Analiza racji pokarmowej

1.Wartość energetyczna i zawartość składników odżywczych w całodziennej racji pokarmowej (CRP) oraz % pokrycia zapotrzebowania na energię i składniki odżywcze

	Skład	Norma IŻŻ [%]
Energia [kcal]	702	28
Energia [MJ]	2,97	28
Białko ogółem [g]	18	22
Białko zwierzęce [g]	11	25
Tłuszcze ogółem [g]	37	46
Węglowodany ogółem [g]	75	21
Wapń [g]	0,390	39
Żelazo [mg]	2	11
Witamina A [µg]	405	51
Witamina C [µg]	0	0
Witamina B1 [µg]	134	13
Witamina B2 [µg]	263	29

Porównując całodzienną rację pokarmową (wyliczoną na podstawie sporządzonego jadłospisu) z zalecanymi normami Instytutu Żywności Żywienia już na pierwszy rzut oka widać niedobory w dostarczonej energii. Podaż energii wyniosła 702 kcal, gdzie zalecana norma dla kobiety w wieku 19-25 lat powinna wynosić około 2100 kcal. Niedobory te można uzupełnić poprzez skorygowanie niedoborów lub nadwyżek poszczególnych składników i produktów, mających wpływ na udział dostarczonej energii

Udział dostarczonego białka jest zdecydowanie za mała i należy to skorygować poprzez zwiększenie spożycia np.; chleba razowego oraz marchwi, których ostatnio spożywam za mało.

Udział dostarczonych tłuszczy w całodziennej racji pokarmowej jest za mały i wynosi 46% zalecanej normy spożycia. Aby zwiększyć udział dostarczanych tłuszczy można np. zwiększyć spożycie olei roślinnych (kukurydzianego, arachidowego oraz oleju z oliwek).

Węglowodanów również jest za mało i wynoszą one 21 % zalecanej przez IŻŻ normy spożycia. Aby pokryć te niedobory zaleca się zwiększenie spożycia produktów bogatych w węglowodany, takich jak: mąka, ryż, kasze, makarony, oraz płatki śniadaniowe, które również prócz węglowodanów pozwolą dostarczyć organizmowi większy udział błonnika. Można również zwiększyć spożycie przetworów owocowych oraz słodyczy – oczywiście w rozsądnych ilościach.

Wapń również nie zawiera się w zalecanej normie, ponieważ wynosi 39% normy. Ten niedobór skorygować można poprzez zwiększenie spożycia np. sardynek, śledzi oraz mleka i napoi mlecznych.

Poziom dostarczanego żelaza jest zdecydowanie za mały i aby to skorygować należy zwiększyć spożycie produktów strączkowych, szczypiorku oraz produktów zbożowych, które są bardzo bogate w ten składnik.

Poziom witaminy A w również za niski w porównaniu do zalecanej przez IŻŻ normy.

Przedstawiona racja pokarmowa nie dostarcza organizmowi witaminy C i aby podwyższyć jej poziom należy zwiększyć spożycie np. sałaty, pomidorów, rzodkiewkę, kapustę czerwoną, pomarańczy, jabłek, kiwi oraz bananów.

Podobnie jest z witaminą B1, której jest za mało w organizmie, ponieważ stanowi 13% zalecanej normy. Proponuje się znaczne zwiększenie spożycia np. kaszy gryczanej, mięsa wieprzowego, ziemniaków, jaj, kalafiora, pomidorów, brzoskwini oraz moreli.

Również witaminy B₂ jest za mało, gdyż stanowi ona 29% zalecanej normy i aby zwiększyć ten niedobór proponuje się zwiększenie spożycia pomidorów, ziemniaków, jabłek oraz wołowiny.

2. Struktura energii

Jak można zauważyć porównując zalecane spożycie składników odżywczych widać, że udział dostarczonych węglowodanów oraz białek jest bliska normy, a tłuszczy za duża. Aby zwiększyć minimalnie udziały węglowodanów proponuje się zwiększenie spożycia produktów bogatych w skrobię tzw. węglowodanów złożonych, które znajdują się między innymi w ciemnym pieczywie, nasionach roślin strączkowych, ziemniakach, owocach oraz warzywach. Natomiast w celu minimalnego podwyższenia udziałów dostarczanego białka należy zwiększyć spożycie jaj, mleka oraz serów, a aby zmniejszyć spożycie tłuszczów należy ograniczyć spożycie mięsa, wędlin itp.

