz
* Poszukiwanie analogii
* Dzieleniu dużego problemu na

mniejsze

T

ypy myślenia

Jeżeli osoba spotyka się po raz

pierwszy z zadaniem i rozwiązuje go
w sposób nieprzypadkowy , mówimy
o

myśleniu produktywnym.

Natomiast , gdy rozwiązanie

polega na odtworzeniu
wykonywanych wcześniej działań,
mówimy o

myśleniu

reproduktywnym.

Proszę dodać w pamięci

kolejno podane liczby:

• 1000
• 40
• 1000
• 30
• 1000
• 20
• 1000
• 10

Ślimak wchodzi na górę.

Zbocze ma 10 metrów
długości. W dzień, gdy jest
jasno wejdzie 2 metry, w
nocy, śpiąc, zsunie się 1 metr.

Po ilu dobach znajdzie się na

szczycie?

„OLŚNIENIE” jako jedno z ciekawszych
zjawisk powstające w fazie wytwarzania
pomysłów: inaczej zwane też „wyglądem”

 olśnienie występuje przeważnie w

przerwie między etapami myślenia

 częstotliwość występowania

olśnienia zależy od rodzaju

problemu oraz różnic

indywidualnych

 mechanizm olśnienia jest częściowo

lub najczęściej całkowicie

nieświadomy;

P

rzeszkody w rozwiązywania

problemów

# Nastawianie umysłowe

# Fiksacja funkcjonalna

# Ograniczenie nałożone samemu

sobie

# Inne przeszkody

Ćwiczenie- nastawienie

umysłowe

Ćwiczenie

fiksacja funkcjonalna

Czy uda Ci się połączyć dwa sznurki

zwisające z sufitu bez ściągania ich

na dół . Kiedy chwytasz koniec

jednego sznurka i pociągasz ku

drugiemu stwierdzasz ze nie

możesz dosięgnąć tego drugiego. W

pokoju masz jedynie następujące

przedmioty : piłeczkę do ping ponga

, pięć śrubek , śrubokręt, szklankę

wody i papierową torebkę. Co

możesz zrobić aby złapać oba

sznurki naraz i związać je ze sobą ?

Ograniczenie nałożone samemu

sobie- Potrafimy być dla siebie samych

najgorszymi wrogami gdy nakładamy

sobie niepotrzebne ograniczenia .

Inne przeszkody : Brak specyficznej

wiedzy wymagany przez dany problem ,

brak zainteresowania , niskie poczucie

własnej wartości , zmęczenie , wpływ

narkotyków lub Nawet leków jak środki

nasenne. Stres i pobudzenie jest także

poważnym blokiem przy rozwiązywaniu

problemów.

Podejmowanie

decyzji

Decyzją

nazywamy wybór

jednej spośród co najmniej

dwóch możliwości.

Etapy podejmowania decyzji

• Faza przed decyzyjna- w której

człowiek definiuje problem i zbiera

informacje niezbędne do podjęcia

decyzji.

• Właściwy proces decyzyjny, polega

na wyborze jednej możliwości spośród

tych.

• Dysonans postdecyzyjny

Klasyczna teoria decyzji

przedstawia zachowanie doskonałe

racjonalnego człowieka , który

dysponując pełną wiedzą o

dostępnych możliwościach, ich

użyteczności i prawdopodobieństwie

zaistnienia określonych skutków

swej decyzji, dokonuje lepszego

wyboru. Doskonale racjonalny

człowiek kieruje się zasadą

użyteczności, ponieważ wybiera to

co przyniesie mu większą korzyść.

Podejmowani

e decyzji w

realnych

sytuacjach

O

cenianie i

podejmowanie

decyzji.

Niezależnie od tego kim

jesteś:

studentem, profesorem

czy prezesem korporacji –
codziennie podejmujesz
decyzje

N

ajpowszechniejsze przyczyny

słabego oceniania:

× Efekt potwierdzenia

× Błąd wstecznej pewności

× Błąd zakotwiczenia

× Błąd reprezentatywności

× Błąd dostępności

× Tyrania wyboru

Podsumowanie

Ogólnie mówiąc, nasze

rozważania na temat
rozwiązywania problemów i
podejmowaniu decyzji pokazują ,
ze ludzie łatwą przeskakują do
wniosków, wyciąganych na
podstawie swojej wiedzy, ale
uwzględniających też jednostkowe
motywy, emocje i spostrzeżenia, a
więc nie w pełni obiektywnych

Wykonały:

 Katarzyna Stakun
 Paulina Masiulaniec
 Agnieszka Olkowska
 Marta Turulska
 Magdalena Stokowska

Bibliografia: