Podstawy diagnozy i terapii terapeutycznej

Wieź terapeutyczna

Okoliczności ułatwiające osiągnięcie dobrego porozumienia

3 cechy terapeuty wg Rogersa:

- empatia , zrozumienie , bezwarunkowo pozytywne nastawienie i spójność

Najważniejszym czynnikiem , który wpływa na wynik terapii jest jakość relacji

Badania wykazały również , że stopień zaburzeń występujących u klienta w istotny sposób wpływa na relacje terapeutyczną

2 zadania terapeuty

- trzeba zrozumieć , co znaczy być pełnym szacunku , współczującym i spójnym

- należy znaleźć sposób na przyswojenie sobie tych cech ,żeby móc budować dobre relacje z klientami

„ Bezwarunkowo? Pozytywne nastawienie”

Wg Rogersa polega ono na akceptacji , trosce i docenianiu klienta.

Problemy związane z tą koncepcją :

- co zrobić kiedy system wartości terapeuty pozostaje w sprzeczności z wartościami klienta

-jak traktować zachowania klienta , które świadczą o braku szacunki dla terapeuty

- nie może być bezwarunkowo pozytywnego nastawienia , kiedy terapeuta musi podjąć decyzje wymagające pogwałcenia autonomii klienta

Zatroskanie o to , co martwi klienta – musi wiedzieć ,że terapeuta chce mu pomóc i akceptuje go ze wszystkimi niedoskonałościami i pomóc zmienić się na lepsze

Odłożenie na bok osobistych relacji-terapeuta pokazuje ,że chce słuchać bez osądzania , stwarza dzięki temu bezpieczną atmosferę , która sprzyja odkrywaniu prawdy

Poszanowanie niezależności klienta-należy uszanować różnice kulturowa

Docenienie odpowiedzialności klienta-należy rozwijać w kliencie zdolność do odpowiedzialnego postępowania , pomaga mu się w ten sposób budować szacunek dla własnej osoby

Zachowanie szacunku dla własnej osoby-terapeuta nie może pozwolić , aby klient okazywał mu brak szacunku np. nie płacąc rachunków , zachowując się niewłaściwie , mówiąc niestosowne rzeczy

Współczujące zrozumienie

Jest najważniejsze na samym początku , bo daje podstawę do budowania więzi. Jest to inaczej patrzeniem na świat oczami klienta i stawienie siebie na jego miejscu- jest świadomością faktu ,ze nigdy nie można czuć tego , co czuje druga osoba . Nie należy rezygnować z własnych poglądów ani, że trzeba okazywać aprobatę lub sympatię

Spójność

Można o niej mówić , wtedy kiedy terapeuta otworzy się na uczucie i postawy , które ukazują się w każdym momencie. Terapeuta jest spójny ,jeśli szczerze i spontanicznie wyraża swoje reakcje.

Terapeuta odczuwa radość z kontaktu z klientem i pozwala sobie na otwartość , szczerość , intymność.

Nawiązywanie i podtrzymywanie kontaktu

Cechy terapeuty

1 słuchanie

2 okazywanie szacunku i współczucia

3 dbanie o związek z ludźmi

4 rozpoznanie jakości kontaktu

5 naprawienie rys i pęknięć w relacji

Ad. 1

Błędy w słuchaniu

- słuchanie własnych uprzedzeń , stereotypów i założeń ; nic tak nie przeszkadza w słuchaniu jak założenie ,że wszystko się wie i nie trzeba słuchać . trzeba pamiętać ,że każdy klient jest inny i uważnie słuchać , aby jak najwięcej zrozumieć

- myślenie o innych sprawach: uwagę mogą zaprzątać różne rzeczy i trzeba mieć duże doświadczanie, aby umieć wyciszyć takie myśli

- doszukiwanie się w innych ludziach własnych problemów; pojawia się wówczas , kiedy problemy klienta przypominają terapeucie jego własne

- pomniejszanie problemów klienta; dawanie klientowi do zrozumienia ,ze inni mają gorzej jest nierozsądne , ponieważ taka postawa utrudnia spojrzenie na problem punktu widzenia klienta.

