Tkanka nabłonkowa-Zawiązki nabłonka pojawiają się już w
stadium blastuli, ale może się on różnicować znacznie później z
tkanek zarodkowych: ektodermy, endodermy, albo zależnie
od grupy systematycznej zwierząt i narządu.ęłęó
Komórki tkanki nabłonkowej przylegają do siebie ściśle, a ilość
substancji międzykomórkowej między nimi jest minimalna (w
przeciwieństwie do tkanki łącznej). Komórki nabłonka połączone
są specjalnymi złączami, a czasem granica między nimi całkiem
zanika i powstaje tzw. syncycjum (inaczej zespólnia lub syncytium).
Nabłonek ma przede wszystkim funkcje ochronną, ale w związku
z faktem, że jego komórki wytwarzają całą gamę dodatkowych
tworów komórkowych, jak mikrokosmki, rzęski, wici, włoski itp.,
pełni też wiele innych funkcji, między innymi bierze udział we
wchłanianiu pokarmu, chroni przed inwazją mikroorganizmów,
bierze udział w wymianie gazów i wydalaniu.
Podział nabłonków ze względu na budowę:(jednowarstwowy)-
,płaski,sześcienny,walcowaty,(wielorzędowy),(wielowarstwowy)
,płaski: rogowaciejący i nierogowaciejący,sześcienny,walcowaty,
gruczołowy .....Podział nabłonków ze względu na funkcję,
1pokrywający (okrywający i wyściełający) - wyścieła jamy ciała i
narządów, np. przewód pokarmowy, wnętrze nosa 2ruchowy -
polega na przesuwaniu za pomocą rzęsek niepotrzebnych drobin,
które dostają się do wnętrza organizmu ze środowiska zewnętrznego,
na przykład z tchawicy 3wydzielniczy - współtworzy gruczoły
wydzielnicze, występuje w gruczołach wydzielniczych,
wytwarzających hormony, potowych, ?ojowych, ?luzówce jelita,
śluzówce jamy gębowej 4transportujący - transportuje różne
cząsteczki chemiczne przez warstwę nabłonkową, na przykład
jelita, kanalików nerkowych, naczyń włosowatych czy
pęcherzyków płucnych 5zmysłowy - ma zdolność do odbierania
bodźców, występuje w narządach zmysłów, np. siatkówka oka,
kubki smakowe, ucho wewnętrzne,
Tkanka łączna - Komórki tkanki łącznej wytwarzają
dużą ilość substancji międzykomórkowej, która wypełnia
przestrzenie między nimi. Tkanka łączna ma za zadanie:
spajać różne typy innych tkanek, zapewniać podporę
narządom i ochraniać wrażliwe części organizmu.
Wygląd tkanki łącznej zależy od obfitości substancji
międzykomórkowej. RODZAJE TK LACZNEJ:ęłęóTkanka
łączna galaretowata zbudowana jest z komórek
gwiaździstych oblanych dużą ilością substancji międzyko
mórkowej,Tkanka łączna włóknista charakteryzuje się
obecnością większej lub mniejszej ilości włókien(głównie
kolagenowych) w substancji międzykomórkowej; komórki
wydłużone i stosunkowo nieliczna,Tkanka łączna
chrzęstna należy do najgęstszych tkanek łącznych i
występuje przede wszystkim u kręgowców; u
bezkręgowców występuje tylko u niektórych
pierścienic morskich, mięczaków i bezczaszkowców.
W substancji międzykomórkowej znajdują się zaokrąglone
zwykle komórki czasem też występują włókna sprężyste
lub klejorodne.,Tkanka tłuszczowa - komórki tej tkanki
gromadzą tłuszcz, który może być wykorzystywany przez
organizm jako źródło energii. Tkanka ta występuje pod
skórą, a także wokół serca i nerek. Jej głównym zadaniem
jest zatrzymywanie ciepła w organizmie. Szczególnie dużo
tkanki tłuszczowej mają ludzie otyli.,Tkanka kostna to
jeden z wielu szczególnych rodzajów tkanki łącznej;
charakteryzuje się tym, że substancja międzykomórkowa
jest przesycona solami wapnia (fosforan, węglan) i tworzy
wokół kanałów naczyniowych koncentrycznie ułożone
blaszki tworzące większe, walcowate jednostki strukturalne;
miedzy blaszkami, w jamkach kostnych , rozlokowane są
komórki tworzące tkankę kostną: osteocyty, osteoblasty,
osteoklasty, komórki osteogenne
rodzaje tkanki miesniowej:
Mięsień poprzecznie prążkowany- zbudowanej z
silnie wydłużonych, walcowatych komórek, zawierających
wiele położonych obwodowo jąder. W centrum znajdują
się liczne miofibryle. Miofilamenty aktynowe i miozynowe
ułożone są naprzemiennie na całej długości włókna.
