współczulny
Sympatykomimetyki:*Dział.na rec.ά i β:
-Epinefryna(zniecz.m-scowo,zwęż.nacz.krw.bł.śl,skóry,nerek,↑kurcz.serca,przysp,zw.poj.wyrz.i min,↑ciśn.tetn,zwiotcz.mm.gł.oskrz,macicy ham.uwaln.histaminy,wzr.stęż.glukozy i w.kw.tł.we krwi, zastos: wstrząs anafil.,w przyp.powikłanej narkozy-reanimacja, mscowo-obrzęk spojówek,bł.śl.nosa, przedł.zniecz.m-cowe; dizał.niepoż: zaburz.pracy przeds.,hipergklikemia,zw.ciśn.tętn; przedawkow:tachykardia,arytmia,; p/wwskazan: niewyd.serca,nacz.wieńc.,nadciśn, tachykardia,arytmia,zaawans.ciąża, niewydoln.nerek;
-Norepinefr.gł.na rec.α1,zw.nacz.krw,skurcz nacz.trzewnych,zw.kurczliw.I pobudliw.serca, zastosow:krótkie dział.,czasem wstrząs anafil.,m-scowo zniecz.,j.w.Dopamina dział.p/z rec.dopaminerg. W nacz.nerk,wieńc,trzewnych,mózgu, rozkurcz.nacz, zwiększ.kurczl.serca, zastos:wstrz. anafil,sercowy,poprawia ukrw.narz.wewn.,dział.niepoż.:tachykardia, zaburz.rytmu przeds.; -Etylefryna dłuzsze dział,słabszy niż epinefryna,dobrze sie wchł.po pod.p.o., zastos: zaburz ukł.krąż.;
-Efedryna :dział.pośrednie-zw.uwaln.norepinefr.,dział.b/zpośr: pobudz.alf i beta;zwęża nacz.krw.,rozszerza oskrzela,przysp.czynn.serca,dział.ośrodkowe:pobudz. ruch.,niepokój, ośr.oddech-nasila oddych.,zastos:astma oskrzel,zaburz.ukł.krąż.,zapaść,z innymi jako pobudz.oddych,krąż przy zamartwicy noworodków,dział.niepoż.: tachykardia,zab.przedsionk.rytmu sera,pobudz.ruch., przedawkow:drżączka; p/wwskaz:arytmia z tachykardią; interakcje-wzrst oddziaływ.na serce przy stos.narkozy halotanowej;
*Dział. Na rec. ά :
-Norfenefryna:zwiększ.tetn.ciśn, zastos:hipotonia,zaburz w krąż.,dział.niepoż.:odruchowa bradykardia; przedawkow.:tachykardia i arytmia, p/wwskaz:zaćma, zaawans.ciąza;
-poch.imidazoliny(nafazolina,oksymetazolina,ksylometazolina,fenylefryna)
-zap.bł.śl.nosa,spojówki;
-klonidyna, ksylazyna
*dział.na rec. β :
-Izoprenalina-zw. kurczliwość,przysp.serce,zw.obj.wyrzut,min.,zw.zużyciaO2 p/z serce, zwiotcz.mm.gładkich oskrzeli,nacz.krw.,zwęż. nacz.zylnych,glikogenoliza, lipoliza, poprawia ukrw.mm. szkielet.,usprawnia krąż.nerkowe, zastos:bradykardia,zaburz.przewodn.serca,blok przeds-kom., dział.niepoż:spadek ciśn.tętn.,przedawkow:tachykardia i zaburz, rytmu,p/wwskaz: zab.rytmutachykardia,przrtrwała niewydoln.serca,zaburz.czynn.tarczycy; interakcje:nark.halot.-nie stos., -Orcyprenalina: zw.prace serca,rozkurcz.mmgł.oskrz.-słabiej ale dłużej niż izprenalina; zastos:bradykardia na tle zaburz przewodnictwa,wstrząs,dział.niepoż:zw.zuż.O2 p/z serce,obniż.ciśn.tętn.,przedawkow:tachykardia z zaburz rytmu;
