WSTRZĄS ANAFILAKTYCZNY

Definicja

Zespół objawów chorobowych spowodowanych reakcją nadwrażliwości typu I. Zależy od reakcji antygen - przeciwciało.

Etiopatogeneza

Wstrząs anafilaktyczny z punktu widzenia hemodynamicznego należy do grupy wstrząsów hipowolemicznych, gdyż dochodzi w nim do

• znacznego wzrostu pojemności łożyska naczyniowego

• ucieczki osocza do przestrzeni pozanaczyniowej.

Antygenami mogą być najczęściej :

• Leki (antybiotyki),

• Składniki pokarmowe (białko),

• Jady niektórych owadów i innych zwierząt,

• Składniki kurzu,

• Pyłki roślin.

Inne skutki reakcji anafilaktycznej:

• obrzęk krtani,

• skurcz oskrzeli,

• biegunki - mogą być dodatkowym czynnikiem obciążającym w rozwijającym się wstrząsie.

Objawy kliniczne - występują gwałtownie :

1. miejscowe objawy reakcji alergicznej :

• wykwity skórne w postaci pokrzywki lub obrzęku błon śluzowych,

• zaczerwienienie i nadmierne ucieplenie skóry, a następnie skóra staje się blada lub sina, zimna i pokryta potem,

• gwałtownie nasilająca się duszność spowodowana obrzękiem krtani lub skurczem oskrzeli,

• napad astmy oskrzelowej,

• bóle brzucha,

• biegunki,

znaczny spadek ciśnienia tętniczego krwi,

tachykardia,

inne objawy hipowolemii i niewydolności krążenia, mogące prowadzić do nagłego zatrzymania krążenia,

w gwałtownej reakcji anafilaktycznej śmierć może nastąpić w ciągu kilku minut.

Postępowanie lecznicze :

1. ograniczenie penetracji alergenu

• natychmiastowe przerwanie podawania leku,

• założenie opaski uciskowej na kończynę powyżej miejsca ukąszenia lub podania leku

podanie domięśniowe adrenaliny 0,5 ml roztworu 1:1000 (500 mikrogramów);

• dawkę można powtórzyć po około 5 minutach

• zastosowanie tlenoterapii z wysokim przepływem,

• wkłucie do żyły igłą typu Venflon,

• dożylne podanie:

• Hydrokortyzonu

• Prednizolonu,

• dożylne podanie preparatów wapnia,

• podanie leków rozszerzających oskrzela

• dożylne:

• np. Aminofilina,

• wziewnie,

• np. Salbutamol,

• podawanie dożylne adrenaliny

• (1 mg adrenaliny + 10 ml 0,9% NaCl podaje się po 0,5 ml roztworu co 5 - 15 minut, pod kontrolą ciśnienia tętniczego),

• podawanie leków przeciwalergicznych,

• np. Clemastin (Tavegyl),

• poprawa wypełnienia łożyska naczyniowego przez dożylne podawanie:

• Dekstranu,

• PWE,

• 0,9% NaCl,

• albumin osocza

• ewentualne podanie leków presyjnych,

• np. Dopaminy we wlewie kroplowym,

• zwalczanie kwasicy przez podawanie

• Natrium bicarbonicum,

• w niektórych przypadkach konieczne może być:

• wykonanie tracheostomii

• wdrożenie postępowania resuscytacyjnego.

---