3. Proporcje białek zwierzęcych i roślinnych.

Białko ogółem	18g	100%
Białko roślinne	6,8g	38%
Białko zwierzęce	11,2g	62%

Zawartość białka pochodzenia zwierzęcego powinna wynosić około 30% zalecanej normy- jak widać wynosi ono 62% wiec jest tego za dużo. W celu skorygowania tych wielkich liczb proponuje się obniżenie spożycia mleka, ryb oraz mięsa, (ale nie białego). Natomiast zawartość białka pochodzenia roślinnego powinna wynosić około 60% zalecanej normy, a w tym przypadku wynosi 38% zatem należy zwiększyć spożywanie produktów bogatych właśnie w to białko takich jak: zboża czy rośliny strączkowe.

4. Udział posiłków w wartości energetycznej racji [%].

POSIŁEK	moje	zalecane
Śniadanie	60%	25-30%
II śniadanie	37%	5-10%
Obiad	0%	30-35%
Podwieczorek	3%	5-10%
Kolacja	0%	15-20%
Dojadanie	0%	0%

Z tabeli i wykresu wynika, że największą wartość energetyczną (60%) dostarczana zostaje do organizmu podczas konsumpcji śniadania .

II śniadanie i podwieczorek stanowi 40% wartości energetycznej. Nie praktykuje się dojadania. Jest brak spożycia obiadu i kolacji, który powoduje braki w dostarczaniu potrzebnych składników organizmowi.

5. Spożycie produktów z poszczególnych grupy produktów.

PRODUKT	SKŁAD	NORMA IŻŻ [%]
Produkty zbożowe [g]	75,2	25
Mleko i przetwory mleczne [g[	409	37
Jaja [g]	4,8	19
Mięso, wędliny, ryby [g]	0,0	0
Masło [g]	0,0	0
Inne tłuszcze [g]	28,7	143
Ziemniaki [g]	0,0	0
Warzywa i owoce (wit. C) [g]	0,0	0
Warzywa i owoce (karoten) [g]	0,0	0
Inne warzywa i owoce [g]	0,0	0
Strączkowe suche [g]	0,0	0
Cukier i słodycze [g]	22,8	41

Spożycie produktów z poszczególnych grup posiłków z normami Instytutu Żywności Żywienia Porównując można zaobserwować ( w odtworzonym jadłospisie) wiele niedoborów i nadwyżek.

Niedobory obserwuje w spożyciu:

• Produktów zbożowych. Niedobory te można spróbować wyeliminować poprzez zwiększenie spożycia np.; makaronów, kaszy, płatków śniadaniowych. Produkty zbożowe, które zostały wymienione wyżej stanowią duże źródło dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka, ponieważ zawierają duże udziały skrobi.

• Mleka i jego przetworów. Aby skorygować te niedobory proponuje się zwiększenie spożycia serów oraz mleka. Mleko i przetwory dostarczają do organizmu pełnowartościowego białka.

• Jaj. W przedstawionym przeze mnie jadłospisie nie było tego produktu, ale zaleca się spożycie tego produktu, ponieważ wysoko wartościowe dla organizmu jest białko jaja kurzego.

• Mięsa, wędlin i ryb. Należy zwiększyć spożycie tłustej wieprzowiny oraz kiełbas.

• Masła. Występują tutaj duże niedobory tego produktu, jednak nie jestem za zwiększaniem spożycia masła gdyż jest one zaliczane do produktów podwyższających poziom cholesterolu we krwi

• Ziemniaków. Należy rozpocząć lub zwiększyć ilość spożycia tego produktu, ponieważ zawierają one znaczne udziały skrobi, łatwo przyswajalne białko, składniki mineralne oraz witaminy.

• Warzyw i owoców (witamina C). W celu skorygowania tych zerowych wartości proponuje się znaczne zwiększenie spożycia pomidorów, owoców dzikiej róży oraz warzyw kapustnych.

• Warzyw i owoców (karoten). Aby skorygować te niedobory można zwiększyć spożycie marchwi, natki pietruszki, szczawiu, szpinaku, sałaty oraz koperku.

• Innych warzyw i owoców. Zaleca się tutaj zwiększenie spożycia cebuli, ogórków, selera, rabarbaru, jabłek, śliwek, ponieważ zawierają błonnik oraz pektyny, które maja wpływ na prawidłowe funkcjonowanie przewodu pokarmowego.

• Strączkowych suchych. Poziom w sporządzonym jadłospisie kształtuje się na poziomie 0, jednak spożycie tych roślin dostarcza do organizmu duże udziały skrobi, białka, witamin z grupy B oraz wielu składników mineralnych

• Cukru i słodyczy. W racji istnieje nadwyżka tych produktów, należy więc zwiększyć ich spożywanie, gdyż są to produkty o niskiej wartości odżywczej, ale wysokiej wartości kalorycznej oraz ich nadmierne spożycie prowadzi do niedoborów pokarmowych a zwłaszcza niedoborów witamin i składników mineralnych

Natomiast nadwyżki obserwujemy w spożyciu:

• Innych tłuszczy. Aby skorygować tę nadwyżkę można ograniczyć np. spożycie olei roślinnych.

