2013-03-08

ETYKA W BIZNESIE

problem własności, wolności, odpowiedzialności i nadzoru w biznesie

Własność

…………………………..

uprawnienie właściciela do korzystania z rzeczy, do pobierania z niej pożytków rozporządzania rzeczą

– z wyłączeniem innych osób

……………………………………

prawo do:

- posiadania

- używania

- korzystania z pożytków (efektów)

- wykluczenia osób trzecich z korzystania

- przeniesienia praw na inne osoby

- ………………………………………………..

1

2013-03-08

Własność prywatna w poglądach wybranych myślicieli

………………………….

………………………….

…………..

…………..

Arystoteles

John Locke

Platon

Adam Smith

Jean Jacques Rousseau

John Rawls

Pierre Joseph Proudhon

Karol Marks

• ………………………….

…………..

Św Augustyn

Św Tomasz z Akwinu

Wybrane argumenty za ochroną własności intelektualnej

……………….

wytwory umysłu zasługują na taką ochronę jak własność materialna - są efektem pracy i umysłu człowieka

człowiek jest właścicielem swej pracy, mam więc naturalne prawo do jej owoców

……………….

prawo

powinno

podnosić

poziom

dobrobytu

(wprowadzanie praw autorskich i patentów zachęcaj autorów i wynalazców do tworzenia i unowocześniania swych dzieł)

N. S. Kinsella

Wybrane argumenty przeciwko ochronie własności intelektualnej

idee

(pomysły,

odkrycia,

wynalazki,

muzyka

itp.)

są

bytami

niematerialnymi, a więc nie mogą być chronione tak, jak przedmioty materialne (np. kopiowanie nie pozbawia twórcy żadnego przedmiotu materialnego – nie ma więc kradzieży)

idee nie są więc własnością odkrywcy, lecz właściwością Wszechświata,

publikując nową ideę, nie mamy nigdy pewności, że nikt jej wcześniej nie odkrył

………………………………………………………..

ochrona

własności

intelektualnej

służy

wytworzeniu

sytuacji

niedostępności pewnego dobra w celu wynagrodzenia wybrańców kosztem ogółu

R. Z. Morawski

2

2013-03-08

……………….

brak przymusu, sytuacja, w której można dokonywać wyborów spośród wszystkich dostępnych opcji

brak osobistego zniewolenia, może oznaczać brak ograniczeń ze strony władz i innych jednostek, a także

zwyczajów

społecznych

i

warunków

naturalnych

………………. ……………….

swoboda

podejmowania

działalności

gospodarczej,

wolna od ingerencji państwa

możliwość

dokonywania

osobistych

wyborów,

nieograniczona zdolność jednostki do podejmowania i prowadzenia

działań

gospodarczych

oraz

ochrona

własności prywatnej

wiązka swobód dotyczących:

podejmowania działalności gospodarczej

organizacji działalności gospodarczej

samodzielności w wykonywaniu działalności Ograniczenia wolności gospodarczej

dotyczące podejmowania działalności

koncesje

zezwolenia

korporacje zawodowe

dotyczące obrotu handlowego

………………. ……………….

dotyczące poziomu cen

………………. ……………….

3

2013-03-08

Wolność u I. Kanta

………………. - czynienie zadość własnym popędom; nieograniczona niczym chęć czynienia tego, czego się pragnie

………………. - działania pozostające w granicach obowiązującego prawa oraz respektujące nakaz traktowania każdego jako celu samego w sobie —

a nigdy tylko jako środka

…………………………….

gotowość do odpowiadania przed sobą lub innymi, czyli do

ponoszenia

konsekwencji

podjętych

działań

celowych lub przypadkowych

struktura (elementy)

podmiot odpowiedzialności

………………. ……………….

instancja nakładająca odpowiedzialność

trybunał

egzekutor

Społeczna odpowiedzialność biznesu

budowanie przez organizację trwałych, pozytywnych relacji

ze

wszystkimi

zainteresowanymi

stronami

………………. ………………. ………………. ……………

4

2013-03-08

Piramida społecznej odpowiedzialności (model: after profit obligation) Poziomy społecznej odpowiedzialności

(model: before profit obligation)

indywidualny - ………………. ……………….

organizacyjny - ………………. ……………….

instytucjonalny – ………………. ……………….

Nadzór nad przedsiębiorstwem

wąskie ujęcie: ………………. ……………….

sposób egzekwowania praw własnościowych, w relacji pomiędzy akcjonariuszami, ich formalnymi przedstawicielami a zarządem, sprawowany przez właściciela kapitału lub grupę właścicieli

szerokie ujęcie: ………………. ……………….

zespół powiązanych przepisów prawnych, mechanizmów rynkowych oraz dobrowolnych praktyk sektora prywatnego, umożliwiający spółkom harmonijny rozwój, czyli wdrożenie długofalowej polityki efektywnego generowania wartości ekonomicznych dla właścicieli, przy poszanowaniu praw i oczekiwań interesariuszy oraz ogólnie przyjętych zasad rządzących życiem społecznym 5

2013-03-08

……………….

działanie na własną korzyść, ale na ryzyko innych (nie tylko na swoje ryzyko)

L. Pawłowicz

………………. ……………….

wszystkie jednostki i grupy, które mogą wpływać na działania

lub

znajdują

się

pod

wpływem

działań

zmierzających do realizacji celów organizacji (Freeman)

ci, którzy wchodzą w interakcję z przedsiębiorstwem, definiują go i nadają sens jego istnieniu (Wick)

……………….

………………. ……………….

……………….

pracownicy / menedżerowie

……………….

klienci

kredytodawcy

dostawcy

instytucje państwowe / samorządowe

kooperanci

organizacje społeczne / gospodarcze

konkurenci

media

inwestorzy

społeczność lokalna

właściciele

6

2013-03-08

……………….

………………. ……………….……………….

……………….

……………….

klienci

właściciele

dostawcy

inwestorzy

kooperanci

pracownicy

kredytodawcy

menedżerowie

konkurenci

……………….

społeczność lokalna

instytucje rządowe / samorządowe

organizacje społeczne / gospodarcze

media

Problemy związane z nadzorem w imieniu interesariuszy

nieumiejętność określenia oczekiwań przez samych interesariuszy

liczba, różnorodność, czasem wewnętrzna sprzeczność oczekiwań interesariuszy

wykluczające się oczekiwania różnych interesariuszy

konieczność tworzenia hierarchii interesariuszy i ich oczekiwań

………………. ………………. ……………….

……………….

………………. ……………….

……………….

właściciele

……………….

inwestorzy

społeczność lokalna

klienci

instytucje rządowe /

samorządowe

dostawcy

organizacje społeczne

kooperanci

/ gospodarcze

kredytodawcy

media

konkurenci

pracownicy

menedżerowie

7