Ćwiczenia V
1 na czym polegała gimnastyka gutsmutsha
Stawiał gimnastyce 2 cele:
*obiektywny-celem było wyrabianie nawyków chroniących przed niebezpieczeństwami życia.
*subiektywny-harmonijny rozwój ciała i duszy.
Uznając gimnastykę jako znakomity instrument wychowawczy, GutsMuths dzielił ją na trzy części: na gimnastykę właściwa, ćwiczenie zręczności
oraz gry i zabawy ruchowe.
Gimnastyka właściwa obejmowała różne sprawności ruchowe - od prostych do złożonych, a więc:
biegi (krótkie, długie, z przeszkodami, po zaoranej ziemi, bieg szturmowy, wężem, rzędami - połączone z zabawą);
skoki-(w dal,wzwyż, skok w dół,o tyczce,przez przeszkodę,przez konia,po zaoranej ziemi);
rzuty (kamieniem, oszczepem, dyskiem);
zapasy - (różne rodzaje oparte na wzorach antycznych i współczesnych, ludowych);
wspinaczka (po żerdzi, linie, drabinie, drzewach),
ćwiczenia równoważne - (na przyrządach i bez, chód na szczudłach, łyżwiarstwo, ćwiczenia z różnymi przedmiotami);
ćwiczenia mieszane (podnoszenie i noszenie ciężarów, przeciąganie liny);
taniec, chód, ćwiczenia wojskowe (marsze, musztra, chód na szybkość i wytrzymałość);
kąpiel, pływanie i inne ćwiczenia (przeciwpożarowe, w czuwaniu i post);
Pod pojęciem zręczności i prac ręcznych rozumiał stolarstwo, tokarstwo, introligatorstwo, koszykarstwo, pracę w ogrodzie i czynności gospodarcze, a także głośne czytanie i deklamacja, ćwiczenie zmysłów, do których zaliczał ocenę odległości i wielkości, rozpoznawanie przedmiotów z zamkniętymi oczami.
Gry i zabawy ruchowe służyły wykształceniu spostrzegawczości, orientacji i refleksu, a także rozwijaniu fantazji.
GutsMuths ćwiczenia zalecał przeprowadzać w różnych warunkach atmosferycznych i terenowych, miały bowiem przyzwyczajać do znoszenia bólu, niewygód i zmęczenia, dlatego winny zawierać pewien element niebezpieczeństwa i ryzyka, aby kształtować odwagę i samodzielność. Ponieważ tego rodzaju zajęcia najlepiej udawały się w terenie - nie widział potrzeby budowania sal gimnastycznych.
W prowadzonych zajęciach proponował stopniowanie skali trudności. Kierując się wskazaniami fizjologii i higieny zalecał:
gimnastyka winna być prowadzona przed jedzeniem, a nie po;
ćwiczyć należy w lekkiej odzieży, nie powinno się pić zimnej wody, a rozgrzani ćwiczący nie mogą kłaść się na ziemi;
zajęcia należy rozpoczynać ćwiczeniami łatwymi, stopniowo przechodząc do coraz trudniejszych, a zakończyć je również łatwymi;
dla równowagi w rozwoju ciała - przede wszystkim ćwiczyć trzeba jego najsłabsze części;
nie należy dopuszczać do nadmiernego wysiłku i nadużywać hartowania.
W pracy dydaktycznej GutsMuths proponował stosowanie współzawodnictwa - jako czynnika ożywiającego zajęcia i sprzyjającego lepszym wynikom.
Do jego pionierskich propozycji należał plan dzienny zajęć ucznia dostosowany do wieku. W planie tym przewidywał 4 godziny zajęć wychowania fizycznego dla młodzieży i 3 godziny dla dorosłych.
2. określ miejsce wych. Fiz. W koncepcji filantropistów
J. A. Komeński,
Komeński w swych dziełach wiele uwagi poświęcił sprawom wychowania fizycznego.
Wychodząc z założenia, że człowiek poprzez naukę szkolną przygotowuje się do życia, które wymagać będzie od niego określonej energii, siły fizycznej i przygotowania do pracy, dlatego rodzice powinni troszczyć się o jego prawidłowy rozwój. Dbałość ta powinna się zaczynać się jak najwcześniej - obejmować nawet okres życia płodowego, (pedagogika prenatalna), której przejawem winna być troska przyszłych matek o higienę osobistą.
J. Locke
Jako filozof - hołdował sensualizmowi i empiryzmowi poznawczemu.
