Niedoczynność

przytarczyc

Marta Pańka

Pielęgniarstwo

gr. 6

WNoZ

Przytarczyce

U człowieka występują 4 gruczoły

przytarczyczne zlokalizowane w górnych i
dolnych biegunach obu płatów tarczycy. Ma
kształt krążka o średnicy ok.. 3mm. Łączna
masa przytarczyc u człowieka wynosi ok.120-
160mg.

Każdy gruczoł jest bogato unaczyniony.

Składa się z dwóch rodzajów komórek:
liczniejszych produkujących i wydzielających
parathormon (PTH) i kwasochłonnych z dużą
liczbą mitochondriów i oksyfilne ziarnistości
w cytoplazmie.

Przyczyny niedoczynności

przytarczyc:

• Powikłania zabiegów operacyjnych tarczycy i

przytarczyc

• Choroby autoimmunizacyjne
• Leczenie izotopem 131 J (choroba Gravesa-

Basedowa, rak tarczycy)

• Hemochromatoza, choroba Wilsona
• Zespół Di George’a
• Brak przytarczyc+ dysgeneza lub ageneza grasicy
• Hipomagnezemia
• Nacieki nowotworowe

Najczęstszą przyczyną

niedoczynności przytarczyc jest
przypadkowe wycięcie przytarczyc
w trakcie operacji wola tarczycy
lub uszkodzenie tych gruczołów
spowodowane stosowaniem
promieniotwórczego jodu lub
promieni Rentgena u chorych z
tyreotoksykozą lub rakiem
tarczycy.

Rodzaje chorób

niedoczynności gruczołów

przytarczycznych:

• Pierwotna niedoczynność gruczołów

przytarczycznych

• Wtórna niedoczynność gruczołów

przytarczycznych

• Rzekoma niedoczynność gruczołów

przytarczycznych

Pierwotna niedoczynność

przytarczyc jest

spowodowana:

• Brak przytarczyc lub niedostateczna

produkcja biologicznie czynnego PTH

• Wycięcie lub uszkodzenie tych gruczołów

w trakcie strumektomii

• Proces autoimmunologiczny
• Naświetlenie promieniami RTG
• Zniszczenie tkanki gruczołowej przez

przerzuty nowotworowe

Niedobór lub brak PTH jest

przyczyną hipokalcemii:

• Zmniejszona mobilizacja wapnia w

kościach

• Zmniejszeniem syntezy 1,25(OH)2D3

w nerkach

• Zmniejszenie wchłaniania wapnia z

przewodu pokarmowego

• Hiperfosfatemia
• Powoduje napady tężyczki
• Obniża pobudliwość struktur

nerwowo-mięśniowych

Wtórna niedoczynność

przytarczyc spowodowana

jest:

• Hiperkalcemia

Przyczyny hiperkalcemii:

1. Zależne od PTH:
a) Pierwotna nadczynność przytarczyc
b) Leczenie litem
c) Rodzinna hiperkalcemia hipokalcjuryczna

2. Zwiększony „obrót kostny” (nadczynność

tarczycy, immobilizacja, tiazydy)

3. Towarzysząca niewydolność nerek

(zaawansowana wtórna nadczynność
przytarczyc)

4. Towarzyszące chorobie nowotworowej:
a) Osteoliza spowodowana przerzutami do

kości

b) Działanie nowotworowego PTHrP (peptyd

PTH podobny)

c) Nowotwory układu krwiotwórczego i

limfatycznego

5. Towarzyszące hiperwitaminozie D:
a) Nadmierna podaz witaminy D
b) Nadprodukcja 1,25(OH)2D3 (sarkoidoza,

choroby ziarniakowe)

Rzekoma niedoczynność

przytarczyc spowodowana

jest:

• Defekt nerkowego receptora dla PTH
• Stężenie PTH w surowicy może być

prawidłowe lub znacznie podwyższone

• Podanie parathormonu nie wywołuje

efektu fosfaturycznego

• W surowic krwi stwierdza się hipokalcemię

i hiperfosfatemię

Przyczyny hipokalcemii :

• Niedostateczne wchłanianie wapnia z

przewodu pokarmowego (niedobór
witaminy D,zespół złego wchłaniania,
niedostateczna podaż wapnia)

• Nadmierne odkładanie się wapnia w

kościach (nadmiar kalcytoniny) lub w
tkankach miękich (ostre zapalenie trzustki)

• Nadmierna utrata wapnia z moczem

(tubulopatie, diuretyki pętlowe)

• Wzrost stężenia fosforanów

nieorganicznych w surowicy (ostra i
przewlekła mocznica, zespół zmiażdzenia,
leki cytostatyczne)

Objawy podmiotowe

niedoczynności gruczołów

przytarczycznych:

• Występowanie tężyczki
• Skurcze mięśni powodujące gwałtowne bóle
• Zaburzenia narządu wzroku (zaćma soczewki)
• Zwapnienia okołonaczyniowe mózgu
• Suchość i łamliwość włosów i paznokci
• Osłabienie mięśniowe
• Bezsenność
• Zaparcia stolca