Podatek dochodowy bieżący i odroczony
1. Co oznaczają pojęcia podatek bieżący i podatek odroczony?
Na podstawie art. 37 ust. 8 ustawy o rachunkowości, wpływający na wynik finansowy podatek dochodowy za dany okres sprawozdawczy obejmuje część bieżącą i część odroczoną.
Podatek dochodowy bieżący, to podatek dochodowy wymagający zapłaty, zgodny z rocznym zeznaniem podatkowym (CIT-8). Natomiast część odroczona (kwota wpływająca na zmniejszenie lub zwiększenie części bieżącej) stanowi różnicę pomiędzy stanem rezerw i aktywów z tytułu podatku odroczonego na koniec i początek okresu sprawozdawczego. |
Należy dodać, iż podatek dochodowy w księgach rachunkowych ujmują i w sprawozdaniu finansowym wykazują wyłącznie osoby prawne, będące podatnikami podatku dochodowego od działalności gospodarczej, a więc sporządzające roczne zeznanie podatkowe CIT-8.
2. Jak ujmuje się w księgach rachunkowych podatek dochodowy?
Ewidencja bieżącego podatku dochodowego
Przypadające do zapłaty w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy w księgach rachunkowych ujmuje się zapisem:
- Wn konto 87-0 "Podatek dochodowy od osób prawnych", |
Jeżeli na koniec okresu sprawozdawczego z rocznego zeznania podatkowego (CIT-8) wynikać będzie niższy podatek niż zarachowany i uiszczony w trakcie roku obrotowego, wówczas należy dokonać korekty, zapisem: Wn konto 22, Ma konto 87-0. W sytuacji odwrotnej wystąpi zapis: Wn konto 87-0, Ma konto 22.
Przykład
I. Założenia:
Spółka z o.o. wpłaciła w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy w kwocie: 25.000 zł. Z rocznego zeznania podatkowego wynika, iż podatek dochodowy za dany okres sprawozdawczy wynosi: 23.800 zł. Wystąpiła zatem nadpłata podatku dochodowego w kwocie: 25.000 zł - 23.800 zł = 1.200 zł.
II. Dekretacja:
Opis operacji |
Kwota |
Konto |
|
|
|
Wn |
Ma |
1. PK - zaliczki na podatek dochodowy |
25.000 zł |
87-0 |
22 |
2. WB - wpłata zaliczek na podatek dochodowy |
25.000 zł |
22 |
13-0 |
3. PK - korekta podatku dochodowego (nadpłata) |
1.200 zł |
22 |
87-0 |
III. Księgowania:
W sprawozdaniu finansowym spółka, o której mowa w przykładzie, wykaże:
1) w bilansie po stronie aktywów w pozycji B.II.2 lit. b) "Należności krótkoterminowe od pozostałych jednostek z tytułu podatków, dotacji, ceł, ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych oraz innych świadczeń" - kwotę: 1.200 zł - kwota należna od budżetu z tytułu nadpłaty podatku,
2) w rachunku zysków i strat sporządzonym w wersji kalkulacyjnej w pozycji O bądź w wersji porównawczej w pozycji L "Podatek dochodowy" - kwotę: 23.800 zł - podatek dochodowy ustalony w zeznaniu rocznym CIT-8.
Ewidencja odroczonego podatku dochodowego
Rezerwę i aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujmuje się w księgach rachunkowych odpowiednio na kontach: 83-0 "Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego" i 65-0 "Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego". |
Typowe operacje gospodarcze dotyczące rezerw i aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego mogą zostać ujęte w księgach, zapisami:
1. Rezerwa na odroczony podatek dochodowy tworzona w związku z dodatnimi różnicami przejściowymi: |
- Wn konto 87-0 "Podatek dochodowy od osób prawnych", |
2. Rozwiązanie nadmiernie utworzonej rezerwy lub rezygnacja z jej tworzenia: |
- Wn konto 83-0 "Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego", |
3. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ustalone w związku z ujemnymi różnicami przejściowymi: |
- Wn konto 65-0 "Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego", |
4. Odpisanie nadmiernego aktywu z tytułu odroczonego podatku dochodowego lub rezygnacja z jego aktywowania: |
- Wn konto 87-0 "Podatek dochodowy od osób prawnych", |
3. Jak ustalić kwotę podatku odroczonego, którą wykazuje się w rachunku zysków i strat?
Część odroczona podatku dochodowego, która wpływa na zmniejszenie lub zwiększenie części bieżącej, stanowi różnicę pomiędzy stanem rezerw i aktywów z tytułu podatku odroczonego na koniec i początek okresu sprawozdawczego.
Sposób ewidencji oraz ustalenie kwoty podatku odroczonego, którą wykazuje się w rachunku zysków i strat, ilustruje uproszczony przykład.
Przykład
I. Założenia:
W spółce z o.o. na początek i koniec 2010 r. salda kont 83-0 "Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego" i 65-0 "Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego" wynosiły:
Nr konta |
Saldo na |
Saldo na |
83-0 "Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego" |
15.000 zł |
11.280 zł |
65-0 "Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego" |
6.500 zł |
7.200 zł |
Na koniec okresu sprawozdawczego rezerwa z tytułu podatku dochodowego zmniejszyła się o kwotę: 15.000 zł - 11.280 zł = 3.720 zł, zaś aktywa zwiększyły się o kwotę: 7.200 zł - 6.500 zł = 700 zł.
II. Dekretacja:
Opis operacji |
Kwota |
Konto |
|
|
|
Wn |
Ma |
1. PK - ujęcie na dzień bilansowy aktywu i rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego: |
|
|
|
a) zmniejszenie rezerwy |
3.720 zł |
83-0 |
87-0 |
b) zwiększenie aktywu |
700 zł |
65-0 |
87-0 |
Powyższą operację można również ująć zapisem:
1) rezerwa z tytułu podatku odroczonego:
a) storno stanu początkowego o kwotę 15.000 zł: Wn konto 83-0, Ma konto 87-0,
b) ujęcie stanu ustalonego dzień bilansowy w kwocie 11.280 zł: Wn konto 87-0, Ma konto 83-0,
2) aktywa z tytułu podatku odroczonego:
a) storno stanu początkowego o kwotę 6.500 zł: Wn konto 87-0, Ma konto 65-0,
b) ujęcie stanu ustalonego na dzień bilansowy w kwocie 7.200 zł: Wn konto 65-0, Ma konto 87-0.
III. Księgowania:
IV. Ustalenie odroczonego podatku dochodowego za 2010 r.:
1) zmiana stanu aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego:
wzrost aktywów o kwotę: 700 zł,
2) zmiana stanu rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego:
zmniejszenie rezerw o kwotę: 3.720 zł,
3) odroczony podatek wykazany w rachunku zysków i strat za 2010 r. wynosi:
- 3.720 zł - 700 zł = - 4.420 zł.
Znak "minus" różnicy oznacza zmniejszenie obciążenia wyniku finansowego z tytułu odroczonego podatku. Przyjmując dodatkowo, iż ustalony w zeznaniu rocznym za 2010 r. podatek bieżący wynosi: 23.800 zł, a część odroczona podatku dochodowego wynosi: - 4.420 zł, to obciążenie wyniku finansowego ogółem wynosi: 23.800 zł - 4.420 zł = 19.380 zł.
|