Umysł sam w sobie jest pustą przestrzenią, nie zapisaną kartą (tabula rasa).
Z ćwiczeń praktycznych zachwalał Locke taniec, jazdę konną i władanie bronią. Odradzał nauki muzyki i sztuk plastycznych, bo są mało użyteczne i wymagają wiele czasu. Zajmować się nimi powinni tylko ci, którzy mają w tym kierunku wyraźne zdolności.
KLAUDIUSZ HELWECJUSZ
Duży nacisk na wychowanie fizyczne w oświeceniu kładł inny francuski myśliciel, Klaudiusz Helwecjusz (1715-1771), przedstawiciel kierunku materialistycznego filozofii oświecenia. Helwecjusz był zwolennikiem szkoły publicznej, która według niego miała wychować uczciwych obywateli i patriotów. Domagał się wprowadzenia gimnastyki do programów szkolnych i zakładania boisk przy szkołach. Uważał, że należy zwiekszyć ilość czasu wolnego ucznia i przeznaczyć go na wychowanie fizyczne (7-8 godzin przeznaczyć na naukę, 4-5 godzin na ćwiczenia fizyczne). Srodkiem do realizacji jego zamierzeń było uświadamianie rodziców.
Klaudiusz Helwecjusz
Był zwolennikiem szkoły publicznej ,która miała wychowywać uczciwych obywateli i patriotów. Domagał się wprowadzenia gimnastyki do programów szkolnych i zakładania boisk przy szkołach na bazie greckiej tradycji.Uważał, że powinno się poświęcać więcej czasu na wychowani fizyczne młodzieży (7-8 godzin dziennie na naukę, 4-5 na ćwiczenia fizyczne).
CHRISTIAN SALZMANN
Christian Salzmann był współpracownikiem Basedowa. Założył on podobną szkołe w Schnepfenthal. Salzmann za cel postawił sobie wychowanie młodzieży wolnej od uprzedzeń wyznaniowych i narodowych. W Schnepfenthal po raz pierwszy w historii szkolnictwa prowadzono systematyczne lekcje gimnastyki.
Jean Jacques Rousseau, najwybitniejszy rzecznik wychowania naturalnego. U podstaw traktatu pedagogicznego Rousseau pt. Emil leży założenie iż rozwój fizyczny dziecka jest podłożem, na którym kształtują się właściwości umysłu i charakteru. Od Emila zaczyna się w Europie filozofia wychowania.
Johannes Bernhard Basedow
Należało filantropów którzy propagowali idee wychowywania naturalnego,
zwracali uwagę na pielęgnacje zdrowia i rozwoju fizycznego dzieci.
Nauka miała być interesująca dlatego wprowadzili nauczanie poglądowe ,
elementy zabawy, zajęcia praktyczne.
3. poglądy polskich przedstawiciel
POGLADY PRZEDSTAWICIELI OSWIECENIA NA WYCH FIZYCZNE:
STANISLAW KONARSKI
Był twórcą szkoły dla młodzieży szlacheckiej pod nazwą Collegium Nobilium, w której wprowadził szeroki zakres fizyczny.
Proponując bogaty program nauczania i wychowania, Konarski wymagał jednocześnie pełnej dyscypliny. Wychowankowie musieli ściśle przestrzegać porządku dnia oraz zasad obowiązujących w zachowaniu i ubiorze. Opornych spotykały kary. Nie były to jednak zazwyczaj kary cielesne, które Konarski pragnął całkowicie usunąć jako środek hańbiący człowieka. Uważał, że skuteczniejsze od rózgi jest oddziaływanie osoby nauczyciela.
GRZEGORZ PIRAMOWICZ
Twórca dzieła „ Powinność nauczyciela”.
Dzieło składa się z 4 części :
W pierwszej szkicuje sylwetkę wzorowego nauczyciela szkoły parafialnej, w drugim mówi o fizycznym wychowaniu dzieci, w trzeciej o sprawach wychowawczych, czwartą poświęca problemom metodycznym.
Bardzo wysoko ustanawia wymarzony
przez siebie wzór nauczyciela parafialnego „Jest zatem powinnością twoją- zwraca się Piramowicz do nauczyciela- sposobić się do tej wielkiej wagi posługi dla ludzi. Nie rozumiej, że kiedy umiesz czytać, pisać i liczyć, już jesteś zdatny, jak należy dawać wychowanie dzieciom”. Nauczyciel musi się również poczuwać do solidarności z ludem, „bronić ich krzywdy upominając krzywdzicielowi od dworu i urzędu”.
