Wydział Geoinżynierii, Wrocław, 28.11.2011
Górnictwa i Geologii
Politechnika Wrocławska
ZOD w Legnicy
Hydrogeologia
Sprawozdanie z ćwiczenia
Kapilarnosc bierna
Skład grupy:
Grupa
Wprowadzenie:
Kapilarność -Powstaje na skutek istnienia porów w gruncie , które pomiędzy szkieletem gruntowym tworzą jakby rurki kapilarne. W skutek przyczepności do ścianek tych rurek (adhezji) oraz napięcia powierzchniowego woda może unosić się na pewną wysokość ponad poziom swobodnego zwierciadła.
Kapilarność bierna- jest to wysokość, na jakiej woda będzie się utrzymywać w porach gruntu ponad poziomem swobodnego zwierciadła przy obniżeniu tego poziomu .
Przebieg doświadczenia:
Kapilarność bierna jest to wysokość na jakiej woda będzie utrzymywać się w porach gruntu ponad poziomem swobodnego zwierciadła przy obniżeniu tego poziomu. Do przeprowadzenia tego doświadczenia potrzebne nam są :
Naczynie o średnicy ponad 20 cm i głębokości ponad 30 cm
Lejek szklany
Rurka gumowa o długości powyżej 2 m
Linijka
Sekundomierz
Pierwszą czynnością jest zanurzenie rurki z lejkiem w wodzi aby doprowadzić do dokładnego odpowietrzenia tych dwóch przyrządów. Na dnie lejka umieszczamy papierek filtracyjny i ostrożnie wsypujemy wcześniej przygotowany grunt, który poddamy badaniu. Następnie podnosimy lejek do góry z prędkością 1cm/s, aż do pojawienia się pęcherzyka powietrza. Wynik pomiaru przyjmujemy jako wstępna wielkość kapilarności biernej (Hkb).
Następnie należy ustawić daną próbkę na wysokości 0,7Hkb i zostawić ją aż do czasu pojawienia się pęcherzyka powietrza. Jeżeli po 5 minutach pęcherzyk nie pojawi się, to należy przesunąć próbkę o 5cm. Czynność tą powtarzamy aż do momentu pojawienia się pęcherzyka powietrza. Podstawiając wyniki do wzoru obliczamy kapilarność bierną właściwą:
gdzie:
h - wysokość poziomu próbki gruntu ponad zwierciadłem wody w
naczyniu [cm]
Δh = t * v - poprawka interpolacyjna [cm]
v = 1cm/min dla t [min]
Dzięki wstępnemu badaniu określiliśmy wstępną wielkość kapilarności biernej, która wyniosła Hkb = 42cm.
Badanie właściwe rozpoczęliśmy podnosząc lejek na wysokość 0,7Hkb = 29,4 cm.
Oznaczenie kapilarności biernej przeprowadzono na gruncie sypkim o uziarnieniu 0,12 - 0,15 mm, w sposób zgodny z PN-60 / B-04493 „Grunty budowlane Oznaczenie kapilarności biernej”
Tabela nr 2. Wyniki badań kapilarności biernej.
Rodzaj badania |
Czas t [s] |
Wysokość h [cm] |
UWAGI |
Wstępne |
44 |
44,0 |
Pod próbką utworzył się pęcherzyk powietrza na wysokości Hw= 44[cm] |
Właściwe I |
0 |
30,8 |
Początek badania właściwego h = 0,7 Hw= 30,8[cm] |
|
300 |
30,8 |
|
|
305 |
35,8 |
|
|
515
|
35,8
|
Koniec badania właściwego na wysokości h=40,8cm pęcherzyk pod próbką gruntu pojawił się po 5s. |
Właściwe II |
0 |
30,8 |
Początek badania właściwego h =0,7 Hw=30,8[cm] |
|
300 |
30,8 |
|
|
305
|
35,8
|
|
|
485 |
35,8 |
Koniec badania właściwego Na wysokości h=40,8cm pęcherzyk pod próbką gruntu pojawił się po 7s. |
W pierwszym badaniu mamy: h = 35,8; t = 3,50 min.; v = 1cm/min.
ΔH=3,50*1=3,50 [cm]
Hkb=(35,8-5)+3,5 [cm]
Hkb=34,3 [cm]
W drugim badaniu mamy: h = 40,8; t = 3,05 min.; v = 1cm/min.
ΔH=3,05*1=3,05[cm]
Hkb=(35,8-5)+3,05 [cm]
Hkb=33,85[cm]
Różnica między badaniami
= 34,3-33,85=0,45 [cm]
Średnia wartość obu badań właściwych:
= 34,08 cm
Ponieważ różnica między badaniami właściwymi jest mniejsza od 0,1
0,01 < 0,1
więc jako wynik oznaczenia kapilarności biernej przyjęto 34,08 cm.
Wnioski:
Badanie przeprowadzono w warunkach laboratoryjnych zgodnie z instrukcjami prowadzącego oraz normą PN-06/B-04493. Uzyskana kapilarność bierna dla gruntu o uziarnieniu 0.12-0.25 wyniosła 34,08 cm. Przeprowadzono dwa badania, w których uzyskane wyniki nie różnią się od siebie więcej niż o 0,1Hkb, więc można je za prawidłowy.