- identyfikowania się z tym , co powiedział klient: identyfikowanie się terapeuty z jedną z postaci z historii , którą opowiada klient , może sprawić ,że terapeuta będzie bagatelizował problemy

Okazywanie szacunku i empatia

1 Bądź aktywny: klienci lubią , kiedy terapeuta mówi przez jedną trzecią czasu

2 Bądź pełen ekspresji: klienci cenią terapeutów , którzy potrafią jasno wyrażać swoje uczucia i są pełni życia

3 Mów płynnie: należy unikać pomruków i nic nieznaczących zwrotów , zbyt trudnych słów, jeśli ma się wrażenie , że klient nie rozumie i użyć synonimów. Słownictwo powinno być dostosowane do klienta.

4 Bądź wrażliwy na tempo podawane przez klienta: to znaczy ,że należy dotrzymać kroku klientowi , ale też czasem należy zachować spokój i wszystko robić powoli

5 Wykorzystaj mowę ciała

Nawiązywanie porozumienia: relacja ,którą terapeuta chce zbudować z klientem , powinna przypominać przyjaźń; ale trzeba pamiętać ,że terapia nią nie jest , ponieważ jest skierowana na konkretny cel , określona w umowie i ograniczona w czasie i jednostronna. Zajmując się pracą terapeutyczną buduje się więź z klientem . Należy się dostosować do klienta i nie osłabiać jego mechanizmów obronnych , dopóki klient nie jest na to przygotowany.

Innym sposobem na wzmocnienie terapeutycznego porozumienia jest mówienie o tym ,że widzi się poprawę, klienci chcą wiedzieć , co robią dobrze.

Ocena więzi ( na ile jest dobra)

Najważniejszym aspektem budowania więzi jest umiejętność oceny jakości relacji terapeutycznej.

Cechy , które świadczą o dobrej więzi:

1 Klient mówi wprost ,że terapia jest skuteczna:

2 Klient nie przyjmuje postawy obronnej

3 klient reaguje spontanicznie

4 Klient trafnie odczytuje zamiary terapeuty

5 Klient dyskutuje z terapeutą , wyraża odmienne opinie lub okazuje niezadowolenie

Jeśli więź jest dobra , można zauważyć wzajemną sympatię , empatię , szczerość , zrozumienie i wolę współpracy. Utrzymanie harmonijnej relacji wymaga pracy, cierpliwości i wrażliwości na wszelkie pęknięcia.

Naprawienie pęknięć

Rady jak naprawić błędy terapeutyczne

1 Wesprzeć klienta emocjonalnie

2 Okazywać współczucie

3 Wyjaśniać niejasności

4 Przepraszać

Szkolenie w budowaniu więzi

1 Umiejętność współżycia ludźmi ;chodzi o umiejętność współpracy, dobre maniery , życzliwość , itp. pomogą one nawiązywać kontakty z ludźmi . Terapeuta musi przyjrzeć się jak traktuje innych, jaki ma sposób bycia i jakie stosuje techniki porozumiewania się .

2 Unikanie bezkrytycznego stosowania technik: naukowcy stwierdzili ,że terapeutów powinno się uczyć umiejętności obserwacji relacji z klientem w trakcie jej budowania ,czyli zalecają ,żeby podczas szkolenia wymagać rygorystycznej oceny jakości więzi terapeutycznej . To odkrycie jest ważne z kilku powodów:

-więzi można nawiązywać na wiele różnych sposobów , każdy terapeuta na swój sposób okazuje szacunek , zrozumienie i współczucie

- każda relacja rozwija się na skutek interakcji między terapeutą a klientem

-stwierdzono też ,że należy nauczyć się „ tańca” (czyli terapeuta powinien być wew. Spójny i wrażliwy na klienta)

Poszukiwanie „ dodatków”

Są to ważne cechy i czynniki wpływające na więzi –zmienne , których nie uwzględnia się w badaniach i podręcznikacj

Trzeba uczyć skutecznych się metod i technik , ale terapeuta musi je stosować do swojego stylu