Zbudowane są z niej m.in. wszystkie mięśnie szkieletowe
kręgowców. Pracują one zależnie od woli, szybko ulegają
zmęczeniu, ich skurcze są krótkotrwałe, ale szybkie
Tkanka mięśniowa gładka - tkanka która składa się z
wrzecionowatych komórek, zawierających jedno centralnie
położone jądro komórkowe.Ten typ tkanki mięśniowej
znajduje się w ścianach naczyń krwionośnych,
przewodu pokarmowego, dróg oddechowych,
pęcherza moczowego. Działa niezależnie od woli, powolnie
i długotrwale, jest odporny na zmęczenie. Pełni funkcje
żywotne na przykład: nadaje kształt soczewkom, poszerza
źrenice, reguluje przepływ krwi przez naczynka krwionośne,
przesuwa pokarm w układzie pokarmowym. Znacznie
ważniejsza jest odporność na znużenia, czyli zdolność do
pozostawiania w długotrwałym skurczu, nawet w warunkach
niedoboru tlenu. Filamenty w tej tkance są ułożone nieregularnie
(brak prążkowania). Z niej zbudowane są mięśnie.
Mięsień sercowy rodzaj tkanki mięśniowej występujący
jedynie w sercu kręgowców. Różni się od
mięśnia poprzecznie prążkowanego tym, iż włókna w mięśniu
sercowym są widlasto rozgałęzione zaś jądra ułożone są
centralnie, podczas gdy w mięśniu poprzecznie prążkowanym
włókna są złączone, a jądra znajdują się na obrzeżach włókien.
Ponadto mięsień sercowy cechuje się automatyzmem: serce
wyjęte z ustroju i umieszczone w płynie fizjologicznym
(0.09%NaCl), wykonuje regularne skurcze (można to
zauważyć podczas przewożenia serc do przeszczepów).
Automatyzm zapewniają rozruszniki serca: węzeł przedsionkowo
-zatokowy, przedsionkowo-komorowy, pęczek Hissa i
włókna Purkiniego.
Tkanka nerwowa - odbiera, przekazuje i reaguje
na impulsy środowiska, jak np. dotyk, temperatura
czy światło. Przewodzi ona impulsy z neuronu do
efektorów, od receptorów, przetwarza impulsy w
adekwatne odpowiedzi, przewodzi impulsy z neuronu
do innego neuronu, wytwarza substancje przekaźnikowe.
Komórki nerwowe umożliwiają organizmowi normalne
funkcjonowanie w danym środowisku, adekwatną
odpowiedź w zależności od sytuacji w środowisku
zarówno wewnętrznym jak i zewnętrznym. Neurony
stale rejestrują się, analizują informacje o stanie
wewnętrznym organizmu jak i zewnętrznym stanie
otoczenia, przez co przygotowują organizm do
adekwatnej reakcji. Do neuronów należy również
koordynacja aktywności intelektualnej, świadomości,
podświadomości, aktywności ruchowej czy też czynności
gruczołów dokrewnych. W skład tkanki nerwowej
wchodzą:(neurony komórki nerwowe) i ich wypustki
przekazujące impulsy nerwowe; neuron zbudowany jest z
ciała komórki i wypustek, jest podstawową jednostka
strukturalno-czynnościową tkanki nerwowej
(komórki glejowe )izolujące, odbierające i odżywiające
neurony Tkanka nerwowa ma bardzo słabe możliwości
regeneracyjne.Narządami zbudowanymi z tkanki
nerwowej są:ośrodkowy układ nerwowy,mózg
(mózgowie),rdzeń kręgowy ,obwodowy układ nerwowy
Zbudowane jest z:ciałka komórkowego,dendrytów,
aksonow,jądra.
Układ krwionośny człowieka-jest układem zamkniętym,
co oznacza, że krew krąży w systemie naczyń krwionośnych,
a serce jest pompą, która wymusza nieustanny obieg krwi.
