Art. 19 – ustawodawca odszedł od koncepcji winy w rozumieniu karnistycznym; był to postulat zgłaszany przez naukę.
Nie ma już także zamiaru z art. 22 (umyślności i nieumyślności). Ustawodawca chciał uciec z tego charakteru karnistycznego, ale zatrzymał się w pół kroku.
Art. 19 ust. 2 zd. 2 – należyta staranność – a więc koncepcja winy w prawie cywilnym (pojęcie „rażącego niedbalstwa” w prawie karnym). Ale stopień winy nie funkcjonuje w prawie cywilnym, lecz w prawie penalnym.
Art. 33 ust. 1 – wymiar karny (odpowiednik art. 53 Kodeksu karnego) – a więc wciąż bliżej jest tej ustawie do ustawy karnej niż do koncepcji cywilistycznej.
Art. 20 oraz art. 4 i 4a – wskazują na bardzo szerokie kategorie podmiotów, które podlegają odpowiedzialności. Także osoby wchodzące w skład organów kolegialnych – organ kolegialny ma jedną cechę, która jest nie do przebicia wg prawa administracyjnego brak umiejscowienia odpowiedzialności (wyjątek – ustawa z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary). Problem, który się pojawił, to problem organów kolegialnych, które są pozbawione odpowiedzialności. Ale już wiemy, ze zarzuty można postawić nie tylko osobie fizycznej.
Art. 20 oraz art. 19 ust 3 – typowe przestępstwo polecające; podejmując uchwałę ponoszą taka samą odpowiedzialność jak za przestępstwo polecające. Wyjście awaryjne – ustęp 2 – sprzeciw – nie wpływa na ważność podjętej uchwały, ale wyłącza odpowiedzialność osób, które brały udział w jej podejmowaniu.
Art. 24 – jak art. 4 Kodeksu karnego.
Art. 25 – dyscyplinarka jest niezależna od pozostałych form odpowiedzialności. W rzeczywistości – wszystkie dyscyplinarki czekają aż sąd się wypoci – a potem umarzają postepowanie dyscyplinarne.
Art. 26 ust. 1 – kwota minimalna ( 1500 zł w roku 2012).
Kary – art. 31:
upomnienie;
nagana;
kara pieniężna – max. 3-ktorność miesięcznego wynagrodzenia;
zakaz – max. 5 lat.
Art. 32 – upomnienie – nie wpływa np. na zatrudnienie wg przepisów prawa (gdy nagana lub kara pieniężna oznaczają zwolnienie z przyczyn leżących po stronie pracownika).
Art. 32 ust. 3 – kuriozum; nie ruszają tego, bo inaczej doszłoby do zakwestionowania tego przez TK.
Przedawnienie i zatarcie ukarania – wytnij wklej z Kodeksu karnego – art. 101 i nast. Kodeksu karnego.
Art. 38 – w sumie 5 lat.
Art. 39 – przedawnienie wykonania kary.
Art. 40 – dlatego nie warto przeciągać np. płacenia grzywny; ustęp 2 – warto wnosić o odstąpienie
od wymierzenia kary.
Art. 41 – szybciej niż jest to wskazane.
Ale wyrok uniewinniający nie oznacza, że coś zostało wymazane z pamięci ludzkiej.
Postępowanie i organy
Organy – postępowanie które przypomina postępowanie karne – są to komisje działające na kliku szczeblach, np. resortowe, regionalne przy RIO (a nie w ramach RIO); postępowanie jest dwuinstancyjne – organ odwoławczy – jeden dla wszystkich komisji (art. 42).
Członkowie – nie ma wymogu, żeby członkami byli prawnicy.
Art. 51 – komisja przy RIO; zakres działań.
Art. 52
Art. 55 – wymagania; prawo, ekonomia lub administracja – doprecyzowane wymagania.
Art. 57 – pierwotnie postępowania prowadzą rzecznicy.
Postępowanie
Art. 72 – dwie instancje, oskarżyciel.
Art. 73 ust. 3 – zamiast aktu oskarżenia jest wniosek o ukaranie .
Art. 74, 75 – obrona (może być obrońcą radca prawny lub adwokat).
Art. 76 – domniemanie niewinności.
Dowody – art. 87 i nast. – pojęcie; formy.
Art. 110 – wniosek o ukaranie – elementy.
Postępowanie – po fazie wstępnej (przesłuchanie, postawienie zarzutów ...) następuje faza orzekająca; dużą rolę odgrywają dokumenty, bo zarzuty wynikają jasno z dokumentów księgowej.
Art. 111 i nast.
Rozprawa
Art. 117 – postanowienia i zarządzenia; zażalenie – tylko wtedy, gdy przepis wyraźnie tak stanowi.
Art. 135 – orzeczenie; orzeczenie po rozpoczęciu przewodu może zapaść tylko merytoryczne; dwojakiego rodzaju rozstrzygnięcia.
Art. 138 i nast. – odwołanie – dewolutywność względna; przysługuje środek odwoławczy obu stronom; można go cofnąć.
