Przetoki i torbiele szyi

Małgorzata Chrupek

Katedra i Klinika Chirurgii Dziecięcej

Collegium Medicum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

Przetoki i torbiele szyi

Przetoki i torbiele szyi

Pomimo wrodzonego charakteru mogą objawiać się klinicznie u dorosłych

Wady wrodzone pochodzące z łuków i kieszonek skrzelowych

U dorosłych mogą imitować zmiany nowotworowe

Najczęściej występujące przetoki i torbiele szyi:

• torbiele przewodu tarczowo-językowego /torbiele środkowe/ - ok. 30%

• torbiele 2 łuku i kieszonki skrzelowej /torbiele boczne szyi/ - ok. 32 %

• Torbiele dermoidalne /skórzste/ - ok. 18%

Warunkiem wyleczenia jest całkowite wycięcie zmiany

U dzieci sporadycznie wykazują transformację nowotworową

Embriologia okolic szyi /łuki i kieszonki

skrzelowe/

Migracja narządów szyi

I

II

III

IV

•

Najczęściej niebolesna zmiana, lub przetoka ok. środkowej szyi

Najczęściej niebolesna zmiana, lub przetoka ok. środkowej szyi

•

Czasami mylona z ektopicznie położoną tarczycą

Czasami mylona z ektopicznie położoną tarczycą

•

Pomocne badania diagnostyczne: USG, BAC zmiany, hormony tarczycy

Pomocne badania diagnostyczne: USG, BAC zmiany, hormony tarczycy

•

Zainfekowana torbiel środkowa przybiera obraz ropnia

Zainfekowana torbiel środkowa przybiera obraz ropnia

•

Leczeniem z wyboru jest całkowita resekcja zmiany

Leczeniem z wyboru jest całkowita resekcja zmiany

•

W przypadku zmian w stanie zapalnym konieczne leczenie

W przypadku zmian w stanie zapalnym konieczne leczenie

antybiotykiem

antybiotykiem

•

Operacja radykalna z usunięciem fragmentu centralnego kości

Operacja radykalna z usunięciem fragmentu centralnego kości

gnykowej

gnykowej

•

Wznowy w wyniku braku radykalności operacyjnej

Wznowy w wyniku braku radykalności operacyjnej

Przetoki i torbiele przewodu tarczowo-językowego

/przetoka lub torbiel środkowa szyi/

Torbiel przewodu tarczowo-językowego

/torbiel środkowa szyi/

Torbiel środkowa szyi

•

Stanowią ok. 90% wszystkich przetok szyi

Stanowią ok. 90% wszystkich przetok szyi

•

Typowy obraz – przetoki 1/3 dolnej szyi wzdłuż przedniej

Typowy obraz – przetoki 1/3 dolnej szyi wzdłuż przedniej

krawędzi mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego

krawędzi mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego

•

Leczeniem z wyboru jest całkowite usunięcie zmiany

Leczeniem z wyboru jest całkowite usunięcie zmiany

•

W przypadku zmian zainfekowanych konieczne leczenie

W przypadku zmian zainfekowanych konieczne leczenie

antybiotykiem

antybiotykiem

•

U niemowląt operacje nie wcześniej niż w 3-6 mies.ż.

U niemowląt operacje nie wcześniej niż w 3-6 mies.ż.

•

W przypadku operacji nie radykalnych - wznowy

W przypadku operacji nie radykalnych - wznowy

Przetoki i torbiele 2 łuku i kieszonki skrzelowej

/przetoki i torbiele boczne szyi/

Przetoka 2 łuku i kieszonki skrzelowej

/przetoka boczna szyi/

Przetoka boczna szyi

•

Torbiele i przetoki 1 łuku i kieszonki skrzelowej – ok 8% wszystkich zman

Torbiele i przetoki 1 łuku i kieszonki skrzelowej – ok 8% wszystkich zman

- zlokalizowane w ok. przewodu słuchowego

- zlokalizowane w ok. przewodu słuchowego

- leczenie operacyjne trudne technicznie

- leczenie operacyjne trudne technicznie

•

Torbiele i przetoki 3 i 4 łuku i kieszonki skrzel. /torbiele zatoki

Torbiele i przetoki 3 i 4 łuku i kieszonki skrzel. /torbiele zatoki

gruszkowatej/

gruszkowatej/

- bardzo rzadkie

- bardzo rzadkie

- występują niemal wyłącznie po stronie lewej

- występują niemal wyłącznie po stronie lewej

- najczęściej obraz ropnia tarczycy

- najczęściej obraz ropnia tarczycy

•

Torbiele dermoidalne /skórzaste/ szyi –typowy obraz histologiczny

Torbiele dermoidalne /skórzaste/ szyi –typowy obraz histologiczny

•

Torbiele przeduszne – podłoże dziedziczne, zmiany często obustronne

Torbiele przeduszne – podłoże dziedziczne, zmiany często obustronne

•

Torbiele grasicy –typowy obraz histologiczny + kryształki cholesterolu

Torbiele grasicy –typowy obraz histologiczny + kryształki cholesterolu

/BAC/

/BAC/

Pozostałe rzadkie torbiele i przetoki szyi