*Selektywne β1 adrenomim.:-Dubutamina: zw.kurczliw,pojemn.serca,nie wpływa na ciśn.tętn.,dział krótko,zastos:ostra niewydoln.serca,krąż.; dizał.niepoż:lekkie podwyższ.ciśn.tetn.; przedawkow: tachyk /arytmia,podwyższ.ciśn.,p/wwskaz:tach.arytmia;
dział.na rec.β2 : Broncholityki: -Klenbuterol: chor.ukł.oddech,zap.oskrz.alergia,dział.niepoż: obwod. rozszerz.nacz.,wzmoż.pracy serca, drżenie mm,poty,zw↑.m.c.opasów-zejścia śmiert., p/wwskaz:nadczynn.tarczycy,tach,arytmia,zaawans.ciąża; interakcje: w poł.z glikokortykost. nasil.dział-u koni osłab.kondocji, krąż.krwi, wzmocn.dział.przy poł.z innymi BetaMimetykkami,metyloksantynami(kofeiną),przy nark.halot-zaburz rytmu serca;-Terbutalina,-salbutamol,-Fenoterol; -Tokolityki:*Izoksupryna-zwiotcz. macice,zastos:skurcz szyjki macicy,zbyt sine parcia porod.,cesarskie cięcie,korekcja płodu,wypadnięcie macicy,utrzym zagroż.ciąży,*Klenbuterol-utrzym zagr.ciąży,rozszerz,dróg rodnych *Bufenina-stos.jako tokolityk-med.ludzk|↓ciśń.tętn.(rozszerz.nacz.obwod.↑kurczl.m.sercow)
ADRENOLITYKI; zanoszą dział.a.katehol.i.inn.l.sympatykomim.na r.adrenerg*|
α-adrenolit:
FENTOLAMINA(Regitin)silnie α1,2adrenolit|blok.r.seroton|↑uwaln.histam|blok r.α1 i bezp.na mm.gł.nacz.tętn.powod.↓ciśń.krwi|↑uwaln.norepinefr.bezp.przez blokow.r.α2i pośr.przez odruch.uruchom.mechan.wyrównawcz|↓ciśń.tętn|↑wydz.soku ż|zastos:późn.fa. wstrząsu-w celu popraw.perfuz.krwi w wśtr,ner,krąż.trzewne|podaw.po uzupełn.krwi krąż|nadmierne +serca|zwęż.źrenicy|
TOLAZOLINA(Priscol)rozszerz.obwod.nacz.krwion| +czynn.serca|↑obj.minut| ↓ciśń.tętn|p.os nie zapewnia stęż.terapeut.we krwi|b.wolno wchłan.z p.pok|szybko wydal.przez nerki|wpływ na ośrodk.r.α2adrenerg.odwraca uspokajaj-nasenn.dział.ksylazyny| zast:odwrac.ef. ksyl,detomidyny,romifidyny|w zaburz.krąż.obwod|niepożą:tachyk/hipotonia ortostatyczna/zatrzym H2O,Naw org |
FENOKSYBENZAMINAnieodwrac.blok.r.α(alkilowane) gł.α1,2adrenolit |dział.przeciw-seroton/histamin|cholinolitycznie|+czynn.serca|↓ciśń.krwi|20-30%wchłan.po pod.p.os|wł.drażn.ogranicz.jej stos.wył.do p.os/i.v|zastos:późn.stadium wstrząsu|
