Zakażenia

noworodków

dr n. med. Elżbieta

Jędrzejewska

ICZMP

Śmiertelność z powodu

zakażeń

u noworodków



1928 – powyżej 80%



1978 – 17%



1988 – 14 – 16%

Kaftan H., Kinney J. S.: Seminars in Perinatology, 1998, 22, 1, 15 - 24

Odrębności immunologiczne

płodu i noworodka



Mniejsza szpikowa rezerwa prekursorów

granulocytów,



Mniejsza aktywność dopełniacza,



Mniejsza zdolność syntezy przeciwciał

przeciw bakteryjnym antygenom

polisacharydowym,



Większy odsetek niedojrzałych

limfocytów T

Schelonka R. L., Infante A. J.: Sem. Perinatol., 1998, 22, 1, 2-14

Diagnostyka zakażenia – ocena

czynników ryzyka



Infekcja u matki w czasie ciąży i/lub

porodu (czas trwania, stosowana

antybiotykoterapia): ZUM,

Chorioamnionitis



Kolonizacja u matki: GBS, HSV,

Neisseria

gonorrhoeae



Wiek płodowy / urodzeniowa masa ciała,



Ciąża mnoga,



PROM (

≥ 18 godz.),

Diagnostyka zakażenia – ocena

czynników ryzyka



Poród powikłany,



Tachykardia płodu, zamartwica,



Początek choroby (

in utero

, w okresie

okołoporodowym, posocznica o wczesnym

początku, posocznica o późnym początku),



Miejsce zachorowania (szpital, poza

szpitalem),



Związek z procedurami medycznymi (wkłucia

naczyniowe, intubacja, żywienie

pozajelitowe, leczenia chirurgiczne

)

