MATERIAŁY DO

WYPEŁNIANIA KANAŁÓW

KORZENIOWYCH

Materiały wypełniające kanał

korzeniowy powinny:

•zamykać szczelnie kanał zęba w

płaszczyźnie bocznej i pionowej

•nie drażnić tkanek

okołowierzchołkowych (biozgodność)

•nie kurczyć się

•być odpornymi na działanie wilgoci i

rozpuszczalność w płynach tkankowych

•działać bakteriostatycznie lub

przynajmniej nie sprzyjać wzrostowi
bakterii

•być łatwo wprowadzane i w razie

potrzeby usuwane z kanału,

•nie przebarwiać zęba

•dawać kontrast rtg

Nie ma materiału, który by

spełniał wszystkie te

wymagania

Materiały endodontyczne

służą do:

•

czasowego wypełnienia kanału

– jako opatrunki podczas leczenia endodontycznego

do dezynfekcji systemu korzeniowego

– są używane wówczas gdy ostateczne zamknięcie

kanału korzeniowego jest ze względów
medycznych lub czasowych nie możliwe

•

ostatecznego wypełnienia kanału

– do zamknięcia systemu korzeniowego po

usunięciu miazgi zęba oraz opracowaniu kanałów
korzeniowych

Materiały do

ostatecznego

wypełniania kanałów

korzeniowych dzieli się na:

1. Ćwieki kanałowe

2. Uszczelniacze kanałowe w

postaci past i cementów

3. Materiały do wypełnienia

wstecznego

ĆWIEKI KANAŁOWE

• Gutaperkowe

• Srebrne

• Tytanowe

GUTAPERKA

•

Jest to polimer głównie poliizoprenowy

uzyskany z drzewa tropikalnego Isonandra

Gutta

•

posiada pewną elastyczność i lepkość

•

rozpuszcza się w chloroformie i ksylenie

•

na świetle i powietrzu utlenia się i twardnieje

•

uplastycznia się w cieple, ale powyżej 75

o

C

deformuje się

•

na skutek ochładzania kurczy się

Rodzaje gutaperki

 

lepsze właściwości

termoplastyczne

– używana w systemach wykorzystujących

ciepłą gutaperkę, wstrzykiwaną do
kanału korzeniowego - Thermofill,
Obtura,



-seal

 

forma krystaliczna

– ćwieki gutaperkowe

Skład ćwieków gutaperkowych

• Gutaperka  17- 45 %

• tlenek cynku 36 -75 %

• siarczany metali 1 - 31 %

• woski lub tworzywa sztuczne 1- 4%

Gutaperka jest podstawowym

materiałem do wypełniania kanałów

korzeniowych, ale ze względu na
fakt, że nie zapewnia szczelności

wypełnienia musi być używana

jednocześnie z uszczelniaczem

Stosowane są dwa rodzaje

ćwieków gutaperkowych

•standaryzowane

•dodatkowe

Standaryzowane ćwieki

gutaperkowe, tzw. Master Points

• Służą jako

ćwieki główne

(są wprowadzane

jako pierwsze do kanału, mają za zadanie
szczelne zamknięcie okolicy wierzchołkowej)

• odpowiadają kształtem i rozmiarem

standardowym narzędziom kanałowym (ISO)
od rozmiaru 15 do 140. Tolerancja błędu
wynosi 0,05 mm

Dodatkowe ćwieki gutaperkowe

• Są zróżnicowane co do rozmiaru (extra fine,

fine-fine, medium-fine, fine, fine-medium,

medium, medium large, large, extra large)

• nie odpowiadają rozmiarom

standardowych narzędzi endodontycznych

• są wprowadzane do kanału jako ćwieki

dodatkowe

Ćwieki gutaperkowe standaryzowane są

zakończone “okrągło”, a ćwieki

dodatkowe “ostro”

ĆWIEKI SREBRNE

• składają się w 99,7% ze srebra

(niewielkie ilości niklu, kobaltu i
miedzi)

• są sztywne

• uszczelniają kanały ok. 12 razy gorzej

niż ćwieki gutaperkowe

• W kontakcie z płynami tkankowymi

ulegają korozji; tworzą się toksyczne
siarczki srebra, działające
zapaleniotwórczo

• dają dobry kontrast w rtg

• są stosowane do wypełnienia kanału

korzeniowego zęba przygotowanego do
resekcji.

