Obligacja jest pożyczkowym papierem wartościowym.

Sprzedaż z dyskontem – ustalenie ceny sprzedaży niższej od wartości nominalnej.

Co decyduje o zmienności stopy procentowej: dostosowują dochodowość papier wartościowy do zmieniającej się sytuacji gospodarczej i rynkowej.

NA EGZAMINIE:

Wartość obligacji wyznacza się (Po) wyznacza się w oparciu o formułę wartości zaktualizowanej, która przyjmuje postać: (

$$\text{Po} = \sum_{t = 1}^{n}{\times \frac{C_{1}}{(1 + r)^{t}} + \frac{\text{Wn}}{{(1 + r)}^{n}}}$$

Jest on wykorzystywany to obliczenia za jaką cenę mogę kupić ten papier wartościowy na rynku wtórnym.

Gdzie:

C₁ – odsetki płacone na koniec okresu t (muszą być zdyskontowane)

r – stopa dyskontowa (wymagana stopa zwrotu z obligacji)

n – liczba okresów do terminu zapadalności

Wn – wartość nominalna obligacji

Jeżeli tak ustalona wartość wewnętrzna obligacji przewyższa jej cenę rynkową to oznacza, że warto ją nabyć, a faktyczna stopa zwrotu przewyższy jej poziom oczekiwany.

Wartość obligacji w kolejnych latach dla różnych oczekiwanych stóp zwrotu (nominalna stopa = 10% wartość nominalna = 100)

	Wartość obligacji
Liczba lat do terminu według wykupu	Stopa zwrotu 8%
4	106,62
3	105,15
2	103,57
1	101,85

W zależności od tego jaka będzie stopa zwrotu oczekiwana

Pytanie oblicz ? lub jak będzie zachowywała się wartość papieru wartościowego w zależności do stopy nominalnej

1) spadek stopy wartościowej (8%): wartość tej obligacji (jej cena) będzie wyższa od wartości nominalnej, posiadacz będzie go sprzedawać ale z premią; wartość tego papieru wartościowego będzie się zmieniała w zależności do tego ile zostało lat do wykupu; im niższa cena tym bardziej będzie korzystne dla nabywcy papieru wartościowego; premia będzie rekompensowała różnicę między stopą 8% a stopą 10%;

Pyt. Jak będzie się zachowywać wartość obligacji w sytuacji gdy nominalna stopa procentowa do wartości rynkowej. Odp.: wartość obligacji będzie większa od wartości nominalnej; wartość rynkowa będzie mniejsza od wartości nominalnej.

2) stopa nominalna jest równa stopie rynkowej

3) nominalna stopa procentowa jest niższa od stopy rynkowej; ten papier wartościowy będzie coraz tańszy.

Jeżeli stopa rynkowa będzie niższa – papier wartościowy będzie droższy; jeżeli będzie wyższa ten papier będzie tańszy

Obligacje zero kuponowe

Pyt: scharakteryzuj, co to są ?

W jaki sposób nabywca dokonuje oceny przy zakupie obligacji ? odp. Będzie liczył wg aktualnej wartości albo wg przyszłej wartości zainwestowanego kapitału.

Jakie dodatkowe obszary ryzyka związane są z obligacjami zero kuponowymi i o czym decydują? odp.: ryzyko niewypłacalności, ryzyko emitenta związane ze zmianą stopy rynkowej; decydują o wymaganej stopie zwrotu inwestora; im bardziej ryzykowna transakcja tym więcej chcę zarobić. Dodatkowe ryzyko wpływa na wyższą stopę zwrotu inwestora.

Hybrydowe instrumenty pożyczkowej

Czym jest obligacja zamienna ? odp. Stwarza możliwość zamiany obligacji na akcje emitenta.

Czemu nie kupujemy od razu akcji ? bo nie wiemy co się będzie działo;

Od czego zależy stosunek zamiany (konwersji) ? zależy od przyjętej ceny konwersji akcji;

Co to jest cena konwersji akcji?

Co to jest stosunek zamiany ?

Co decyduje o wysokości ceny konwersji akcji ?

Szanse i zagrożenia

Podstawą decyzji o emisji obligacji zamiennych jest decyzja o warunkowym podwyższaniu kapitału zakładowego spółki.

