Wykład 13

Psychologia

społeczna,

czyli jednostka wobec

społeczności

Czym się zajmuje

psychologia społeczna?

Poznanie społeczne

Wpływ społeczny

Zachowania grupowe i zbiorowe

Poznanie społeczne -

postawy

Składniki postaw

poznanie emocje

zachowanie

Pomiar postaw

Skale np. Likerta 1 – 2 – 3 – 4 – 5 – 6 -

7

Problemy pomiaru postaw

Deklaratywność

Unikanie ocen skrajnych

Postawa „krystalizuje się” dopiero w

momencie, gdy o nią zapytamy

Brak dostępu do wielu ważnych postaw

Postawy utajone

Postawy z których nie zdajemy sobie

sprawy (np. rasizm, seksizm)

Postawa jawna: nie jestem ....

(rasistą, antysemitą, antyfeministą),

ale...

Postawa utajona: niechęć, odrzucenie,

izolowanie się

Pomiar postaw utajonych

(Greenwald i Banaji)

Kategoryzowanie

Imiona męskie Imiona żeńskie
Nauki ścisłe

Nauki humanistyczne

„Spójne”

Bartek-fizyka, Basia-psychologia

„Niespójne”

Bartek-pedagogika, Basia-fizyka

Czas reakcji

krótki na „spójne”, długi na „niespójne”

Skala dystansu

społecznego

Czy akceptowałbyś to, że Rom (gej,

Murzyn, niepełnosprawny)

Mieszka w twojej dzielnicy
Jest Twoim sąsiadem
Bywa u Ciebie w domu
Przyjaźni się z twoimi bliskimi
Przyjaźni się z Tobą
Jest twoim zięciem (synową)
Jest Twoim współmałżonkiem

Spostrzeganie społeczne

Ocena atrakcyjności

Czy ładne jest szlachetne?
Czy ładne jest mądre?
Czy znane jest ładne?

Jak oceniamy ludzi?

Dwa wymiary:

Skuteczność i moralność?

Co wolimy?

Sprawnego łajdaka

czy

Uczciwego niezgułę

Decyduje kontekst i motyw oceny

Zjawisko atrybucji

Dlaczego kupujemy chleb razowy?

Bo nam smakuje!

Dlaczego smakuje nam chleb razowy?

Bo go codziennie kupujemy!

Atrybucja

Przypisywanie sobie lub innym ludziom

cech lub intencji

Błędy atrybucji

Błąd atrybucji dyspozycyjnej

Zrobił to, bo taki jest

Inni ludzie – uczynki złe
My sami – uczynki dobre

Błąd atrybucji sytuacyjnej

Zrobił to, bo taka była sytuacja

Inni ludzie – uczynki dobre
My sami – uczynki złe

Wpływ społeczny

Eksperyment Solomona Ascha

„Geometryczny” dowód

słuszności

Społeczny dowód

słuszności

Słuszne jest to, co robią lub sądzą inni

Wyniki eksperymentu Ascha

1/3 osób spostrzega zgodnie z naciskiem

grupy

1/3 osób wykazuje konformizm w

zachowaniu

1/3 wykazuje niezależność

Wpływ społeczny

Eksperyment Milgrama

Ile prądu jesteś skłonny przydzielić bliźniemu

swemu?

Wnioski

Wykazujemy posłuszeństwo wobec autorytetu
Zrzucamy odpowiedzialność

Problem etyczny: czy konieczny był taki

eksperyment?

Dane symulowane

(odsetek kontynuujących)

Woltów Prawdziwe

Symulowane

75

100%

80%

195

100%

50%

315

80%

30%

435

60%

15%

Małe grupy społeczne

Proces grupowy

Normy grupowe
Role grupowe
Normy i role formalne i nieformalne

Przywództwo

AUTOKRATYCZNE
DEMOKRATYCZNE
LIBERALNE

Małe grupy społeczne

Spójność grupy

podział na podgrupy
rywalizacja międzygrupowa

Czy grupa ma osobowość (duszę)?

Etyczne aspekty badań

Po pierwsze nie szkodzić

Po drugie – informować po fakcie

Po trzecie - modelować