Stres a rozwój choroby

niedokrwiennej serca

Ewa Jędrzejczyk

Katarzyna Zopołka

Wojciech Dziura

IV Lek., gr.2B

REAKCJA STRESOWA

• Niespecyficzna i ogólnoustrojowa

reakcja organizmu na stresor,
sygnalizujący zaburzenie homeostazy,
bądź sytuację przedłużającej się
rozbieżności pomiędzy oczekiwanym,
a faktycznym stanem otoczenia

• Celem tej reakcji jest mobilizacja

organizmu do zmiany funkcjonowania
na bardziej skuteczne

P o b u d z a n i e p o t e n c ja ł e n e r g e ty c z n y

U ła tw i a n i e o c e n ę p r o b l e m u i j e g o r o z w i ą z a n ie

K o n s o l i d a c j a n e g a t y w n y c h e m o c j o n a l n i e p r z e ż y ć

P o p r a w a p a m i ę c i

U k a t y w n i e n i e s y s t e m u h a m o w a n i a b e h a w i o r a l n e g o

O p t y m a l i z o w a n i e z a c h o w a ń a d a p t a c y j n y c h

T w o r z e n i e n o w y c h b a r d z i e j d o s t o s o w a n y c h z a c h o w a ń

Z N A C Z E N IE S T R E S U D L A R O Z W O J U O R G A N IZ M U

P o b u d z a n i e p o t e n c ja ł e n e r g e ty c z n y

U ła t w i a n i e o c e n ę p r o b l e m u i j e g o r o z w i ą z a n ie

K o n s o l i d a c j a n e g a t y w n y c h e m o c j o n a l n i e p r z e ż y ć

P o p r a w a p a m i ę c i

U k a t y w n i e n i e s y s t e m u h a m o w a n i a b e h a w i o r a l n e g o

O p t y m a l i z o w a n i e z a c h o w a ń a d a p t a c y j n y c h

T w o r z e n i e n o w y c h b a r d z i e j d o s t o s o w a n y c h z a c h o w a ń

Z N A C Z E N IE S T R E S U D L A R O Z W O J U O R G A N IZ M U

Stres

• Z biologicznego punktu widzenia ma

znaczenie pozytywne, służy adaptacji

do określonych warunków

psychospołecznych

• Stres ostry, krótkotrwały – jest

korzystny

(EUSTRES)

• Stres przewlekły

nie jest sytuacją

adaptacyjną, stanowi on zagrożenie dla

zdrowia emocjonalnego i fizycznego

DISTRES

czyli stres negatywny

Przewlekły stres

prowadzi do

uaktywnienia się

predyspozycji

genetycznych do

wystąpienia określonych

schorzeń

(w tym chorób

nowotworowych)

E m o c j e w s t r e s i e

S T R A C H

L Ę K

Z Ł O Ś Ć

W R O G O Ś Ć

S T R E S

STRES A CHOROBY UKŁADU

STRES A CHOROBY UKŁADU

KRĄŻENIA

KRĄŻENIA

Wieloletnie badania wykazały związek

stresu z chorobami układu krążenia.
Głównie dotyczy to:

• Nadciśnienia pierwotnego
• Miażdżycy
• Choroby niedokrwiennej serca
• Zawału mięśnia sercowego

DZIAŁANIE STRESU NA UKŁAD

DZIAŁANIE STRESU NA UKŁAD

KRĄŻENIA

KRĄŻENIA

• Wzrost częstości akcji serca i objętości

wyrzutowej.

• Wzrost ciśnienia tętniczego krwi.
• Zwężenie naczyń krwionośnych w

narządach jamy brzusznej.

• Rozszerzenie naczyń na obwodzie

ciała, tj. kończynach.

• Rozszerzenie naczyń wieńcowych.

MECHANIZM PATOLOGICZNEGO

MECHANIZM PATOLOGICZNEGO

DZIAŁANIA STRESU W chorobie

DZIAŁANIA STRESU W chorobie

niedokrwiennej serca

niedokrwiennej serca

• Stres zwiększa wyrzut amin katecholowych z rdzenia

nadnerczy wywołując przyspieszenie akcji serca i
wzrost oporu obwodowego.
Skutek:

wzrost ciśnienia tętniczego

.

• Stres pobudza układ renina – angiotensyna –

aldosteron (RAA) co powoduje wzrost wolemii oraz
wzrost oporu obwodowego.

Skutek:

wzrost

ciśnienia tętniczego

.

• Bodźce stresogenne działają pobudzająco na

ośrodki korowe i podkorowe w OUN.
Skutek:

wzrost ciśnienia tętniczego pochodzenia

ośrodkowego i obciążena serca

.

Hormony c.d.