W jakiej sytuacji posiadacz obligacji zamiennej zechce wykorzystać swoje prawo zamiany czyli pozbędzie się obligacji a dostanie akcje ? odp.: jeśli cena rynkowa akcji będzie znacznie wyższa od ceny konwersji, i kiedy ta różnica zrekompensuje utratę oprocentowania.

W jakiej sytuacji posiadacz obligacji zamiennej nie skorzysta z prawo zamiany czyli pozbędzie się obligacji a dostanie akcje ? odp.: jeśli cena rynkowa akcji będzie znacznie niższa od ceny konwersji, ponieważ ta różnica nie zrekompensuje utraty oprocentowania.

Prawo pierwszeństwa

Czym różni się obligacja z prawem pierwszeństwa od obligacji zamiennej: w przypadku obligacji zamiennej jak rezygnuję z pożyczkowego papieru wartościowego ale posiadam prawo zamiany na akcje, a w prawie pierwszeństwa utrzymuję pozycję pożyczkodawcy i równocześnie korzystam z pierwszeństwa do nabycia nowych papierów wartościowych; korzystam ze wzrostu wartości rynkowej spółki.

Dopóki cena konwersji jest większa od ceny rynkowej nie ma potrzeby zamiany

Obligacje zamienne: Cena konwersji jest większa od ceny rynkowej to nie zamieniamy jak cena konwersji jest mniejsza od ceny rynkowej realizujemy prawo zamiany (jest już akcjonariuszem); zamieniam obligacje na akcje, rezygnuje z pozycji obligatariusza na pozycję akcjonariusza;

Obligacja z prawem pierwszeństwa: Jak niezależnie od tego co z tym prawem zrobię, przez cały okres dostaję odsetki i mam prawo do wykupu; jeżeli cena nabycia akcji wynikająca z tego prawa będzie mniejsza od ceny rynkowej to inwestor spróbuje zrealizować to prawo do nabycia (kupuje dodatkowe akcje); jestem jednocześnie obligatariuszem i akcjonariuszem; utrzymuje pozycję pożyczkodawcy; a jeżeli cena nabycia akcji jest większa od ceny rynkowej to nie realizuję prawa pierwszeństwa.

Prawo pierwszeństwa może być przedmiotem odrębnej transakcji.

WSPÓŁCZESNE RYNKI FINANSOWE

Akcja – jest własnościowym papierem wartościowym z którym wiążą się określone prawa własnościowe. Akcje można również określić jako instrument określający (wyznaczający) wkład właściciela w kapitał spółki.

Prawa akcjonariuszy rozpatrujemy w 2 grupach:

• Prawa majątkowe

  • Prawo do majątku – realizowane tylko w momencie likwidacji spółki

  • Prawo do zysku – prawo do uczestniczenia w podziale zysku (prawo do dywidendy)

  • Prawo poboru akcji nowej emisji – jest ustawowym prawem akcjonariusza zagwarantowanym kodeksem cywilnym, które pozwala mu utrzymać swoją pozycję w spółce

• Prawa korporacyjne - prawa do zarządzania spółką

  • Prawo do informacji

  • Prawo głosu

  • Prawo do udziału w walnym zgromadzeniu akcjonariuszy

Rodzaje akcji z punktu widzenia praw akcjonariuszy

• Zwykłe – powszechne prawa – prawo głosu (1 akcja - 1 głos)

• Uprzywilejowane – dają dodatkowe prawa – to uprzywilejowanie może dotyczyć prawa pierwszeństwa do majątku, do dywidendy, dodatkowe prawa poboru i dodatkowe prawa głosu (nie więcej niż 2 głosy)

Pojęcie akcji, rodzaje akcji, prawa akcji, wartość akcji

Wartości akcji:

• Nominalna – określa wkład akcjonariusza w kapitał podstawowy (zakładowy) spółki

• Emisyjna – faktyczna cena sprzedaży akcji na rynku pierwotnym; cena emisyjna – wartość nominalna = agio spółki; a to agio spółki jest wkładem akcjonariusza w kapitał zapasowy; kapitał zapasowy jest to kapitał na pokrycie strat w spółce