Diagnostyka zakażenia – ocena

objawów miejscowych i/lub

uogólnionych



Stan ogólny noworodka, ocena

neurologiczna,



Obecność nieprawidłowych objawów

klinicznych,



Choroby poszczególnych narządów

wewnętrznych,



Łaknienie, tolerancja karmienia, rodzaj

stolców, diureza,

Diagnostyka zakażenia – ocena

chorób współistniejących



Obecność wad wrodzonych,



Choroby układu oddechowego (RDS,

zespoły aspiracyjne),



Martwicze zapalenie jelit,



Choroby metaboliczne (np. galaktozemia),

Diagnostyka zakażenia – ocena

wyników badań

laboratoryjnych



Dowody infekcji



Wyniki badań mikrobiologicznych (krew,

PMR, inne),



Wykazanie obecności drobnoustrojów w

tkankach i/lub płynach ustrojowych,



Wykrycie antygenów (mocz, PMR),



Poziomy swoistych przeciwciał u matki i

noworodka,



Badanie popłodu,



Badanie autopsyjne,

Diagnostyka zakażenia – ocena

wyników badań

laboratoryjnych



Dowody zaburzeń wielonarządowych



Kwasica metaboliczna,



Ocena funkcji płuc: Po

, Pco



Ocena funkcji nerek: mocznik,

kreatynina,



Ocena funkcji wątroby: bilirubina, ALAT,

AspAT, amoniak, koagulogram,



Ocena funkcji szpiku: neutropenia, Hb,

trombocytopenia,

Diagnostyka zakażenia – ocena

wyników badań

laboratoryjnych



Dowody zapalenia



Leukocytoza, I/T

≥ 0,2, neutropenia,



Podwyższone poziomy wskaźników ostrej

fazy: CRP, OB,



Cytokiny – IL-6,



Pleocytoza w PMR itp.,



DIC



Do kolonizacji skóry i błon

śluzowych noworodka naturalną

flora dochodzi

w ciągu kilku dni

po urodzeniu

Czynniki wpływające na

kolonizację bakteryjną u

noworodków



Flora bakteryjna kanału rodnego matki,



Sposób karmienia ( mleko matki

. mieszanka),



Kontakt z personelem szpitalnym i członkami

rodziny,



Środowisko, w którym przebywa noworodek

(oddział położniczy v

. oddział intensywnej

terapii noworodkowe

Kaftan H., Kinney J. S. : Sem. Perinatol., 1998, 22, 1, 15-24

Kolonizacja po urodzeniu



Paciorkowce α-hemolizujące i

gronkowce koagulazoujemne ( górne

drogi oddechowe, pępek ),



Lactobacilli, beztlenowce i E. coli

( przewód pokarmowy),

Hall R. T. i wsp.: J Perinatol., 1987, 7, 122-126

Podział zakażeń u

noworodków według

kryterium czasu



Zakażenia o bardzo wczesnym

początku,



Zakażenia o wczesnym początku,



Zakażenia p

źne

Charakterystyka zakażeń

u noworodków

Poniżej 10 %

śmiertelność

gwałtowny przebieg,

zapalenie płuc,

wstrząs

obraz kliniczny

drogi rodne matki

źródło zakażenia

prawie zawsze

obecność

matczynych

czynników ryzyka

poniżej 12 godz.

Życia

początek

zakażenie o bardzo

wczesnym początku

charakterystyka

Charakterystyka zakażeń

u noworodków

15 - 50 %

śmiertelność

objawy wielonarządowe,

asymptomatyczna

bakteriemia

obraz kliniczny

drogi rodne matki

źródło zakażenia

często

obecność

matczynych

czynników ryzyka

12 - 72 godz. Życia

początek

zakażenie o

wczesnym początku

charakterystyka

Charakterystyka zakażeń

u noworodków

10 - 20 %

śmiertelność

Zapalenie opon mózgowo-

rdzeniowych (najczęściej),

zakażenie miejscowe ( np..:

osteomyelitis)

obraz kliniczny

drogi rodne matki, zakażenie

wewnątrzszpitalne, środowisko

noworodka

źródło zakażenia

bez zależności

obecność

matczynych

czynników ryzyka

powyżej 72 godz.

ycia

początek

zakażenie o późnym

początku

charakterystyka



Częstość występowania

zakażeń o

wczesnym początku

u noworodków ocenia się na 1 –

8 przypadków na 1000 żywych

urodzeń

Kaftan H., Kinney J. S.: Seminars in Perinatology, 1998, 22, 1, 15 - 24

Goldenberg R. L. i wsp.: NEJM, 2000, 342, 20, 1500-1507

Zakażenie wewnątrzmaciczne często

jest zakażeniem przewlekłym i zwykle

bezobjawowym aż do momentu porodu i

pęknięcia błon płodowych.

Nawet w czasie porodu większość

kobiet, u których stwierdza się ( na

podstawie badania histopatologicznego

popłodu lub posiewów)

chorioamnionitis

nie stwierdza się żadnych,

poza porodem

przedwczesnym

, objawów (gorączki, bólu

brzucha, wzrostu leukocytozy) ani

tachykardii płodu”

Czynniki etiologiczne zakażeń

o wczesnym początku u noworodków



Bakterie (GBS,

E. Coli



Grzyby (

Candida albicans



Wirusy (CMV, HSV typ 2, PARVO, in. ),



Pierwotniaki (

Toxoplasma gondii

Beazley D., Lewis R.: Sem. Perinatol., 1996, 20, 5, 409-417

Aktualnie najczęściej izolowane

bakterie będące czynnikiem

etiologicznym zakażeń

o wczesnym początku u noworodków



Streptococcus gr.B,



Escherichia coli,



Klebsiella pneumoniae,



Haemophilus influenzae,



Neisseria gonorrhoeae,



Mycoplasma hominis,



Ureaplasma urealyticum,



Chlamydia,



Bakterie beztlenowe np. Bacteroides sp.,

Objawy kliniczne zakażenia

powstałego na drodze

przezłożyskowej



IUGR



Wady wrodzone



Objawy narządowe



Następstwa późne

Częstość występowania

zakażeń wtórnych u

noworodków



Europa:

8 - 10 %,



U.S.A.:

5,2 - 30,4 %,

Sohn A. H. i wsp.: J. Pediatr., 2001, 139, 6, 821-827,
Gaynes R. P.: Am. J. Med., 1991, 91, supl. 3B, 192S-196S