JOHIMBINA alkal.z kory Corynanthe yohimbe|↑popęd płć.u samc||blok.recα2adrenerg.obwod/ośrodk|↑uwaln.NA z zak.presynapt|↑tętn.ciśń.krwi|+akcj.serca|interakc.z agonistami r.α2sdrenerg.tj. ksylazyn, detomidyną. Odwraca ośrodk.dział.α2adrenomim.skrac.czas.sedacji/wybudzania zw|zastos:wywoł.st.lękowych|przedawkow.ksylaz/detomidyny|skrac.czasu.dział.uspokajaj-nasenn ksylazyny| jako afrodyzjak u samców psów|niepożąd:nadm.pobudl/tachyk|przedawk:↑l.odd|wymioty|przeciwsk:zaaw.ciąża|tachyk|
PRAZOSYNA wybiórczo blok.α1adrenerg|znosi.wpł.sypatykomimet.na nacz.t/ż bez odruchow|przysp.akcji serca|Dost.biolog50-60%wchłon.po p.os|
ALKAL.SPORYSZUagonist/antagon nar.αadrenerg/serot/dopamin|bezp.dział.kurczące na mm.gł||stos.jako l. oks ytotyczne(kurcz.macicę)-ergometryna/metylergometryna|lub śr.do hamow.laktacji-laktomania u suk-bromokryptyna|
ERGOMETRYNA/METYLergometryna:alkal.sporyszu|wywoł.skurcze macicy(zbliż.do porodowych)brak wpł.α-adrenerg|zastos:poporodowa atonia macicy|krwaw.w okr.poporod|zatrzym.odchodów połogowych|opóźn.inwolucj.macicy|przeciwsk:w trakcie porod| BROMOKRYPTYNA-1/2syntet.poch.alkal.sporysz|char.agonis.r.D2|ham.uwaln.prolakt|w lecz.ciąży rzekom.u suk|↓wydz.ACTH(u zw. z nadczynn.k.nadn.poch.przysadk)zastos:ciąża rzekom zesp.Cuschinga|dział.niep.wym/utr.apet/osowiałość/zm.w zachowaniu|
DIHYDROERGO-KRYSTYNA/-TAMINApoch.alkal.sporyszu|stos.w med.ludz|dział.αadrenolit-rozkurcz nacz.krwion|bezpośr-kurczą mm.gł.nacz.żyln|nie wpływ.na tętniczki i nacz.włosow|stos.w nadciśń tętn,st.skurczow.obwod.nacz.krawion,migrenie|
*β-adrenoli znoszą dział β-adrenomim.na recβ1,2/blokada rec.βadrenerg.znosi dział.amin katechol i l.β-adrenomim.w zakresie:+czynn.serca|rozkurczu mm.gł(zwł.oskrze/macicy/n.krwion|aktyw.metaboliz.węglowod i tł|w↑zużyćO2 przez tkk| łatwo przech.b.k-m|i dział.depresyjnie na OUN|z↓spontan.i poamfetamin.ruchliwość zw. doświadcz/znoszą drgawki pentetrazolowe|
PROPRANOL dział β-adrenolit|niespec.dział. pozarec:stabiliz.bł.kom/hamow.przewodn.w u.przew.serca|przech.przez b.k-m|depresyjn.na OUN(blok β1,2)dział.przeć.lękowe|na stanny depresyjne|wywoł. skurcz.oskrzeli,↓ciś.wewn-gałkow m-cowo w jaskrze|ham.prc.glikogenolizy.lipolizy|+perystalt.jelit|p.os-wymaga większ.dawkow|dost.biolog.20-50%|dział.niepoż:bradyk/nasilenie niewydoln.serc/↓ciśń.tętn/skurcz oskrz/+pery jelit (biegunka) i sedacja-jako objaw dział.ośrodkowe|przeciwsk:niewyd.serca/silna bradyk z zab.rytmu/astma oskrzel/zaaw.ciąża|
KARAZOLOL blokuje β1,2|zastos:tachyk z arytm.-transport, krycie, przegrupowanie,poród|dla zapobieg.nagł.śmierci sercowej świń|skróc.akcji porod=>↓obciąż organ|d.niepoż:u koni-poty(>10μg/kg)okol.śródp/szyi|przedawko:bradyk+blok przedś-kom