Wprowadzenie do

sterowania

Zbigniew Celmerowski

slajd nr : 2

Pojęcie sterowania

• działania związane z realizacją planu zbytu

produktów finalnych i wynikających z niego

planów produkcji wyrobów, podzespołów,

zespołów i części oraz zaopatrzenia w materiały,

• celem systemu sterowania produkcją jest

realizacja produkcji w zadanej nomenklaturze,

ilościach i jakości z minimalnym zużyciem

zasobów produkcyjnych

Na proces sterowania składają się funkcje:

•

planowania,

•

ewidencjonowania,

•

kontrolowania i

•

korygowania (korekty)

slajd nr : 3

Model sterowania

PRODUKCJA

Plan
(norma)

Model
operacyjny

Regulator

Pomiar

wielkosci
zadane

zakłócenia

slajd nr : 4

Cele systemu sterowania

ZWIĘKSZENIE EFEKTYWNOŚCI PROCESU PRODUKCYJNEGO

PRODUKCYJNEGO

Koszty

y

1. Terminowa i kompletna

realizacja zadań produ-

kcyjnych zgodnie z
zapotrzebowaniem

2. Racjonalne obciążenie

pracowników i maszyn

(stanowisk roboczych)

3. Minimalizacja
zapasów produkcyjnych

slajd nr : 5

Pojęcie planowania

•

jest to proces decydowania o tym, co musi być zrobione dzisiaj,

by było gotowe jutro,

•

istotą planowania jest określenie celów i wyznaczenie sposobów,

metod i środków ich osiągnięcia,

•

zadaniem planowania jest ograniczenie niepewności,

oszacowanie możliwości i prawdopodobieństwa realizacji

wyznaczonych zadań i wszelkich zdarzeń wpływających na tą

realizację, zmniejszenia ryzyka podjęcia błędnej decyzji,

•

jest sposobem uzyskiwania i przetwarzania informacji.

CECHY PLANOWANIA

•

hierarchiczność,

•

ścisłe powiązanie z systemem decyzyjnym i informacyjnym

przedsiębiorstwa,

•

to zamknięty system planów strategicznych, operacyjnych i

cząstkowych w których w formie pisemnej ustala się cele oraz

działania i środki niezbędne do ich realizacji,

•

sens planowania polega na osiągnięciu celów przedsiębiorstwa.

slajd nr : 6

Jak planować, aby planować

sprawnie?

Sprawność jest charakterystyką rezultatywności:

działanie jest rezultatywne, jeśli osiąga założony cel,

daje możliwość osiągnięcia celu, lub ułatwia jego

osiągnięcie.

Walory dobrego planu- pożądane i konieczne dające największą
obiektywną możliwość realizacji celów

•

WYKONALNOŚĆ

•

WEWNĘTRZNA ZGODNOŚĆ

•

ELASTYCZNOŚĆ i STABILNOŚĆ

•

OPERACYJNOŚĆ

•

KOMPLEKSOWOŚĆ

wg T.Kotarbinskiego “Walory dobrego planu”

slajd nr : 7

Wykonalność

• plan jest wykonalny, jeśli istnieją wewnętrzne i

zewnętrzne możliwości jego wykonania,

• podstawowym paradoksem planowania jest to,

że dążąc do wykonalności planu nie mamy
pewności co do jego wykonania, gdyż:

• nie jesteśmy w stanie obiektywnie ocenić

przyszłych wewnętrznych i zewnętrznych
możliwości (uwarunkowań)

• nie jesteśmy w stanie uwzględnić wszystkich

czynników mających wpływ na wykonalność.

slajd nr : 8

Wewnętrzna zgodność

• charakteryzuje stopień zgodności wszystkich

elementów procesu produkcyjnego środków pracy, siły
roboczej, materiałów, z punktów widzenia: ilościowego,
rodzajowego, przestrzennego i czasowego,

• wymóg koordynacji: proces jest skoordynowany, gdy

skoordynowane w czasie i przestrzeni są wszystkie jego
części składowe,

• zasada proporcjonalności: wszystkie elementy systemu

(procesu) powinny znajdować się w takiej
proporcjonalnej zależności co do ilości, rozmiarów i
szybkości działania, aby zabezpieczone było
harmonijne wykonanie zadań produkcyjnych.

slajd nr : 9

Prawa harmonizacji K. Adamieckiego

W procesie pracy, rozdzielonym na szereg wspólnie funkcjonujących

organów, największy efekt osiągniemy dzięki:

1/ harmonii w doborze tych organów, tzn. gdy ich

zdolności,
potencjały będą zgodne,
2/ harmonii we współdziałaniu tych organów, która

polega na
uzgodnieniu działań oddzielnych organów w czasie, tak

by
każde działanie zachodziło w odpowiednim czasie.