• Rynkowa – cena zmienna na rynku wtórnym – jest podstawą do ustalania dla inwestorów zysków lub strat kapitałowych

Subskrypcja nowej emisji akcji - czyli emisja akcji na rynku pierwotnym dokonywana przez emitenta

Podstawą decyzji o nowej emisji akcji w spółkach akcyjnych jest uchwała walnego zgromadzenia akcjonariuszy; ta uchwała powinna uwzględniać:

• liczbę emitowanych akcji i związany poziom kapitału zakładowego

• rodzaje akcji i związane z tym uprawnienia

• wysokość ceny emisyjnej lub upoważnienie zarządu do jej wyznaczenia

• przewidywany tryb subskrypcji akcji (emisji, nabycia akcji); ustalony tryb emisji akcji

Wyróżnia się trzy tryby emisji akcji (subskrypcji akcji):

• subskrypcja zamknięta – skierowana wyłącznie do aktualnych akcjonariuszy poprzez realizację ich prawa poboru akcji

• subskrypcja prywatna – objęcie akcji przez wybranych inwestorów w drodze indywidualnych umów z władzami spółki (najczęściej inwestorów strategicznych)

• subskrypcja otwarta – objęcie akcji przez inwestorów niepowiązanych dotychczas kapitałowo z przedsiębiorstwem, najczęściej na otwartym rynku finansowym.

Subskrypcja otwarta i prywatna wymagają rezygnacji z prawa poboru; ta rezygnacja jest przeprowadzona na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy (4/5 głosów oddanych).

To że rezygnujemy z prawa poboru to nie znaczy że rezygnujemy na zawsze – rezygnujemy z tego prawa jedynie na czas tej jednej emisji.

Podwyższenie kapitału zakładowego może być realizowane również w ramach kapitału docelowego (okres nie dłuższy niż 3 lata do wysokości 3/4 kapitału zakładowego).

Takie podwyższenie może przewidywać emisję warrantów subskrypcyjnych. Warranty dają prawo do nabycia określonej liczby akcji po wcześniej ustalonej cenie. Cena realizacji warrantu jest ustalana na poziomie 10-30% powyższej ceny rynkowej akcji aktualnej w momencie ich emisji.

Dlaczego sprzedajemy te warranty ? żeby zagwarantować sobie popyt na akcje które dopiero później będą wprowadzone do obrotu.

Determinanty podwyższenia kapitału własnego: (determinanty nowej emisji akcji)

• wybór struktury własnościowej – subskrypcja zamknięta gwarantuje utrzymanie struktury własnościowej spółki, zarówno subskrypcja otwarta jak i prywatna wymaga zmiany struktury własnościowej, nie jest to korzystne dla spółki jeżeli działa ciągle we własnym gronie, rozwój wymaga wprowadzani nowych sił

• wybór właściwego momentu pozyskania kapitału – dotyczy to głównie subskrypcji otwartej, musimy wprowadzić akcje we właściwym momencie na rynek.

• Zabezpieczenie oczekiwanych przez inwestorów stopy dochodu z uwzględnieniem motywacji inwestorów

• Spełnienie warunków organizacyjno – prawnych stawianych przez instytucje rynku kapitałowego

Jeżeli jest to subskrypcja zamknięta to jest to skierowanie emisji wyłącznie do aktualnych akcjonariuszy

Subskrypcja zamknięta – cena emisyjna wyznaczona przez aktualnych właścicieli – będzie uwzględniać możliwości kapitałowe akcjonariuszy i potrzeby spółki; jest niższa od wartości nominalnej – w tej subskrypcji zamkniętej akcjonariusz ma 3 możliwości wyboru:

• Postawa bierna – „nic nie robi” – prawo nabycia akcji wygasa w pewnym okresie

• Sprzedaż prawa poboru (wg ceny rynkowej)

• Nabycie nowych akcji czyli faktyczna realizacja prawa poboru

Nabycie nowych akcji

1 posiadana akcja = 1 prawo poboru akcji nowej emisji

Ale to nie znaczy że 1 prawo poboru daje możliwość nabycia 1 akcji;

Liczba praw poboru na 1 akcję nowej emisji = liczba akcji będących w obrocie / liczby akcji nowej emisji

Gdy zwiększamy liczbę akcji o 25% (decyzja o podwyższeniu kapitału zakładowego) oznacza to, że za 4 prawa poboru nabywamy 1 akcję nowej emisji;

W subskrypcji prywatnej: Cena emisyjna ustalana jest w drodze negocjacji z inwestorem.

