2013-02-14

ETYKA BIZNESU

pojęcie i geneza etyki biznesu

……………………

ethos – [prawy] charakter (grec.) nauka o moralności zajmująca się opisem, analizą i wyjaśnianiem rzeczywiście istniejącej moralności i ustalaniem dyrektyw moralnego postępowania

……………………

„ojciec” etyki i wzór mędrca

najwyższe dobro człowieka – cnota

zło skutkiem braku wiedzy

cnota jest czymś nabytym

1

2013-02-14

……………….

części duszy i odpowiadające im cnoty:

dusza rozumna – mądrość

dusza popędliwa – męstwo

dusza pożądliwa – umiarkowanie

trzy klasy w społeczeństwie

klasa filozofów

klasa wojowników

klasa rolników / rzemieślników/ kupców

sprawiedliwość

……………………..

podstawowy cel – szczęście (działanie właściwe człowiekowi, czyli działanie rozumne)

warunek rozumnego życia – dysponowanie cnotami;

dianoetycznymi (intelektualnymi) – rozum teoretyczny

etycznymi – rozum praktyczny

zasada złotego środka

przyjaźń jako podstawa życia społecznego

……………………………..

-

normy moralne (konkretne wzorce / zasady zachowania służące też jako kryterium jego oceny)

-

służą ochronie wartości (abstrakcyjnego obrazu tego, co ludzie uznają za sprawiedliwe, dobre i warte ich wysiłku)

-

zakazy / nakazy / powinności

-

kulturowe / statystyczne

-

oceny moralne (opinie wyrażające akceptację lub dezaprobatę osób, ich czynów i postaw)

-

sankcje moralne (środki represyjne wobec osób naruszających obowiązujące normy moralne)

-

retrybutywizm / prewencja / restytucja

-

wzorce postępowania (…………………………………………………)

które regulują stosunki między jednostkami, między jednostką a grupą oraz

między grupami

2

2013-02-14

Systemy etyczne

wg źródła norm moralnych

etyka ….………………..

etyka …………………….

normy i wartości

źródła reguł moralnych

pochodzą z zewnątrz

są w człowieku

Immanuel Kant

uzasadnienia słuszności czynów człowiek powinien szukać w sobie

poczucie obowiązku, a nie ze strach przed konsekwencjami

……………………………..:

postępuj wedle tej zasady, co do której mógłbyś jednocześnie chcieć, aby stała się prawem powszechnym Sposoby definiowania moralności

……………………….

dobro ma charakter niezmienny

obowiązuje zawsze i wszędzie

……………………….

wszystkie wartości mają charakter względny 3

2013-02-14

Fryderyk Nietzsche

……………………………

dwa rodzaje moralności

ludzi słabych (niewolników) – użyteczność

ludzie silni (……………) – godność, dzielność, rozwój Systemy etyczne wg sposobu uzasadniania sądów i dokonywania wyborów moralnych

………………………..

deontologizm

o istocie naszej

o istocie naszej

moralności decydują

moralności decyduje

skutki naszych działań

nasze poczucie

obowiązku podjęcia

określonych działań

ograniczony / uniwersalny

………………………….

……………………

(Jeremy Bentham i John Stuart Mill)

utylitaryzm hedoniczny

brak różnic jakościowych

między przyjemnościami

przyjemności są zróżnicowane

jakościowo

(godne i niegodne człowieka)

wymiary przyjemności

intensywność

czas trwania

pewność

bliskość

płodność

czystość

zasięg

4

2013-02-14

normy

MYŚLENIE

interesy

ETYCZNE

uwarunko-

wania

społeczne

Moralność a działalność gospodarcza

biznes jest amoralny

…………………………

biznes jest niemoralny

w biznesie jest miejsce na moralność

…………………………

wystarczy etyka ogólna

…………………………

potrzebna jest etyka biznesu

Etyka biznesu

nauka o moralności zajmująca się opisem, analizą i wyjaśnianiem rzeczywiście istniejącej moralności i ustalaniem dyrektyw moralnego postępowania

…………………….