STANISLAW STASZIC:
Edukacja według Staszica miała być podporządkowana nadrzędnym celom narodowym. Ważną rolę miało zaszczepienie cech społecznych, warunkujące przygotowanie młodego człowieka do życia w zbiorowości ludzkiej. Żądał upaństwowienia szkolnictwa w myśl Komisji Edukacji Narodowej, ale wbrew jej woli postulował rozpoczęcie nauki od problemów moralności społecznej, akcentując potrzebę rozszerzenia zajęć praktycznych, przygotowujących do życia publicznego i zawodowego. Za najmniej produktywne Staszic uważał wychowanie klasztorne, dowodził bezsensowności teologicznych twierdzeń o nagrodzie w życiu po życiu. Przydatność religii motywował istnieniem Najwyższej
4 szkoła rycerska i Collegium nobilium
COLLEGIUM NOBILEE
Placówka oparta na wzorcach zachodnich.
W szkole działał teatr- przyzwyczajał do wystąpień publicznych.
szkoła wyższa, założona w Warszawie przez pijara Stanisława Konarskiego w 1740, początkowo jako Collegium Novum
W Polsce w XVIII w. większość szkół należała do jezuitów i pijarów.
Collegium Nobilium było przezanczone głównie dla synów magnatów i synów bogatej szlachty.
System naucznia:
5 klas, gdzie nauka trwała 8 lat
Realizowano 3 cele: miłość ojczyźnie, posłuszeństwo oraz cnotę sprawiedliwości
W program nauczania wchodziły:
Łacina, języki nowożytne, artmetyka, historia Polski, geografia, fizyka.
Wychowanie fizyczne obejmowalo:
Obejmowło:
1. Naukę kunsztów:
- szermierka, jazda konna, gimnastyka na koniu, zapasnictwo, tańce
2. Ćwiczenia wojskowe:
- bęben, musztra, proponec
3. Wypoczytek młodzieży:
- Gry i zabawy: w piłkę, krąg, bieganie do mety, palcaty, kręgle i kakuły
SZkola rycerska:
Akademia Szlacheckiego Korpusu Kadetów - szkoła państwowa założona 15 marca 1765 w Warszawie przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, utrzymywana przez skarb państwa. Mieściła się w Pałacu Kazimierzowskim. Zamknięta w grudniu 1794, po upadku insurekcji kościuszkowskiej
Pierwszą państwową szkołę rycerską założono w 1765 r. w Warszawie postanowieniem sejmu konwokacyjnego. Przez cały okres istnienia nosiła ona dwie nazwy: Korpus Kadetów i Szkoła Rycerska. Placówka ta kształciła zawodowych wojskowych i urzędników państwowych.
Nauka obejmowała 7 klas: pięć pierwszych miało program ogólnokształcący, ostatnie dwie zróżnicowano: przyszłych wojskowych uczono inżynierii wojskowej, przyszłych urzędników- prawa.
W programie zgodnie z ówczesną metodą szeroko rozbudowano kunszty, tj. jazdę konną, taniec, szermierkę, musztrę, władanie bronią. Poza kunsztami przeprowadzano gry i zabawy ogólnorozwojowe. Były to biegi, skoki, gry z dużą i małą piłką, podchody, szukanie, wolant, palcaty, kręgle. Gry i zabawy miały charakter wychowawczy.
Wychowanie fizyczne obowiązywało wszystkich kadetów. Zajęcia z wychowanie fizycznego prowadzili tzw. metrowie (fr. maitre- mistrz), gorzej jednak opłacani mod nauczycieli, co świadczyłoby o traktowaniu ich bardziej jako instruktorów niż profesorów. Większość była cudzoziemcami
Ćw 6
1, pod zaborami
Prusy:
Szkoły ludowe i średnie - niechętne uczęszczanie dzieci do szkół poprzez proces germanizacji; nauka w domu
Szkoły kadeckie - program dość obszerny, podporządkowany celom militarnym(szermierka, musztra)
. Austria:
1805 r. - zgermanizowanie Uniwersytetu Krakowskiego
Ostra polityka germanizacji prowadzona poprzez Marię Teresę
Brak miejsca dla wychowania fizycznego w szkołach
Rosja:
Bujny rozwój szkół wzorowanych na programie i organizacjach KEN
Przywiązanie wagi do gier, zabaw, rekreacji młodzieży
Powstanie liceum w Krzemieńcu(1805 rok) przez Hugo Kołłątaja i prowadzona przez Tadeusza Czackiego
2, Towarzystwo SOKÓŁ w Czechach
Bezpośrednim celem powstana była aktywność zamieszkałej w Czechach ludności niemieckiej w dziedzinie rozbudowy boisk turnerskich. Aktywnośc niemcow pobudzila w śród Czechow dążenia do stowarzyszenia narodowego czeskiego zrzeszenia towarzyskiego.