• - tyroksyna powodująca wzrost

metabolizmu, zwiększenie pojemności
minutowej serca, zwiększa się
szybkość krążenia, czynność serca
przyśpiesza, zwiększa się zużycie tlenu
przez serce, stężenie cholesterolu i
trójglicerydów spada a zawartość
wolnych kwasów tłuszczowych
wzrasta.

Inne czynniki

- uwolnienie trójglicerydów i wolnych

kwasów tłuszczowych powoduje wzrost
potencjału energetycznego organizmu
wspomagającego prace mięśni

- Skurcz naczyń krwionośnych i zagęszczenie

krwi-zmniejsza tempo upływu krwi i
przyspiesza zatamowanie w przypadku
zranień, lecz zmusza serce do cięższej
pracy i zwiększa prawdopodobieństwo
wystąpienia zakrzepów

Psychologiczne czynniki

rozwoju chorób stanowią

najczęściej zbiór

określonych cech

osobowości lub wzorów

zachowania,

predysponujących do

rozwoju danego

schorzenia

Koncepcja

Antonovsky’ego

•

Odporność na stres i tendencja do

zachowań prozdrowotnych zależy od

określonej orientacji życiowej (poczucia

koherencji)

•

Pewność że życie ma swój sens i

porządek

•

Pojawiające się wydarzenia są

przewidywalne i wytłumaczalne

•

Sprostanie wymogom życia jest możliwe,

a wyzwania te są warte

wysiłku i zaangażowania

W y s o k i p o z i o m t r ó j g l i c e r y d ó w

N i s k i e s t ę ż e n i e H D L

( f r a k c j a p o b i e r a j ą c a n a d m i a r c h o l e s t e r o l u z t k a n e k

i t r a n s p o r t u j ą c a g o d o w ą t r o b y )

W y s o k i e s t ę ż e n i e L D L

( j e s t t o f r a k c j a t r a n s p o r t u j ą c a c h o l e s t e r o l )

W y s o k i e s t ę ż e n i e c h o l e s t e r o l u

P a l e n i e t y t o n i u

z w ł a s z c z a w i ę c e j n i ż 2 0 p a p i e r o s ó w n a d o b ę

p o d w a j a r y z y k o I H D

N a d c i ś n i e n i e t ę t n i c z e

C i ś n i e n i e p o w y ż e j 1 4 0 / 9 0 m m H g

C u k r z y c a

R y z o k o I H D w z r a s t a 3 , 4 - k r o t n i e

O t y ł o ś ć

T e n c z y n n i k w i ą ż e s i ę z n a d c i ś n i e n i e m

z a b u r z e n i a m i g o s p o d a r k i l i p i d o w e j , c u k r z y c ą

R Y Z Y K O C H O R O B Y

N I E D O K R W I E N N E J S E R C A

( I H D )

INNE CZYNNIKI

RYZYKA IHD

WIEK

PŁEĆ

PRZEDWCZESNA

MENOPAUZA

CZYNNIKI SPOŁECZNE

CECHY OSOBOWOŚCI

Psychologiczny typ

pacjenta

z chorobą wieńcową tzw.

TYP A

• Żyje w wysokiej presji, pośpiechu,

przyzwyczajony do pracy jak maszyna

• Człowiek pełen zapału, ambitny
• „Pełną szybkością naprzód”
• Bywa, że odznacza się wzmożoną

agresywnością i niższą tolerancją na
frustrację

• Intensywnie pragnie kierować

otoczeniem, sprawować nad nim kontrolę

Osoby o wzorze

zachowania A

• 2-3-krotnie częściej zapadają na

chorobę wieńcową;

• mają więcej patologicznych zmian

w naczyniach wieńcowych;

• występują u nich częstsze nawroty

choroby i wyższy odsetek zgonów z
powodu CHUK

• manifestują bardziej intensywną

odpowiedź neurohormonalną i
fizjologiczną na emocjonalny stres

Cechy charakteru- ...

• Osoby z cechami wzoru zachowań typu

B są mniej zagrożone wystąpieniem
choroby: -umiejętność relaksowania
się -łagodne
usposobienie i pogoda ducha
-nie poddawanie się presji czasu
-mniejsze pobudzenie w
sytuacji stresowej -mniejsza
skłonność do podejmowania wyzwań.

Robię wdech i wiem, że jest we mnie złość.

Robię wydech i wiem, że ta złość jest mną.

Robię wdech i wiem, że złość jest nieprzyjemna.

Robię wydech i wiem, że to uczucie minie.

Robię wdech i jestem spokojna.

Robię wydech i mam dosyć siły, by zatroszczyć się o

moje uczucia.

Thich Nhat Hanh „ Każdy krok niesie pokój”