5

2013-02-14

Poziomy etyki biznesu

mikro – ………

mezo – organizacje

makro – …………………….

globalny – gospodarka światowa

……………………………………………………..

faza życia

wspólne wyzwania etyczne

szczególne wyzwania etyczne

przedsiębiorstwa

narodziny

- etyczne pozyskiwanie

-legalny, akceptowany społecznie,

(powstanie)

zasobów

i użyteczny przedmiot działalności

- etyczne relacje z inwestorami

-dopełnienie wymogów

/ wierzycielami / właścicielami

formalnych

-etyczne relacje z dostawcami /

kooperantami

rozwój

- etyczna ekspansja rynkowa

- etyczne postępowanie z

pracownikami

dojrzałość

- uczciwa konkurencja

- nienadużywanie pozycji

-ograniczenie wpływu

rynkowej

schyłek /

środowiskowego

-dopełnienie wymogów

zakończenie

-etyczne działania wobec

formalnych

działalności

społeczeństwa

- etyczne zakończenie

przedsiębiorstwa

-właściwe relacje z władzą

współpracy z kooperantami /

-- uczciwe komunikowanie się z dostawcami interesariuszami

-uczciwe rozstanie z

pracownikami

- rozliczenie się z inwestorami /

wierzycielami / właścicielami

-rewitalizacja terenu

…………………………………………………………………

…………………………..

zaopatrzenie

uczciwy wybór dostawców

właściwe (etyczne) relacje z interesariuszami

terminowe płatności

zarządzanie zasobami ludzkimi

uczciwe traktowanie (w tym wynagradzanie pracowników)

troska o bezpieczeństwo zatrudnionych

właściwy stosunek do pracowników

marketing

uczciwa reklama

uczciwa cena

finanse

uczciwe raportowanie

spłacanie zobowiązań

6

2013-02-14

Etyka biznesu w różnych kręgach geograficzno -

kulturowych

podejście amerykańskie

podejście europejskie

podejście ……………..

………………

bezczynność

kontynuacja dzieła

…………

stworzenia

Judaizm, Chrześcijaństwo,

Judaizm, Chrześcijaństwo

Islam

służba Bogu

nie jest zła, gdy pomaga

Chrześcijaństwo, Islam

uwolnić się od złych

pragnień

rozwój i godność człowieka

Buddyzm

Chrześcijaństwo, Islam

metoda uwolnienia się od

egoizmu

Buddyzm

……………………..

…………….

naturalne prawo człowieka

znak Bożego

błogosławie

Judaizm, Chrześcijaństwo, Islam

ństwa

Judaizm

pochodzi od Boga

aprobata

Chrześcijaństwo, Islam

Judaizm,

Chrześcijaństwo, Islam

zakaz marnowania zasobów

wszystkie religie

…………………….

Buddyzm

………………………….

Buddyzm

7

2013-02-14

ubóstwo

pomoc biednym

niepożądane (zawinione)

nakaz

Judaizm

Judaizm,

Chrześcijaństwo, Islam

……………………

Chrześcijaństwo, Islam

zalecenie

Buddyzm

nieprzywiązywanie się do

dóbr materialnych

Chrześcijaństwo, Islam

droga uwolnienia od

pożądań

Buddyzm

przedsiębiorczość i zysk

zalecane

wszystkie religie

……………

zachowanie

człowieczeństwa i

moralności

potępiana

Chrześcijaństwo

wszystkie religie

ma służyć jednostce i

społeczeństwu

Islam, Buddyzm

……………

aprobowany, ale musi

……………

być uczciwy

wszystkie religie

zakazana

wszystkie religie

podporządkowany

służbie społeczeństwu

dopuszczalna

Islam, Chrześcijaństwo,

wobec obcych

Buddyzm

Judaizm

zakaz handlowania

używkami i bronią

Buddyzm

8