Natomiast w przypadku subskrypcji otwartej ważne jest właściwe ustalenie ceny emisyjnej.

Ważnym elementem polityki podwyższenia kapitału własnego w spółce akcyjne, decydującym o powodzeniu emisji akcji na rynku kapitałowym jest właściwe ustalenie ceny emisyjnej, jej relacji do wartości nominalnej i rynkowej akcji z uwzględnieniem oczekiwań aktualnych i przyszłych właścicieli oraz interesów spółki jako podmiotu gospodarczego.

Cena emisyjna nie może być niższa od wartości nominalnej.

Jaka ta cena powinna być ? jeśli będzie wysoka (spowoduje to ściągnięcie dużego kapitału z rynku) ale spółka musi wiedzieć jak zainwestować ten pozyskany kapitał.

O cenie emisyjnej akcji decydują 2 grupy czynników

• fundamentalne – uwzględniające pozycję ekonomiczną spółki – rozpatruje się je w 2 aspektach

  • czynniki retrospektywne związane z oceną z dotychczasową pozycją ekonomiczną emitenta jego strukturą kapitału, sytuacją majątkową, wartością księgową spółki

  • prospektywne związane z oceną wartości dochodowej emitenta wynikającej z wyznaczonego rozwoju kapitałowego spółki

• rynkowe

  • wymagają oceny (uwzględnienia) stanu koniunktury giełdowej i perspektyw zmian

  • kierunki zmian polityki finansowej

  • aktualne notowania spółki i spółek podobnych

  • oczekiwania i preferencje inwestorów

  • konkurencyjność innych lokat finansowych

W interesie aktualnych akcjonariuszy minimalna cena emisyjna powinna odpowiadać wartości księgowej netto na jedną akcję.

Im wyższa jest cena emisyjna od ceny minimalnej tym większą uzyskują aktualni akcjonariusze tak zwaną premię emisyjną.

Wartość księgowa kapitału własnego spółki = wartość aktywów (wartość majątku należąca do właścicieli) – zobowiązania

Księgowa wartość kapitału własnego / ilość akcji = jednostkowa wartość księgowa

1. cena emisyjna > wartości księgowej

Np.: jednostkowa wartość księgowa = 20 zł, a my ustalamy cenę emisyjną na poziomie 30 zł

Po emisji. Jak ukształtuje się nowa jednostkowa wartość księgowa (podwajamy liczbę akcji) = 25 zł

Natomiast nowi akcjonariusze uzyskują niższą wartość księgową.

1. cena emisyjna = wartości księgowej

Utrzymanie jednostkowej wartości księgowej

1. cena emisyjna < wartości księgowej

Np.: wartość księgowa 20 zł, cena emisyjna 10 zł ; nowa wartość księgowa = 15 zł

To aktualni akcjonariusze mają gorszą pozycję w spółce

Metody podejmowanie decyzji inwestycyjnych

Inwestorzy podejmując decyzję o nabyciu akcji podejmują we własnym zakresie 2 metody analizy i oceny:

• analizę fundamentalną

• analizę techniczną

Analiza fundamentalna pozwala na wybór spółek o silnej pozycji ekonomicznej (długoterminowa), analiza techniczna natomiast pozwala wyznaczyć (krótkookresowo) moment nabycia akcji i moment ich sprzedaży na rynku. Analiza techniczna opiera się na ocenie dotychczasowych trendów kształtowania cen akcji wybranych spółek przedstawianych w formie graficznej.

Analiza fundamentalna jest najstarszą metodą oceny rynku kapitałowego i prognozowania kursów akcji, z wykorzystaniem głównie informacji o charakterze ekonomicznym. Polega na procesie identyfikacji wszystkich czynników, które mogą w sposób bezpośredni lub pośredni wpływać na cenę akcji.

Celem analizy jest selekcja i klasyfikacja aktywów finansowych (akcji) pod względem jakości inwestycyjnej i oczekiwanej stopy zwrotu, przy założeniu racjonalnego zachowania na rynku.

