Podstawowe procesy związane z gromadzeniem środków publicznych oraz ich rozdysponowywaniem.

• Pobieranie i gromadzenie dochodów

• Wydatkowanie środków publicznych

• Finansowanie deficytu

• Zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne

• Zarządzanie środkami publicznymi

• Zarzadzanie długiem publicznym.

FUNKCJE FINANSÓW PUBLICZNYCH

• Funkcja fiskalna – cel fiskalny –zabezpieczenie środków w takiej ilości by można było realizować funkcje państwa.

• Stymulacyjna (Bodźcowa) – wykorzystując te funkcje stosowane różne instrumenty o charakterze dochodowym i wydatkowym, aby zostały zrealizowane cele polityki gospodarczej.

• Redystrybucyjna –(potocznie: odebranie części dochodów jednym podmiotom i danie drugim.) narzędziami są podatki.

• Informacyjno-kontrolna

SYSTEM FINANSÓW PUBLICZNYCH

1. przekrój podmiotowy:

• władze ustawodawcze centralne, pośrednie, samorządowe

• Władze wykonawcze szczebli

• Władze kontrolne NIK, RIO (Najwyższa Izba Kontroli), (kontrola firm, gdzie ponad 1% udziału jakiegoś tam???)

• Aparat skarbowy

• Jednostki organizacyjne sektora

2. przekrój prawny

• Konstytucja

• Prawo budżetowe

• Ustawa budżetowa (roczna)

• Ustawy podatkowe

• Ustawy o pozabudżetowych funduszach publ

• Ustawy o finansach pozarządowych

• Ustawy regulujące działalność ministra finansów i aparatu skarbowego

• Kodeks karny skarbowy

• Ordynacja podatkowa

3. przekrój instytucjonalny

• Budżet państwa

• Budżety JST

• FUS (Fundusz Ubezpieczeń Społecznych)

• Pozostałe fundusze publiczne

• Funkcje publiczne

4. Przekrój instrumentalny

• Podatki centralne

• Podatki lokalne

• Opłaty

• Cła

• Dochody z majątku publicznego

• Subwencje

• Dotacje

• Kredyty państwowe i pożyczki publiczne.

JEDNOSTKA BUDŻETOWA

• Jednostki te rozliczają się z budżetem na zasadzie brutto, czyli uzyskane dochody odprowadzają do budżetu i z budżetu pokrywane są ich wydatki;

• Wyjątkiem od tej reguły było uprawnienie niektórych jednostek do tworzenia FUNDUSZY MOTYWACYJNYCH oraz możliwość posiadania KONTA DOCHODÓW WŁASNYCH.

DOCHODY JEDNOSTEK BUDZETOWYCH

• Grzywny, mandaty i inne kary pieniężne pobierane od ludności

• Opłaty pobierane przez różne urzędy (np. opłaty paszportowe)

• Opłaty sądowe oraz kary i grzywny wymierzone przez sądy powszechne.

TWORZENIE JEDNOSTKI BUDŻETOWEJ (np. szkoła samorządowa, przedszkole, straż…)

• Państwowe jednostki budżetowe są tworzone przez ministrów, kierowników urzędów centralnych, wojewodów oraz przez inne organy działające na podstawie odrębnych przepisów.

• Jednostki budżetowe samorządowe są tworzone przez organy stanowiące JST

• Organ tworzący jednostkę budżetową nadaje jednostce statut oraz określa mienie przekazywane przez zarząd jednostki;

• Statut określa nazwę jednostki, przedmiot jej działalności, przyporządkowanie jednostki do odpowiedniej części budżetowej, adres jednostki.

PRZEKAZYWANIE ŚRODKÓW NA FINANSOWANIE WYDATKÓW

• Jest hierarchiczne tzn dysponenci głowni ( w przypadku budżetu państwa tożsami z uprawnionymi do tworzenia jednostek budżetowych) przekazują środki do dysponentów drugiego stopnia, ci zaś podległym im dysponentom trzeciego stopnia.

SAMORZĄDOWE ZAKŁADY BUDŻETOWE

- są to jednostki wykonujące określone zadania własne jednostki samorządu w zakresie:

• Gospodarki mieszkaniowej i gospodarowania lokalami użytkowymi

• Dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego

• Wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji i usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

• LOKALNEGO GTRANSPORTU ZBIOROWEGO

• Targowisk i hal targowych

• Zieleni gminnej i zadrzewień

• Kultury fizycznej i sportu, w tym utrzymywania terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych.

• Utrzymywania różnych gatunków egzotycznych i krajowych zwierząt, w tym w szczególności prowadzenia hodowli zwierząt …….

- Zakład budżetowy odpłatnie wykonuje zadania.

- pokrywa koszty swojej działalności z przychodów własnych, choć w określonych przypadkach może otrzymywać dotację z jednostki samorządu terytorialnego.