Układ ten wraz z układem limfatycznym tworzą układ krążenia
składa się z:serca - pompa zalewowo-tłocząca. Posiada
własny system dostarczania niezbędnych substancji, tzw.
naczynia wieńcowe. ,naczyń krwionośnych:tętnice,?yły,sieć
naczyń włosowatych
ęłęóUkład mięśniowy - W ciele człowieka mięśnie szkieletowe
stanowią przeciętnie 40% masy całego ciała. Typowy mięsień
szkieletowy zbudowany jest z brzuśca oraz ?cięgien. Brzusieć
jest skupieniem włókien mięśniowych. Ma czerwone
zabarwienie ze względu na obecność barwnika - mioglobiny.
Większosć mięśni ma jeden brzusiec, np. mięsień pośladkowy,
niektóre mają ich jednak więcej, np. mięsień dwugłowy ramienia.
budowa ukladu oddechowego:ęłęóDrogi oddechowe: jama
nosowa, gardło, krtań, tchawica, oskrzela właściwy narząd
oddechowy- płuca Drogi oddechowe górne: to jama nosowa
i gardłoDolne drogi oddechowe: to krtań, tchawica, oskrzela, płucaj
FUNKCJEęęłęójama nosowa- oczyszcenie, ogrzewanie, nawilżanie
wdychanego powietrza gardło-łączy jamę nosową z krtanią
Krtań- usuwanie zanieczyszceń z wdychanego powietrza,
narząd głosotwórczy, chroni dolną część układu oddechowego
dzięki nagłośni Tchawica- oczyszcanie, ogrzewanie i nawilżanie
wdychanego powietrza Oskrzela- transport powietrza do płuc
płuca- właściwy narząd wyniany gazowej Rolą układu oddechowego
jest doprowadzenie do płuc powietrza aby tam mogła zajść wymiana gaz
UKLAD WYDALNICZY budowaęęłęópara nerek (najczęściej),drogi
odprowadzające mocz;moczowody ,pęcherz moczowy (u ptaków
brak),cewka moczowa
ęłęóUkład nerwowy człowieka- układ zbudowany z tkanki nerwowej,
integrujący działalność organizmu, rejestrujący bodźce, przetwarzający
zawartą w nich informację oraz sterujący czynnościami organizmu:
ruchem mięśni oraz wydzielaniem hormonów.
FUNKCJE1Układ nerwowy somatyczny nastawiony na łączność ze
światem zewnętrznym, odbiera z niego różnorodne informacje za
pośrednictwem narządów zmysłów oraz zarządza aparatem ruchowym,
umożliwiając poruszanie się w przestrzeni i reagowanie w sposób
celowy na bodźce zewnętrzne.2Układ nerwowy autonomiczny lub wegetatywny- jego rolą jest sprawowanie kontroli nad przemianą
materii oraz prawidłowym działaniem narządów wewnętrznych
Uklad pokarmowy-jama ustna-ęłęódochodzi do pierwszej modyfikacji
pokarmu: żucia, miażdżenia, mieszania ze śliną oraz jego nawilżania
i częściowego trawienia.gardłoęłęóFunkcją tego mięśniowo-błoniastego
przewodu jest transport pokarmów i powietrza. Gardło pełni więc
rolę "skrzyżowania", w którym naprzemiennie pokarm zstępuje do
przełyku, a powietrze kieruje się z jamy nosowej do krtani.przełyk
transportęłęóŻołądek nie tylko transportuje pokarm, ale również go
trawi. Taka przemieszana i "nadtrawiona" papka trafia do dwunastnicy
, pierwszego odcinka jelita cienkiego ęłęóW jelicie cienkim następuje
trawienie pokarmu, jego dalszy transport i wchłanianie składników
pokarmowych.ęęłęóW jelicie grubym poprzez odciąganie wody i
wydzielanie śluzu tworzy się kał.ęęłęóJedną z funkcji wątroby jest
wydzielanie żółci. Zbiera się ona w przewodach wątrobowych:
prawym i lewym, które z kolei łączą się we wnęce w jeden
przewód wątrobowy wspólny trzustka-wydzielina sok
ęłęóRolą układu pokarmowego jest głównie trawienie i wchłanianie
pokarmów. Te zasadnicze funkcje wiążą się z innymi: transportem
treści pokarmowej (za co odpowiada czynność ruchowa, czyli
motoryka przewodu pokarmowego) oraz usuwaniem niestrawionych
resztek i wydzielaniem tzw. soków trawiennych.