ĆWIEKI TYTANOWE

• składają się w 99,7 % z tytanu (śladowe ilości

żelaza, węgla, tlenu, wodoru, azotu)

• korozja tytanu jest 1000-krotnie słabsza niż

srebra

• dobra tolerancja tkankowa

• wadą ich jest mały stopień kontrastowości rtg.

• Tytan jest związkiem o wysokiej reaktywności

• Następstwem powinowactwa do tlenu jest

powstawanie na powierzchni tytanu warstwy
oksydacyjnej, która tworzy się pod wpływem
warunków atmosferycznych w ciągu kilku
sekund

• Warstwa ta uniemożliwia reakcje

elektrochemiczne z otaczającym
środowiskiem

USZCZELNIACZE

KANAŁOWE

1. Na bazie wodorotlenku wapnia

2. Tlenkowo-cynkowo-eugenolowe

3. Żywice syntetyczne

4. Cementy glasjonomerowe

5. Zawierające leki, np. sterydy

Uszczelniacze kanałowe mają za

zadanie

•wypełniać nierówności i małe puste

przestrzenie między ćwiekiem

(gutaperkowym lub metalowym) a

ścianą kanału

•uszczelniać większe boczne kanały

•możliwie szczelnie zablokować

dostęp bakterii do kanału z okolicy

przywierzchołkowej.

USZCZELNIACZE NA BAZIE
WODOROTLENKU WAPNIA

• Apexit (Vivadent)

• Seal – apex (Kerr)

SKŁAD

•

występują pod postacią

pasta-pasta

•

Pasta podstawowa zawiera

•

45% wodorotlenku wapnia lub tlenku

wapnia

•

poza tym np. tlenek cynku, fosforan

wapnia, barwniki i oleje

•

Pasta z katalizatorem zawiera

•

45% salicylanów

•

40% związków powodujących kontrast

na rtg (siarczan baru)

•

wypełniacze i barwniki

WIĄZANIE

• Reakcja neutralizacji

– tworzenie salicylanu wapnia – jest to związek chelatowy

• Tworzenie salicylanu wapnia jest możliwe

dzięki

wodzie

, która dostaje się do zarabianego

materiału

• Kanał przed wprowadzeniem materiału należy

bardzo dokładnie osuszyć ćwiekami papierowymi

WŁAŚCIWOŚCI

• pH ok.11,5

•działanie bakteriobójcze

•działanie odontotropowe

-

pobudzają

komórki tkanki miazgowo-ozębnowej do

przekształcania się w odontoblasty i

cementoblasty, które następnie

wytwarzają zębinę i cement korzeniowy w

okolicy wierzchołkowej, co może

doprowadzić do całkowitego,

biologicznego zamknięcia wierzchołka)

•ulegają resorpcji

•stosowane są

wyłącznie w technice

kondensacji bocznej lub pionowej

gutaperki, gdzie zasadniczą masę
wypełnienia stanowią ćwieki a
pasta uszczelnia jedynie niewielkie
przestrzenie znajdujące się między
nimi

USZCZELNIACZE TLENKOWO-

CYNKOWO-EUGENOLOWE

• Caryosan (Spofa Dental)

• Tubli - Seal (Kerr)

SKŁAD

• występują pod postacią

proszek-płyn, lub

pasta-pasta

• proszek

•ok. 40-60 % tlenku cynku
•żywice naturalne
•związki baru dające kontrast na rtg

• płyn

•w 90% eugenol

WŁAŚCIWOŚCI

• ZALETY

• pH neutralne
• obecność eugenolu powoduje

działanie bakteriobójcze

• odontotropowe
• nie kurczą się
• dobrze uszczelniają przestrzenie

pomiędzy ćwiekami a ścianą kanału

• świeżo zarobione wykazują

miejscowe działanie toksyczne ale

po związaniu są dobrze tolerowane

przez tkanki okołowierzchołkowe

• WADY
• przepchnięte

poza wierzchołek

drażnią

tkanki

okołowierzchołk
owe

USZCZELNIACZE OPARTE NA

ŻYWICACH SYNTETYCZNYCH

• AH-26 (Dentsply)

• AH plus ( Dentsply)

• Diaket (3M- ESPE)