Zakażenia wtórne u

noworodków



najczęściej u pacjentów OITN,



noworodki z bardzo małą ( < 1500g)

i ekstremalnie małą ( < 1000g)

urodzeniową masą ciała,



noworodki z wadami wrodzonymi,

Gaynes R. P.: Am. J. Med., 1991, 91, supl. 3B, 192S-196S

Czynniki etiologiczne

zakażeń wtórnych u

noworodków



Bakterie Gram (+) i Gram (-),



Grzyby,



Wirusy (rzadko),

Baltimore R. S.: Sem. Perinatol., 1998, 22, 1, 25-32,
Chambon M. i wsp.: J. Hosp. Inf., 1999, 43, 63-68,

Bakterie Gram (+)

(70%)



Gronkowce koagulazoujemne



Staphylococcus epidermidis

69%,



Staphylococcus capitis

6%,



Staphylococcus haemolytic

6%,



Staphylococcus hominis



Staphylococcus warne

4%,



Staphylococcus auricularis

1%,

De Silva G. D. i wsp.: Clin. Inf. Dis., 2001, 33, 1520-1528

Bakterie Gram (-)

(18%)



Szczepy ESBL



Klebsiella sp.,



Escherichia coli,



Pseudomonas aeruginosa,



Enterobacter cloacae,



Proteus mirabilis,

Foca M. i wsp.: NEJM, 2000, 343, 10, 695-701,
Jeong S. H. i wsp.: J. Hosp. Inf., 2001, 48, 281-288,

Grzyby

(12%)



Candida albicans,



Candida parapsilosis,



Candida glabrata,



Candida tropicalis,



Malasasia furfur,

Benjamin D. K. i wsp.: Pediatrics, 2000, 106, 4, 712-719,
Gagneur A i wsp.: J. Hosp. Inf., 2001, 48, 193-197,

Wirusy



Enterowirusy



Rhinowirusy



RSV



Adenowirusy



Influenza



Parainfluenza



HSV



Rotawirusy



CMV



WZW A

Drogi szerzenia się zakażeń

wtórnych u noworodków



Kontakt bezpośredni (ręce personelu),



kontakt pośredni - zakażony sprzęt

(np.: ssaki, neublizatory, nawilżacze

inkubatorów),



droga kropelkowa,



zanieczyszczone nośniki (krew, płyny,

pokarm),



powietrze,

Szczapa J., Wojsyk-Banaszak I.: Sem. Med.. Perinatal., red. Szymankiewicz M., Poznań 2001, t.IV, 41-53

Zakażenie wtórne u

noworodków leczonych w OITN:



Najczęściej rozwijają się na drodze

krwiopochodnej - 40% -(słabsza bariera

skórna i błon śluzowych przed penetracją

bakterii zwłaszcza przewodu

pokarmowego),



zapalenie p

uc - 15%,



zakażenie gardła, nosa i ucha - 14%,

Sohn A. H. i wsp.: J. Pediatr, 2001, 139, 6, 821-827

Kliniczny obraz zakażenia

- objawy kliniczne nie są

charakterystyczne, często

subtelne:



niestabilność temperatury,



zmniejszona żywotność noworodka,



zmniejszone łaknienie u noworodka,



ulewania, wymioty, biegunka,



zaleganie niestrawionego p

karmu,

Kliniczny obraz zakażenia

(c. d.)



Zaburzenia oddychania,



Zaburzenia ze stronu układu krążenia:

- bradykardia,

- zaburzenia czasu rekoloryzacji,

- bladość,

- sinic

- hipot

nia,



oliguria,

Zmiany zaplane miejscowe



Zapalenie płuc (w tym wrodzone),



zapalenie spojówek,



zapalenie gruczołów piersiowych,



zapalenie ucha środkowego,



zapalenie mięśnia sercowego i

sie

rdzia,



zapalenie pępka,

Gadzinowski J.: Postępy Neonatologii, 1992, 3, 356-365

Zmiany zaplane miejscowe (c.

d.)