Inicjatywę rozwijał Miroslav tyrś , który pozyskal dla idei grono działaczy czeskich skupionych wokół czasopisma narodni listy
1862 zrzeszenia praskie gimnastyczne przybrało nazwę sokół
1862 rozpoczęto ćwiczenia
Program zawierał 4 działania
-ćwiczenia porządkowe i wolne
-ćwiczenia z przyborami i na przyrządach (koń drążek, kołka)
- ćwiczenia z pomocą ćwiczących
- z oporem ćwiczących zapasy szermierka
Sokłó na ziemiach polskich
Założony 7luty 1867 we Lwowie zwany sokołem macierzu
1914 wybuch wojny i przystąpienie sokoła w Małopolsce do legionow polski
1918siedziba związku sokół przeniesiona do warszawy
Towarzystwo zapoczątkowało wiele klubów pilkarskich
3, Park Jordana (instytucje wychowania pozaszkolnego
1888rok 26marca jordan zwraca się z prośbą do rady miejskiej Krakowa o wydzierżawienie terenu
Na cel zorganizowania placu zabaw dla dzieci i młodzieży
Znajdowalo się 12 boisk sportowych, (chodzenie na szczudłach, skoki o tyczce, ćwiczenia na poręczach ,ćwiczenia na przyrządach, gra w pikę nożną,
Boiska podzielone dla chłopców i dziewcząt dzieci i osób starszych.
Regulamin który musiał być przestrzegany, Obok 12 boisk podstawowych na terenie parku istniały boiska specjalne, np. boiska do tenisa na trawie, a ponadto strzelnica, natryski i świetlica. Jordan zorganizował więc kurs dla organizatorów gier i zabaw , bezpłatny
Ogrod Rala
Powstały 1899rok organizowały czas wolny dla dzieci i młodzieży funkcjonowała specjalna komisja
Gier i zabaw dla młodzieży w skład wchodzili pedagogowie i lekarze higieniści, program gier i zabaw uzupełniały wycieczki zawody i popisy międzynarodowe oraz śpiew i gra na instrumentach
4, zrzeszenia najstarsze
Warszawskie towarzystwo wioślarskie 1878
Warszawskie towarzystwo cyklistów 1886
Warszawskie towarzystwo łyżwiarskie 1893
Polski Związek Lekkoatletyczny (PZLA)
Polski Związek Towarzystw Wioślarskich (PZTW
Polski Związek Piłki Nożnej (PZPN)
Polski Związek Narciarski (PZN
Kluby cyklistów 1886
Kluby szermiercze1891
Kluby piłkarskie(czarni i pogoń, wisła, cracowia)
Kluby lekkoatletyczne (venetia, ostrovia, warta, unia, polonia)
1946 MON -Państwowy Urząd Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Obronnego - przewodniczący Tadeusz Kuchar
Sukcesy poza olimpiadą
Zdobysław Stawczyk - olimpijczyk, trzykrotny akademicki mistrz świata w biegach krótkich, siedmiokrotny mistrz Polski;
Elżbieta Krzesińska - złota medalistka olimpijska, dwukrotna rekordzistka świata, dwukrotna medalistka mistrzostw Europy w skoku w dal;
Janusz Sidło - rekordzista świata, pięciokrotny uczestnik igrzysk olimpijskich (1952-1968), wicemistrz olimpijski (1956), dwukrotny mistrz Europy(1954-1958) w rzucie oszczepem ;
Józef Szmidt - rekordzista świata (1960) dwukrotny mistrz Europy (1958-1962) w trójskoku
Władysław Komar - mistrz olimpijski (1972), dwukrotny brązowy medalista mistrzostw Europy, czterokrotny mistrz Polski (1963-1978) w pchnięciu kulą;
Irena Szewińska - dziesięciokrotna rekordzistka świata,dziesięciokrotna medalistka mistrzostw Europy w biegach 100-400 m .Trzykrotna mistrzyni olimpijska, pięciokrotna mistrzyni Europy i dwudziestosześciokrotna mistrzyni Polski w biegach krótkich i skoku w dal