Dwa słowa o dwóch zagadnieniach, które w najbliższym czasie będą budzić kontrowersje:

• Ustawa o kontroli skarbowej – art. 24 ust. 4 ustawy o kontroli skarbowej (a contrario – wyniku kontroli nie ma, gdy nie ma skutecznej korekty) w związku z art. 14c ustawy o kontroli skarbowej stanowi pewien problem – jest to odstępstwo od Ordynacji podatkowej; + art. 16a Kodeksu karnego skarbowego – jeśli nie zaakceptujemy w ciągu 7 dni wyniku kontroli i złożymy skuteczną korektę, to art. 16a Kodeksu karnego skarbowego nie znajdzie zastosowania. Jeśli nie będzie skutecznej korekty, jest decyzja i nie ma zastosowania z art. 16a Kodeksu karnego skarbowego.

• Art. 114a Kodeksu karnego skarbowego¹ – powinien być zbadany przez TK; biegnie termin przedawnienia z Ordynacji podatkowej; w jego trakcie koledzy z urzędu kontroli skarbowej wszczynają postępowania, po czym je zawieszają, czekając na decyzję – następuje zawieszenie zawieszenia ( I FSK 525/10 – nakłada się na to także art. 114a Kodeksu karnego skarbowego, bo powiela on kolejne zawieszenie) – przedawnienie to fikcja.

• W sądzie karnym zapadł wyrok uniewinniający w sprawie o przestępstwo skarbowe, równocześnie również przeprowadzone zostało postępowanie podatkowe, ale w decyzji tej są podane inne kwoty i fakty, choć to samo przestępstwo zaskarżenie do WSA. I co z tym fantem? Przepis mówi tylko o tym, że sądu nie wiąże się wyrokiem uniewinniającym - jedynie wyrokiem skazującym.

• Art. 43a ustawy o kontroli skarbowej – kara pieniężna; wprowadzona nowelizacją w 2010 r. ; sankcja do art. 7c i 7d ustawy o kontroli skarbowej; stosuje się Kodeks postępowania administracyjnego; a przez art. 7e ustawy o kontroli skarbowej do art. 7c i 7d ustawy o kontroli skarbowej stosuje się Ordynację podatkową; ile razy może być nałożona w trybie art. 43a ustawy o kontroli skarbowej kara pieniężna np. na bank? I czy jedna kara ma wynosić maks. 5 000 zł czy ich suma? Jest to przepis karny, więc nie można interpretować rozszerzająco – jaki jest charakter ten kary? Jeśli ma charakter quasi-karny – to można nałożyć tylko raz do 5 000 zł (ale to słaba koncepcja); jeśli jest to środek egzekucyjny/przymuszający – można wielokrotnie nałożyć karę, ale jednorazowo nie więcej niż 5 000 zł. Kara administracyjna, ale w przepisach prawa podatkowego – są to w ogóle instytucje charakterystyczne dla prawa ochrony środowiska.

PODATEK OD SPADKÓW I DAROWIZN

• Bardzo ciekawa ustawa – jak wszystkie z finansów;

• Z 1983 r., czyli ustawa z poprzedniego systemu;

• Sam tytuł ustawy jest mylący – art. 1 już na to wskazuje; ustawodawca bardzo szeroko potraktował kwestie związane z tym podatkiem.

• Ta ustawa i ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych żywcem czerpią z prawa cywilnego – wszystkie te instytucje mają swoje uzasadnienie cywilistyczne;

Art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn

• Ust. 1 - Podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

• Przedmiot opodatkowania: art. 1 ust. 1 pkt 1-6;

• Zachowek – o ile nieuzyskany został w innej postaci, a darowizna czy zasiedzenie zawsze;

• Ust. 1 pkt 4 i 6 – nieodpłatne, bo jeśli odpłatne to zupełnie coś innego;

• Zachowek – pozew o zapłatę w postępowaniu procesowym; pozywa się spadkobiercę (ustawowego); art. 991 Kodeksu cywilnego; problem był taki, czy zachowek podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych czy od spadków i darowizn – ustawodawca zdecydował;

• Pkt 4 – nieważne, z jakiego tytułu ta współwłasność; ważne, że nieodpłatnie.

• Pkt 6 – nieodpłatna renta, służebność czy użytkowanie;

• Świadczenie pod tytułem darmym – trzeba skorelować art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych – art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych; zawsze przystępując do analizy jakiegoś stanu faktycznego, należy odpowiedzieć na pytanie, czy ta czynność rodzi skutki podatkowe na kanwie podatku dochodowego od osób fizycznych, czy stosujemy ustawę spadkową (system jest zero-jedynkowy; nie można mieszać tych dwóch reżimów);

• W art. 1 nie mówi się w ogóle o momencie darowizny, a ma to ogromne znaczenie tzw. grupa zerowa z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn; problem z art. 3 przepisów wprowadzających – podatnicy chcieli jak najszerzej to rozumieć.

• Ust. 2 – art. 56 Prawa bankowego – możliwość dyspozycji wkładu na wypadek śmierci; stosuje się do niego przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn, choć wcale nie jest darowizną ani spadkiem (art. 56 ust. 5 Prawa bankowego – nie wchodzi do spadku, ale stosuje się podatek od spadków i darowizn).

Art. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn

• Art. 2 – kwestia rozszerzająca – nabycie rzeczy/praw znajdujących się albo wykonywanych za granicą;

• Decydujący jest moment otwarcia spadku albo zawarcia umowy darowizny – obywatelstwo w tym momencie.

Art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn

• Po co tak szerokie zwolnienie? Bo ta sama sfera działalności może być opodatkowana nawet 3 razy w Polsce – podatek dochodowy od osób fizycznych, podatek Belki przy wpłacie na konto i podatek od spadków i darowizn, gdy osoba fizyczna umrze;

• Jest to zwolnienie, a nie ulga;

• Ust. 1- brakuje tylko teściowej, teścia, synowej, zięcia;

• Odwołanie darowizny – może nastąpić z powodu rażącej niewdzięczności; ale zwrot podatku nie następuje.

---

1. Postępowanie w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe może być także zawieszone, jeżeli jego prowadzenie jest w istotny sposób utrudnione ze względu na toczące się postępowanie przed organami kontroli skarbowej, organami podatkowymi, organami celnymi lub sądami administracyjnymi. Zawieszone postępowanie podejmuje się, jeżeli ustąpiły przyczyny uzasadniające jego zawieszenie.↩