• Symphony

SKŁAD

• Mogą występować pod postacią

pasta-pasta

lub proszek-płyn

•żywica epoksydowa bis-GMA lub

poliketon i rozpuszczalne polimery
winylu

•wypełniacze: tlenek cynku, tlenek

cyrkonu, wolframian wapnia, fosforan
bizmutu

WIĄZANIE

• reakcja polimeryzacji

• powstają wysokocząsteczkowe

polimery

epoksydowo-aminowe, w których
znajduje się wypełniacz

WŁAŚCIWOŚCI

• ZALETY

• nie

rozpuszczają
się w płynach
tkankowych

• dobry kontrast

na rtg

• WADY

• skurcz

polimeryzacyjny

• bardzo trudno

usuwa się je z
kanału

• nie są

biokompatybilne

• potencjalne alergeny

USZCZELNIACZE NA BAZIE

CEMENTU

GLASJONOMEROWEGO

• Ketac- Endo (3M-ESPE)

• Endion (VOCO)

SKŁAD

•szkło wapniowo-glinowo-fluoro-

krzemowe

•kwas poliakrylowy i kwas

maleinowy

•woda
•siarczan baru, wolframian wapnia,

kwas krzemowy, kwas winowy

WŁAŚCIWOŚCI

• mechanizm wiązania i skład uszczelniaczy

kanałowych odpowiada konwencjonalnym
cementom glasjonomerowym.

• czas pracy porównując z czasem pracy

tradycyjnych cementów glasjonomerowych
wzrósł dzięki dzięki dodatkowi

spowalniaczy

reakcji

• po związaniu twarde, trudno je usunąć z

kanału

USZCZELNIACZE ZAWIERAJĄCE

LEKI

• Endomethasone (Septodont)

SKŁAD

• tlenek cynku

• eugenol

• kortykosterydy

• Współczesna endodoncja nie poleca

stosowania żadnych uszczelniaczy tego

typu ze względu na ich:

– wysoką toksyczność
– drażnienie tkanek
– utrzymywanie przewlekłego zapalenia
– powodowanie martwicy
– kortykosterydy hamując reakcję zapalną

hamują jednocześnie reakcję naprawczą

w tkankach okołowierzchołkowych

MATERIAŁY DO

WYPEŁNIENIA

WSTECZNEGO

• Do wypełnienia wstecznego kanału

resekowanego wierzchołka korzenia
powinien być zastosowany ten sam
materiał, którym wypełniono kanał

• Najczęściej stosuje się

– amalgamat srebra
– cementy glasjonomerowe

MATERIAŁY DO

CZASOWEGO WYPEŁNIENIA

KANAŁÓW KORZENIOWYCH

WODOROTLENEK WAPNIA

•proszek - płyn (Ca OH

2

+ H

2

0 )

pod postacią pasty

•Dla polepszenia kontrastu

rentgenowskiego stosuje się środki
kontrastowe np. siarczan barowy

–

W środowisku wodnym dochodzi do

dysocjacji na Ca

2+

i 2 OH

-

– W roztworze nasyconym pH wynosi 12 - 13

– Wodne roztwory w porównaniu z innymi

związkami zawierającymi wapń wykazują

najmocniejsze działanie

•alkalizujące
• największe uwalnianie jonów wapnia
•i najlepsze działanie bakteriobójcze

•środowisko zasadowe powoduje

denaturację białek

•nie wykryto reakcji alergicznych na

wodorotlenek wapnia ani jego

działania mutagennego

•jony hydroksylowe powodują

ograniczone działanie toksyczne

•w kontakcie z tkankami

okołowierzchołkowymi wodorotlenek

wapnia powoduje początkowo

powierzchowną martwicę, a następnie

stymuluje tworzenie tkanki kostnej

PREPARATY Z DODATKIEM

ŚRODKÓW LECZNICZYCH

• Występują najczęściej pod postacią past

lub maści

• Środki lecznicze mogą zawierać

składnik dezynfekujący, przeciw
zapalny oraz antybiotyk

Substancje dezynfekujące

•jodoform

•fenole (np. krezol, tymol,

formokrezol formaldehyd)

Antybiotyki

• antybiotyki o wąskim spektrum działania –

aminoglikozydy

– np.Neomycyna

• antybiotyki o szerokim spektrum działania

– tetracykliny lub chloramfenikol,

polimyksyna

• chemioterapeutyk działający na florę

bakteryjną beztlenową

– Metronidazol, Grinazole

• Do preparatów mogą być również

dodane związki grzybobójcze

Składniki przeciwzapalne

• glikokortkoidy

– np.prednisolon, deksametazon

• dodatek mentolu poza działaniem

p/zapalnym wywiera również lekkie
działanie znieczulające