Nadczynność i

niedoczynność przytarczyc

Nadczynność przytarczyc

Jest zespół objawów klinicznych

wywołanych nadmiernym wydzielaniem
parathormonu(PTH)

Przyczyny
1.Pierwotna
-gruczolak pojedyńczego gruczołu

tarczowego.(85%)

-mnogie gruczolaki przytarczyc (4%)
-rozlany rozrost wszystkich 4 gruczołów

przytarczyc (10%)

-rak przytarczyc (1%)

2.Wtórna nadczynność przytarczyc:
-niedostateczne wchłanianie wapnia z przewodu

pokarmowego w niedoborze witaminy D3, w
zespole złego wchłaniania.

-nadmierne odkładanie się wapnia w kościach-

przy wzroście wydzielania kalcytoniny.

-nadmierna utrata wapnia z moczem – w

kwasicach cewkowych ,przy długotrwałym
stosowaniu furosemidu lub kwasu
etakrynowego.

-zmieniona przemiana witaminy D3- np.

upośledzona 25- hydroksylacja wit D3 w
marskości wątroby, upośledzone wchłanianie
D3 w żółtaczce mechanicznej.

-wzrost stężenia fosforanów w surowicy krwi- w

ostrej i przewlekłej niewydolności nerek , przy
rozpadzie komórek po urazie.

3. Trzeciorzędowa nadczynność

przytarczyc.

Jest to stan , w którym po ustaniu lub

usunięciu przyczyny wtórnej
nadczynności przytarczyc , parathormon
jest nadal wydzielany w nadmiarze w
wyniku autonomicznej czynności
przytarczyc.

4.Rzekoma nadczynność przytarczyc.

Zespół objawów chorobowych
przypominających pierwotną
nadczynność przytarczyc, ale
spowodowanych nadmiernym
wydzielaniem peptydu podobnego do
PTH np. przez raka
kolczystokomórkowego płuc.

Pierwotna nadczynność przytarczyc.

Objawy kliniczne są spowodowane nadmiernym

wydzielaniem PTH , co prowadzi do zaburzeń
gospodarki wapniowo-fosfosforanowej.

PTH

Pobudzenie
osteoklastów większa zwiększone wchłanianie nasilenie

wydalania

mobilizacja wapnia z przewodu

fosforanów

wapnia z kości pokarmowego z

moczem

wzrost biosyntezy
1,25(0H)2 vit D3

Zmiany kostne hiperkalcemia

hipofosfatemia

Objawy wywołane hiperkalcemią

1.Objawy ze strony układu moczowego
a-upośledzenie zagęszczania moczu-C.wł niski

( izostenuria)

rozwija się wielomocz wazopresynooporny.
b- odkładania się soli wapnia w tkance

śródmiąższowej rdzenia nerki , co powoduje zmiany
zwyrodnieniowe komórek nabłonka cewkowego. W
wyniku tego ulega zablokowaniu aktywny transport
sodu , co również prowadzi do upośledzenia
zagęszczenia moczu i wystąpienia wielomoczu.

W następstwie wielomoczu rozwija się wzmożone

pragnienie , może wystąpić suchość błon śluzowych
i objawy odwodnienia.

c-kamica nerkowa. Napady kolki nerkowej

Objawy ze strony przewodu pokarmowego.

-nudności , wymioty, zaparcia, zmniejszone

łaknienie .

-Wytrącanie się soli wapnia w zasadowym soku

trzustkowym , powstawanie kamieni
wapniowych w przewodach trzustkowych –
może prowadzić do wystąpienia ostrego lub
przewlekłego zapalenia trzustki (20% z
pierwotna nadczynnością przytarczyc)

-zwiększona sekrecja gastryny, która nasila

wydzielanie kwasu solnego . Może prowadzić
do choroby wrzodowej dwunastnicy, rzadziej
żołądka.

Objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego.
-Bóle głowy, senność , chwiejność emocjonalna,

depresje, dezorientacja i zmiana osobowości.

Objawy ze strony układu krążenia
-tachykardia, zaburzenia rytmu serca

( niemiarowość komorowa) Chorzy z
hiperkalcemią wykazują nadwrażliwość na
glikozydy nasercowe.

-nadciśnienie tętnicze.
Zwapnienia pozakostne
-sole wapnia mogą odkładać się w więzadłach,

chrząstkach stawowych ( obraz
chondrokalcynozy)

-złogi wapnia mogą odkładać się w spojówkach,

rogówkach= obraz keratopatii wstążkowej.