osteomyelitis,



zapalenie wątroby,



ropnie skóry,



wysypki skórne o różnym

charakterze,



zapalenie zatoki sitowej,



zakażenie układu moczowego,

Gadzinowski J.: Postępy Neonatologii, 1992, 3, 356-365

Diagnostyka różnicowa



Choroby serca



Wady wrodzone serca np. HLHS, PPHN,



Wstrząs kardiogenny, hipowolemiczny, zapalenie

m. serca,



Choroby układu pokarmowego



NEC, samoistna perforacja przewodu

pokarmowego, wady wrodzone,



Choroby układu krwiotwórczego



Noworodkowa

purpura fulminans,

ITP.,

neutropenia o podłożu immunologicznym, ciężka

anemia, białaczka wrodzona, wrodzone choroby

układu krzepnięcia,

Diagnostyka różnicowa



Choroby metaboliczne



Hipoglikemia, choroby nadnerczy (krwawienia,

wrodzona niewydolność, wrodzona hiperplazja),



kwasice organiczne, kwasica mleczanowa,

choroby cyklu mocznikowego, galaktozemia,



Choroby układu nerwowego



Krwawienia do OUN, HIE,



drgawki noworodkowe,



Choroby układu oddechowego



RDS, przetoka tchawiczo-oskrzelowa, TTN,



zespoły aspiracyjne: np. MAS,



Hipoplazja płuc,

Testy diagnostyczne zakażeń u

noworodków

hematologiczne



Całkowita liczba krwinek białych,



Całkowita liczba neutrofili (T),



Całkowita liczba niedojrzałych form

neutrofili (I),



I:T,



Zmiany w cytoplazmie neutrofili (wakuole,

ziarnistości toksyczne, obecność kom

rek

bakteryjnych itp.),



Całkowita liczba płytek krwi,

Testy diagnostyczne zakażeń u

noworodków

hematologiczne



Czynnik stymulujacy wzr

st kolonii

granulocytów (G-CSF),



D-dimery,



Poziom fibrynogenu,



Kompleks trombina-antytrombina III (TAT),



Poziom inhibitora aktywatora plazminogenu

1(PAI-1),



Poziom tkankowego aktywatora

plazm

nogenu (tPA),

Testy diagnostyczne zakażeń u

noworodków

białka ostrei fazy i inne

proteiny oraz składowe układu dopełniacza



lfa-1

Antytrypsyna,



CRP,



Fibronektyna,



Haptoglobina,



Laktoferyna,



Neopteryna,



Orozomukoid,



Prokalcytonina

(PCT),



C3a-desArg,



C3bBbP,



SC5b-9,

Testy diagnostyczne zakażeń u

noworodków

chemokiny, cytokiny i

molekuły adhezyjne



Interleukiny (IL6, IL8, IL10 itd.),



TNF α,



Interferon Υ,



E – selektyny,



L – selektyny,



Molekuła adhezyjna-1 (VCAM-1),

Testy diagnostyczne zakażeń u

noworodków

markery powierzchniowe

komórek



Neutrofile: CD11b, CD11c, CD13,

CD15,



Limfocyty: CD3, CD19, CD25, CD26,

CD69,



Monocyty: HLA-DR,

Podsumowanie



Nie istnieje pojedynczy, idealny marker zakażenia

u noworodków.



W diagnostyce zakażeń u noworodków o

wczesnym początku, jak i zakażeń późnych należy

łącznie ocenić dane z wywiadu, aktualny stan

kliniczny dziecka i wyniki badań laboratoryjnych,

pamiętając o ich ograniczeniach.



Duże znaczenie ma ocena osób bezpośrednio

opiekujących się noworodkiem (pielęgniarki,

rodzice) oraz doświadczenie kliniczne lekarza.

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
ZAKAZENIA U NOWORODKOW, ZAKAŻENIA U NOWORODKÓW
Zakazeni u noworodka ostatkinotatki, przedmioty, neonatologia
Zakazenia szpitalne noworodkow
Zakazenia okresu noworodkowego
Zakażenia okresu ciąży i okresu noworodkowego
Profilaktyka zakażeń szpitalnych u noworodków
Noworodek 3
Zakażenia grzybicze skóry cz2
zakazenia ukladu moczowego
nowotwory noworodek

więcej podobnych podstron

Zakażenia u noworodków

Document Outline