W SKRÓCIE: Polega na tym żeby ocenić wszystkie czynniki które decydują o cenie akcji i wybrać te akcje które gwarantują oczekiwaną stopę zwrotu.

Analiza fundamentalna jest oceną wieloaspektową, składającą się z logicznie powiązanych etapów, zgodnie z dedukcyjnym procesem wnioskowania, od zagadnień ogólnych uwzględniających różny zakres otoczenia, do bardziej szczegółowych.

Analiza makroekonomiczna określi nam czy warto inwestować. Co należy uwzględnić:

• stan i perspektywy rozwoju sytuacji gospodarczej

• cykle koniunkturalne

• poziom inflacji

• polityka pieniężna

• polityka walutowa

• polityka fiskalna

• deficyt budżetu i źródła jego finansowania

• ocena kierunku wykorzystania wolnych zasobów

cd. z materiałów

Analiza sektorowa (branżowa) – celem jest wybór branży sektorowej

• faza cyklu życia branży

• perspektywy rozwoju branży

• współczynnik ryzyka branży

• pozycja poszczególnych przedsiębiorstw w branży

• wybór branży rozwojowej

• wybór branży o spodziewanej najwyżej dochodowości w stosunku …

Analiza sytuacyjna przedsiębiorstwa

• pozycja rynkowa i zdolności koniunktury

• szanse i zagrożenia

• słabe i mocne

• efektywność finansowa

• sytuacja finansowa i majątkowa

• płynność finansowa

• wskaźniku rynku kapitałowego

ocena oczekiwanej stopy zwrotu z akcji w powiązaniu z indywidualnym poziomem ryzyka

↓

Wycena wartości wewnętrznej akcji

↓

Decyzja inwestycyjna

Dla oceny rynku wykorzystuje się podstawowe wskaźniki rynku kapitałowego:

• wskaźnik zysku netto przypadającego na jedną akcję (Earning per Share – EPS)

• wskaźnik relacji ceny rynkowej do zysku netto na jedną akcję (Price – Earning Ratio – PE)

• wskaźnik stopy dywidendy jednostkowej do ceny rynkowej akcji (Dividend Yield) – jakiej mogę się spodziewać stopy zysku z nabycia akcji ale mierzonej tylko wysokością dywidendy

• wskaźnik wartości rynkowej do wartości księgowej (cena jednostkowa akcji do wartości rynkowej przypadającej na jedną akcję) – ta relacja powinna być wyższa od jedności

• wskaźnik q Tobina

$$q = \frac{rynkowa\ wartosc\ kapitalu\ wlasnego\ i\ dlugu}{szaczunkowy\ koszt\ odtworzenia\ aktywo}$$

Fundusze inwestycyjne jako uczestnik rynku finansowego

Fundusze inwestycyjne wiążą się z zasadą wspólnego inwestowania (zbiorowego inwestowania) polegającą na gromadzeniu środków pieniężnych rozproszonych inwestorów (inwestorów indywidualnych) w celu ich dalszej alokacji na rynku finansowym zgodnie z przyjętą polityką inwestycyjną. Ta polityka inwestycyjna opiera się na portfelu lokat inwestycyjnych zgodnie z założeniami.

Instytucją związaną z funduszami inwestycyjnymi związane jest towarzystwo funduszy inwestycyjnych są to instytucje które mają prawo tworzenie funduszy inwestycyjnych, zarządzać nimi i występować w ich imieniu wobec osób trzecich.

Depozytariusze funduszy są to jednostki które zajmują się:

• Przechowywaniem aktywów funduszy inwestycyjnych

• Prowadzeniem rejestru aktywów funduszy inwestycyjnych

• Dokonywanie kontroli i nadzorowania prawidłowości zarządzania funduszami inwestycyjnymi

Fundusze inwestycyjne w swojej działalności stawiają sobie 3 podstawowe cele:

• Bezpieczeństwo uczestników funduszu i zainwestowanego przez nich kapitału – BEZPIECZEŃSTWO

• Zabezpieczenie dochodu (pewnej założonej stopy zwrotu) uczestnikom funduszy – WZROST