Skarga do sądu administracyjnego – art. 169 – przepisy te nie są zupełnie oderwane od kontroli sądowej; ale on bada stronę formalną, a nie merytoryczne rozstrzygnięcie; sąd administracyjny ma ze swojej istoty bardzo ograniczone pole działania; potem przysługuje jedynie skarga do NSA.
Kwestie techniczne, lecz istotne – art. 170 i nast. (np. strony maja teraz prawo fotografować akta, ale trzeba pilnować tajemnicy np. lekarskiej, psychiatrycznej … – zawsze przejrzeć akta dla własnego spokoju).
Art. 187 i nast. – ewidencjonowanie orzeczeń w rejestrze;
Art. 191 – szczególnie ustęp 1 pkt 5 – te dane udostępnia się także pracodawcy.
Kwestia wymagająca dopowiedzenia:
Art. 5 – co to jest naruszenie? skatalogowanie od art. 5 do art. 18a – za każdym razem trzeba sprawdzić, czy dane działanie nie podpada pod któryś z tych artykułów. Wszystko koreluje
ze standardami wynikającymi z ustawy o finansach publicznych. Przepisy, które nie zawierają sankcji, mają niewielkie oddziaływanie na jednostkę.
KATALOG – WAŻNY – co podlega sankcjonowaniu wg ustawy? Naprawdę szerokie konsekwencje. Każdy ustęp i punkt to osobne przestępstwo.
Obrona – możliwości: brak winy, brak znamion, społeczna szkodliwość, odstąpienie od ukarania,
a w końcu o upomnienie.
Egzamin – obowiązuje cała ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
USTAWA O DOCHODACH JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO
„Nie czytać całej ustawy, bo można zwariować”. Obowiązują tylko niektóre elementy. Jest to ustawa, która ma przeogromne znaczenie dla w miarę normalnego funkcjonowania jst. Jest to kompendium dochodów jst (odesłanie z ustawy o finansach publicznych do odrębnej ustawy).
To, co jest dochodem dla jst, ze strony państwa jest to wydatkiem.
Art. 4 – podatki lokalne (ściślej: gminne) – nie trzeba tego szukać w ordynacji czy gdzieś indziej, bo tu jest wymienione.
Art. 199 ustawy Ordynacji podatkowa – dowodem są wyjaśnienia zgody, jeśli strona wyraziła na nie zgodę. A jakim są dowodem wyjaśnienia złożone w postępowaniu podatkowym, jeśli strona odmawia wyjaśnień w postępowaniu karnym lub karnoskarbowym?
Ustalenie, które podatki są państwowe i samorządowe. Organ podatkowy w samorządzie – wójt itd.; organ odwoławczy – SKO; a czy wszystkie podatki z art. 4 ust. 1 pkt 1 są płacone w gminie?
Np. podatek od czynności cywilnoprawnych – w urzędzie skarbowym; są one przekazywane – następuje rozdzielenie wierzyciela formalnego i materialnego (tego, który czerpie korzyści); „nie tam gdzie płacę, jest dochód”; ustęp 1 pkt 2 – opłaty lokalne – także opłata skarbowa jest płacona
w urzędzie skarbowym (chyba że gmina powoła inkasentów).
Art. 5 i 6 – źródła dochodów powiatu i województwa – bardzo małe źródła własne – nie mają żadnych podatków i opłat własnych.
Art. 3 – WAŻNE – podział dochodów na 3 kategorie – 3 różne metody wydatkowania i rozliczania; istnieje jeszcze czwarte źródło – ustęp 2 – udział w podatkach dochodowych; ustęp 3 – „mogą być”, ale nie muszą. Jst są trzymane z dala od VAT-u i akcyzy, bo to za bardzo wydajne podatki, żeby
z kimkolwiek się tym dzielić.
Koncepcja, jaka miała w Polsce funkcjonować – dochody własne mają być takie, żeby pokrywać wydatki własne jst. Gdy dochody własne nie wystarczają na zadania własne, to w założeniu elementem pokrywającym mają być subwencje. Dotacje celowe powinny być przekazywane co do zasady na zadania zlecone w trybie ustaw (np. USC, dowody osobiste); działania wykonywane
w ramach porozumienia miedzy gminami (np. wysypisko śmieci) – także finansowanie określone
w porozumieniu.
Art. 4 ust. 1 pkt 11 – także dotacje z innych jst (jest to prawem dopuszczalne); nie tylko dotacje
w kierunku państwo jst;
Art. 4 ust. 2 i 3 – udział gminy w poszczególnych podatkach – PIT i CIT art. 9 – miejsce zamieszkania (nie wskazuje się na element zameldowania); gminie powinno zależeć na jak największej liczbie bogatych mieszkańców; CIT – wyszłoby, że wszystkie osoby prawne maja siedzibę w Warszawie art. 10 – sprawiedliwa regulacja;
Art. 5 ust. 2 i 3 – czterokrotnie mniej niż w gminie; stąd problemy finansowe powiatów.
Art. 6 ust. 2 i 3 – województwo: mało PIT-u i dużo CIT-u.