Analiza posiłków

1. Procentowy udział energii z białek, tłuszczów i węglowodanów w posiłku

Rodzaj posiłku	Węglowodany [%]	Tłuszcze [%]	Białko [%]
Śniadanie	26	62	12
II śniadanie	66	26	8
Podwieczorek	100	0	0
Zalecane	55-63	25-39	12-15
Śniadanie

Podczas śniadania najwięcej energii pochodzi z tłuszczów (62%), węglowodanów (26%) oraz białek (12%). Śniadanie nie jest prawidłowe, gdyż tłuszcze znacznie przekraczają zalecane normy (ponad 20%),udział węglowodanów w posiłku jest z kolei za niska (o jakieś 29%). Jedynie zawartość białka mieści się w normie .

1. II śniadanie

Podczas kolacji najwięcej energii zostało dostarczone przez węglowodany bo aż 66%, następnie tłuszcze (26%) oraz białka (8%). II śniadanie nie jest w pełni prawidłowe, ponieważ spożyte produkty spowodowały, że powszechnie określone normy zostały w niewielkim stopniu przewyższone(w przypadku węglowodanów, które jest więcej od normy o 3%) bądź w nie wielkim stopniu widać ich niedobór (w przypadku białka, którego niedobór wynosi 2%). Jedynie tłuszcze mieszczą się w normie(26%).

1. Podwieczorek

Podczas spożywania podwieczorku energii dostarczają mi jedynie węglowodany (100%). Spożywany przeze mnie podwieczorek nie jest prawidłowy, ponieważ w moim posiłku nie ma żadnych tłuszczy, a powinno ich być ok. 25-30% , jak również nie ma białek, których spożycie wg normy powinno mieścić się w granicy 12-15%.

1. Proporcje białek pochodzenia zwierzęcego i roślinnego w posiłkach

Rodzaj posiłku	Białko roślinne [%]	Białko zwierzęce [%]
Śniadanie	20	80
II śniadanie	83	17
Podwieczorek	100	0
Zalecane	60	30

1. Śniadanie

Śniadanie dostarcza za mało białka roślinnego, bo jedynie 20%, gdzie zalecenie normy mówią o 60%, natomiast białka zwierzęce przekraczają zalecenia normy aż o 50%. Zatem śniadanie nie była dobrze sporządzona.

1. II śniadanie

W przypadku II śniadania widzimy, że zapotrzebowanie na białko roślinne znacznie przekracza powszechnie przyjęte normy i stanowi ono 83%. Z drugiej strony widzimy niedobór białka zwierzęcego o 13% od ogólno przyjętej normy. Zatem II śniadanie nie zostało dobrze sporządzone.

1. Podwieczorek

Podwieczorek nie dostarcza żadnych białek.

Wnioski!!!!!!!

Jak widać w odtworzonym jadłospisie proporcje białek roślinnych i zwierzęcych są

bardzo zróżnicowane. Jeśli dokładnie przyjrzymy się zestawionym wynikom dokładnie

można zauważyć ze zdecydowanie za dużo spożywanych jest białek roślinnych, co widać

dosyć wyraźnie na przykładzie II śniadania (tutaj białko roślinne zawiera aż 83%, gdzie zalecana norma wynosi 60%). Bardzo dużą nadwyżkę w spożyciu białek zwierzęcych dostrzega się w śniadaniu. Poziom zalecany spożycia białka zwierzęcego powinna wynosić około 30% i tej prawidłowości nie widać w żadnym z wymienionych posiłków.

Ocenia sposobu życia:

Z odtworzonego jadłospisu i przeprowadzenia analizy wyników dostrzegam zbyt małe ilości w dostarczonej energii. W dniu kiedy sporządzany był jadłospis tj. 16.02.2009 zostało spożyte, jak na wiek i wagę za mało. Wielkość dostarczonej energii wynosi zaledwie 702kcal, gdzie norma dla kobiety w wieku 19-25 lat powinna kształtować się na poziomie około 2100 kcal. Wynika to z faktu. iż spożyte produkty nie dostarczyły organizmowi wystarczającej energii. Jedynie poziom dostarczanych tłuszczów, które mają wpływ na udział dostarczonej energii jest do zaakceptowania. Poziom białek i węglowodanów jest zdecydowanie za mały.