• Osiągnięcie zwiększenia wartości rynkowej zaangażowanego kapitału (aktywów funduszu) – DOCHÓD

Wybór funduszy inwestycyjnych – szanse i zagrożenia

Szanse (korzyści):

• Możliwość dywersyfikacji portfela lokat finansowych

• Gwarancja profesjonalnego zarządzania portfelem lokat

• Szybki dostęp do różnych instrumentów finansowych

• Niższe koszty transakcyjne (niższe opłaty)

• Zapewnienie założonego bezpieczeństwa lokat finansowych

Zagrożenie (wady):

• Brak bezpośredniego wpływu na politykę inwestycyjną funduszy

• Ryzyko powstania straty kapitałowej

• Systemowe ograniczenia funduszy w zakresie ich polityki inwestycyjnej i przyjętych limitów inwestycyjnych

Rodzaje funduszy inwestycyjnych:

Klasyfikację funduszy inwestycyjnych można dokonać wg dwóch kryteriów

• Wg kryterium prawnego – uwzględniające konstrukcję prawną funduszy i pozycję prawną jego uczestników

  • Fundusze otwarte

  • Fundusze zamknięte

• Wg kryterium ekonomicznego – uwzględniające głównie kierunki alokacji kapitału przez fundusze; dzielimy fundusze w zależności od przyjętej polityki inwestycyjnej funduszu decydującej głównie o poziomie ryzyka transakcji. Wyróżnia się np.:

  • Fundusze akcji – związane z dużym ryzykiem

  • Fundusze papierów dłużnych (rynku pieniężnego) – niskie ryzyko

  • Fundusze zrównoważone i stabilnego wzrostu – umiarkowane ryzyko

Fundusz otwarty

• Uwzględnia nieograniczoną liczbę uczestników tego funduszu (na bieżąco przyjmuje nowych uczestników)

• Wejście w fundusz inwestycyjny wiąże się z nabyciem jednostek uczestnictwa tego funduszu inwestycyjnego wg aktualnej wyznaczonej wartości (ceny) nabyci jednostki uczestnictwa

• Cena jednostki uczestnictwa odpowiada wartości aktywów netto funduszu (liczba sprzedawanych jednostek uczestnictwa zależy od popytu rynku)

$$wartosc\ jednostki\ uczestnictwa = \frac{rynkowa\ wartosc\ aktywow - zobowiazania}{\text{liczba\ jednostek\ uczestnicta}}$$

• Fundusz inwestycyjny na bieżąco kupuje jednostki uczestnictwa wg aktualnej ich wartości celem ich umorzenia

• Wartość jednostki uczestnictwa zmienia się głównie od zmian wartości portfela lokat finansowych

• Jednostki uczestnictwa o zmiennej ich wartości nie są papierami wartościowymi, nie mogą być zbywane na rzecz osób trzecich i nie stanowią przedmiotu obrotu na wtórnym rynku kapitałowym

• Otwarte fundusze inwestycyjne zapewniają wysoką płynność jednostek uczestnictwa i nieograniczoną możliwość ich zbywania (przejmowania) przez fundusz inwestycyjny

• Podstawą oceny stopy zwrotu przez uczestnika funduszy czyli inwestora indywidualnego jest różnica pomiędzy wartością jednostki uczestnictwa w momencie jej sprzedaży i nabycia

Fundusz zamknięty

• Ograniczona liczba inwestorów ustalana w momencie utworzenia funduszy i stała wyznaczona wartość kapitału pierwotnie lokowanego na rynku finansowym

• Podstawą zgromadzenia kapitału funduszu zamkniętego jest sprzedaż certyfikatów inwestycyjnych określonej stałej grupie inwestorów

• Certyfikaty te mają charakter papierów wartościowych podlegających na rynku wtórnym wycenie w zależności od kształtowania się popytu i podaży

• Certyfikaty te są zbywalne wyłącznie na wtórnym rynku papierów wartościowych wg aktualnej wartości rynkowej a fundusz inwestycyjny nie ma obowiązku bieżącego ich skupywania

• Podstawą dla oceny stopy zwrotu będzie ocena wartości certyfikatu w momencie jego nabycia i momencie jego sprzedaży

Co to jest fundusz, otwarty, zamknięty, cechy, jednostka uczestnictwa