“Czas jest najdroższym czynnikiem produkcji, który powinien

służyć za główny wskaźnik poziomu organizacji i którego racjonalne

wykorzystanie może nam przynieść niesłychane efekty” - Karol

Adamiecki

slajd nr : 10

Elastyczność

•

gotowość zmian planu w przypadku konieczności takiej
zmiany,

•

możliwość i łatwość przystosowania planu do zmian w
warunkach nieuniknionych zakłóceń wszelkiego rodzaju,

•

elastycznym jest taki plan, który pozwala wykonawcy
przystosować sposób realizacji zadania do istniejących
okoliczności bez naruszenia podstawowych postanowień
planu,

•

oznacza to pozostawienie wykonawcy większej lub
mniejszej swobody odnośnie realizacji zadania,

•

granice tej swobody wynikają z konieczności koordynacji
współdziałania wykonawców planu a także terminu
ukończenia zadania.

slajd nr : 11

Stabilność

• możliwość realizacji planu w warunkach nieuniknionych

zakłóceń wewnętrznych i zewnętrznych,

• plan jest dostatecznie stabilny, jeśli w określonych

warunkach, tj. warunkach wpływu zakłóceń, których
intensywność, rodzaj i wielkość jest charakterystyczna
dla tego systemu zachowuje swoją podstawową cechę -
wykonalność, w ustalonym okresie czasu,
dostatecznym dla organizacji przedsięwzięć
likwidujących skutki tych zakłóceń,

• środkiem zabezpieczenia stabilności są rezerwy

zdolności produkcyjnej, zapasy materiałów i zapasy
czasu.

slajd nr : 12

Operacyjność i kompleksowość

OPERACYJNOŚĆ:
• łatwość, sprawność i przydatność planu jako

narzędzia sterowania,

• plan powinien zawierać dostatecznie określony i

zrozumiały opis, prostą budowę i jasną
konstrukcję.

KOMPLEKSOWOŚĆ:
• uwzględnienie możliwie wszystkich istotnych

czynników wpływających na sprawność i
rezultatywność planu.

slajd nr : 13

Struktura systemu planowania

CELE BIZNESU
BUDŻET

PLANOWANIE
STRATEGICZNE

BIZNESU

ZARZADZANIE
PODAŻĄ I POPYTEM

PLAN GŁÓWNY

PLANOWANIE POTRZEB

STEROWANIE I KONTROLA PRODUKCJI

HARMONOGRAM

PLAN SPRZEDAŻY,
PLAN PRODUKCJI,

PLAN WYKORZYSTANIA
ZDOLNOŚCI PRODUKC.

PLANY
POTRZEB

slajd nr : 14

Struktura systemu planowania

STRATEGICZNY

PLAN BIZNESU

PLANY SPRZEDAŻY

I PRODUKCJI

HARMONOGRAM GLOWNY

PLANY POTRZEB

MATERIALOWYCH

KONTROLA PRODUKCJI

I ZAOPATRZENIA

planowanie

realizacja

Horyzont
planistyczny

2 - 10 lat

6 - 18 m-cy

2 - 18 m-cy

2 - 18 m-cy

1 dzien - 1 miesiąc

miesiąc

tydzien

tydzien

dzien

Jednostka
planistyczna

rok, pół roku

slajd nr : 15

Struktura systemu planowania

STRATEGICZNY
PLAN BIZNESU

PLANY SPRZEDAŻY
I PRODUKCJI

HARMONOGRAM GLOWNY

PLANY POTRZEB
MATERIALOWYCH

KONTROLA PRODUKCJI
I ZAOPATRZENIA

PROGNOZA
SPRZEDAŻY

ZGRUBNE

BILANSOWANIE
ŚRODKOW

WSTĘPNE PLANOWANIE
ZDOLNOŚCI PRODUKCYJ.

PLANOWANIE

ZDOLNOŚCI PRODUKCYJ.

KONTROLA

ZDOLNOŚCI PRODUKCYJ.